فضیلت مسجد کوفه (کامل الزیارات)

حدیث نهم:

حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِيرٍ قَالَ:

محمّد حسن بن على بن مهزيار، از پدرش، از جدّش، از حسن بن محبوب، از حنان بن سدير نقل نموده، وى مى‏ گويد:

كُنْتُ عِنْدَ أَبِي جَعْفَرٍ ع فَدَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ فَسَلَّمَ وَ جَلَسَ فَقَالَ لَهُ أَبُو جَعْفَرٍ ع مِنْ أَيِّ الْبِلَادِ أَنْتَ فَقَالَ الرَّجُلُ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْكُوفَةِ وَ أَنَا لَكَ مُحِبٌّ مُوَالٍ 

محضر مبارك حضرت ابى جعفر عليه السّلام بودم كه شخصى داخل شد و به آن جناب سلام نمود و نشست حضرت به او فرمودند: از كدام ديار هستى؟ عرض كرد: از اهل كوفه بوده و دوست دار شما مى ‏باشم.

قَالَ فَقَالَ لَهُ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَ تُصَلِّي فِي مَسْجِدِ الْكُوفَةِ كُلَّ صَلَاتِكَ قَالَ الرَّجُلُ لَا فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع إِنَّكَ‏ لَمَحْرُومٌ مِنَ الْخَيْرِ قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَ تَغْتَسِلُ كُلَّ يَوْمٍ مِنْ فُرَاتِكُمْ مَرَّةً قَالَ لَا- 

راوى مى ‏گويد: حضرت به او فرمودند: آيا تمام نمازهايت را در مسجد كوفه مى‏ خوانى؟ عرض كرد: خير. حضرت فرمودند: حقا كه از خير محروم هستى، سپس فرمودند: آيا هر روز يك مرتبه از فرات غسل مى ‏كنى. عرض كرد: خير.

قَالَ فَفِي كُلِّ جُمْعَةٍ فَقَالَ لَا قَالَ فَفِي كُلِّ شَهْرٍ قَالَ لَا قَالَ فَفِي كُلِّ سَنَةٍ قَالَ لَا فَقَالَ لَهُ أَبُو جَعْفَرٍ ع إِنَّكَ لَمَحْرُومٌ مِنَ الْخَيْرِ قَالَ 

حضرت فرمودند: آيا در هر جمعه چه طور؟ عرض كرد: خير. حضرت فرمودند: در هر ماه چطور، عرض كرد: خير. حضرت فرمودند: در هر سال چه طور؟ عرض كرد: خير حضرت فرمودند: حقا كه از خير محروم مى ‏باشى.

ثُمَّ قَالَ أَ تَزُورُ قَبْرَ الْحُسَيْنِ ع فِي كُلِّ جُمْعَةٍ قَالَ لَا قَالَ فَفِي كُلِّ شَهْرٍ قَالَ لَا قَالَ فَفِي كُلِّ سَنَةٍ قَالَ لَا فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع إِنَّكَ لَمَحْرُومٌ مِنَ الْخَيْرِ.

راوى مى ‏گويد: حضرت سپس به او فرمود: آيا قبر حضرت امام حسين عليه السّلام را در هر جمعه زيارت مى ‏نمائى؟ عرض كرد: خير. حضرت فرمودند: در هر ماه چه طور؟ عرض كرد: خير. حضرت فرمودند: در هر سال چه طور؟ عرض كرد: خير. حضرت فرمودند: حقّا كه از خير محروم مى ‏باشى.

حدیث دهم:

حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ الْحَذَّاءِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع‏

محمّد بن حسن بن على بن مهزيار، از پدرش، از جدّش على بن مهزيار، از حسن بن محبوب، از على بن رئاب از ابى عبيده حذّاء، وى مى ‏گويد: حضرت ابو جعفر عليه السّلام فرمودند:

لَا تَدَعْ يَا أَبَا عُبَيْدَةَ الصَّلَاةَ فِي مَسْجِدِ الْكُوفَةِ وَ لَوْ أَتَيْتَهُ حَبْواً فَإِنَّ الصَّلَاةَ فِيهِ بِسَبْعِينَ صَلَاةً فِي غَيْرِهِ مِنَ الْمَسَاجِدِ.

اى ابو عبيده نماز در مسجد كوفه را ترك مكن و حتما به آن مسجد برو و در آن اداء نماز كن اگر چه به روش اطفال روى دست و شكم حركت كرده و خود را روى زمين بكشى چه آنكه يك نماز در آن معادل و مساوى با هفتاد نماز در مساجد ديگرى مى ‏باشد.

حدیث یازدهم:

حَدَّثَنِي أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ الْحُسَيْنِ الْعَسْكَرِيُّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَا ع يَقُولُ‏

ابو عبد الرحمن محمّد بن احمد بن حسين عسكرى از حسن بن على بن مهزيار، از پدرش، از حسن بن سعيد، از محمّد بن سنان نقل كرده كه وى گفت: از حضرت رضا عليه السّلام شنيدم كه مى ‏فرمودند:

الصَّلَاةُ فِي مَسْجِدِ الْكُوفَةِ فُرَادَى أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ صَلَاةً فِي غَيْرِهِ جَمَاعَةً.

