حضرت موسی و خضر علیهما السلام در احادیث

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

رَحِمَ اللّه ُ أخي موسى  ؛

استَحيا  فقالَ ذلكَ .

لَو لَبِثَ مَع صاحِبهِ  ، لأبصَرَ أعجَبَ الأعاجِيبِ .

خداوند برادرم موسى را رحمت كند ؛

حيا كرد و آن حرف را زد .

اگر با همسفر خود مى ماند ، بى گمان شگفت ترين عجايب را مى ديد.

( بحار الأنوار : ۱۳/۲۸۴/۱ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

رَحمَةُ اللّه ِ علَينا و على موسى ؛

لَو صَبَرَ ،  لرأى مِن صاحِبِهِ العَجَبَ 

 و لكنّهُ قالَ : « إنْ سَألْتُكَ عَن شَيْءٍ بَعْدَها ،  فَلا تُصاحِبْني  . قَد بَلَغْتَ مِن لَدُنِّي عُذْرا » .

رحمت خدا بر ما و بر موسى ؛

اگر شكيبايى مى كرد ، بى گمان از همسفر خود شگفتى ها مى ديد .

امّا گفت : « اگر از اين پس چيزى از تو پرسيدم ، ديگر با من همراهى مكن و از جانب من قطعاً معذور خواهى بود ».

( الكهف : ۷۶- كنز العمّال : ۳۲۳۷۹ )

امام باقر عليه السلام :

كانَ وصِيُّ موسَى بنِ عِمرانَ يُوشَعَ بنَ نُونٍ  

و هُو فَتاهُ الّذي ذَكرَهُ اللّه ُ في كِتابِهِ .

وصىّ موسى بن عمران، يوشع بن نون بود

و او همان جوانى است كه خداوند در كتاب خود از وى ياد كرده است.

( بحار الأنوار: ۱۳/۳۰۳/۲۷ )

امام باقر يا امام صادق عليهما السلام :

لَو صَبَرَ موسى ، لأراهُ العالِمُ سَبعينَ اُعجُوبَةً .

اگر موسى شكيبايى مى كرد ، بى گمان آن مرد عالم هفتاد گونه عجايب به او نشان مى داد.

( بحار الأنوار : ۱۳/۳۰۱/۲۱ )

امام صادق عليه السلام :

إنّ الخضرَ كانَ نَبيّا مُرسَلاً  بَعَثَهُ اللّه ُ تباركَ و تعالى إلى قَومِهِ 

 فدَعاهُم إلى تَوحيدِهِ و الإقرارِ بأنبيائهِ و رُسُلِهِ و كُتُبِهِ

 و كانَتْ آيَتُهُ أنّه كانَ لا يَجلِسُ على خَشَبَةٍ يابِسَةٍ و لا أرضٍ بَيضاءَ إلاّ أزهَرَت خَضِرا

 و إنّما سُمِّيَ  « خضرا  »  لذلكَ .

خضر، پيامبرى مرسل بود كه خداوند تبارك و تعالى وى را به سوى قومش فرستاد

و او آنان را به يگانه دانستن خدا و اقرار به پيامبران و فرستادگان او و كتاب هايش فراخواند

و معجزه اش اين بود كه روى هر چوب خشك يا هر زمين بى علفى مى نشست، سبز مى شد

و از اين رو « خضر » ناميده شد.

(علل الشرائع: ۵۹/۱ )

امام صادق عليه السلام :

مَسجِدُ السَّهلَةِ مُناخُ الرَّاكِبِ .

قيلَ : و مَنِ الرّاكِبُ ؟

قالَ : الخضرُ عليه السلام .

مسجد سهله، اقامتگاه آن سواره است .

عرض شد : آن سواره كيست ؟

فرمود : خضر عليه السلام .

( بحار الأنوار : ۱۳/۳۰۳/۲۵ )

بحار الأنوار ـ به نقل از حسن بن سعيد لحمى ـ :

وُلِدَت لرجُلٍ مِن أصحابِنا جارِيَةٌ  فدَخَلَ على أبي عبدِ اللّه ِ عليه السلام

فرآهُ مُتَسَخِّطا لَها .

