سخن چینی از نظر احادیث
۲۴ تیر ۱۳۹۴ 0 اهل بیت علیهم السلامپرهيز از سخن چينى
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إيّاكُم و النَّميمَةَ .
از سخن چينى بپرهيزيد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إيّاكُم و العَضْهَ ؛ النَّميمَةَ القالَةَ بينَ النّاسِ .
از عَضْهَ بپرهيزيد، [يعنى ]از سخن چينى و خبر كشى ميان مردم .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به اصحاب خود ـ فرمود :
أ لا اُنبِّئُكُم ما العَضْهُ . ؟ هِيَ النَّميمَةُ القالَةُ بينَ النّاسِ .
آيا به شما خبر ندهم كه عَضْهَ چيست؟ آن، سخن چينى و خبر كشى ميان مردم است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا يَعضَهْ بَعضُكُم بَعضا .
براى يكديگر سخن چينى و خبر كشى نكنيد .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
اِحذَرِ الغِيبَةَ و النَّميمَةَ ؛ فإنّ الغِيبَةَ تُفطِرُ ، و النَّميمَةَ تُوجِبُ عَذابَ القَبرِ .
از غيبت و سخن چينى حذر كنيد؛ زيرا غيبت مُفطر است و سخن چينى موجب عذاب قبر مى شود.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
كادَتِ النَّميمَةُ أن تَكونَ سِحرا .
چيزى نمانده كه سخن چينى، جادوگرى باشد .
امام جواد عليه السلام ـ به نقل از پدرانش ـ : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :
لَمّا اُسرِيَ بِي رأيتُ امرأةً رأسُها رأسُ خِنزيرٍ ، و بَدَنُها بَدَنُ الحِمارِ ، و علَيها ألفُ ألفِ لَونٍ مِن العَذابِ ، فسُئلَ: ما كانَ عَمَلُها ؟ فقالَ : إنّها كانت نَمّامَةً كذّابَةً .
شبى كه مرا به معراج بردند زنى را ديدم كه سرش سر خوك بود و بدنش بدن الاغ و گرفتار هزار هزار نوع عذاب بود. سؤال شد: او چه كرده بود؟ فرمود : او سخن چين و دروغ پرداز بود.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
أتانيَ البارِحَةَ رجُلانِ ، فاكتَنَفاني ، فانطَلَقا بِي ، حتّى أتَيا على رجُلٍ في يَدِهِ كُلاّبٌ يُدخِلُهُ في فيِّ رجُلٍ ، فيَشُقُّ شِدقَهُ ، حتّى يَبلُغَ لِحيَيهِ ، فيَعودُ فيأخُذُ فيهِ ، فقلتُ : مَن هذا ؟ قالَ : هُمُ الّذينَ يَسعَونَ بالنَّميمَةِ .
ديشب دو مرد نزد من آمدند و مرا بغل كردند و با خود بردند تا آنكه به مردى رسيدند كه در دستش چنگكى بود و آن را در دهان مردى مى كرد و دهانش را تا ته آرواره هايش مى شكافت و اين كار را مرتب انجام مى داد، پرسيدم : اين كيست؟ [يكى از آنها ]گفت : اينان كسانى هستند كه سخن چينى مى كنند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنَّ الّذي يَرفَعُ الحَديثَ هُو القَتّاتُ .
كسى كه سخن مى برد، او همان خبر كش است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا يَدخُلُ الجَنّةَ نَمّامٌ ( و في روايةٍ : قَتّاتٌ) .
هيچ سخن چينى (هيچ خبر كشى) به بهشت نمى رود.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنَّ النَّميمَةَ و الحِقدَ في النّارِ لا يَجتَمِعانِ في قَلبِ مُسلِمٍ .
سخن چينى و كينه توزى در آتش اند و اين دو در دل هيچ مسلمانى جمع نمى شوند.
امام على عليه السلام : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به اصحابش فرمود :
أ لا اُخبِرُكُم بشِرارِكُم ؟ قالوا : بلى يا رسولَ اللّه ِ . قالَ : المَشّاؤونَ بالنَّميمَةِ ، المُفَرِّقونَ بَينَ الأحِبَّةِ ، الباغُونَ لِلبُرَآءِ العَيبَ .