يك نماز فرادى در مسجد كوفه خواندن برتر و با فضيلت‏ تر از هفتاد نماز بطور جماعت خواندن در غير آن مى ‏باشد.

حدیث دوازدهم:

وَ عَنْهُ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ ظَرِيفِ بْنِ نَاصِحٍ عَنْ خَالِدٍ الْقَلَانِسِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ‏

ابو عبد الرحمن محمّد بن احمد بن حسين عسكرى از حسن بن على، از پدرش على بن مهزيار از پدرش، از حسن بن سعيد، از ظريف بن ناصح، از خالد قلانسى نقل كرده كه وى گفت: از امام صادق عليه السّلام شنيدم كه مى ‏فرمود:

الصَّلَاةُ فِي مَسْجِدِ الْكُوفَةِ بِأَلْفِ صَلَاةٍ.

يك نماز در مسجد كوفه معادل با هزار نماز در غير آن مى ‏باشد.

حدیث سیزدهم:

حَدَّثَنِي أَبِي وَ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ جَمِيعاً عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ أَخِيهِ عَلِيٍّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ فُضَيْلٍ الْأَعْوَرِ عَنْ لَيْثِ بْنِ أَبِي سُلَيْمٍ قَالَ:

پدرم و محمّد بن عبد اللَّه جميعا از عبد اللَّه بن جعفر حميرى، از ابراهيم بن مهزيار، از برادرش على، از حسن بن سعيد از على بن حكم، از فضيل اعور، از ليث بن ابى سليم نقل كرده كه وى مى‏ گفت:

اسْتَقْبَلْتُهُ وَ قَدْ صَلَّى النَّاسُ الْعَصْرَ- فَقَالَ إِنِّي لَمْ أُصَلِّ الظُّهْرَ بَعْدُ فَلَا تَحْبِسْنِي وَ امْضِ رَاشِداً قَالَ قُلْتُ لِمَ أَخَّرْتَهَا إِلَى السَّاعَةِ قَالَ كَانَتْ لِي حَاجَةٌ فِي السُّوقِ فَأَخَّرْتُ الصَّلَاةَ حَتَّى أُصَلِّيَ فِي الْمَسْجِدِ- 

نزد او رفتم در حالى كه مردم نماز عصر را خوانده بودند، وى فرمود: من هنوز نماز ظهر را نخوانده ‏ام پس مرا معطّل مكن و از خواندن نماز باز مدار و برو ان شاء اللَّه موفّق باشى. راوى مى ‏گويد: عرض كردم چرا نمازتان را به تأخير انداخته و تا اين ساعت نخوانده‏ ايد؟ فرمود: در بازار كارى داشتم لذا خواندن نماز را به تأخير انداخته تا آن را در اين مسجد بخوانم

لِلْفَضْلِ الَّذِي بَلَغَنِي فِيهِ قَالَ فَرَجَعْتُ فَقُلْتُ أَيَّ شَيْ‏ءٍ رُوِّيتَ فِيهِ قَالَ أَخْبَرَنِي فُلَانٌ عَنْ فُلَانٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقُولُ عُرِجَ بِي إِلَى‏ السَّمَاءِ وَ إِنِّي هَبَطْتُ إِلَى الْأَرْضِ فَأُهْبِطْتُ إِلَى مَسْجِدِ أَبِي نُوحٍ ع وَ أَبِي إِبْرَاهِيمَ وَ هُوَ مَسْجِدُ الْكُوفَةِ فَصَلَّيْتُ فِيهِ رَكْعَتَيْنِ 

زيرا فضيلتى كه راجع به خواندن نماز در اين مسجدت به سمعم رسيده بود مرا بر اين داشت. راوى مى‏ گويد: دو مرتبه به سؤال و پرسش برگشته و عرض كردم: چه روايتى در اين زمينه به شما رسيده؟ فرمود: فلانى از فلانى از عائشه به من خبر داد كه وى گفت: از رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم شنيدم كه مى‏ فرمودند. زمانى كه من را به آسمان عروج مى‏ دادند بناشد به زمين فرود آيم پس من به مسجد ابى نوح عليه السّلام و ابى ابراهيم كه همان مسجد كوفه است نزول نموده و در آن دو ركعت نماز خواندم ...

قَالَ ثُمَّ قَالَتْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ الصَّلَاةَ الْمَفْرُوضَةَ فِيهِ تَعْدِلُ حِجَّةً مَبْرُورَةً وَ النَّافِلَةَ تَعْدِلُ عُمْرَةً مَبْرُورَةً.

سپس راوى مى ‏گويد عائشه گفت: رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم فرمودند: يك نماز واجب در آن مسجد خواندن معادل با حج مقبول بوده و يك نافله خواندن در آن مساوى با يك عمره قبول شده مى ‏باشد.

