حضرت موسی و هارون علیهما السلام در احادیث

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

أوّلُ نَبيٍّ من بَني إسرائيلَ موسى ، و آخِرُهُم عيسى ، و سِتُّمِائةِ نَبيٍّ .
نخستين پيامبر بنى اسرائيل موسى بود و آخرينشان عيسى. آنان ششصد پيامبر بودند.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

كلَّمَ اللّه ُ موسى ببَيتِ لَحمٍ .
خداوند در بيت لحم با موسى سخن گفت.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

لَمّا كَلّمَ اللّه ُ موسى كانَ يُبصِرُ دَبيبَ النَّملِ علَى الصَّفا في اللّيلَةِ الظَّلماءِ مِن مَسيرَةِ عَشرَةِ فَراسِخَ .
زمانى كه خداوند با موسى سخن گفت، آن حضرت از فاصله ده فرسنگى حركت مورچه را بر روى سنگ سياه در دل شب تار مى ديد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنّ اللّه َ تباركَ و تعالى اختارَ مِن كلِّ شيءٍ أربَعةً : ··· و اختارَ مِن الأنبياءِ أربَعةً للسَّيفِ : إبراهيمَ ، و داودَ ، و موسى ، و أنا .
خداوند تبارك و تعالى از هر چيزى چهار تا برگزيد :··· از پيامبران چهار تن را براى شمشير . برگزيد : ابراهيم و داوود و موسى و من.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

أكثِروا مِن الصّلاةِ على موسى، فما رأيتُ أحَدا من الأنبياءِ أحوَطَ على اُمّتي مِنهُ .
بر موسى زياد درود فرستيد؛ زيرا احدى از پيامبران را نديدم كه به اندازه او از امّت من حمايت و حفاظت كرده باشد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

بُعِثَ موسى و هُو يَرعى غَنَما على أهلِهِ ، و بُعِثتُ أنا و أنا أرعى غَنَما لأهلي بجِيادٍ .
موسى در حالى برانگيخته شد كه گوسفندان خانواده خود را مى چراند و من نيز در حالى برانگيخته شدم كه گوسفندان خانواده ام را در جياد مى چراندم.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنّ الأنبياءَ يَتَكاثَرونَ باُمَمِهِم و كَثرَتِهِم إلاّ موسَى بنَ عِمرانَ .
پيامبران به امّت هاى خود و فراوانى آنها مباهات مى كنند، مگر موسى بن عمران.

الطبقات الكبرى ـ به نقل از ابن عباس ـ : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :

إنّي رَأيتُ عيسى و موسى و إبراهيمَ؛ فأمّا عيسى فجَعْدٌ أحمَرُ عَريضُ الصَّدرِ ، و أمّا موسى فآدِمُ جَسِيمٌ سَبْطٌ كأنّهُ مِن رِجالِ الزُّطِّ ، فقالوا لَهُ : إبراهيمُ ؟ فقالَ : انظُروا إلى صاحِبِكُم ؛ يَعني رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله نفسَهُ .
من، عيسى و موسى و ابراهيم را ديدم : عيسى موهايى مجعّد داشت و سرخ روى و فراخ سينه بود. موسى مردى تنومند با موهاى صاف فروهشته و به شكل مردم زُطّ . بود. عرض كردند : إبراهيم چگونه بود؟ فرمود : به همراه خودتان بنگريد؛ و مراد رسول خدا صلى الله عليه و آله ، خودش بود.

امام على عليه السلام :

الحَمدُ للّه ِ ··· الّذي كَلَّمَ موسى تَكلِيما ، و أراهُ مِن آياتِهِ عَظيما ، بلا جَوارِحَ و لا أدَواتٍ ، و لا نُطقٍ و لا لَهَواتٍ .
سپاس و ستايش خدايى را··· كه با موسى به تمام و كمال سخن گفت و از نشانه هاى خود آيتى بزرگ به او نماياند، بى آنكه عضو و ابزارى يا زبان و زبانچه اى داشته باشد.

