نماز و دعای روز عید غدیر (زاد المعاد)

اعمال ماه ذی الحجه؛ و عيد غدير، هجدهم اين ماه است و عظيم‌ترين اعياد است. و اگر اين عمل (منظور نماز مستحبی و دعا بعد از آن می باشد) بر او دشوار باشد به اين روايت عمل كند كه شيخ مفيد رحمه اللّه و ديگران از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده‌اند كه هركه در روز غدير دو ركعت نماز بكند هروقت كه خواهد و اگر نزديك به زوال بكند كه در آن ساعت حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله حضرت امير المؤمنين عليه السّلام را در غدير خم براى مردم به امامت و خلافت نصب كرد بهتر است، يعنى هرسوره كه خواهد بخواند و اگر در ركعت اول انا انزلناه و در ركعت دويّم قل هو اللّه احد بخواند، چنان‌چه در روايت معتبر ديگر وارد شده است، بهتر است، پس به سجده رود و صد مرتبه شكرا للّه يا شكرا بگويد و چون سر از سجده بردارد اين دعا را بخواند:

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِأَنَّ لَكَ الْحَمْدَ وَحْدَكَ لَا شَرِيكَ لَكَ وَ أَنَّكَ وَاحِدٌ أَحَدٌ صَمَدٌ

اى خداى من! از تو درخواست مى‌كنم كه حمد و ستايش مخصوص توست كه يكتايى و بى‌شريك و يگانه و فرد و غنى بالذاتى،

لَمْ تَلِدْ وَ لَمْ تُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَكَ كُفُواً أَحَدٌ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ.

نه فرزند كس و نه كسى فرزند توست و نه هيچ‌كس مثل و همتاى توست، كه حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله بندۀ(خاص) و فرستادۀ تو بر خلق است-درود تو بر او و آل او باد.

يَا مَنْ هُوَ كُلَّ يَوْمٍ فِي شَأْنٍ كَمَا كَانَ مِنْ شَأْنِكَ أَنْ تَفَضَّلْتَ عَلَيَّ بِأَنْ جَعَلْتَنِي مِنْ أَهْلِ إِجَابَتِكَ

اى خدايى كه هرروز در كار و شأنى هستى چنان‌كه از شأن توست كه بر من تفضل فرمودى و مرا از اهل اجابت خود مقرر داشتى

وَ أَهْلِ دِينِكَ وَ أَهْلِ دَعْوَتِكَ وَ وَفَّقْتَنِي لِذَلِكَ فِي مُبْتَدَإِ خَلْقِي تَفَضُّلًا مِنْكَ وَ كَرَماً وَ جُوداً،

و اهل دين خود و لايق دعوت خويش گردانيدى و بر اين كار در بدو خلقت من از تفضل و كرم و جودت مرا موفق داشتى،

ثُمَّ أَرْدَفْتَ الْفَضْلَ فَضْلًا وَ الْجُودَ جُوداً وَ الْكَرَمَ كَرَماً رَأْفَةً مِنْكَ وَ رَحْمَةً

سپس در پى فضل خود فضلى ديگر و از پى جودت جودى ديگر و از پى كرمت كرمى ديگر از راه رأفت و رحمت خود بر من فرمودى

إِلَى أَنْ جَدَّدْتَ ذَلِكَ الْعَهْدَ لِي تَجْدِيداً بَعْدَ تَجْدِيدِكَ خَلْقِي وَ كُنْتُ نَسْياً مَنْسِيّاً نَاسِياً سَاهِياً غَافِلًا.

