هوس از نظر احادیث

هوس از نظر احادیث

۰۴ مرداد ۱۳۹۴ 0 اهل بیت علیهم السلام

خطر هوى و هوس

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 
 إنّما سُمِّيَ الهَوى لأنّهُ يَهوي بصاحِبِهِ .
هوى را بدان سبب هوى ناميده اند كه صاحب خود را فرو مى افكند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
 اِستَعيذوا باللّه ِ مِن الرَّغَبِ .
 از هوى و هوس به خدا پناه بريد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : ابليس گفت:  إنّ إبليسَ قالَ :
 أهلَكتُهُم بِالذُّنوبِ فأهلَكوني بالاستِغفارِ، فلَمّا رأيتُ ذلكَ أهلَكتُهُم بالأهواءِ فهُم يَحسَبونَ أنّهُم مُهتَدونَ فلا يَستَغفِرونَ .
من آنان را با گناهان به هلاكت افكندم و آنان مرا با استغفار هلاك كردند. پس، چون چنين ديدم، آنان را به واسطه هواها (فرقه ها و عقايد گوناگون) به هلاكت انداختم؛ زيرا [در اين صورت ]خيال مى كنند رهيافته اند و از اين رو ديگر استغفار نمى كنند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
كُفَّ أذاكَ عَن نَفسِكَ و لا تُتابِعْ هَواها في مَعصيَةِ اللّه ِ ؛ إذَن تُخاصِمَكَ يَومَ القِيامَةِ فَيلعَنَ بَعضُكَ بَعضا ، إلاّ أن يَغفِرَ اللّه ُ تعالى و يَستُرَ برَحمَتِهِ .
 آزار خود را از نَفْسَت باز دار و در معصيت خدا از هوس هاى آن پيروى مكن؛زيرا در اين صورت، روز قيامت نفْس تو با تو به مخاصمه برمى خيزد و يكديگر را لعن و نفرين مى كنيد، مگر اينكه خداوند متعال به رحمت خود بيامرزد و پرده پوشى كند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
بِئسَ العَبدُ عَبدٌ لَهُ هَوًى يُضِلُّهُ، و نَفسٌ تُذِلُّهُ .
 چه بد بنده اى است، آن بنده كه او را هوسى گمراه كننده و نفسى خوار كننده باشد .
امام على عليه السلام : 
 الهَوى اُسُّ المِحَنِ .
هوس، شالوده محنت هاست.
امام على عليه السلام : 
 إنّ طاعَةَ النّفسِ و مُتابَعَةَ أهوِيَتِها اُسُّ كُلِّ مِحنَةٍ و رَأسُ كُلِّ غَوايَةٍ .
فرمانبرى از نفْس و پيروى از هوس هاى آن، شالوده هر رنج و سرچشمه هر گمراهى است.
امام على عليه السلام : 
الهَوى مَطِيَّةُ الفِتنَةِ .
هوس، مركب فتنه است.
امام على عليه السلام : 
إنّما بَدءُ وُقوعِ الفِتَنِ أهواءٌ تُتَّبَعُ ، و أحكامٌ تُبتَدَعُ ··· .
در حقيقت نقطه آغاز فتنه ها هوس هايى است كه پيروى مى شود و احكامى است كه بدعت نهاده مى شود··· .
امام على عليه السلام : 
الهَوى هُوِيٌّ إلى أسفَلِ سافِلينَ .
هوس، فرو افتادن در پست ترين پستى هاست.
امام على عليه السلام : 
  الهوى أعظَمُ العَدُوَّينِ .
هوس، بزرگترينِ دو دشمن است.
امام على عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه: چيره ترين و نيرومندترين سلاطين كيست؟ ـ فرمود: 
 الهَوى .
هوس.
امام على عليه السلام :
 الهَوى قَرينٌ مُهلِكٌ .
 هوس، همدمى مُهلك است.
امام على عليه السلام :
الهَوى صَبوَةٌ .
 هوس، جهالت جوانى است.
امام على عليه السلام :
الهَوى يُردي .
 هوس، به نابودى مى افكند.
 
امام على عليه السلام : 
 آفَةُ العَقلِ الهَوى .
آفتِ خرد، هوس است.
امام على عليه السلام : 
أهلَكُ شَيءٍ الهَوى .
مهلك ترين چيز، هوس است.

خطر شهوت ها

الكافى : از جمله اندرزهاى خداوند متعال به عيسى عليه السلام اين بود:
 يا عيسى، لا تَستَيقِظَنَّ عاصِيا و لا تَستَنبِهَنَّ لاهِيا ، و افطِمْ نَفسَكَ عَنِ الشَّهَواتِ المُوبِقاتِ ، و كُلُّ شَهوَةٍ تُباعِدُكَ مِنّي فاهجُرْها .
 اى عيسى! در حال بيدارى گناه مكن و در گاه هشيارى غافل مباش و [كودك ]نفْس خود را [از شير] شهوت هاى هلاكت بار بازگير و از هر شهوتى كه تو را از من دور مى كند، دور شو.
امام على عليه السلام : 
الشَّهَواتُ سُمومٌ قاتِلاتٌ .
شهوت ها، زهرهايى كُشنده اند.
امام على عليه السلام :
الشَّهَواتُ مَصائدُ الشَّيطانِ .
 شهوت ها، دامهاى شيطان است.
امام على عليه السلام : 
 الشَّهوَةُ أحَدُ المُغوِيَينِ .
شهوت يكى از دو گمراه كننده است.
امام على عليه السلام : 
 اِهجُروا الشَّهَواتِ ؛ فإنَّها تَقودُكُم إلى رُكوبِ الذُّنوبِ و التَّهَجُّمِ علَى السَّيّئاتِ .
شهوت ها را ترك گوييد؛ زيرا كه شهوت ها شما را به سوى ارتكاب گناهان و هجوم آوردن به سوى بدى ها مى كشانند.
امام على عليه السلام :
  الشَّهَواتُ آفاتٌ .
 شهوت ها آفت اند.
امام على عليه السلام : 
مَن تَسَرَّعَ إلَى الشَّهَواتِ تَسَرَّعَت . إلَيهِ الآفاتُ .
هر كه به سوى شهوت ها بشتابد، آسيب ها به سويش بشتابند.
امام على عليه السلام :
اِمنَعْ نَفسَكَ مِن الشَّهَوات تَسلَمْ مِن الآفاتِ .
 نفْس خود را از شهوت ها باز دار تا از آسيب ها سالم مانى.
امام على عليه السلام :
 لا تُسرِفْ في شَهوَتِكَ و غَضَبِكَ فيُزرِيا بِكَ .
 در شهوت و خشم خود از حدّ تجاوز مكن، كه تو را بد نام مى كنند.
امام على عليه السلام :
حَلاوَةُ الشَّهوَةِ يُنَغِّصُها عارُ الفَضيحَةِ .
 شيرينى شهوت را، ننگ رسوايى تلخ مى كند.
امام على عليه السلام : 
اِعلَموا أنّهُ ما مِن طاعَةِ اللّه ِ شيءٌ إلاّ يَأتي في كَرْهٍ ، و ما مِن مَعصيَةِ اللّه ِ شيءٌ إلاّ يَأتي في شَهوَةٍ .
بدانيد كه هيچ طاعتى از طاعت هاى خداوند نيست مگر اينكه به جا آوردنش ناخوشايند است و هيچ معصيتى از معاصى او نيست جز اينكه به جا آوردنش خوشايند و با شهوت همراه است.
امام على عليه السلام : 
 إنّ الجَنّةَ حُفَّت بِالمَكارِهِ ، و إنّ النّارَ حُفَّت (حُجِبَت) بِالشَّهَواتِ .
بهشت به امور ناخوشايند در پيچيده شده است و دوزخ به شهوت ها.