امام على عليه السلام :

و إنْ شئتُ ثَنَّيتُ بموسى كَليمِ اللّه ِ صلى الله عليه و سلم ؛ حَيثُ يقولُ : «رَبِّ إنّي لِما أنْزَلْتَ إلَيَّ مِن خَيرٍ فَقيرٌ» . و اللّه ِ ، ما سَألَهُ إلاّ خُبزا يأكُلُهُ ، لأنّه كانَ يأكُلُ بَقلَةَ الأرضِ .
و اگر بخواهم نمونه دومى را بياورم، از موسى كليم اللّه ياد مى كنم، آنجا كه مى فرمايد : «پروردگارا! من به آن خوبى اى كه تو برايم فرو فرستى نيازمندم». به خدا سوگند كه او از خداوند چيزى جز نانى براى خوردن نخواست؛ زيرا از علف و سبزه زمين تغذيه مى كرد.

امام صادق عليه السلام :

كُنْ لِما لا تَرجو أرجى مِنكَ لِما تَرجو ؛ فإنَّ موسى عليه السلام ذَهَبَ يَقتَبِسُ نارا فانصَرَفَ إلَيهِم و هُو نَبيٌّ مُرسَلٌ .
به آنچه اميد ندارى اميدوارتر باش تا به آنچه اميد دارى؛ زيرا موسى عليه السلام رفت كه مقدارى آتش بياورد، وقتى به سوى خانواده خود برگشت، پيامبرى مرسل بود.

امام صادق عليه السلام :

أوحَى اللّه ُ إلى موسَى بنِ عِمرانَ عليه السلام : أ تَدري يا موسى لِمَ انتَجَبتُكَ مِن خَلقي و اصطَفَيتُكَ لِكَلامي ؟ فقالَ : لا يا ربِّ ، فأوحَى اللّه ُ إلَيهِ : إنّي اطَّلَعتُ إلَى الأرضِ فلَم أجِدْ علَيها أشَدَّ تَواضُعا لِي مِنكَ .
خداوند به موسى بن عمران عليه السلام وحى فرمود : اى موسى! آيا مى دانى چرا از ميان آفريدگانم تو را برگزيدم و براى [شنيدن ]سخنم تو را انتخاب كردم؟ عرض كرد : نه، اى پروردگار! خداوند به او وحى فرمود : من به زمين نگريستم و در روى آن كسى را نيافتم كه در برابر من متواضع تر از تو باشد.

امام صادق عليه السلام :

إنّ فِرعَونَ لَمّا وَقَفَ على أنّ زَوالَ مُلكِهِ على يدِ موسى أمرَ بإحضارِ الكَهَنَةِ ، فدَلُّوهُ على نَسَبِهِ و أنّه مِن بَني إسرائيلَ ، فلَم يَزَلْ يأمُرُ أصحابَهُ بِشَقِّ بُطونِ الحَوامِلِ مِن بَني إسرائيلَ حتّى قَتَلَ في طَلَبِهِ نَيّفا و عِشرينَ ألفَ مَولودٍ ، و تَعَذّرَ علَيهِ الوُصولُ إلى قَتلِ موسى ؛ لحِفظِ اللّه ِ تباركَ و تعالى إيّاهُ .
 هنگامى كه فرعون فهميد سلطنت او به دست موسى از بين خواهد رفت، دستور داد كاهنان را احضار كنند و آنان او را از نسب موسى و اينكه او از بنى اسرائيل است آگاه ساختند. از آن پس، فرعون پيوسته به نيروهاى خود دستور مى داد شكم زنان باردار بنى اسرائيل را بدرند تا جايى كه براى نابودى موسى بيست و چند هزار جنين را كشت، امّا موفق به كشتن موسى نشد؛ زيرا كه خداى تبارك و تعالى او را حفظ مى كرد.

میزان الحکمه، جلد یازدهم