ذکرها و دعاهای ماه رجب
۱۰ بهمن ۱۳۹۴ 0 ادعیه و زیاراتاز كارهاى مهم در اين ماه ذكرها و دعاهاى وارد در اين ماه است:
[1 -] در تمام ماه هزار بار بگويد:
استغفر اللّه ذا الجلال و الإكرام من جميع الذنوب و الآثام
شيخ صدوق رحمه اللّه روايت كرده است: اگر كسى اين ذكر را در رجب هزار بار بگويد، خداوند متعال مى فرمايد: اگر - گناهان شما را - نبخشم، پروردگار شما نيستم پروردگار شما نيستم پروردگار شما نيستم.
[2 -] در تمام ماه سوره توحيد[1] را ده هزار بار بخواند. همچنين روايت شده كه هزار بار بخواند. و روايت شده: «كسى كه هزار بار آن را بخواند روز قيامت عمل هزار پيامبر و هزار فرشته را مى آورد. و هيچكس نزديكتر از او به خدا نيست مگر كسى كه بيشتر از او آن را خوانده باشد. و ثواب خواندن اين سوره در رجب چندين برابر است.» در روايت ديگرى آمده: «اگر كسى در رجب صد بار آن را بخواند خداوند در بهشت دوازده كاخ با «ياقوت» و «درّ» براى او ساخته و يك ميليون عمل خوب براى او مى نويسد. سپس مى فرمايد:
بنده ام را ببريد و آنچه را كه براى او مهيا نموده ام نشانش دهيد - در اينجا - ده هزار نفر از كسانى كه خانه هاى اين شخص در بهشت به آنان سپرده شده مى آيند و يك ميليون كاخ از «درّ» و يك ميليون كاخ از ياقوت سبز را براى او باز مى كنند، كاخهايى كه تمام آنها با «درّ» و ياقوت و زيور آلات و پارچه هاى زيبا زينت داده شده بگونه اى كه كسى نمى تواند آن را توصيف كند و جز خدا كسى نمى تواند آن را تصور كند. هنگامى كه آن را مى بيند مات و مبهوت مى شود و مى گويد: اين براى كيست آيا براى پيامبران است؟ به او گفته مى شود اينها مال تو است بخاطر خواندن «قل هو اللّه احد».
[3 -] در اين ماه هزار بار خدا را تسبيح كند. در روايت آمده است كسى كه چنين عملى را انجام دهد خداوند صد هزار عمل خوب براى او نوشته و صد كاخ در بهشت براى او مى سازد.
[4 -] در تمام اين ماه هزار بار
لا اله الا اللّه
بگويد. روايت شده است كسى كه در اين ماه اين عمل را انجام دهد، خداوند براى او صد هزار حسنه نوشته و صد شهر براى او در بهشت مى سازد.
[5 -] در اين ماه صد بار بگويد
أستغفر اللّه الّذي لا اله الا هو وحده لا شريك له و اتوب إليه
و اگر پس از آن صدقه بدهد خداوند او را مورد رحمت قرار داده و گناهان او را مى آمرزد. و كسى كه چهار صد بار بگويد خداوند پاداش صد شهيد را براى او مى نويسد.