خطر لذّت ها

امام على عليه السلام : 
اللَّذّاتُ مُفسِداتٌ .
لذّت ها، تباه كننده اند.
امام على عليه السلام :
 اللَّذّةُ تُلهي .
 لذّت، باعث غفلت [از ياد خدا و آخرت ]است.
امام على عليه السلام : 
 رأسُ الآفاتِ الوَلَهُ بِاللَّذّاتِ . 
رأس آفت ها، شيفتگى به لذّت هاست.
امام على عليه السلام : 
قَلَّ مَن غَرِيَ بِاللَّذّاتِ إلاّ كانَ بِها هَلاكُهُ .
كمتر پيش مى آيد كه كسى آزمند لذّت ها شود و به واسطه آنها نابود نشود.
امام على عليه السلام :
قَدرِ اللَّذّةِ يَكونُ التَّغصيصُ .
 به اندازه هر لذّتى، اندوهى است.
امام على عليه السلام :
رُبَّ لَذَّةٍ فيها الحِمامُ .
 بسا لذّتى كه در آن مرگ است.
امام على عليه السلام : 
مَن تَلَذَّذَ بِمَعاصي اللّه ِ أورَثَهُ اللّه ُ ذُلاًّ .
هر كه از معصيت هاى خدا لذّت بَرَد، خداوند او را خوار گرداند.

هوس ، الهه اى است پرستيده

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
ما تَحَت ظِلِّ السَّماءِ مِن إلهٍ يُعبَدُ مِن دُونِ اللّه ِ أعظَمَ عِندَ اللّه ِ مِن هَوىً مُتَّبَعٍ .
 در زير اين آسمان ، هيچ معبودى كه به جاى خداوند پرستيده شود، نزد خدا منفورتر از هواى نفْس نيست.
امام على عليه السلام : 
الهَوى إلهٌ مَعبودٌ ، العَقلُ صَدِيقٌ مَحمودٌ .
هوس، الهه اى پرستيده است و خرد دوستى پسنديده.
امام على عليه السلام :
 الجاهِلُ عَبدُ شَهوَتِهِ .
 نادان، بنده شهوت خويش است.

هوس، به كور دلى فرا مى خواند

امام على عليه السلام :
 اُوصِيكُم بمُجانَبَةِ الهَوى ؛ فإنّ الهَوى يَدعو إلَى العَمى، و هُوَ الضَّلال في الآخِرَةِ و الدُّنيا .
 شما را به دورى گزيدن از هوس سفارش مى كنم؛ زيرا هوس به كوردلى فرا مى خواند و آن [باعث ]گمراهى در آخرت و دنياست.
امام على عليه السلام : 
الهَوى شَريكُ العَمى .
هوس، شريك كوردلى است.
امام على عليه السلام : 
إنّكَ إن أطَعتَ هواكَ أصَمَّكَ و أعماكَ ، و أفسَدَ مُنقَلَبَكَ و أرداكَ .
اگر از هوس خود پيروى كنى تو را كر و كوردل مى كند و آخرتت را تباه مى گرداند و تو را به نابودى مى افكند.
امام على عليه السلام : 
 إنّكُم إن أمَّرتُم علَيكُمُ الهَوى أصَمَّكُم و أعماكُم و أرداكُم .
اگر هوس را بر خود فرمانروا كنيد، شما را كر و كور باطن مى سازد و نابودتان مى گرداند.
امام على عليه السلام : 
 مَنِ اتَّبَعَ هَواهُ أعماهُ ، و أصَمَّهُ ، و أذَلَّهُ ، و أضَلَّهُ .
هر كه از هوس خود پيروى كند، هوس او را كوردل و كر باطن و خوار و گمراه مى سازد.
امام على عليه السلام : 
عِبادَ اللّه ِ، إنّ مِن أحَبِّ عِبادِ اللّه ِ إلَيهِ عَبدا أعانَهُ اللّه ُ على نَفسِهِ ··· قد خَلَعَ سَرابِيلَ الشَّهَواتِ ، و تَخَلّى مِن الهُمومِ إلاّ هَمّا واحِدا انفَردَ بهِ ، فخَرَجَ مِن صِفَةِ العَمى و مُشارَكَةِ أهل الهَوى .
اى بندگان خدا! از محبوبترين بندگان خدا نزد او بنده اى است كه خداوند او را در برابر نَفْسش يارى كرده است··· جامه هاى شهوت ها را بركَنده و [جانش ]از هر خواسته اى تهى گشته، مگر يك خواسته، كه خود را وقف آن كرده است. بدين سبب از كورى [باطنى] و مشاركت با هوسرانان بيرون آمده است.

آغاز و فرجام هوس

امام على عليه السلام : 
 إيّاكُم و تَمَكُّنَ الهَوى مِنكُم ؛ فإنَّ أوَّلَهُ فِتنَةٌ و آخِرَهُ مِحنَةٌ 
مبادا هوس بر شما چيره آيد؛ زيرا كه آغاز آن ، فتنه (گمراهى) است و فرجامش رنج.
امام على عليه السلام :
 أوَّلُ الشَّهوَةِ طَرَبٌ ، و آخِرُها عَطَبٌ
آغاز شهوت، سرمستى است و فرجامش نابودى.
امام على عليه السلام :  
إيّاكُم و غَلَبَةَ الشَّهَواتِ على قُلوبِكُم ؛ فإنَّ بِدايَتَها مَلَكَةٌ ، و نِهايَتَها هَلَكَةٌ .
زنهار از چيره آمدن شهوت ها بر دل هايتان؛ زيرا كه آغاز آنها بندگى است و انجامشان نابودى.

شهوت پرست ، بيمارْ دل است

امام على عليه السلام : 
 قَرينُ الشَّهوَةِ مَريضُ النّفسِ ، مَعلولُ العَقلِ .
كسى كه شهوت پرست باشد، جانش بيمار دل و ناقص عقل است.
امام على عليه السلام : 
مَن لَم يُداوِ شَهوَتَهُ بِالتَّركِ لم يَزَلْ عَليلاً .
كسى كه شهوت خود را با ترك آن درمان نكند، پيوسته بيمار باشد.
امام على عليه السلام : 
الشَّهَواتُ أعلالٌ قاتِلاتٌ ، و أفضَلُ دَوائها اقتِناءُ الصَّبرِ عَنها .
شهوت ها، بيمارى هايى كشنده اند و بهترين داروى آنها، پايدارى در برابر آنهاست.
امام على عليه السلام :
الانقِيادُ لِلشَّهوَةِ أدوَأُ الدّاءِ .
 فرمانبرى از شهوت بدترين درد است.

پرهيز از بندگى شهوت

امام على عليه السلام : 
 الشَّهَواتُ تَستَرِقُّ الجَهولَ .
شهوت ها، نادان را به بندگى مى كشند.
امام على عليه السلام :
عَبدُ الشَّهوَةِ أذَلُّ مِن عَبدِ الرِّقِّ 
 بنده شهوت، خوارتر از بنده زرخريد است.
امام على عليه السلام :
 أزرى بنَفسِهِ مَن مَلَكَتهُ الشَّهوَةُ ، و استَعبَدَتهُ المَطامِعُ .
 هر كه شهوت اختياردارش باشد و طمع ها به بندگى اش كشند، خود را بد نام كرده است.
امام على عليه السلام : 
عَبدُ الشَّهوَةِ أسيرٌ لا يَنفَكُّ أسرُهُ .
بنده شهوت، اسيرى است كه از اسارت رها نمى شود.
امام على عليه السلام : 
  كَم مِن عَقلٍ أسيرٍ تَحتَ هَوى أميرٍ ! 
بسا خردى كه اسير هوسى فرمانرواست!