تا آن‌كه پس از خلقت من اين عهد را بر من تجديد كردى و من به كلى فراموش شده بودم و يا سهو و نسيان و غفلت (از نعمت‌هايت) بود،

فَأَتْمَمْتَ نِعْمَتَكَ بِأَنْ ذَكَّرْتَنِي ذَلِكَ وَ مَنَنْتَ بِهِ عَلَيَّ وَ هَدَيْتَنِي لَهُ فَلْيَكُنْ مِنْ شَأْنِكَ

پس تو نعمت را بر من تمام عطا كردى كه مرا در نظر داشتى و به نعمت ممنون گردانيدى و براى نعمت كامل مرا هدايت كردى،

يَا إِلَهِي وَ سَيِّدِي وَ مَوْلَايَ أَنْ تُتِمَّ لِي ذَلِكَ وَ لَا تَسْلُبَنِيهِ حَتَّى تَتَوَفَّانِي عَلَى ذَلِكَ وَ أَنْتَ عَنِّي رَاضٍ، فَإِنَّكَ أَحَقُّ الْمُنْعِمِينَ أَنْ تُتِمَّ نِعْمَتَكَ عَلَيَّ.

اى خداى من و سيد و مولاى من پس بايد در شأن تو اين باشد كه اين نعمت ايمان را بر من باقى بدارى تا هنگامى كه مرا بميرانى و تو از من خوشنود باشى كه البته سزاوارترين نعمت‌دهندگانى كه نعمتت را بر من كامل گردانى.

اللَّهُمَّ سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا وَ أَجَبْنَا دَاعِيَكَ بِمَنِّكَ فَلَكَ الْحَمْدُ غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَ إِلَيْكَ الْمَصِيرُ.

اى خدا! فرمان تو را شنيديم و اطاعت كرديم و رسولت را كه ما را به سوى تو دعوت كرد به لطف تو اجابت كرديم، پس تو را سپاس بر آمرزشت پروردگارا كه بازگشت ما به سوى توست.

آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ بِرَسُولِهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ صَدَّقْنَا

ما به خداى يكتاى بى‌شريك ايمان آورديم و به رسول او حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله گرويديم و نبوتش را تصديق كرديم

وَ أَجَبْنَا دَاعِيَ اللَّهِ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فِي مُوَالاةِ مَوْلَانَا وَ مَوْلَى الْمُؤْمِنِينَ، أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ

و او را كه به سوى خدا مى‌خواند اجابت كرديم و امر پيغمبر تو را پيروى كرديم دربارۀ دوستى و اطاعت مولاى ما و مولاى همۀ مؤمنان، امير المؤمنين على بن ابى طالب عليه السّلام،

عَبْدِ اللَّهِ وَ أَخِي رَسُولِهِ وَ الصِّدِّيقِ الْأَكْبَرِ وَ الْحُجَّةِ عَلَى بَرِيَّتِهِ، الْمُؤَيَّدِ بِهِ نَبِيُّهُ وَ دِينُهُ الْحَقُّ الْمُبِينُ،

بندۀ خدا و برادر رسول او، و صديق اكبر و حجت خدا بر خلق، به وجود او پيغمبر و دين حق و آشكار خدا مؤيد و منصور شد،

عَلَماً لِدِينِ اللَّهِ وَ خَازِناً لِعِلْمِهِ وَ عَيْبَةَ غَيْبِ اللَّهِ وَ مَوْضِعَ سِرِّ اللَّهِ وَ أَمِينَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ شَاهِدَهُ فِي بَرِيَّتِهِ.

علم حفظ دين خدا و مخزن علم حق و صندوق اسرار غيب الهى و موضع سر خدا و امين خدا بر خلق و شاهد به حق در ميان خلق.

اللَّهُمَ (إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً يُنادِي لِلْإِيمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ كَفِّرْ عَنَّا سَيِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ،

اى خدا! ما نداى ندادهنده‌اى كه به ايمان فرامى‌خواند كه به پروردگارتان ايمان بياوريد شنيديم و به ندايش ايمان آورديم، پروردگارا! پس گناهان ما را بيامرز و زشتى‌هاى ما را مستور ساز و ما را با نيكوكاران عالم بميران و محشور ساز.

رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى‏ رُسُلِكَ وَ لا تُخْزِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ)^[1].

