خواص بعضى از گياهان در بیان امام صادق عليه السلام

به طورى كه از مجلات و مطبوعات طبى استفاده مى شود، طب جديد نزد بعضى از دانشمندان به عصر گياهان دارويى بازگشت كرده است و به منافع آن به ديده اعتبار مى نگرد و اثر طبيعى آن را در معالجه برخى از بيماريها مى پذيرد، به طورى كه پزشكان در مناسبتهاى گوناگون بيماران خود را به استفاده از آن وادار مى كنند، چون مى بينند كه استفاده از گياهان دارويى در عين تأثيرگذارى ضررى ندارد يا ضرر آن اندك است .
تعجبى ندارد، زيرا كه پيشرفت فكرى بشرى و تلاش او در راه كشف حقيقت به ناچار انديشمندان و محققان و افكار روشن را به عمق بعضى از منافعى كه خدا در گياهان طبيعى گذاشته، رهنمون مى شود تا آثارى را كه خدا در آنها قرار داده به دست آورند.
در آن هنگام كه اطباء از فوائد گياهان دارويى غافل بودند و يا آن را در جاى خود به كار نمى بردند، پيشوايان دين حنيف و دانشمندان اسلام از آن غافل نبودند و از فوائد و خواص آن چيزهايى را گفته اند كه كتابها از آن پر است و احاديث بسيارى در اين زمينه از ائمه معصومين (عليهم السلام) رسيده است. (1)
اينك برخى از سخنان طبى و راهنماييهاى بهداشتى امام صادق (عليه السلام) را در باره گياهان نقل مى كنيم و با سخنان پزشكان اين عصر تطبيق مى دهيم؛ گياهانى كه پزشكان، پس از گذشت زمانى طولانى به منافع آن پى بر برده اند و تفصيل مطلب را به كتابهاى مفصل واگذار مى كنيم .

خواص گياهان

1- سير

امام صادق (عليه السلام) فرمود: با سير مداوا كنيد ولى پس از خوردن آن به مسجد نرويد. (2)
و فرمود: پيامبر مى فرمود: سير بخوريد كه آن دواى هفتاد نوع بيمارى است. (3)
اين سخنى است كه امام (عليه السلام) در مقام هدايت و ارشاد اصحاب خود فرموده است ولى آيا آنها دانستند كه اين گياه عجيب به چند نوع بيمارى فايده دارد؟ البته نه، ولى اكنون در قرن بيستم، علم پيشرفت كرده و به مغز سخن امام رسيده است .
روزنامه هاى فرانسه مقاله اى را از دكتر «ريم» پخش كرد كه مجله «الحكمة» چاپ لبنان آن را تحت عنوان «گوارا باد سير» به عربى ترجمه كرد. در اين مقاله آمده است :
خوشحال خواهى شد اگر بدانى كه پزشكان در فارماكولوژى جايگاه شايسته اين گياه را به آن داده اند و گفته اند كارگرانى كه در هرم «خوفو» در مصر در سال 5400 پيش از ميلاد كار مى كردند زياد مى كردند زياد سير مى خوردند تا بدنشان قوى شود و از بيماريها نجات يابند.
در جاى ديگر از اين مجله آمده كه تجربه هاى پزشكان معروف مانند «سالين» و «لوتر» و «دويريه» و ديگران روشن كرده كه سير بلورهايى را كه در بدن جمع مى شوند و باعث تصلب شرايين مى گردند، از بين مى برد و خون را رقيق مى كند.
در طب جديد ثابت شده كه سير عضله هاى قلب را تقويت مى كند و فشار خون را تنظيم و خون را تصفيه مى كند و با اين كار بيمارى هايى كه از فساد خون ناشى مى شود مانند سختى حيض در زنها، مداوا مى كند. همچنين سير پيرى زود رس و بواسير و روماتيسم را از بين مى برد و مجارى تنفسى را باز مى كند و تنگى نفس را بهبود مى بخشد و بعضى از انواع سل ريوى را معالجه مى كند بخصوص اگر با شير با هم خورده شود، چون به ميكروب «كخ» كه عامل بيمارى سل است تأثير مى گذارد.
همچنين سير در برابر بيماريهايى مانند آنفولانزا و طب مصونيت ايجاد مى كند و رنگ صورت را زيبا و سرخ مى كند و روده ها را بخصوص در اطفال از عفونت پاك مى سازد و از تيفوئيد و ديفترى و خروسك حفظ مى كند.
گفته شده در شهرهايى كه مصرف سير زياد است عمرها طولانى است واز سلامت خوبى برخوردارند: به اضافه اينكه سير باعث پاكسازى عفونتهاى داخلى و از بين رفتن التهابها و زخمهاى مزمن و حاد معده مى شود؛ حيض و ادرار را به خوبى دفع مى كند و سنگريزه و كرم را در اطفال برطرف مى سازد.
اين بود برخى از فوائدى كه اطباء درباره اين گياه به دست ما رسيده است و بقيه هفتاد نوع بيمارى را كه در حديث آمده بايد از كتابهاى طبى مفصل جستجو كرد. به كلام امام صادق (عليه السلام ) بنگريد كه چگونه در عصرى كه اهل آن نمى توانستند چيزى را درك كنند، سخن گفته است .