پرهيز از شهوت هاى نهانى

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

اِحذَروا الشَّهوَةَ الخَفِيَّةَ ؛ العالِمُ يُحِبُّ أن يُجلَسَ إلَيهِ .
از شهوت نهانى بپرهيزيد؛ [مانند اينكه ]دانشمند دوست داشته باشد در مجلس او بنشينند (او جلوس كند و مردم به حضورش رسند).
امام على عليه السلام : 
اللّهُمّ اغفِرْ لي رَمَزاتِ الألحاظِ ، و سَقَطاتِ الألفاظِ ، و شَهَواتِ الجَنانِ ، و هَفَواتِ اللِّسانِ .
بار خدايا! اشاره هاى نيم نگاه ها، و بيهوده گويى ها، و شهوت هاى دل، و لغزش هاى زبان مرا بر من ببخشاى.

پيروى از هوس

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 
رُبَّ شَهوَةِ ساعَةٍ تُورِثُ حُزنا طَويلاً .
چه بسيار شهوتى كه ساعتى بيش نپايد، اما اندوهى طولانى در پى آرَد.
امام على عليه السلام : 
 مَن أطاعَ نَفسَهُ في شَهَواتِها فَقد أعانَها على هُلْكِها .
هر كه در شهوت هايش از نفْس خود فرمان بَرد، آن را در هلاكتش كمك كرده است.
امام على عليه السلام : 
 مَن أطاعَ هَواهُ باعَ آخِرَتَهُ بدُنياهُ .
هر كه از هوس خود فرمان بَرد، آخرت خويش را به دنيايش فروخته است.
امام على عليه السلام :
 إيّاكَ و طاعَةَ الهوى ؛ فإنّهُ يَقودُ إلى كُلِّ مِحنَةٍ .
 پروا كن از فرمانبرى هوس؛ زيرا اين كار تو را به سوى هر رنج و محنتى مى كشاند.
امام على عليه السلام :
اِقمَعوا هذهِ النُّفوسَ ؛ فإنّها طُلَعَةٌ إن تُطِيعُوها تَزِغْ بِكُم إلى شَرِّ غايَةٍ .
 اين نفْس ها را سركوب كنيد؛ زيرا كه نفْس ها گرايش شديد به شهوت هاى خود دارند، اگر از آنها اطاعت كنيد، شما را به سوى بدترين فرجام منحرف مى كنند.
امام صادق عليه السلام :
اِحذَروا أهواءكُم كما تَحذَرونَ أعداءكُم ، فلَيسَ شَيءٌ أعدى لِلرِّجالِ مِن اتِّباعِ أهوائهِم ، و حَصائدِ ألسِنَتِهِم .
 همان گونه كه از دشمنان خود حذر مى كنيد، از هوس هايتان حذر كنيد؛ زيرا براى مردان دشمنى بدتر از پيروى از هوس هايشان و محصولات زبان هايشان (سخنان بيهوده و ياوه) نيست.
و حضرت صادق عليه السلام مى فرمود: 
قالَ أبو الحَسَنِ عليه السلام اِتَّقِ المُرتَقَى السَّهلَ إذا كانَ مُنحَدَرُهُ وَعْرا قالَ : و كانَ أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام يقولُ : لا تَدَعِ النَّفسَ و هَواها ؛ فإنّ هَواها (في) رَداها ، و تَركُ النَّفسِ و ما تَهوى أذاها ، و  ز بلندى اى كه بالا رفتن از آن آسان و پايين آمدنش دشوار است، بپرهيزنفْس را با هوسش وا مگذار؛ زيرا هواى نفْس باعث هلاكت آن است و رها كردن نفْس با آنچه هوس مى كند، براى آن مايه درد و رنج است و بازداشتن نفْس از آنچه هوس مى كند درمان آن مى باشد.
امام رضا عليه السلام :
إيّاكَ و المُرتَقَى الصَّعبَ إذا كانَ مُنحَدَرُهُ وَعْرا ، و إيّاكَ أن تُتبِعَ النّفسَ هَواها فإنّ في هَواها رَداها .
 زنهار از بلندى اى كه بالا رفتن از آن دشوار و پايين آمدنش سخت و وحشتناك است و از پيروى هواىِ نفْس بپرهيز؛ زيرا در هواىِ نفْس نابودىِ نفْس نهفته است.

مخالفت با هواىِ نفْس

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
طُوبى لِمَن تَرَكَ شَهوَةً حاضِرَةً لِمَوعُودٍ لَم يَرَهُ .
 خوشا به حال كسى كه شهوت نقد را به خاطر و عده اى (بهشتى) كه آن را نديده است رها كند.
 
امام على عليه السلام : 
مُخالَفَةُ الهَوى شِفاءُ العَقلِ .
مخالفتِ با هوس، شفاىِ خرد است.
امام على عليه السلام : 
مَن خالَفَ هواهُ أطاعَ العِلمَ .
هر كه با هوس خود مخالفت كند، از دانش فرمان بُرده است.
امام على عليه السلام :
حِفظُ العَقلِ بِمُخالَفَةِ الهَوى و العُزوفِ عَنِ الدُّنيا .
 نگهدارى از خرد، در گرو مخالفت با هوس و روى برتافتن از دنياست.
امام على عليه السلام : 
 رأسُ الدِّينِ مُخالَفَةُ الهَوى .
مخالفت با هوس، رأس دين است.
 
امام على عليه السلام :
 مِلاكُ الدِّين مُخالَفَةُ الهَوى .
 اساس دين، مخالفت با هواى نفْس است.
امام على عليه السلام :
رأسُ العَقلِ مُجاهَدَةُ الهَوى .
 مبارزه با هوس، رأس خرد است.
 