آيا شما را از بدترين افرادتان آگاه نكنم؟ عرض كردند : چرا اى رسول خدا، فرمود : كسانى كه سخن چينى مى كنند، آنان كه ميان دوستان جدايى مى افكنند، كسانى كه براى افراد پاك و بى گناه عيب مى تراشند.
امام على عليه السلام :
إيّاكَ و النَّميمَةَ ؛ فإنّها تَزرَعُ الضَّغينَةَ و تُبَعِّدُ عنِ اللّه ِ و النّاسِ .
از سخن چينى پرهيز، كه آن تخم كينه مى افشاند و از خدا و مردم دور مى گرداند.
امام على عليه السلام
إيّاكُم و النَّمائمَ ؛ فإنّها تُورِث الضَّغائنَ .
از سخن چينى ها بپرهيزيد كه آنها كينه ها بر جاى مى گذارند.
امام على عليه السلام :
لا تَعجَلَنَّ إلى تَصديقِ واشٍ و إن تَشَبَّهَ بالنّاصِحينَ .
گفته هاى هيچ سخن چينى را زود باور مكن، اگر چه در لباس خير خواهان باشد.
امام صادق عليه السلام :
إيّاكَ و النَّميمَةَ ؛ فإنّها تَزرَعُ الشَّحناءَ في قُلوبِ الرِّجال .
از سخن چينى بپرهيز، كه آن در دل هاى مردان تخم كينه و دشمنى مى افشاند.
امام صادق عليه السلام ـ در نامه خود به نجاشى، فرماندار اهواز ـ نوشت :
إيّاكَ و السُّعاةَ و أهلَ النِّمائمِ ، فلا يَلتَزِقَنَّ بكَ أحَدٌ مِنهُم ، و لا يَراكَ اللّه ُ يَوما و لا لَيلَةً و أنتَ تَقبَلُ مِنهُم صَرفا و لا عَدلاً ، فيَسخَطَ اللّه ُ علَيكَ و يَهتِكَ سِترَكَ .
از سعايت كنندگان و سخن چينان بپرهيز و مواظب باش فردى از آنها تو را نلغزاند و مبادا خداوند روزى يا شبى تو را ببيند كه از اين جماعت اظهار نظرى و دخالتى را بپذيرى كه در اين صورت خداوند بر تو خشم مى گيرد و پرده ات را مى درد (رسوا و بى آبرويت مى كند).
امام صادق عليه السلام :
إنّ مِن أكبَرِ السِّحرِ النَّميمَةَ ؛ يُفَرَّقُ بها بَينَ المُتَحابَّينِ ، و يُجلَبُ العَداوَةُ علَى المُتَصافِيَينِ ، و يُسفَكُ بها الدِّماءُ ، و يُهدَمُ بها الدُّورُ ، و يُكشَفُ بها السُّتورُ ، و النَّمّامُ أشَرُّ مَن وَطئَ علَى الأرضِ بقَدَمٍ .
از بزرگترين جادو، سخن چينى است، [زيرا ]با سخن چينى ميان دوستان جدايى افكنده مى شود، ياران يكدل را با هم دشمن مى كند، به واسطه آن خون ها ريخته مى شود، خانه ها ويران مى گردد و پرده ها دريده مى شود. آدم سخن چين بدترين كسى است كه روى زمين گام برمى دارد.
سعايت كردن
كنز العمّال : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :
إيّاكُم و قاتِلَ الثَّلاثَةِ ، فإنّهُ مِن شِرارِ خَلقِ اللّه ِ . قيلَ : يا رسولَ اللّه ِ ، و ما قاتِلُ الثَّلاثَةِ ؟ قالَ : رجُلٌ سَلَّمَ أخاهُ إلى سُلطانِهِ فقَتَلَ نَفسَهُ ، و قَتَلَ أخاهُ ، و قَتَلَ سُلطانَهُ .