[6 -] در تمام ماه با پيروى از امام سجاد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم در سجده خود اين ذكر را بگويد:
عظم الذّنب من عبدك فليحسن العفو من عندك
[7 -] صبح و شب و بعد از هر نمازى بگويد:
يا من ارجوه لكلّ خير و آمن سخطه عند كلّ شرّ،
يا من يعطى الكثير بالقليل يا من يعطي من سئله
يا من يعطي من لم يسئله و من لم يعرفه تحنّنا منه و رحمة
أعطني بمسألتي إيّاك جميع خير الدّنيا و جميع خير الآخرة
و اصرف عنّي بمسألتي إيّاك جميع شرّ الدنيا و شرّ الآخرة
فإنّه غير منقوص ما أعطيت و زدني من فضلك يا كريم
سپس با دست چپ محاسن خود را گرفته و انگشت سبابه دست راست خود را حركت داده و گريه كند و بگويد:
يا ذا الجلال و الإكرام يا ذا النّعماء و الجود يا ذا المنّ و الطّول حرّم شيبتي على النّار
در اول اين دعا مى گويى: «از خداوند اميد هر چيزى دارى. و از خشم او نزد هر شرى در امانى» و از جمله اين خشمها مكر خداوند است و ايمنى از مكر خدا از گناهان بزرگ است. بنابراين از اين مطلب غافل مشو و قصد تو از اين عبارت اين باشد كه بشرط «توبه» اميد خير داشته و خود را از خشم او در امان مى دانى و گويا مى گويى: اى كسى كه براى بندگان خود راهى قرار داده كه اگر از آن راه بروند از خشم او در امان مى مانند. و آن راه همان توبه است. و اين فراز دعا امنيت بالفعل از مكر خدا نيست. و همچنين گفتار تو كه مى گويى «اميد هر خيرى را از او دارم» گويا مى گويى: اى كسى كه براى بندگان خود راهى قرار داده است كه اگر از آن راه بروند به هر چيزى كه بخواهند مى رسند. و اين راه همان دعاست.
اگر انسان در اين باره كه چرا در اين عبارت دعا «اعطني جميع خير الدنيا و جميع خير الآخره» كلمه جميع تكرار شد ولى در اين عبارت «و اصرف عنى جميع شر الدنيا و شر الآخره» اين كلمه تكرار نشده است بينديشد، شايد به اين نتيجه برسد كه اين اختلاف عبارت به اين مطلب اشاره دارد كه شر امرى عدمى است - كه همان دورى از رحمت خدا و محروميت از بخشايش الهى است - ولى چون خير امرى وجودى مى باشد، گويا انواع آن بى شمار است. و اما اين كه چرا «جميع شر الدنيا، تمامى شرهاى دنيا» در دعا آمده گويا به اين جهت است كه شرهاى دنيا براى همه مردم معلوم نيست.
دعا با تمام وجود
بدان كه به كمال اجابت و خير دعا نمى رسى مگر اين كه باطن و روح و قلب تو نيز متصف به صفات دعا باشد و اتصاف به صفات دعا اين است كه باطن و روح و قلب تو دعا كند مثلا وقتى مى گويى: ارجوك لكل خير (اميد به تمام خيرات از جانب تو دارم) با باطن و روح و قلبت اميدوار به خدا باشى. و هر كدام نيز آثارى دارند كه بايد در عملت نمودار شوند. كسى كه اميد در باطن و روح او بوجود آمده باشد گويا تمامى وجودش اميد و زندگيش همراه با اميد است. و كسى كه با قلبش اميدوار باشد اعمالى كه با اختيار و تصميم انجام مى دهد بهمراه اميد خواهد بود. بنابراين بپرهيز از اين كه اميد در هيچ جنبه اى از جنبه هايت پيدا نشود. اگر مى خواهى ببينى كه رجاء و اميد در تو هست به كارهايت نگاه كن ببين آيا در حركاتى كه از تو سر مى زند، اثر آن كه همان طلب و خواستن است را مى بينى يا نه. فرمايش معصوم عليه السّلام را نشنيده اى كه فرمود: «كسى كه اميد به چيزى داشته باشد آن را طلب مى كند» و واقعا چنين است زيرا اگر در حالات اميدواران اهل دنيا در امور دنيوى بنگرى، مى بينى آنها اگر از شخص يا چيزى اميد خيرى داشته باشند، به اندازه اميدشان آن را از آن شخص يا آن چيزى كه به آن اميد دارند، طلب مى كنند. مثلا تاجرى كه تجارت كرده و كارگرى كه كار مى كند همه و همه به اين جهت است كه خير و خوبى را در تجارت و كار مى بينند. و همچنين هر گروهى خواسته هاى خود را از جايى كه اميد دارند طلب مى كنند و تا رسيدن به آن از پاى نمى نشينند. ولى اكثر اميدواران بهشت و آخرت و فضل و كرامت خدا چنين نيستند و بهمين علت هيچگاه هم به آرزوى خود نمى رسند. زيرا اگر اميد به اين امور داشتند، طبق قانون فوق در پى آن مى رفتند. و بهر اندازه اميد در انسان پيدا شود، بهمان مقدار نيز اثر آن كه همان طلب است بوجود مى آيد.
