مقتل و روضه : شهادت عبدالله بن مسلم بن عقیل
۲۶ مهر ۱۳۹۴ 0 صوتی و تصویری
فرزندان عقيل بن ابى طالب، نقش مؤثّرى در نهضت حسينى داشتند. علاوه بر مُسلم بن عقيل، برادرانش جعفر و عبد اللّه و عبد الرحمان، و نيز فرزند يكى ديگر از برادرانش، محمّد بن ابى سعيد همگى در اين راه، به شهادت رسيدند. لذا امام زين العابدين عليه السلام، ابراز علاقه ويژه اى نسبت به فرزندان عقيل داشت. در روايات آمده است كه به ايشان گفته شد:
ما بالُكَ تَمِيلُ إلَى بَنِي عَمِّكَ هَؤلاءِ ...؟أجاب: إنّي أذكُرُ يَومَهُم مَعَ أبي عَبدِاللّه ِ الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ عليه السلام، فَأرِقُّ لَهُم. (1)
ترجمه:
به امام سجاد گفته شد: تو را چه مى شود كه به اين عموزاده هايت ( فرزندان عقيل )، بيشتر متمايلى؟
امام عليه السلام پاسخ داد: آن روزِ سختشان با ابا عبد اللّه حسين بن على عليه السلام را به ياد مى‌آورم و دلم برايشان مى سوزد.
عبدالله بن مسلم بن عقيل، يكي از اصحاب امام حسين و از شهداي كربلا
سنّ او هنگام شهادت ٢٦ سال گزارش شده است. برخى وى را نخستين شهيدِ خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله دانسته اند و بر پايه گزارش شمارى از منابع وى پس از على اكبر عليه السلام به شهادت رسيده است.نام او در زيارت هاى «ناحيه مقدسه» آمده است. در «زيارت ناحيه مقدّسه» امام زمان مي‌فرمايد:
السَّلامُ عَلَى القَتيلِ ابنِ القَتيلِ، عَبدِ اللّه ِ بنِ مُسلِمِ بنِ عَقيلٍ و لَعَنَ اللّه ُ قاتِلَهُ عامِرَ بنَ صَعصَعَةَ.
ترجمه:
سلام بر كُشته شده ، پسر كُشته شده ، عبد اللّه بن مسلم بن عقيل ! لعنت خدا بر قاتل او عامِر بن صَعصَعه
كيفيت شهادت عبدالله بن مسلم بن عقيل در روز عاشورا:
الأمالي للصدوق عن عبد اللّه بن منصور عن جعفر بن محمّد بن عليّ بن الحسين عن أبيه عن جدّه زين العابدين عليهم السلام: بَرَزَ مِن بَعدِهِ [أي بَعدِ هِلالِ بنِ حَجّاجٍ ] عَبدُ اللّه بنُ مُسلِمِ بنِ عَقيلِ بنِ أبي طالِبٍ، وأنشَأَ يَقولُ:
أقسَمتُ لا اُقتَلُ إلّا حُرّا وقَد وَجَدتُ المَوتَ شَيئاً مُرّا
أكرَهُ أن اُدعى جَباناً فَرّا إنَّ الجَبانَ مَن عَصى وفَرّا(2)
ترجمه:
از امام جعفر صادق از پدرش امام باقر از جدّش امام زين العابدين عليهم السلام ـ : پس از هِلال بن حَجّاج (از شهداي كربلا) عبد اللّه بن مُسلم بن عقيل بن ابى طالب به ميدان آمد در حالى كه چنين رجز مى‌خواند: سوگند خورده ام كه جز به آزادگى كشته نشوم گر چه مرگ را تلخ يافته ام . ناپسند مى دارم كه ترسو و گريزان خوانده شوم . ترسو كسى است كه سر پيچيد و گريخت.
تاريخ الطبري عن حُمَيد بن مسلم الأزدي: إنَّ عَمرَو بنَ صَبيحٍ الصُّدائِيَّ رَمى عَبدَ اللّه ِ بنَ مُسلِمِ بنِ عَقيلٍ بِسَهمٍ فَوَضَعَ كَفَّهُ عَلى جَبهَتِهِ، فَأَخَذَ لا يَستَطيعُ أن يُحَرِّكَ كَفَّيهِ ثُمَّ انتَحى لَهُ بِسَهمٍ آخَرَ فَفَلَقَ قَلبَهُ.(3)
ترجمه:
تاريخ طبرى ـ به نقل از حُمَيد بن مُسلم اَزْدى ـ: عمرو بن صَبيح صُدايى، تيرى به سوى عبد اللّه بن مسلم بن عقيل انداخت. او كفِ دستش را [ براى محفاظت ] بر پيشانى اش نهاد [امّا تير، دستش را به پيشانى اش دوخت ] و نتوانست آن را حركت دهد. سپس تيرى ديگر آمد و قلبش را شكافت.
...قالَ أبو مِخنَفٍ: فَحَدَّثَني أبو عَبدِ الأَعلَى الزُّبَيدِيُّ أنَّ ذلِكَ الفَتى عَبدُ اللّه ِ بنُ مُسلِمِ بنِ عَقيلٍ ، وأنَّهُ قالَ حَيثُ أثبَتَ كَفَّهُ في جَبهَتِهِ: اللّهُمَّ إنَّهُم استَقَلّونا وَاستَذَلّونا، اللّهُمَّ فَاقتُلهُم كَما قَتَلونا، وأذِلَّهُم كَمَا استَذَلّونا.فَكانَ يَقولُ: جِئتُهُ مَيِّتاً فَنَزَعتُ سَهمِيَ الَّذي قَتَلتُهُ بِهِ مِن جَوفِهِ، فَلَم أزَل اُنَضنِضُ السَّهمَ مِن جَبهَتِهِ حَتّى نَزَعتُهُ، وبَقِيَ النَّصلُ في جَبهَتِهِ مُثبَتاً ما قَدَرتُ عَلى نَزعِهِ.(4)
ترجمه:
تاريخ طبري به نقل از ابومخنف مي‌نويسد: ... هنگامى كه كفِ دست عبدالله بن مسلم بن عقيل به پيشانى اش دوخته شد، گفت: خدايا ! آنان، ما را فرو كاستند و خوار داشتند. خدايا ! آنان را بكُش ، همان گونه كه ما را كُشتند و خوارشان كن همان گونه كه ما را خوار داشتند. زيد بن رُقاد، قاتل عبدالله بن مسلم بن عقيل مي‌گويد: وقتى به او رسيدم جان داده بود. آن تيرم را كه در شِكمش نشسته و او را از پاى در آورده بود بيرون كشيدم و بعد تيرِ روى پيشانى اش را آن قدر حركت دادم تا توانستم آن را بيرون بكشم؛ امّا تيغه آن، در پيشانى اش مانْد و نتوانستم آن را بيرون بكشم.
منبع مقتل :
- كامل الزيارات ابن قولويه قمي: ص ٢١٤ ح ٣٠٧.
- امالي، شيخ صدوق: ص ٢٢٥ و روضة الواعظين، ابن فتّال نيشابوري: ص ٢٠٧.
- تاريخ طبري: ج ٥ ص ٤٤٧، الكامل في التاريخ ابن اثير جزري: ج ٢ ص ٥٧٠
- تاريخ طبري: ج ٦ ص ٦٤، أنساب الأشراف بلاذري: ج ٦ ص ٤٠٧، الكامل في التاريخ ابن اثير جزري: ج ٢ ص ٦٨٣ و بحار الأنوار: ج ٤٥ ص ٣٧٥.
منبع: پایگاه میثم مطیعی
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
