دعاهای سجده شکر (رساله باقیات الصالحات)

رساله باقیات الصالحات در آخر کتاب مفاتیح الجنان، باب اول: اعمال شب و روز، فصل اول: اعمال متعلق به مابین طلوع فجر تا طلوع آفتاب؛

چون از تعقيب نماز فارغ شدى، سجده شكر بجا آور. اما دعاهاى اين سجده بسيار است و آسانترين آنها اين چند مورد است. اول: به سند معتبر از حضرت رضا عليه السّلام روايت شده: اگر ميخواهى صد مرتبه

شكرا شكرا

بگو و اگر مى‏ خواهى صد مرتبه

عفوا عفوا

در «عيون اخبار الرضا» از رجاء بن ابى الضّحاك روايت كرده كه حضرت رضا عليه السّلام در راه خراسان، هرگاه از تعقيب نماز ظهر فارغ‏ مي شدند صد مرتبه در سجده مي گفتند

شكرا للّه

و چون از تعقيب نماز عصر فارغ مي شدند، صد مرتبه مى ‏گفتند

حمدا للّه

دوم: شيخ كلينى به سند معتبر از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده: نزديكترين احوال بنده به خداى تعالى هنگامى است كه در سجده باشد و خداى خود را بخواند. چون به سجده روى بگو:

يا رَبَّ الاَْرْبابِ وَيا مَلِكَ الْمُلُوكِ وَيا سَيِّدَ السّاداتِ

اى پروردگار پرورندگان، و اى پادشاه پادشاهان، و اى سرور سروران،

وَيا جَبّارَ الْجَبابِرَةِ وَيا اِلهَ الاْلِهَةِ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ

و اى جبّار جبّاران، و اى معبود معبودان، درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد

سپس حاجت خود را بخواه. آنگاه بگو:

فَاِنّى عَبْدُكَ ناصِيَتى فى قَبْضَتِكَ

من بنده توام، اختيارم در دست قدرت توست.

بعد هر دعايى را كه خواهى بكن، كه خدا بخشنده است، و برآوردن‏ هيچ حاجتى براى او دشوار نيست.

سوم: كلينى به سند موثّق از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده: پدرم را شبى در مسجد به حال سجده ديدم، شنيدم مى‏ گريست و اين دعا را مى‏ خواند:

سُبْحانَكَ اَللّهُمَّ اَنْتَ رِبّى حَقّا حَقّا سَجَدْتُ لَكَ يا رَبِّ تَعَبُّدا وَرِقّا

منزّهى تو، خدايا تو پروردگار منى، به راستى از روى بندگى و بردگى براى تو سجده كردم،

اَللّهُمَّ اِنَّ عَمَلى ضَعيفٌ فَضاعِفْهُ لى

اى پروردگارم خدايا، به درستى كه عمل‏ من كم است بر آن بيفزاى،

اَللّهُمَّ قِنى عَذابَكَ يَوْمَ تَبْعَثُ عِبادَكَ

خدايا مرا از عذابت نگاه دار، روزى كه بندگانت را برانگيزى

وَتُبْ عَلَىَّ اِنَّكَ اَنْتَ التَّوّابُ الرَّحيمُ

 و توبه‏ ام را بپذير زيرا تو پذيرنده توبه و مهربانى.

چهارم: كلينى به سند معتبر روايت كرده: حضرت موسى بن جعفر عليه السّلام اين‏ دعا را در سجده مى‏ خواند:

اَعُوذُ بِكَ مِنْ نارٍ حَرُّها لا يُطْفى وَاَعُوذُ بِكَ مِنْ نارٍ جَديدُها لا يَبْلى

به تو پناه مى ‏آورم از آتشى كه گرمايش فرو نمى ‏نشيند، و به تو پناه مى ‏آورم از آتشى كه تازه ‏اش‏ كهنه نمى‏ گردد،

وَاَعُوذُ بِكَ مِنْ نارٍ عَطْشانُها لا يُرْوى وَاَعُوذُ بِكَ مِنْ نارٍ مَسْلُوبُها لا يُكْسى

 و به تو پناه مى ‏آورم از آتشى كه تشنه ‏اش سيراب نشود، و به تو پناه مى ‏آورم از آتشى كه برهنه ‏اش پوشيده نگردد.