امام على عليه السلام :
خالِفِ الهَوى تَسلَمْ .
 با هوس مخالفت كن، تا به سلامت مانى.
امام على عليه السلام :
خالِفْ نَفسَكَ تَستَقِمْ .
 با نفْس خود مخالفت كن، تا در راه راست قرار گيرى.
امام على عليه السلام : 
اِستَرشِدِ العَقلَ و خالِفِ الهَوى تَنجَحْ .
از خرد راهنمايى بخواه و با هوس مخالفت كن تا كامياب شوى.
امام على عليه السلام :
رَدْعُ النَّفسِ عَنِ الهوى الجِهادُ الأكبَرُ .
 بازداشتن نفْس از هوس، جهاد اكبر است.
امام على عليه السلام : 
رَحِمَ اللّه ُ امرأً نَزَعَ عَن شَهوَتِهِ ، و قَمَعَ هَوى نَفسِهِ ؛ فإنّ هذهِ النَّفسَ أبعَدُ شيءٍ مَنزَعا ، و إنّها لا تَزالُ تَنزِعُ إلى مَعصِيَةٍ في هَوى .
خدا رحمت كند كسى را كه از شهوت خود باز ايستد و هواى نفْسش را سركوب كند؛ زيرا كه اين نفْس خيلى دير [از شهوت و نافرمانى] باز مى ايستد و همواره مشتاق نافرمانى و هوس است.
امام على عليه السلام ـ در وصف برادرى دينى كه داشت ـ فرمود :
 ··· و كانَ إذا بَدَهَهُ أمرانِ يَنظُرُ أيُّهُما أقرَبُ إلَى الهَوى فيُخالِفُهُ .
 ··· و هرگاه ناگهان در برابر دو عمل قرار مى گرفت، نگاه مى كرد كدام يك به هواى نفْس نزديكتر است، با همان مخالفت مى كرد.
امام على عليه السلام : 
العاقِلُ مَن أماتَ شَهوَتَهُ .
خردمند كسى است كه شهوت خود را بميراند.
امام على عليه السلام ـ در وصف پرهيزگاران ـ فرمود: 
··· مَيِّتَةً شَهوَتُهُ .
شهوت در وجود او مرده است.
امام على عليه السلام :
إنّ أفضَلَ النّاسِ عِندَ اللّه ِ مَن أحيا عَقلَهُ ، و أماتَ شَهوَتَهُ ، و أتعَبَ نَفسَهُ لصَلاحِ آخِرَتِهِ .
 برترين مردم در پيشگاه خداوند، كسى است كه خردش را زنده كند و شهوت خود را بميراند و براى آباد كردن آخرتش نفْس خود را به رنج افكند.
امام على عليه السلام ـ در وصف رهرو راه خداوند سبحان ـ فرمود : 
 قد أحيا عَقلَهُ و أماتَ نَفسَهُ ، حتّى دَقَّ جَليلُهُ و لَطُفَ غَليظُهُ .
خرد خويش را زنده كرده و نَفْسش را ميرانده است، چندان كه پيكر درشت و ستبر او زار و نزار گشته است.
امام على عليه السلام : 
كَيفَ يَصِلُ إلى حَقيقَةِ الزُّهدِ مَن لَم يُمِتْ شَهوَتَهُ ؟! .
چگونه به حقيقت زهد رسد، كسى كه شهوت خود را نميرانده است؟!
امام زين العابدين عليه السلام ـ در دعا ـ گفت : 
اللّهُمّ صَلِّ على محمّدٍ و آلِ محمّدٍ ، و اجعَلْنا مِنَ الّذين غَلَّقوا بابَ الشَّهوَةِ مِن قُلوبِهِم ، و استَنْقَذوا مِن الغَفلَةِ أنفُسَهُم ، و استَعذَبوا مَرارَةَ العَيشِ ، و استَلانُوا البَسطَ ، و ظَفَروا بِحَبلِ النَّجاةِ و عُروَةِ السَّلامَةِ 
خدايا! بر محمّد و آل محمّد درود فرست و ما را از كسانى قرار ده كه دَرِ شهوت را به روى دل هايشان بستند و خود را از غفلت رهانيدند و تلخى زندگى را به كام خود شيرين كردند و زمين را بستر نرم خود گرفتند و به ريسمان نجات و دستگيره سلامت دست يازيدند.
امام زين العابدين عليه السلام ـ در مناجات ـ گفت :
اللّهُمّ لكَ قَلبي و لِساني ، و بِكَ نَجاتي و أماني ، و أنتَ العالِمُ بِسِرِّي و إعلاني ، فأمِتْ قَلبي عَنِ البَغضاءِ ، و أصمِتْ لِساني عَنِ الفَحشاءِ ، و أخلِصْ سَريرَتي عَن علائقِ الأهواءِ ، و اكفِني بأمانِكَ عَن عَوائقِ الضَّرّاءِ ، و اجعَلْ سِرِّي مَعقودا على مُراقَبَتِكَ ، و إعلاني مُوافِقا لطاعَتِكَ ، و هَبْ لي جِسما رُوحانيّا ، و قَلبا سَماويّا ، و هِمَّةً مُتَّصِلَةً بِكَ .
 خدايا! دل و زبانم از آنِ توست و رهايى و امانم به دست توست و تويى دانا به نهان و آشكار من. پس دشمنى و كينه را در دلم بميران و زبانم را از زشت گويى خاموش گردان و نهادم را از تعلّقات هوس ها بپيراى و مرا با امان خود از گزندها و ناملايمات نگه دار و درون مرا بر مراقبت از خودت بگمار و بيرونم را با فرمانبرى از خودت سازگار نما و مرا پيكرى روحانى و دلى آسمانى و همّتى پيوسته به خودت عطا فرما.
تحف العقول : 
 قيلَ لَه [ الإمامُ الصّادقُ] عليه السلام : أينَ طَريقُ الرّاحَةِ ؟ فقالَ عليه السلام : في خِلافِ الهَوى . قيلَ : فمَتى يَجِدُ عَبدٌ الرّاحَةَ ؟ فقالَ عليه السلام : عِندَ أوَّلِ يَومٍ يَصيرُ في الجَنَّةِ .
به امام صادق عليه السلام گفته شد : راه آسايش در چيست؟ حضرت فرمود: در مخالفت با هوس. عرض شد: پس، آدمى كى به آسايش دست مى يابد؟ فرمود: در نخستين روزى كه به بهشت مى رود.

جنگيدن با هواىِ نَفْس

امام على عليه السلام :
ضادُّوا الشَّهوَةَ مُضادَّةَ الضِّدِّ ضِدَّهُ ، و حارِبوها مُحارَبَةَ العَدُوِّ العَدُوَّ .
 با شهوت مخالفت كنيد، همچون مخالفت دو مخالف با هم و با آن بجنگيد، همانند جنگيدن دو دشمن با يكديگر.
امام على عليه السلام : 
غالِبِ الهَوى مُغالَبَةَ الخَصمِ خَصمَهُ ، و حارِبْهُ مُحارَبَةَ العَدُوِّ عَدُوَّهُ .
بر هوس چنان چيره جويى كن كه حريف براى چيره آمدن بر طرف مقابلش مى كند و با آن چنان بجنگ، كه دشمن با دشمن خود مى جنگد.
امام على عليه السلام : 
 حَقٌّ علَى العاقِلِ أن يَقهَرَ هَواهُ قَبلَ ضِدِّهِ .
خردمند وظيفه دارد كه هوس خود را پيش از دشمن خود، مقهور سازد.
امام على عليه السلام : 
غالِبوا أنفُسَكُم على تَركِ العاداتِ تَغلِبوها ، و جاهِدوا أهواءكُم تَملِكُوها .
با نفس هاى خود بر سر ترك عادت ها بستيزيد تا بر آنها چيره آييد و با هوس هاى خود مبارزه كنيد، تا بر آنها تسلّط يابيد.
امام على عليه السلام : 
رَحِمَ اللّه ُ امرأً ··· كابَرَ هَواهُ . ، و كَذّبَ مُناهُ .
خدا رحمت كند كسى را كه··· بر هوسش چيره آيد و آرزوى خويش را دروغ شمرَد.
امام على عليه السلام : 
 رَحِمَ اللّه ُ امرأً غالَبَ الهَوى ، و أفلَتَ مِن حَبائلِ الدُّنيا .
خدا رحمت كند كسى را كه با هوس خود گلاويز شود و از دام هاى دنيا بگريزد.
امام على عليه السلام : 
اِغلِبوا أهواءكُم و حارِبوها ؛ . فإنّها إن تُقَيِّدْكُم تُورِدْكُم مِن الهَلَكَةِ أبعَدَ غايَةٍ .
بر هوس هاى خود چيره آييد و با آنها بجنگيد؛ زيرا اگر شما را به بند كشند به بدترين مهلكه تان مى اندازند.
امام على عليه السلام :
 غالِبِ الشَّهوَةَ قَبلَ قُوَّةِ ضَراوَتِها ؛ فإنّها إن قَوِيَت مَلَكَتْكَ و استَقادَتْكَ . و لَم تَقدِرْ على مُقاوَمَتِها .
 بر شهوت خود، پيش از آنكه وَلَع آن قدرت گيرد، چيره شو؛ زيرا اگر قدرت گيرد، بر تو مسلّط شود و تو را به دنبال خود كشد و تو توان ايستادگى در برابرش را ندارى .