از كُشنده سه نفر بپرهيزيد ؛ زيرا چنين كسى از بدترين خلق خداست. عرض شد : اى رسول خدا! كشنده سه نفر يعنى چه؟ فرمود : مردى كه برادر خود را تسليم سلطان وقت خود كند و با اين كار هم خودش را به كشتن دهد، هم برادرش را و هم سلطان خود را.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مَن سَعى بأخيهِ إلى سُلطانٍ أحبَطَ اللّه ُ تعالى عَمَلَهُ كُلَّهُ ، و إن وَصَلَ إلَيهِ مَكروهٌ أو أذىً جَعَلَهُ اللّه ُ تعالى مَع هامانَ في درَجَةٍ في النّارِ
هر كه از برادر خود نزد سلطانى سعايت كند، خداوند متعال همه اعمال او را بر باد دهد و اگر به شخصى كه از او سعايت كرده است ناراحتى يا گزندى رسد خداى متعال سعايت كننده را با هامان در يك درجه از آتش قرار دهد.
الاختصاص : امام على عليه السلام ـ به مردى كه نامه اى سعايت آميز به ايشان داد ـ فرمود :
يا هذا ، إن كُنتَ صادِقا مَقَتناكَ ، و إن كُنتَ كاذِبا عاقَبناكَ ، و إن أحبَبتَ القيلَةَ أقَلناكَ . قالَ : بل تُقيلُني يا أميرَ المؤمنينَ
اى مرد! اگر راست گفته باشى [به سبب اين كار زشت ]منفور ما خواهى شد و اگر دروغ گفته باشى تو را مجازات خواهيم كرد و اگر هم دوست دارى تو را ببخشيم، مى بخشيمت. عرض كرد : پس مرا ببخشيد اى امير المؤمنين!
امام على عليه السلام :
السّاعي كاذِبٌ لِمَن سَعى إلَيهِ ، ظالِمٌ لِمَن سَعى علَيهِ
شخص سعايت كننده، نسبت به كسى كه پيش او سعايت مى كند دروغگوست و نسبت به كسى كه از او سعايت مى كند ستمگر.
امام على عليه السلام :
أكذِبِ السِّعايَةَ و النَّميمَةَ ، باطِلَةً كانَت أو صَحيحَةً
سعايت و سخن چينى را دروغ شمار، نادرست باشد يا درست.
امام على عليه السلام :
شَرُّ النّاسِ مَن سَعى بالإخوانِ و نَسِيَ الإحسانَ
بدترين مردم كسى است كه از برادران سعايت كند و احسان و خوبى [كردن خود] را از ياد برد.
امام على عليه السلام :
النَّميمَةُ شِيمَةُ المارِقِ
سخن چينى، خصلتِ شخص از دين برون شده است.
امام على عليه السلام :
أسوَأُ الصِّدقِ النَّميمَةُ
بدترين راست، سخن چينى است.
امام على عليه السلام :
مَن سَعى بالنَّميمَةِ حارَبَهُ القَريبُ و مَقَتَهُ البَعيدُ
هر كه سخن چينى كند، خويش با او بجنگد و بيگانه دشمنش دارد.
امام على عليه السلام :
بِئسَ السَّعيُ التَّفرِقَةُ بينَ الألِيفَينِ
بدترين تلاش، جدايى انداختن ميان دو يار همدم است.
امام صادق عليه السلام ـ به نقل از پدرانش ـ : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :
شَرُّ النّاسِ المُثَلِّثُ . قيلَ : يا رسولَ اللّه ِ ، و ما المُثَلِّثُ ؟ قالَ : الّذي يَسعى بأخيهِ إلَى السُّلطانِ فيُهلِكُ نَفسَهُ ، و يُهلِكُ أخاهُ ، و يُهلِكُ السُّلطانَ
بدترين مردم، شخص «مثلِّث» است. عرض شد : اى رسول خدا! مثلّث يعنى چه؟ فرمود: كسى كه از برادر خود نزد سلطان سعايت و بدگويى كند و در نتيجه، هم خودش را به هلاكت افكند، هم برادرش را و هم آن سلطان را.
امام صادق عليه السلام :
السّاعي قاتِلُ ثَلاثَةٍ : قاتِلُ نَفسِهِ ، و قاتِلُ مَن يَسعى بهِ ، و قاتِلُ مَن يَسعى إلَيهِ
سعايت كننده، قاتل سه نفر است : قاتل خودش و قاتل كسى كه از او سعايت مى كند و قاتل كسى كه پيش او سعايت مى كند.
میزان الحکمه،جلد دوادزهم.