پروردگارا! و از كرمت آنچه به پيمبرانت وعده دادى به ما عطا فرما و ما را در قيامت خوار مگردان كه تو هرگز خلاف وعده نخواهى كرد.

فَآمَنَّا یَا رَبَّنَا بِمَنِّكَ وَ لُطْفِكَ، وَ جُودِكَ أَجَبْنَا دَاعِيَكَ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ وَ صَدَّقْنَاهُ وَ صَدَّقْنَا مَوْلَى الْمُؤْمِنِينَ،

اى خدا! ما به لطف و احسان تو پيغمبرت را اجابت كرديم و رسولت را پيروى نموديم و آن بزرگوار را و سيد و مولاى مؤمنان را تصديق كرديم

وَ كَفَرْنَا بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ، فَوَلِّنَا مَا تَوَلَّيْنَا وَ احْشُرْنَا مَعَ أَئِمَّتِنَا فَإِنَّا بِهِمْ مُؤْمِنُونَ مُوقِنُونَ وَ لَهُمْ مُسَلِّمُونَ.

و به جبت و طاغوت كافر شديم، پس تو ايمان و ولايت ما را حفظ كن و ما را با امامانمان محشور فرما كه ما به آن بزرگواران به يقين ايمان آورده و تسليم امر آنها هستيم

آمَنَّا بِسِرِّهِمْ وَ عَلَانِيَتِهِمْ وَ شَاهِدِهِمْ وَ غَائِبِهِمْ وَ حَيِّهِمْ وَ مَيِّتِهِمْ

به باطن و ظاهر آن امامان و شاهد و غايب آنها و زنده و مردۀ ايشان ايمان داريم

وَ رَضِينَا بِهِمْ أَئِمَّةً وَ قَادَةً وَ سَادَةً وَ حَسْبُنَا بِهِمْ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ اللَّهِ دُونَ خَلْقِهِ لَا نَبْتَغِي بِهِمْ بَدَلًا

و به امامت آنها و پيشوايى و آقايى آنها بر خود راضى و خوشنوديم و فقط آنان واسطۀ بين ما و خدا هستند نه ساير خلق او و بدلى به جاى آنها نمى‌طلبيم

وَ لَا نَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِمْ وَلِيجَةً وَ بَرِئْنَا إِلَى اللَّهِ مِنْ كُلِّ مَنْ نَصَبَ لَهُمْ حَرْباً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ

و به وسيله‌اى جز آنها توسل نمى‌جوييم و به درگاه خدا بيزارى مى‌جوييم از هركس كه با آنها به محاربه برخيزد از جن و انس و از خلق اولين و آخرين

وَ كَفَرْنَا بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ وَ الْأَوْثَانِ الْأَرْبَعَةِ وَ أَشْيَاعِهِمْ وَ أَتْبَاعِهِمْ وَ كُلِّ مَنْ وَالاهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ مِنْ أَوَّلِ الدَّهْرِ إِلَى آخِرِهِ.

و كافريم به جبت و طاغوت (يعنى دشمنان آنها) و بت‌هاى چهارگانه و شيعيان و پيروانشان و هركه آنها را دوست دارد از جن و انس از اول تا آخر روزگار.

اللَّهُمَّ إِنَّا نُشْهِدُكَ أَنَّا نَدِينُ بِمَا دَانَ بِهِ مُحَمَّدٌ وَ آلُ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمْ وَ قَوْلُنَا مَا قَالُوا وَ دِينُنَا مَا دَانُوا بِهِ،

اى خدا! ما تو را گواه خود مى‌گيريم كه ما به دينى كه محمد و آل محمد-صلّى اللّه عليه و آله-دارند گرويديم و قول ما قول آنها و آيين ما آيين آنهاست

مَا قَالُوا بِهِ قُلْنَا وَ مَا دَانُوا بِهِ دِنَّا وَ مَا أَنْكَرُوا أَنْكَرْنَا وَ مَنْ وَالَوْا وَالَيْنَا وَ مَنْ عَادُوا عَادَيْنَا،