هدايت در گرو مخالفت با شهوت است

امام على عليه السلام : 
 أقبِلْ على نَفسِكَ بالإدبارِ عَنها .
با پشت كردن به نفْس خود، به آن روى آور.
امام على عليه السلام :
خِدمَةُ النَّفسِ صِيانَتُها عَنِ اللَّذّاتِ و المُقتَنَياتِ ، و رِياضَتُها بِالعُلومِ و الحِكَمِ ، و اجتِهادُها بِالعِباداتِ و الطّاعاتِ ، و في ذلكَ نَجاةُ النَّفسِ .
 خدمت كردن به نفْس با نگهداشتن آن از لذّت هاست و پروردن آن با دانش ها و حكمت ها و كار كشيدن از آن به عبادت ها و طاعت هاست و اين كارها باعث نجات نفْس است.
امام على عليه السلام : 
مَن لَم يُعطِ نَفسَهُ شَهوَتَها أصابَ رُشدَهُ .
هر كه شهوت خود را برآورده نسازد، به هدايت خود دست يافته است.
 
امام على عليه السلام : 
الرُّشدُ في خِلافِ الشَّهوَةِ .
هدايت، در مخالفت با شهوت است.
امام على عليه السلام : 
 في خِلافِ النَّفسِ رُشدُها 
هدايت نفْس، در مخالفت كردن با آن است.
 امام كاظم عليه السلام : 
إذا مَرَّ بكَ . أمرانِ لا تَدري أيُّهُما خَيرٌ و أصوَبُ ، فانظُرْ أيُّهُما أقرَبُ إلى هواكَ فخالِفْهُ ؛ فإنَّ كَثيرَ الصَّوابِ في مُخالَفَةِ هَواكَ .
هرگاه دو كار برايت پيش آمد كه ندانستى كدام يك بهتر و درست تر است، بنگر كه كدام يك از آنها به هوس تو نزديكتر است، با همان مخالفت كن؛ زيرا درست هاى بسيارى در مخالفت كردن با هواى نَفْست نهفته است.

چيرگى هوس بر خرد

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 
حَرامٌ على كُلِّ قَلبٍ مُتَوَلِّهٍ بِالشَّهَواتِ أن يَسكُنَهُ الوَرَعُ .
بر هر دلى كه شيفته شهوت ها باشد، حرام است كه پارسايى در آن منزل كند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
حَرامٌ على كُلِّ قَلبٍ عزّي . بِالشَّهَواتِ أن يَجُولَ في مَلَكوتِ السَّماواتِ .
 بر هر دلى كه به شهوت ها آرام گرفته باشد، حرام است كه در ملكوت آسمان ها گردش كند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد: 
وَ عِزَّتي و جَلالي ··· لا يُؤثِرُ عَبدٌ هَواهُ على هَوايَ إلاّ شَتَّتُّ علَيهِ أمرَهُ ، و لَبَّستُ علَيهِ دُنياهُ ، و شَغَلتُ قَلبَهُ بها ، و لَم اُؤْتِهِ مِنها إلاّ ما قَدَّرتُ لَهُ .
به عزّت و جلالم سوگند··· هيچ بنده اى پسند خود را بر پسند من مقدّم ندارد، مگر اينكه كار او را پريشان سازم و دنيايش را بر وى نا بسامان كنم و دلش را به آن مشغول گردانم و از دنيا به او ندهم، مگر همانچه برايش مقدّر كرده ام.
امام على عليه السلام : 
مَن قَوِيَ هَواهُ ضَعُفَ عَزمُهُ .
هر كه هواى نفْسش نيرومند شود، اراده اش سست گردد.
امام على عليه السلام : 
 غَلَبَةُ الهَوى تُفسِدُ الدِّينَ و العَقلَ .
چيرگى هوس، دين و خرد را تباه مى كند.
امام على عليه السلام : 
سَبَبُ الشَّرِّ غَلَبَةُ الشَّهوَةِ .
علّت شرّ و بدى، چيرگى خواهش هاى نفسانى است.
امام على عليه السلام :
 مَنِ استَقادَهُ . هَواهُ استَحوَذَ علَيهِ الشَّيطانُ .
 هر كه زمام خود را به دست هوس سپارد، شيطان بر او مسلّط گردد.
امام على عليه السلام : 
مَن غَلَبَت علَيهِ شَهوَتُهُ لَم تَسلَمْ نَفسُهُ .
هر كه شهوتش بر او چيره آيد، نَفْسش سالم نماند.
امام على عليه السلام : 
النّاجُونَ مِن النّارِ قَليلٌ ؛ لِغَلَبةِ الهَوى و الضَّلالِ .
رستگانِ از آتش اندكند؛ چون هوس و گمراهى غلبه دارد.
امام على عليه السلام : 
حَرامٌ على كُلِّ عَقلٍ مَغلولٍ بِالشَّهوَةِ أن يَنتَفِعَ بِالحِكمَةِ .
بر هر خردى كه بسته به زنجير شهوت باشد، حرام است كه از حكمت بهره مند شود.
امام على عليه السلام : 
مَن غَلَبَ هَواهُ عَقلَهُ افتَضَحَ .
هر كه هوس او بر خردش چيره آيد، رسوا شود.
امام على عليه السلام : 
 ظَفِرَ الهَوى بِمَن انقادَ لِشَهوَتِهِ .
هوس بر كسى كه فرمانبر شهوت خويش باشد، پيروز شود.
امام على عليه السلام : 
 غَلَبَةُ الشَّهوَةِ تُبطِلُ العِصمَةَ ، و تُورِدُ الهُلْكَ .
چيره آمدن شهوت، مصونيت از گناه را از بين مى برد و به هلاكت مى افكند.
امام على عليه السلام : 
ضِرامُ الشَّهوَةِ تَبعَثُ على تَلَفِ المُهجَةِ .
برافروخته شدن شهوت، باعث تلف شدن جان مى شود.
امام على عليه السلام : 
إيّاكُم و تَحَكُّمَ الشَّهَواتِ علَيكُم ؛ فإنّ عاجِلَها ذَميمٌ و آجِلَها وَ خيمٌ .
از حاكم شدن شهوت ها بر خودتان بپرهيزيد؛ زيرا حال آنها در دنيا نكوهيده است و در آخرت وخيم.
امام على عليه السلام : 
 لا يُفِسدُ التّقوى إلاّ غَلَبَةُ الشَّهوَةِ .
پرهيزگارى را چيزى جز چيره آمدن شهوت تباه نمى سازد.
امام على عليه السلام : 
 أشقَى النّاسِ مَن غَلَبَهُ هَواهُ ؛ فَمَلَكَتهُ دُنياهُ و أفسَدَ اُخراهُ . 
بد بخت ترين مردم كسى است كه هوسش بر او چيره آيد و در نتيجه دنيايش بر او مسلّط شود و آخرت خود را تباه سازد.
امام على عليه السلام ـ درباره بعثت پيامبر صلى الله عليه و آله ـ فرمود : 
 بَعَثَهُ و النّاسُ ضُلاّلٌ في حَيرَةٍ ، و حاطِبونَ (خابِطونَ) في فِتنَةٍ ، قَدِ استَهوَتهُمُ . الأهواءُ .
خداوند در روزگارى او را برانگيخت كه مردم گمراه و سرگردان بودند و در فتنه و فساد دست و پا مى زدند. هوس ها (فرقه ها و عقايد گونه گون) آنان را دلباخته خود كرده، از راه به درشان برده بود.