فقالَ لَهُ أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : أ رَأيتَ لَو أنّ اللّه َ أوحى إلَيكَ :

إنّي أختارُ لكَ أو تَختارُ لِنفسِكَ ، ما كُنتَ تَقولُ ؟

قالَ : كُنتُ أقولُ : يا رَبِّ ! تَخْتارُ لي .

قالَ : فإنّ اللّه َ قدِ اختارَ لكَ .

ثُمّ قالَ : إنّ الغُلامَ الّذي قَتَلَهُ العالِمُ  ، حِينَ كانَ مَع موسى 

في قولِ اللّه ِ :« فأرَدْنا أنْ يُبْدِلَهُما رَبُّهُما خَيْرا مِنهُ زَكاةً و أقْرَبَ رُحْما » .

قالَ : فأبدَلَهُما جارِيَةً وَلَدَت سَبعينَ نَبيّا .

براى يكى از همكيشان ما دخترى به دنيا آمد و او خدمت حضرت صادق عليه السلام رسيد .

حضرت او را از اينكه دختر دار شده است ،  ناراحت يافت .

به او فرمود : فكر كن اگر خداوند به تو وحى مى كرد :

من براى تو انتخاب كنم يا خودت انتخاب مى كنى ، چه مى گفتى ؟

آن مرد عرض كرد : مى گفتم : پروردگارا ! تو براى من انتخاب كن .

حضرت فرمود : حالا هم خدا [اين دختر را ] براى تو انتخاب كرده است .

سپس فرمود : آن پسر بچه اى را كه آن مرد عالم (خضر) ، زمانى كه موسى همراهيش مى كرد، كشت

و خداوند فرموده است : « پس  خواستيم كه پروردگارشان آن دو را به پاكتر و مهربانتر از او عوض دهد »

خداوند به عوض او به پدر و مادرش دخترى داد كه هفتاد پيامبر از او به دنيا آمد .

( الكهف : ۸۱ - بحار الأنوار: ۱۳/۳۱۱/۴۶ )

امام رضا عليه السلام :

إنّ الخضرَ شَرِبَ مِن ماءِ الحَياةِ  ؛ فهُو حَيٌّ .

لا يَموتُ ، حتّى يُنفَخَ في الصُّورِ

و إنّهُ لَيأتِينا فيُسَلِّمُ فنَسمَعُ صَوتَهُ و لا نَرى شَخصَهُ

و إنّهُ لَيَحضُرُ، حيثُ ما ذُكِرَ ؛

فمَن ذكَرَهُ مِنكُم ، فلْيُسَلِّمْ علَيهِ

 و إنّهُ لَيَحضُرُ  المَوسِمَ كُلَّ سَنةٍ  فيَقضي جَميعَ المَناسِكِ و يَقِفُ بعَرَفَةَ فيُؤمِّنُ على دُعاءِ المؤمِنينَ

و سيُؤنِسُ اللّه ُ بهِ وَحشَةَ قائمِنا في غَيبَتِهِ  و يَصِلُ بهِ وَحدَتَهُ .

خضر از آب حيات نوشيد و از اين رو زنده است

و تا روزى كه در صور دميده شود ، نمى ميرد.

او نزد ما مى آيد و سلام مى كند و ما صدايش را مى شنويم  امّا خودش را نمى بينيم .

هر جا اسمش برده شود، حاضر مى شود.

بنا بر اين هر يك از شما نام او را برد، به وى سلام دهد.

هر سال در موسم حج حاضر مى شود و تمام مناسك را به جا مى آورد و در عرفه مى ايستد و براى دعاى مؤمنان آمين مى گويد.

زودا كه خداوند او را انيس تنهايى قائم مادر زمان غيبتش قرار دهد و به وسيله او وى را از تنهايى به در آورد.

( كمال الدين : ۳۹۰/۴ )

كمال الدين :

إنّما سُمّيَ الخضرَ لأنّهُ جَلَسَ على أرضٍ بَيضاءَ فاهتَزّت خَضراءَ فسُمِّيَ الخضرَ لذلكَ

 و هُو أطوَلُ الآدَميِّينَ عُمرا .

خضر از اين رو خضر ناميده شد كه روى زمين خشك و بى علف نشست و آن زمين سبزه زار شد و لذا او را خضر گفتند.

عمر او از همه انسان ها درازتر است.

( كمال الدين : ۳۹۱ )

میزان الحکمه، جلد یازدهم