پنچم: كلينى به سند معتبر روايت كرده: مردى به حضرت صادق عليه السّلام شكايت كرد: امّ ولدى [امّ ولد به كنيزانى گفته مى ‏شود كه از مالكان‏ خود داراى فرزندى شوند] دارم كه عليل است، فرمود: پس از هر نماز واجب در سجده شكر بگويد: يا رؤوف يا رحيم، يا ربّ يا سيّدى‏ آنگاه حاجت خود را بطلبد.

ششم: در بسيارى از روايات معتبر نقل شده: امام صادق و امام كاظم عليهما السّلام در سجده‏ شكر بسيار مى‏ گفتند: اسالك الرّاحة و عند الموت و العوف عند الحساب.

هفتم: به سند صحيح از حضرت‏ صادق عليه السّلام روايت شده: در سجده مى‏ گفتند: سجد وجهى اللّئيم لوجه ربّى الكريم.

هشتم: در بعضى از كتب معتبر از امير مؤمنان على السّلام روايت شده: بهترين سخنان نزد حق تعالى، آن است كه بنده‏ در سجده سه مرتبه بگويد: انّى ظلمت نفسى فاغفر لى.

نهم: در «جعفريات» به سند صحيح از حضرت امام صادق عليه السّلام روايت كرده: حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله وقتى سر به سجده مى‏ گذاشت اين دعا را مى‏ خواند:

اَللّهُمَّ مَغْفِرَتُكَ اَوْسَعُ مِنْ ذُ نُوبى

خدايا آمرزشت از گناهان من گسترده ‏تر،

وَرَحْمَتُكَ اَلاَرْجى عِنْدى مِنْ عَمَلى

و مهرت بر من از عملم اميدبخش ‏تر است،

فَاغْفِرْ لى ذُ نُوبى يا حَيّا لا يَمُوتُ.

گناهان مرا بيامرز، اى زنده‏ اى كه هرگز نمى ‏ميرد.

دهم: قطب راوندى از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده: هرگاه بر تو شدّت و غمى عارض شود، و به نهايت سختى برسد، بر زمين سجده كن و بگو:

يا مُذِلَّ كُلِّ جَبّارٍ يا مُعِزَّ كُلِّ ذَليلٍ قَدْ

اى خوار كننده هر سركش اى عزّت‏ بخش هر خوار،

وَحَقِّكَ بَلَغَ مَجْهُودى فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَفَرِّجْ عَنّى.

به حقّت سوگند، تابم به سرآمد، پس بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و مشكل مرا بگشاى

در كتاب «عدة الداعى» از آن حضرت روايت كرده: هرگاه به مردى حادثه ‏اى يا پيش‏آمد سختى، يا اندوه شديدى، يا غمى‏ سنگين برسد، زانوها و دستهاى خود را تا مرفق برهنه كند، و به زمين بچسباند و سينه خود، نيز به زمين برساند و حاجت خود را بطلبد.

يازدهم: ابن بابويه به سند معتبر از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده: هرگاه بنده در سجده سه مرتبه بگويد: يا اللّه يا ربّاه‏ يا سيّداه خداى كريم در جواب او گويد: لبيّك بنده من، حاجت خود را بخواه. در «مكارم الاخلاق» روايت كرده: هركه در سجده‏ بگويد: يا ربّاه يا سيّداه آن‏قدر كه نفس قطع شود، حق تعالى فرمايد: حاجت خود را بخواه.

دوازدهم:در كتاب‏ «مكارم اخلاق» از امام صادق عليه السّلام روايت كرده: حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله به مردى رسيد كه در حال سجده بود و مى‏ گفت:

يا رَبِّ ماذا عَلَيْكَ اَنْ تُرْضِىَ عَنّى كُلَّ مَنْ كانَ لَهُ عِنْدى تَبِعَةٌ

اى پروردگارم، تو را چه مى‏ شود كه از من خشنود كنى، هركه را از او نزد من حقىّ است،

وَاَنْ تَغْفِرَ لى ذُ نُوبى وَاَنْ تُدْخِلَنِى الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ فَاِنَّما عَفْوُكَ عَنِ الظّالِمينَ

و اينكه گناهانم را بيامرزى، و به رحمتت مرا وارد بهشت گردانى جز اين نيست كه، گذشت‏ تو از ستمكاران است،

وَاَ نَا مِنَ الظّالِمينَ فَلْتَسَعْنى رَحْمَتُكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ.

و من از ستمكارانم، پس مرا به مهرت فرا گير، اى مهربان‏ترين مهربانان.

حضرت فرمود: سر از سجده بردار كه دعايت مستجاب شد، به درستى كه دعاى پيامبرى را خواندى كه در زمان قوم عاد بود.