رفتارهای اجتماعی نامطلوب: دروغ و فریبکاری

إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللهِ وَ اُولئِکَ هُمُ الْکاذِبُونَ

(نحل، 105)

جز این نیست که دروغ را تنها کسانی می سازند که آیات خدا را باور ندارند و آنان خود دروغگویانند، (نه پیامبری که با تمام وجود به خدا ایمان دارد)

نکته ها

کفّار در تهمتی که به پیامبر اکرم می زدند گفتند: این آیات را بشری به او یاد داده و او به دروغ آن را به خدا نسبت می دهد. خداوند در این آیه می فرماید: پیامبر کسی نیست که حرف دیگران را به خدا نسبت دهد، این کار کسانی است که ایمان ندارند. در جای دیگر می فرماید: اگر کلامی را به دروغ به ما نسبت دهند، رگ حیاتشان را قطع می کنیم.(حاقه، 46)

دروغ

• دروغ، کلید بسیاری از گناهان است.
• امام باقر علیه السلام فرمود: چیزی بدتر از دروغ نیست.
• دروغ، انسان را از چشیدن مزه ایمان محروم کرده وسبب خرابی ایمان می شود.
• اسلام مردم را حتّی از دروغ شوخی نهی فرموده است.
• دروغ یک نوع نفاق است، زیرا انسان چیزی را به زبان می گوید که خود نیز در دل آن را باور ندارد. «یَقولون بِالسِنَتهم ما لیسَ فی قُلوبِهم»
• دروغ گاهی در سیمای یک تهمت در می آید و نسبت ناحقّی به شخصی پاک داده می شود. «ارادَ بِاهلِک سُوء»
• دروغ گاهی در قالب سوگند در می آید، یعنی سوگند دروغ یاد می کنند. «یَحلِفونَ بِاللَّه ...»
• دروغ گاهی در قالب گریه ظاهر می شود. چنانکه برادران یوسف شبانه و اشک ریزان نزد پدر آمدند که یوسف را گرگ پاره کرد. «وجاؤا أباهُم عِشاءً یَبکون»
• دروغ تنها با زبان نیست، بلکه گاهی با عمل است. برادران یوسف پیراهن یوسف را با خون آمیختند و با دروغِ عملی مطلب خود را اظهار داشتند. «بِدَمٍ کَذِب»
• علی علیه السلام فرمود: از دوستی با دروغگو بپرهیز که او همچون سراب است.
• در روایات می خوانیم: اگر شخصی حدیثی را جعل کند و به امامان معصوم نسبت دهد در حقیقت به خداوند دروغ بسته است، زیرا سخن اهل بیت از رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و سخن پیامبر از خداست.

پیام

1. دروغگو، دیگران را هم دروغگو می پندارد. «إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ... هُمُ الْکاذِبُونَ»