کلیپ تصویری متن خوانی نهج البلاغه: خطبه به شریح قاضی نامه 3 با صدای داریوش ارجمند

۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ 0 معارف

به من خبر داده‌اند خانه‌اى به هشتاد دينار خريده‌اى و سندى براى آن نوشته‌اى» این مطلع آغازین نامه سوم نهج البلاغه است.
شریح بن حارث کندى - مشهور به شریح قاضى - از چهره‌هاى اجتماعى - قضایى و تا حدى سیاسى صدر اسلام است. شریح به هنگام تصدى قضاوت در کوفه - سال ۱۸ هجری - مردى چهل ساله بود. در ابتداى خلافت على علیه السلام، سه نفر به نامهاى مره، میسره و شریح قاضى مورد اتهام قرار نگرفته بودند و بنابراین، با آغاز خلافت على علیه السلام شریح از مقام خود عزل نگردید و حضرت وى را به همراه برخى قضات دیگر، براى قضاوت به شهرهاى دور و نزدیک فرستاد. ابهام زیادی در مورد شخصیت، تبار، نقش او در واقعه کربلا و .. وجود دارد. شُرَيْحَ بیش از ۱۰۰ سال عمر کرد.

بخش خوانده شده نامه 3 با ترجمه سید جعفر شهید

كه به شريح پسر حارث، قاضى خود، نوشت: (گفته اند شريح پسر حارث، قاضى اميرمومنان (علیه السلام) ، در خلافت آن حضرت خانه اى به هشتاد دينار خريد، چون اين خبر به امام رسيد او را طلبيد و فرمود:) به من خبر داده اند خانه اى به هشتاد دينار خريده اى و سندى براى آن نوشته اى، و گواهانى بر آن گرفته اى؟ (شريح گفت: آرى، اميرمومنان چنين بوده است: امام نگاهى خشمگين بدو كرد، سپس فرمود:) شريح! به زودى كسى به سر وقتت مى آيد كه به نوشته ات نمى نگرد و از گواهت نمى پرسد، تا آنكه تو را از آن خانه بيرون كند و بردارد و تهيدست به گورت سپارد. پس شريح! مبادا اين خانه را از جز مال خود خريده باشى يا بهاى آن را از جز حلال به دست آورده، چه، آنگاه خانه دنيا را زيان كرده اى و خانه آخرت را از دست داده. اگر آنگاه كه اين خانه را خريدى نزد من مى آمدى، براى تو سندى مى نوشتم بدينسان، پس رغبت نمى كردى به خريدن خانه به درهمى يا افزون از آن، و سند چنين است: اين خانه اى است كه خريده است آن را بنده اى خوار، از مرده كه او را از جاى برخيزانده اند براى كوچ و بستن بار. از او خانه اى از خانه هاى فريب خريده است، در كويى كه سپرى شوندگان جاى دارند و تباه شوندگان- روز به سر آرند اين خانه از چهار سو، در اين چهار حد جاى گرفته است: حد نخست بدانجا كه آسيبها و بلا در كمين است، و حد دوم بدانجا كه مصيبتها جايگزين، و حد سوم به هوسى كه تباه سازد، و حد چهارم به شيطانى كه گمراه سازد، و در خانه به حد چهارمين گشاده است، و شيطان بدانجا ايستاده خريد اين فريفته آرزومند، اين خانه را، از اين كس كه اجل وى را از جاى كند. به بهاى برون شدن از قناعتى كه موجب ارجمندى است، و درون شدن در ذلت و به دست آوردن دنيا كه مايه دردمندى است و زيانى كه اين خريدار را در آنچه خريده رسد، بر ناآرام دارنده تن هاى پادشاهان است، و گيرنده جانهاى سركشان، و در هم ريزنده دولت فرعونان، چون كسرا، و قيصر، و تبع، و حمير، و آن كس كه مال بر مال نهاد و افزون داشت و ساخت و برافراشت، و زيور كرد و بياراست، و اندوخت، و به گمان خويش براى فرزند مايه توخت. بر اوست كه همگان را در جايگاه رسيدگى و حساب، و محل پاداش و عقاب روانه كند آنگاه كه كار داورى به نهايت رسد، و آنجاست كه تباهكاران زيان برند. بر اين سند خرد گواهى دهد هر گاه از بند هوا و دلبستگيهاى دنيا برون رود.