نزول کتب آسمانی (مناسبت های ماه رمضان در قرآن)

تورات؛ رحمتی بر مردم

انجیل؛ هدایت نور

وَقَفَّيْنَا عَلَىٰ آثَارِهِمْ بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ ۖ وَآتَيْنَاهُ الْإِنْجِيلَ فِيهِ هُدًى وَنُورٌ وَمُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ(مائده،46)

و عيسى پسر مريم را به دنبال آنان [=پيامبران ديگر] درآورديم، در حالى كه تورات را كه پيش از او بود تصديق داشت، و به او انجيل را عطا كرديم كه در آن، هدايت و نورى است و تصديق‌كننده توراتِ قبل از آن است، و براى پرهيزگاران رهنمود و اندرزى است.

در این آیه صراحتا آمده است  که مسيح ع به حقانيت تورات كه بر موسى بن عمران نازل شده بود، اعتراف كرد، همانطور كه تمام پيامبران آسمانى به حقانيت پيامبران پيشين، معترف بودند".سپس ميگويد:" انجيل را در اختيار او گذاشتيم كه در آن هدايت و نور بود" (وَ آتَيْناهُ الْإِنْجِيلَ فِيهِ هُدىً وَ نُورٌ).در قرآن مجيد به" تورات" و" انجيل" و" قرآن" هر سه" نور" گفته شده است:در باره تورات ميخوانيم: (إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْراةَ فِيها هُدىً وَ نُورٌ) (مائدة- 44).و در باره انجيل در آيه فوق، اطلاق نور شده بود، و در باره قرآن ميخوانيم: (قَدْ جاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتابٌ مُبِينٌ) (مائدة- 15).در حقيقت همانطور كه تمام موجودات جهان براى ادامه حيات و زندگى خود احتياج شديد به نور دارند،  وجود آئينهاى الهى و دستورهاى كتب آسمانى براى رشد و تكامل انسانها ضرورت قطعى دارد.اصولا ثابت شده كه تمام انرژيها، نيروها، حركات، و زيبائيها، همه از نور سرچشمه ميگيرند و اگر نور نباشد، سكوت و مرگ، همه جا را فرا خواهد گرفت، همچنين اگر تعليمات پيامبران نباشد همه ارزشهاى انسانى، اعم از فردى و اجتماعى به خاموشى ميگرايد كه نمونه‏ هاى آن را در جوامع مادى به روشنى ميبينيم.قرآن در موارد متعددى از تورات و انجيل به عنوان يك كتاب آسمانى  ياد مى‏كند، در اينكه اين دو كتاب در اصل از طرف خدا نازل شده جاى هيچگونه شك و ترديد نيست،بار ديگر به عنوان تاكيد، روى اين مطلب تكيه ميكند كه" نه تنها عيسى بن مريم، تورات را تصديق ميكرد، بلكه انجيل كتاب آسمانى او نيز گواه صدق تورات بود". (مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْراةِ).و در پايان ميفرمايد:" اين كتاب آسمانى مايه هدايت و اندرز پرهيزكاران بود"اين تعبير همانند تعبيرى است كه در آغاز سوره بقره در باره قرآن آمده است آنجا كه ميگويد: هُدىً لِلْمُتَّقِينَ:" قرآن وسيله هدايت پرهيزكاران است" نه تنها قرآن، تمام كتابهاى آسمانى چنينند كه وسيله هدايت پرهيزكاران ميباشند، منظور از پرهيزكاران كسانى هستند كه در جستجوى حقند، و آماده پذيرش آن مى‏باشند و بديهى است، آنها كه از سر لجاج و دشمنى دريچه‏هاى قلب خود را به روى حق ميبندند، از هيچ حقيقتى بهره نخواهند برد.

تصدیق انجیل در قرآن

وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ ۖ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ ۖ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ ۚ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا ۚ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَٰكِنْ لِيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ ۖ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ ۚ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ(مائده،48-47)

و ما اين كتاب [=قرآن‌] را به حق به سوى تو فرو فرستاديم، در حالى كه تصديق‌كننده كتابهاى پيشين و حاكم بر آنهاست. پس ميان آنان بر وفق آنچه خدا نازل كرده حكم كن، و از هواهايشان [با دور شدن‌] از حقى كه به سوى تو آمده، پيروى مكن. براى هر يك از شما [امتها] شريعت و راه روشنى قرار داده‌ايم. و اگر خدا مى‌خواست شما را يك امت قرار مى‌داد، ولى [خواست‌] تا شما را در آنچه به شما داده است بيازمايد. پس در كارهاى نيك بر يكديگر سبقت گيريد. بازگشت [همه‌] شما به سوى خداست؛ آنگاه در باره آنچه در آن اختلاف مى‌كرديد آگاهتان خواهد كرد.

اساسا تمام كتابهاى آسمانى، در اصول مسائل هماهنگى دارند، و هدف واحد يعنى تربيت و تكامل انسان را تعقيب مي كنند، اگر چه در مسائل فرعى به مقتضاى قانون تكامل تدريجى با هم، تفاوتهايى دارند، و هر آئين تازه، مرحله بالاترى را مى‏ پيمايد، و برنامه جامعترى دارد

پی نوشت ها:

 (1)أصول الكافي / ترجمه مصطفوى، ج‏4، ص: 437،( گلچين صدوق (گزيده من لا يحضره الفقيه)، ج‏2، ص: 24

(2)تفسیر نور

(3)تفسیر نمونه

(4)مناسبت های قمری در قرآن،مرتضی بذرافشان،مرکزپژوهش های صدا و سیما،1387،صص58-59.