ساير مضامين دعا مثل تسبيح، تهليل، تحميد، تضرع، خضوع، ترس، استغفار و توبه نيز همينطور است. زيرا گاهى حقيقت اين صفات در انسان بوجود مى آيد و گاهى فقط آن را ادعا مى كنيم ولى فقط زمانى آثار آنها آشكار مى شود كه حقيقت آنها بوجود آمده باشد. و اگر اثر آنها محقق نشد بايد بدانيم كه ادعايى بيش نبوده است مثلا اگر گمان مى كنى در باطن و با روح و قلبت خدا را تسبيح مى كنى و او را نيز از تمام نقائص منزه مى دانى، چرا به وعده او در مورد رزق خود مطمئن نيستى در حالى كه او رزق تو را تضمين نموده است. و زمانى كه او را از شريك منزه مى دانى چرا در اطاعت او از ديگرى مى ترسى؟ و در طاعت ديگران و سرپيچى از فرمان او، از او نمى ترسى؟ بلكه اگر واقعا مى دانستى كه خداوند دعاى تو را شنيده و باطن تو را مانند ظاهرت مى بيند و تو پرورش يافته و تحت اراده او هستى و او مى تواند تو را پاداش داده يا مجازات نمايد، تو را نجات داده يا هلاك كند و تو را قبول يا رد كند، حداقل از گفتن دروغ و ادعاهاى پوچ مى ترسيدى. بنابراين كسى كه مراسم بندگى را اظهار مى كند ولى در باطن اين گونه نباشد و خودش هم اين را بداند، مردم مى گويند: او مشغول مسخره كردن است نه عبادت ولى غالبا چنين نيست زيرا عبادت كننده معمولا از باطن خود غافل بوده و بهمين جهت عبادت خود را عبادتى واقعى و غير صورى پنداشته و نمى داند كه فريب خورده است. بهمين جهت از دسته مسخره كنندگان خارج و وارد گروهى مى شود كه خداوند درباره آنان فرموده است: ورشكسته ترين افراد از حيث عمل كسانى هستند كه مى پندارند كارشان خوب است.»
[8 -] از دعاهاى هر روز ماه رجب دعايى است كه در اقبال از امام صادق عليه السّلام روايت نموده است كه حضرت در جواب معلى - كه از او درخواست كرد دعايى به او بياموزد كه جامع تمام چيزهايى باشد كه شيعه در كتب خود گرد آورده است - فرمودند: اى معلى بگو: اللهم اني اسئلك صبر الشاكرين لك...
[9 -] دعايى ديگر دعايى است كه باز هم در اقبال از شيخ طوسى در باب دعاهاى هر روز ماه رجب روايت كرده است و آن دعا اين است: يا من يملك حوائج السائلين...
[10 -] اين دعا را نيز در اقبال روايت نموده است: اللهم اني اسئلك بمعاني جميع ما يدعوك به ولاة امرك...
و اين دعايى است با مضامين عالى كه درهايى از علم براى اهلش از آن گشوده مى شود.
[11 -] و از دعاهاى مهم دعايى است كه بنابر روايت شيخ، امام و آقاى ما - جان ما و تمام جهانيان فدايش و درود خدا بر او باد - آن را در مسجد «صعصعة» خوانده است. دعاى گرانقدرى كه با «اللهم يا ذا المنن السابغة» شروع مى شود.
[12 -] از دعاهاى مهم دعاهايى است كه «ابن ابى عياش» بنابر آنچه در اقبال است از توقيع مبارك امام عصر (عج) روايت نموده است.
[13 -] نيز از كارهاى مهم در اين ماه زيارت امام حسين عليه السّلام در اول و وسط ماه است.
[1]) سوره الاخلاص(توحید)
[1]) سوره الاخلاص(توحید)
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