2- پياز

امام صادق (عليه السلام ) فرمود: پياز بخوريد كه در آن دو خاصيت وجود دارد: «لثه ها را محكم مى سازد و بر نيروى جنسى مى افزايد».(4)
و نيز فرمود: «پياز پشت را محكم و بشره را زيبا مى كند»(5)
و نيز فرمود: «پياز خستگى را از بين مى برد و اعصاب را قوى مى سازد و ميل جنسى را زياد مى كند و تب را مى برد».(6)
اين سخن را امام صادق (عليه السلام ) در قرن دوم هجرى و پيش از كشف منافع پياز در طب امروز، فرموده است و در زمان او پياز چيز بى ارزشى بوده ولى امروز تجربه هائى كه درباره اين گياهان به عمل آمده ، و اسرار و منافع آنها را نشان مى دهد و مى بينيم كه دكتر لاكوفسكى پس از آزمايشهاى بسيار فوايد پياز را بدست آورده و اثبات كرده كه در پياز ماده اى است كه ضد سرطان است همان بيمارى مرموزى كه دانشمندان در كشف عامل آن رنج بسيار كشيده اند.
دكتر لاكوفسكى مى گويد: تجربه ها را ادامه مى دهيم و اميد داريم كه پياز در آينده علاج كننده بعضى از بيماريها باشد.
دكتر دامر مى گويد: پياز در آن واحد هم طعام است و هم دوا و پزشكان آن را براى افزايش ادرار و درمان بيماريهاى كليوى و استسقاء به كار مى برند و بهتر است كه به صورت خام خورده شود.
پزشك ديگرى مى گويد: پياز محتواى ماده باارزشى است كه باعث تخفيف درد در بينى و حلق و مجارى تنفسى مى گردد و مانند آنها اين چيزى است كه طب جديد درباره منافع پياز به آن رسيده است و در آينده ، بقيه آنچه امام گفته است كشف خواهد شد، پس درست بينديش و انصاف بده كه امام چقدر از طب آگاهى داشته است و او اين مطلب را از پدران و نياكانش از منبع وحى به دست آورده و استاد و مدرس و معلمى نديده است .

3- ترب

پزشكان در خواص اين گياه گفته اند كه آن ادرار را زياد مى كند، معده را براى هضم غذا آماده مى سازد و هضم را آسان مى كند و رماتيسم را معالجه مى كند و نفخ شكم را از بين مى برد و گاهى هم نفخ ايجاد مى كند كه مصلح آن نمك است و نيز سينه را صاف مى كند و اشتها آور است و بلغم را از بين مى برد و سنگريزه ها بخصوص سنگ كبد را مى شكند و خلط آور است و بواسير را تسكين مى دهد.
مى گوييم: ترب داراى مواد معدنى مفيد و محتواى ويتامينهاى ب - د - ث است .
امام صادق (عليه السلام) سیزده قرن پيش فرموده است:
ترب بخوريد كه در آن سه خاصيت است: «برگ آن بادها را مى شكند و مغز آن ادرار را آسان مى كند و باعث هضم غذا مى شود و ريشه آن بلغم را قطع مى كند».(7)

4- هويج

پزشكان در خواص هويج گفته اند كه آن داراى مقدار زيادى قند گياهى است كه زود جذب مى شود ولى هضم آن براى كودكان دشوار است . آب آن مفيد است و اگر همراه با عسل باشد مقوى باه است، همانگونه كه براى امعاء و در تنگى نفس و ناراحتى اعصاب مفيد است و به رشد بدن در سن كودكى كمك مى كند و ريگها را برطرف مى سازد و كرم روده را نابود مى كند، البته اگر خام خورده شود و همچنين باعث افزايش خون و جريان آن در بدن مى شود و جز آنچه گفته شد فوائد ديگرى هم دارد كه طب امروز آن را كشف كرده و بيماران را به خوردن آن توصيه نموده است .
امام صادق (عليه السلام ) در حديثى فرمود:
«هويج امانى از قولنج است و به بواسير فايده دارد و بر قوه باه كمك مى كند»(8) و نیز فرمود: «خوردن هويج از كليه ها مواظبت مى كند و ميل جنسى را افزايش مى دهد»(9).
مى گوييم: هويج داراى ويتامينهاى آ - ب - مى باشد.

5- بادمجان

پزشكان در فوايد آن گفته اند: بادمجان غذايى است كه با بيشتر بيماريها سازگار است، مقوى معده و ملين سفتى هاست و اگر با سركه همراه شود ادرار آور است و پخته آن برای زهره هم سودمند است .
امام صادق (عليه السلام ) فرمود:
«بادمجان بخوريد كه براى زهره مفيد است و به صفرا زيان نمى رساند».(10)
«بادمجان بخوريد كه بيمارى را از بين مى برد و ضررى در آن نيست». (11)

________________________________
پی نوشت:
1- بنگريد به كتاب طب الائمه و طب الرضا و طب النبى و كتاب كشف الاخطار و كتاب بحار الانوار و كتابهاى ديگر كه خواننده را از اطاله سخن در اينجا بى نياز مى كند.
2- بحار ج 14
3- همان
4- الفصول المهمه ص 137.
5- همان .
6- كشف الاخطار
7- اصول كافى از كلينى
8- الفصول المهمه
9- كشف الاخطار
10- همان
11- همان

منبع: 
طب النبى و طب الصادق
نویسنده: ابوالعباس مستغفرى و محمد خليلى