چيرگى خرد بر هوس

امام على عليه السلام :
 الحِلُم غِطاءٌ ساتِرٌ ، و العَقلُ حُسامٌ قاطِعٌ ، فاستُرْ خَلَلَ خُلقِكَ بِحِلمِكَ ، و قاتِلْ هَواكَ بِعَقلِكَ
 بردبارى، پرده اى پوشان است و خرد، شمشيرى برّان. پس عيب هاى خود را با بردبارى بپوشان و با خردِ خود با هَوَست بجنگ.
 امام على عليه السلام :
 فازَ مَن غَلَبَ هَواهُ و مَلَكَ دَواعِيَ نَفسِهِ .
 رستگار شد آنكه بر هوسش چيره گشت و انگيزه هاى نفسانى خود را مهار كرد.
امام على عليه السلام : 
مَن أحَبَّ نَيلَ الدَّرَجاتِ العُلى فلْيَغلِبِ الهَوى .
هر كه دوستدار رسيدن به درجات بلند است، بايد بر هوس خويش چيره آيد.
امام على عليه السلام : 
 لَن يَستَكمِلَ العَبدُ حَقيقَةَ الإيمانِ حتّى يُؤثِرَ دِينَهُ على شَهوَتِهِ ، و لَن يَهلِكَ حتّى يُؤثِرَ شَهوَتَهُ على دِينِهِ .
بنده هرگز حقيقت ايمان را كامل نگرداند، مگر آنگاه كه دينش را بر هوس خود ترجيح دهد و هرگز به هلاكت نيفتد، مگر آنگاه كه شهوت خود را بر دينش برگزيند.
امام على عليه السلام :
فاحذَروا ـ عِبادَ اللّه ِ ـ حَذَرَ الغالِبِ لنَفسِهِ ، المانِعِ لشَهوَتِهِ ، النّاظِرِ بعَقلِهِ .
 پس، برحذر باشيد، ـ اى بندگان خدا ـ همچون حذر كردن كسى كه بر نفْس خويش چيره است و شهوت خود را جلوگير است و با ديده خردش مى نگرد.
امام على عليه السلام : 
و لكِن هَيهاتَ أن يَغلِبَني هَوايَ و يَقودَني جَشَعي إلى تَخَيُّرِ الأطعِمَةِ .
ولى هيهات كه هوا و هوسِ من بر من چيره آيد و حرص شديد مرا به برگزيدن غذاهاى لذيذ بكشاند.
امام على عليه السلام :
عِبادَ اللّه ِ، إنّ مِن أحَبِّ عِبادِ اللّه ِ إلَيهِ عَبدا أعانَهُ اللّه ُ على نَفسِهِ ··· فهُو مِن مَعادِنِ دِينِهِ ، و أوتادِ أرضِهِ ، قَد ألزَمَ نَفسَهُ العَدلَ ، فكانَ أوَّلَ عَدلِهِ نَفيَ الهَوى عَن نَفسِهِ .
اى بندگان خدا! از محبوبترين بندگان خداوند در پيشگاه او كسى است كه خدا او را در برابر نفْسش يارى رساند··· او از معدن هاى دين خدا و پايه هاى استوار زمين است، خويشتن را ملزم به پيروى از عدالت كرده و نخستين گام عدل او، زدودن هوا و هوس از نفْس خود است.
 امام باقر عليه السلام :
تَوَقَّ مُجازَفَةَ الهَوى بدَلالَةِ العَقلِ ، وَ قِفْ عِندَ غَلَبَةِ الهَوى باستِرشادِ العِلمِ .
 با راهنمايى عقل، خودت را از خطر هوس نگه دار و به گاه چيرگى هواى نفْس با ره جويى از دانش ايستادگى كن.

قويترين مردم كسى است كه بر هوس خود پيروز شود

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
أشجَعُ النّاسِ مَن غَلَبَ هَواهُ .
 شجاعترين مردم، كسى است كه بر هوس خود چيره آيد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنّ الشَّديدَ لَيسَ مَن غَلَبَ النّاسَ ، و لكِنَّ الشَّديدَ مَن غَلَبَ على نَفسِهِ 
 پهلوان كسى نيست كه بر مردم چيره شود، بلكه پهلوان كسى است كه بر نفْس خود چيره شود.
تنبيه الخواطر :
قيلَ : مَرَّ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله بقَومٍ فيهِم رجُلٌ يَرفَعُ حَجَرا يُقالُ لَهُ : حَجَرُ الأشِدّاءِ ، و هُم يَعجَبونَ مِنهُ ، فقالَ : أ فَلا اُخبِرُكُم بما هُو أشَدُّ مِنهُ ؟ رجُلٌ سَبَّهُ رجُلٌ فحَلُمَ عَنهُ فغَلَبَ نَفسَهُ، و غَلَبَ شَيطانَهُ و شَيطانَ صاحِبِهِ .
 گفته شده است پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به عدّه اى برخورد كه در ميان آنان مردى در حال بلند كردن سنگى به نام سنگ پهلوانان بود و مردم از [نيروى ]او تعجّب مى كردند حضرت فرمود : آيا به شما بگويم پهلوانتر از اين مرد كيست؟ مردى كه ديگرى او را دشنام دهد و او بردبارى ورزد و بر نفْس خود چيره آيد و بر شيطان خود و شيطان او غلبه كند.
امام على عليه السلام : 
مَن قَوِيَ على نَفسِهِ تَناهى في القُوَّةِ .
هر كه بر نفْس خود زور شود، به اوج زورمندى رسيده است.
امام على عليه السلام : 
 أغلَبُ النّاسِ مَن غَلَبَ هَواهُ بعِلمِهِ 
زورمندترين مردم، كسى است كه با دانش خود بر هواى نفْسش زور شود.
سليمان عليه السلام : 
 إنّ الغالِبَ لِهَواهُ أشَدُّ مِن الّذي يَفتَحُ المَدينَةَ وَحدَهُ .
كسى كه بر هوس خود پيروز شود، نيرومندتر از كسى است كه به تنهايى شهرى را فتح كند.