هرچه آنها گفتند در دين بدان قايليم و هردينى دارند آن را اختيار كرديم و هرچه را آنها منكرند ما هم انكار كرده و هرچه را دوست دارند ما دوست مى‌داريم و با هركه دشمن‌اند ما نيز دشمنيم

وَ مَنْ لَعَنُوا لَعَنَّا وَ مَنْ تَبَرَّءُوا مِنْهُ تَبَرَّأْنَا مِنْهُ وَ مَنْ تَرَحَّمُوا عَلَيْهِ تَرَحَّمْنَا عَلَيْهِ،

و به هركه لعنت كنند ما هم لعن مى‌كنيم و از هركه بيزارى جويند ما هم بيزارى مى‌جوييم و با هركه مهربان‌اند ما هم مهربانيم

آمَنَّا وَ سَلَّمْنَا وَ رَضِينَا وَ اتَّبَعْنَا مَوَالِيَنَا صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ.

ما به آن امامان خود ايمان آورده و تسليم امر آنها و راضى به رضاى آنها هستيم، درود خدا بر روان پاك آنها باد.

اللَّهُمَّ فَتَمِّمْ لَنَا ذَلِكَ وَ لَا تَسْلُبَنْاهُ وَ اجْعَلْهُ مُسْتَقَرّاً ثَابِتاً عِنْدَنَا

اى خدا! پس تو اين نعمت ايمان را بر ما تمام گردان و كامل فرما و اين كمال را از ما مگير و آن را نزد ما مستقر و ثابت گردان

وَ لَا تَجْعَلْهُ مُسْتَعَاراً وَ أَحْيِنَا مَا أَحْيَيْتَنَا عَلَيْهِ وَ أَمِتْنَا إِذَا أَمَتَّنَا عَلَيْهِ. آلُ مُحَمَّدٍ أَئِمَّتُنَا، فَبِهِمْ نَأْتَمُّ وَ إِيَّاهُمْ نُوَالِي وَ عَدُوَّهُمْ وَ عَدُوَّ اللَّهِ نُعَادِي،

و عاريت قرار مده و ما را بر آن زنده بدار و بر آن بميران كه آل محمد امامان ما هستند ما هم به آنها اقتدا كرده، آنها را دوست مى‌داريم و دشمن آنان را كه دشمن خداست دشمن مى‌داريم

فَاجْعَلْنَا مَعَهُمْ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ فَإِنَّا بِذَلِكَ رَاضُونَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.^[2]

پس تو ما را در دنيا و آخرت با آنها قرار ده و از مقربان خود گردان كه ما به اين نعمت راضى و خوشنوديم، اى مهربان‌ترين مهربانان عالم!

پس باز به سجده رود و صد مرتبه الْحَمْدُ لِلَّهِ و صد مرتبه شُكْراً لِلَّهِ بگويد. پس حضرت فرمود: هركه اين عمل را به جا آورد ثواب كسى داشته باشد كه در روز غدير نزد حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله حاضر شده باشد و با حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله و حضرت امير المؤمنين عليه السّلام بر ولايت آن حضرت بيعت كرده باشد و درجۀ او در بهشت با درجۀ راست‌گويان و تصديق‌كنندگان باشد كه تصديق خدا و رسول در آن روز از روى اخلاص كردند، مانند سلمان و ابوذر و مقداد-رضى اللّه عنهم-و مانند كسى باشد كه شهيد شده باشد با حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله و حضرت امير المؤمنين و حسن و حسين عليهم السّلام و مانند كسى باشد كه در زير علم حضرت صاحب الامر عليه السّلام و در زير خيمۀ آن حضرت بوده باشد از نجيبان و نقيبان و برگزيدگان اصحاب آن حضرت.

[1] ) سوره آل عمران، آیه 193-194.                                                  [2] ) اقبال الاعمال، ج  2 ، ص 277.