فواید روزه
۰۲ تیر ۱۳۹۴ 0 معارف
فواید روزه از نظر آیت الله العظمی مظاهری
* روزه از عبادتهايى است كه در تقويت ايمان و اراده و نيز تهذيب روح و روان انسان نقش مؤثرى دارد.
* روزه موجب مى شود انسان اراده اى قوى بيابد كه بتواند تمام اعضاء و جوارح و حتى خطورات قلبى خود را كنترل كند و با تمام قوا در مقابل شيطان ايستادگى كند.
* پرهيز از خوردن و آشاميدن و ديگر مبطلات روزه، موجب استحكام و استوارى ايمان و تقويت اراده مى شود. وقتى اراده قوى شود، جسم نيز از آن پيروى مى كند.
* روزه سبب شكستن شهوات و خواهشهاى نفسانى است و روزه موجب حيات دل و دورى انسان از گناهان مى باشد و آدمى بر اثر دورى از گناهان و پاك شدن از بدى ها، مسير تعالى و رشد را طى مى كند.
حضرت على (علیه السلام) مى فرمايند:
الصِّيامُ اجتِنابُ المَحارِمِ كَمَا يَمتَنِعُ الرَّجُلُ مِنَ الطَّعامِ وَ الشَّرابِ. «1»
روزه دورى گزيدن از كارهاى حرام است، همانگونه كه روزه دار از خوراك و نوشيدنى خوددارى مى ورزد.
* از فوايد ديگر روزه، تندرستى، نشاط و شادابى جسم است. كسانى كه روزه مى گيرند، اين نشاط و شادابى را به خوبى در خود احساس مى كنند. پيامبراكرم (صلی الله علیه وآله) مى فرمايند:
صُومُوا تَصِحّوا. «2»
روزه بگيريد تا تندرست بمانيد.
* روزه در سير و سلوك و پيمودن راه تقرب به سوى پروردگار نقش مهمى دارد. استادان علم اخلاق براى تهذيب شاگردان خود، به آنان دستور روزه مستحبّى مى دهند. روزه، مجاهدتى است كه در سوق دادن سالك به سوى مقصد اعلى و آماده كردن او براى لقاى حضرت حق كارساز است.
* روزه خود به مثابه معلم اخلاق، انسان را تربيت مى كند. همانگونه كه معلم اخلاق، شاگردان خود را در رسيدن به مقصد و هدف متعالى كمك و راهنمايى مى كند، روزه نيز انسان را به هدفهاى با ارزش و والاى انسانى هدايت و او را در اين راه يارى مى كند.
* روزه موجب رفع گرفتارى و برآوردن بعضى از حاجتها در اين دنيا و خشنودى و لقاى پروردگار در جهان آخرت مى شود.
امام صادق (علیه السلام) مى فرمايند:
لِلصَّائِمِ فَرحَتانِ فَرحَةٌ عِندَ إِفطَارِهِ وَ فَرحَةٌ عِندَ لِقَاءِ رَبّهِ. «3»
براى روزه دار دو هنگامه شادى و سرور است: نخست شادى وقت افطار و ديگر شادى هنگام ديدار پروردگار.
* مهمترين اثر و بركت روزه به وجود آمدن روح تقوا و خداترسى در انسانهاست. خداوند در قرآن كريم مى فرمايد:
يَا أيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبلِكُم لَعَلَّكُم تَتَّقُونَ. «4»
اى كسانىكه ايمان آورده ايد! خداوند روزه را بر شما واجب گردانيد، همانگونه كه بر گذشتگان شما واجب شده بود، باشد كه تقوا پيشه كنيد.
در واقع، راز و حكمت وجوب روزه بر انسانها پديد آمدن روح تقوا و خداترسى در آنهاست. از ديدگاه اسلامى مهمترين عنصر در خودسازى، تقواست. روح خداترسى در انسان موجب مى شود كه شيطانهاى درون و برون نتوانند بر او چيره شوند.
* در خصوص فوايد روزه در روايات حضرات معصومان (علیهم السلام) آمده است كه روزه شكرگزارى از نعمتهاى الهى است، چرا كه به سبب روزه و گرسنگى، قدر نعمتهاى خداوند بر روزه دار آشكار مى شود و شكر آن نعمتها را به جا مى آورد.
* فايده ديگر روزه، احسان كردن به مستمندان است؛ زيرا به سبب روزه و درك گرسنگى، حال فقيران بر روزه دار معلوم مى شود و اين باعث رقّت قلب و احسان به آنان مى شود.
* از نظر معصومين (علیهم السلام) به وجود آمدن حالت تضرّع و خشوع در روزه دار از مهمترين فوايد روزه محسوب مى شود؛ چرا كه روزه سبب برطرف شدن تيرگى باطن و كدورت دل است و جلاى دل نيز موجب تضرّع و خشوع است و تضرّع و خشوع هم قرب الهى را در پى دارد.
* روزه موجب صفاى دل، قطع اميد از مخلوق و انس به بارى تعالى است. روزه موجب مى شود كه حساب بنده در روز قيامت سبك و حسنات او دو چندان شود.
* نماز و روزه دو عامل نيرومند معنوى هستند كه در هنگام بروز مشكلات مى توان با استمداد از آنها تلخى ها و دشوارى ها را بر خود هموار كرد. در قرآن كريم آمده است:
وَ استَعِينُوا بِالصَّبرِ وَ الصَّلَوةِ وَ إِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الخَاشِعِينَ. «5»
از صبر و نماز يارى جوييد و اين دو جز براى اهل خشوع، امرى بزرگ و دشوار است.
در اين آيه كريمه به جاى روزه صبر گفته شده است؛ زيرا روزه يكى از مصاديق صبر است. بنابراين، معناى آيه به تعبير برخى از مفسّران اين است كه در مشكلات و گرفتارى هاى خود از روزه و نماز يارى جوييد.
________________________
پی نوشت:
1. مستدرك الوسائل، ج 7، ص 367.
2. بحار الانوار، ج 93، ص 255.
3. الكافي، ج 4، ص 65.
4. بقره، 183.
5. بقره، 45.
منبع:
روزه، سلوك پرهيزكاران؛ آیة الله العظمی حسین مظاهری