آنچه شهوت را ناتوان مى كند

امام على عليه السلام :
كُلَّما قَوِيَتِ الحِكمَةُ ضَعُفَتِ الشَّهوَةُ 
 هر چه حكمت (خرد) قويتر گردد، شهوت ناتوانتر مى شود.
امام على عليه السلام : 
 مَن كَمُلَ عَقلُهُ استَهانَ بِالشَّهَواتِ .
كسى كه خردش كامل باشد، شهوت ها را خوار شمارد.
امام على عليه السلام :
 إذا كَثُرَتِ المَقدِرَةُ قَلَّتِ الشَّهوَةُ 
 هرگاه توانايى [در رسيدن به چيزى] زياد شود، شهوت [به آن ]كاستى گيرد.
امام على عليه السلام : 
إذا كَمُلَ العَقلُ نَقَصَتِ الشَّهوَةُ .
هرگاه خرد كمال پذيرد، شهوت كاستى گيرد.
امام على عليه السلام : 
 العِفَّةُ تُضعِفُ الشَّهوَةَ .
خويشتندارى، شهوت را ناتوان مى كند.
امام على عليه السلام : 
مَن كَرُمَت علَيهِ نَفسُهُ هانَت علَيهِ شَهَواتُهُ .
هر كه خويشتن را ارج نهد، شهوت هايش در نظر او بى ارج گردند.
امام على عليه السلام :
فاتَّقوا اللّه َ ـ عِبادَ اللّه ِ ـ تَقِيَّةَ ذِي لُبٍّ ، شَغَلَ التَّفَكُّرُ قَلبَهُ ··· ، و ظَلَفَ الزُّهدُ شَهَواتِهِ . .
 پس، از خدا پروا كنيد، ـ اى بندگان خدا ـ همچون پرواى خردمندى كه انديشيدن [درباره مبدأ و معاد] دل او را مشغول ساخته··· ، و بى رغبتى به دنيا جلو شهوت هايش را گرفته است.
امام على عليه السلام : 
من أحَبَّ الدّارَ الباقِيَةَ لَهِيَ عَنِ اللَّذّاتِ .
هر كس به سراى ماندگار عشق ورزد ، لذّت ها را از ياد ببرد.
امام على عليه السلام : 
مَنِ اشتاقَ إلَى الجَنَّةِ سَلا عَنِ الشَّهَواتِ .
هر كه مشتاق بهشت باشد، از شهوت ها چشم پوشَد.
امام على عليه السلام :
 اُذكُرْ مَع كُلِّ لَذَّةٍ زَوالَها ، و معَ كُلِّ نِعمَةٍ انتِقالَها ، و مَع كُلِّ بَلِيَّةٍ كَشفَها ؛ فإنّ ذلكَ أبقى للنِّعمَةِ، و أنفى لِلشَّهوَةِ، و أذهَبُ لِلبَطَرِ، و أقرَبُ إلَى الفَرَجِ ، و أجدَرُ بكَشفِ الغُمَّةِ و دَرْكِ المَأمولِ .
 با هر لذّتى به سر آمدن آن را به ياد آر و با هر نعمتى از كف رفتن آن را و با هر گرفتارى و بلايى برطرف شدن آن را؛ زيرا اين يادآورى، در پايندگى نعمت و زدودن شهوت و از بين بردن گردنكشى مؤثّرتر است و به گشايش نزديكتر و در برطرف ساختن غم و اندوه و رسيدن به آرزو سزاوارتر.
الكافى : خداوند متعال به موسى عليه السلام وحى فرمود : 
اُذكُرْ أنّكَ ساكِنُ القَبرِ ؛ فَلْيَمنَعكَ ذلكَ مِن الشَّهَواتِ .
به خاطر بسپار كه تو قبر نشين خواهى شد ، كه اين يادآورى تو را از شهوت ها باز مى دارد.

آنچه خرد را تقويت مى كند

امام على عليه السلام :
قاوِمِ الشَّهوَةَ بِالقَمعِ لَها تَظفَرْ .
 با سركوب كردن نفْس در برابر آن ايستادگى كن، تا پيروز شوى.
امام على عليه السلام ـ در سفارش به شريح بن هانى هنگامى كه او را سالار سپاه اعزامى خود به سوى شام كرد ـ فرمود: 
 اعلَمْ أنّكَ إن لَم تَردَعْ (تَرتَدِعْ) نَفسَكَ عَن كَثيرٍ مِمّا تُحِبُّ مَخافَةَ مَكروهٍ ، سَمَت بِكَ الأهواءُ إلى كَثيرٍ مِن الضَّرَرِ ، فكُنْ لِنَفسِكَ مانِعا رادِعا··· .
بدان كه اگر از ترسِ مواجه شدن با امرى ناخوشايند، نفْس خود را از بسيارى از آنچه دوست مى دارد باز ندارى، هوس ها تو را به سوى زيان هاى بسيارى مى كشانند. پس جلوى نفْس خود را بگير و آن را باز دار.
امام على عليه السلام : 
 خادِعْ نَفسَكَ عَن نَفسِكَ تَنقَدْ لَكَ .
نَفْسَت را از خودت باز دار، تا فرمانبردار تو شود.
امام على عليه السلام : 
 كَيفَ يَصبِرُ عَنِ الشَّهوَةِ مَن لَم تُعِنْهُ العِصمَةُ ؟ !
چگونه از شهوت باز ايستد كسى كه نگهدارى [لطف خداوند] او را يارى نكرده باشد؟!

برترين طاعت ها ترك شهوت هاست

امام على عليه السلام : 
 أفضَلُ الوَرَعِ تَجَنُّبُ الشَّهَواتِ .
برترين پارسايى، دورى كردن از شهوت هاست.
امام على عليه السلام : 
رأسُ التَّقوى تَركُ الشَّهوَةِ .
ترك شهوت، رأس پرهيزگارى است.
امام على عليه السلام : 
أفضَلُ الطّاعاتِ العُزوفُ عَنِ اللَّذّاتِ .
برترين طاعت ها، دورى كردن از لذّت هاست.
امام على عليه السلام :
 تَركُ الشَّهَواتِ أفضَلُ عِبادَةٍ ، و أجمَلُ عادَةٍ .
 ترك شهوت ها، برترين عبادت و زيباترين عادت است.
امام على عليه السلام :
 طَهِّروا أنفُسَكُم مِن دَنَسِ الشَّهَواتِ ، تُدرِكوا رَفيعَ الدَّرَجاتِ .
 جان هاى خود را از آلودگى شهوت ها پاك سازيد، تا به درجات بلند دست يابيد.
امام على عليه السلام : 
خَيرُ النّاسِ مَن طَهَّرَ مِن الشَّهَواتِ نَفسَهُ ، و قمَعَ غَضَبَهُ ، و أرضى رَبَّهُ .
بهترين مردم كسى است كه جان خود را از شهوت ها پاك گرداند و خشم خويش را سركوب كند و پروردگارش را خشنود سازد.
امام صادق عليه السلام :
 مَن مَلَكَ نَفسَهُ إذا غَضِبَ ، و إذا رَغِبَ ، و إذا رَهِبَ ، و إذا اشتَهى ، حَرَّمَ اللّه ُ جَسَدَهُ علَى النّارِ .
 هر كس، وقتى خشم مى گيرد، يا به چيزى رغبت پيدا مى كند، يا مى ترسد و يا هوس چيزى را مى كند خويشتندارى ورزد، خداوند پيكر او را بر آتش حرام گرداند.

هر كه بر شهوت خود غلبه كند خردش آشكار شود

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
 مَن غَلَبَ عِلمُهُ هَواهُ فهُو عِلمٌ نافِعٌ ، و مَن جَعَلَ شَهوَتَهُ تَحتَ قَدَمَيهِ فَرَّ الشَّيطانُ مِن ظِلِّهِ .
 هر كس علمش بر هواى نفْسش چيره آيد، اين علم سودمند است و هر كه شهوت خود را زير پايش نهد، شيطان از سايه او بگريزد.
امام على عليه السلام : 
 مَن غَلَبَ شَهوَتَهُ ظَهَرَ عَقلُهُ .
هر كه بر شهوت خود غالب آيد، خردش آشكار گردد.
امام على عليه السلام :
اُنصُرِ العَقلَ علَى الهوى تَملِكِ النُّهى .
 خرد را در برابر هوس يارى كن تا اختياردار عقل شوى.
امام على عليه السلام :
 مَن لَم يَملِكْ شَهوَتَهُ لَم يَملِكْ عَقلَهُ .
 كسى كه اختياردار شهوت خود نباشد، اختياردار خرد خود نخواهد بود.
امام على عليه السلام : 
 اِغلِبِ الشَّهوَةَ تَكمُلْ لَكَ الحِكمَةُ .
بر شهوت چيره شو، تا حكمت برايت كامل شود.
امام على عليه السلام :
 لا عَقلَ مَع شَهوَةٍ .
 با [بودن] شهوت، عقلى [در كار] نيست.
امام على عليه السلام :
 لا تَسكُنُ الحِكمَةُ قَلبا مَع شَهوَةٍ .
 در هيچ دلى حكمت با شهوت، همنشين نمى شود.
امام على عليه السلام : 
لا تَجتَمِعُ الشَّهوَةُ و الحِكمَةُ .
شهوت و حكمت، با هم جمع نمى شوند.

چيره بر شهوت اختياردار نفْس خود است

امام على عليه السلام : 
ضابِطُ نَفسِهِ عَن دَواعِي اللَّذّاتِ مالِكٌ ، و مُهمِلُها هالِكٌ .
نگاهدارنده نفْس خود از فراخوانى هاى لذايذ، مالك [نفس ]است و رها كننده آن به حال خود، هلاك شونده .
امام على عليه السلام :
غَلَبَةُ الشَّهوَةِ أعظَمُ هُلكٍ ، و مِلكُها أشرَفُ مِلكٍ .
 چيرگى شهوت بزرگترين هلاكت است و در اختيار گرفتن آن، ارجمندترين مالكيت است.
امام على عليه السلام : 
أعظَمُ مِلكٍ مِلكُ النَّفسِ .
بزرگترين مالكيت، مالكيت بر نفْس است.
امام على عليه السلام : 
 أجَلُّ الاُمَراءِ مَن لَم يَكُنِ الهَوى علَيهِ أميرا .
ارجمندترين اميران، كسى است كه هوس بر او امير نباشد.
امام على عليه السلام :
مَن مَلَكَ نَفسَهُ علا أمرُهُ ، مَن مَلَكَتهُ نَفسُهُ ذَلَّ قَدرُهُ .
 هر كه مالك نفْس خود شود، كارش بالا گيرد. هر كه نفْسش مالك او گردد، قدر و منزلتش پست شود.
امام على عليه السلام : 
 طُوبى لِمَن غَلَبَ نَفسَهُ و لَم تَغلِبْهُ ، و مَلَكَ هَواهُ و لَم يَملِكْهُ 
خوشا به حال كسى كه بر نفْس خود غلبه كند و نفْسش بر او غالب نشود و مالك هوس خود باشد و هوسش مالك او نباشد.
امام على عليه السلام :
 بمِلكِ الشَّهوَةِ التَّنَزُّهُ عَن كُلِّ عابٍ .
 پيراستگى از هر عيبى، با تسلّط بر شهوت حاصل مى شود

هر كه بر هوس خود چيره شود دنيا ناگزير و ذليلانه سوى او آيد

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد:
و عِزَّتي و جَلالي ··· لا يُؤثِرُ عَبدٌ هَوايَ على هَواهُ إلاّ استَحفَظتُهُ مَلائكَتي ، و كَفَّلتُ السَّماواتِ و الأرَضِينَ (الأرضَ) رِزقَهُ ، و كُنتُ لَهُ مِن وراءِ تِجارَةِ كُلِّ تاجِرٍ ، و أتَتهُ الدُّنيا و هِيَ راغِمَةٌ
 سوگند به عزّت و جلالم··· كه هيچ بنده اى دلخواه مرا بر دلخواه خودش ترجيح ندهد مگر اينكه فرشتگانم را به نگهبانى از او بگمارم و آسمان ها و زمين ها را ضامن روزى او گردانم و در پس تجارت هر تاجرى به فكر او باشم و دنيا به رغم ميل خود [ذليلانه ]سوى او آيد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند متعال مى فرمايد : 
و عِزَّتي و جَلالي و عُلُوِّي و بَهائي و جَمالي و ارتِفاعِ مَكاني ، لا يؤثِرُ عَبدٌ هَوايَ على هوى نَفسِهِ إلاّ أثبَتُّ أجَلَهُ عِندَ بَصَرِهِ ، و ضَمَّنتُ السَّماءَ و الأرضَ رِزقَهُ ، و كُنتُ لَهُ مِن وَراءِ تِجارَةِ كُلِّ تاجِرٍ
به عزّت و جلال و علوّ و شكوه و بلندى مقام خودم سوگند، كه هيچ بنده اى خواستِ مرا بر خواستِ خودش ترجيح ندهد، مگر اين كه اجل او را در جلو چشمش نگه دارم و آسمان و زمين را ضامن روزيش كنم و از پس تجارت هر تاجرى هواى او را داشته باشم .
امام على عليه السلام : خداوند متعال مى فرمايد: 
و عِزَّتي ··· لا يُؤثِرُ عَبدٌ هَوايَ على هَواهُ إلاّ جَعَلتُ هَمَّهُ في الآخِرَةِ و غِناهُ في قَلبِهِ، و ضَمَّنتُ السَّماواتِ و الأرضَ رِزقَهُ ، و أتَتهُ الدُّنيا و هِيَ راغِمَةٌ
سوگند به عزّتم··· كه هيچ بنده اى دلخواه مرا بر دلخواه خودش برنگزيند، مگر اينكه همّ و غم او را متوجّه آخرت كنم و دلش را توانگر گردانم و آسمان ها و زمين را ضامن روزى او سازم و دنيا به رغم ميل خود [ذليلانه] سوى او آيد.
امام على عليه السلام : 
رَدُّ الشَّهوَةِ أقضى لَها ، و قَضاؤها أشَدُّ لَها
بازداشتن شهوت، براى برآوردنش مناسب تر است و برآوردنش آن را نيرومندتر مى كند.
امام باقر عليه السلام :
 و عِزّتي و جَلالي و عَظَمَتي و بَهائي و عُلُوِّ ارتِفاعي ، لا يُؤثِرُ عَبدٌ مُؤمنٌ هَوايَ على هَواهُ في شيءٍ مِن أمرِ الدُّنيا إلاّ جَعَلتُ غِناهُ في نَفسِهِ ، و هِمَّتَهُ في آخِرَتِهِ ، و ضَمَّنتُ السَّماواتِ و الأرضَ رِزقَهُ ، و كُنتُ لَهُ مِن وَراءِ تِجارَةِ كُلِّ تاجِرٍ
 خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد: به عزّت و جلال و عظمت و شكوه و بلندى جايگاهم سوگند كه هيچ بنده مؤمنى در چيزى از امور دنيا خواست مرا بر خواست خودش مقدّم ندارد، مگر اينكه به او غناى نفْس بخشم و همّ و غمش را مصروف آخرت سازم و آسمان ها و زمين را ضامن روزى او قرار دهم و از پس تجارت هر تاجرى هواى او را داشته باشم.
امام كاظم عليه السلام ـ در پندهاى خويش به هشام بن حكم ـ فرمود:
 يا هِشامُ، قالَ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ : و عِزّتي و جَلالي ··· لا يُؤثِرُ عَبدٌ هَوايَ على هَواهُ إلاّ جَعَلتُ الغِنى في نَفسِهِ ، و هَمَّهُ في آخِرَتِهِ ، و كَفَفتُ (علَيهِ) ضَيعَتَهُ ، و ضَمَّنتُ السَّماواتِ و الأرضَ رِزقَهُ ، و كُنتُ لَهُ مِن وَراءِ تِجارَةِ كُلِّ تاجِرٍ
 اى هشام! خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد: سوگند به عزّت و جلالم··· كه هيچ بنده اى خواست مرا بر خواست خود برنگزيند، مگر اينكه به او غناى نفْس بخشم و همّ و غمش را متوجّه آخرت گردانم و كار و زندگى او را رو به راه كنم و آسمان ها و زمين را ضامن روزيش قرار دهم و از پس تجارت هر تاجرى هواى او را داشته باشم.
میزان الحکمه،جلد سیزدهم.
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام
کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام
تلگرام قرآن و حدیث
کانال قرآن و حدیث در ایتا
کانال قرآن و حدیث در گپ
پیام رسان سروش _ کانال قرآن و حدیث