حدیث چهاردهم:

حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَجْلَانَ عَنْ مَالِكِ بْنِ ضَمْرَةَ الرَّوَّاسِيِّ [الْعَنْبَرِيِ‏] قَالَ:

محمّد بن حسن بن مهزيار از پدرش از جدّش علىّ بن مهزيار، از عثمان بن عيسى، از محمّد بن عجلان، از مالك بن ضمره رواسى (عنبرى نسخه بدل) نقل نموده كه وى گفت:

قَالَ لِي أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع أَ تَخْرُجُ إِلَى الْمَسْجِدِ الَّذِي فِي ظَهْرِ دَارِكَ تُصَلِّي فِيهِ فَقُلْتُ لَهُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ذَاكَ مَسْجِدٌ تُصَلِّي فِيهِ النَّاسُ [النِّسَاءُ] 

امير المؤمنين عليه السّلام به من فرمودند: آيا به مسجدى كه پشت خانه‏ ات هست مى ‏روى و نماز در آن مى‏ خوانى؟ محضر مبارك عرض كردم: يا امير المؤمنين در آن مسجد زنان نماز مى‏ گذارند.

فَقَالَ لِي يَا مَالِكُ ذَاكَ مَسْجِدٌ مَا أَتَاهُ مَكْرُوبٌ قَطُّ فَصَلَّى فِيهِ فَدَعَا اللَّهَ إِلَّا فَرَّجَ اللَّهُ عَنْهُ- وَ أَعْطَاهُ حَاجَتَهُ 

حضرت فرمودند: اى مالك محزون و غمگينى هرگز به اين مسجد داخل نشده كه در آن نماز خوانده و براى رفع حزن و غمش دعاء نموده باشد مگر آنكه حق تعالى حزنش‏ را بر طرف و غمش را زائل كرده و خواسته‏ اش را به او عطا فرموده.

فَقَالَ مَالِكٌ فَوَ اللَّهِ مَا أَتَيْتُهُ وَ لَا صَلَّيْتُ فِيهِ فَلَمَّا كَانَ لَيْلَةٌ أَصَابَنِي أَمْرٌ اغْتَمَمْتُ مِنْهُ فَذَكَرْتُ قَوْلَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع وَ قُمْتُ فِي اللَّيْلِ وَ انْتَعَلْتُ فَتَوَضَّأْتُ وَ خَرَجْتُ فَإِذَا عَلَى بَابِي مِصْبَاحٌ فَمَرَّ قُدَّامِي وَ مَرَرْتُ حَتَّى انْتَهَيْتُ إِلَى الْمَسْجِدِ 

مالك مى‏ گويد: به خدا قسم به آن مسجد نرفته و در آن نماز نخواندم تا شبى كه گرفتار ناراحتى شده و بخاطر آن غم و اندوه مرا فرا گرفت پس فرموده امير المؤمنين عليه السّلام بيادم آمد لا جرم در همان وقت شب بر خواسته و نعلينى به پا كرده و وضوء ساخته و از منزل خارج گشتم ناگهان درب منزل چراغى ديدم روشن كه جلو من در حركت است و من نيز در روشنائى آن گام برداشته تا به مسجد رسيدم

فَوَقَفَ بَيْنَ يَدَيَّ وَ كُنْتُ أُصَلِّي فَلَمَّا فَرَغْتُ انْتَعَلْتُ وَ انْصَرَفْتُ- فَمَرَّ قُدَّامِي حَتَّى انْتَهَيْتُ إِلَى الْبَابِ فَلَمَّا أَنْ دَخَلْتُ ذَهَبَ فَمَا خَرَجْتُ لَيْلَةً بَعْدَ ذَلِكَ إِلَّا وَجَدْتُ الْمِصْبَاحَ عَلَى بَابِي وَ قَضَى اللَّهُ حَاجَتِي.

در اين هنگام چراغ از حركت ايستاد و در جلو من متوقف گرديد من به مسجد داخل شده و در آن نماز گزاردم و پس از فراغت از آن نعلين‏ها را به پاكرده و به منزل برگشتم در مراجعت همچنان چراغ را روشن و جلو خود در حركت ديدم در پرتو آن قدم برداشته تا به درب منزل رسيدم و چون داخل خانه شدم چراغ از نظرم محو گشت و از آن شب به بعد هر شبى كه به مسجد مى ‏رفتم چراغ را در منزل روشن مى ‏ديدم و حق تعالى حاجت و خواسته من را بر آورده فرمود.

حدیث پانزدهم:

حَدَّثَنِي أَبِي رَحِمَهُ اللَّهُ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو يُوسُفَ يَعْقُوبُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ مِنْ وُلْدِ أَبِي فَاطِمَةَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ زَيْدٍ مَوْلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يَحْيَى الْكَاهِلِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:

پدرم عليه الرحمه از سعد بن عبد اللَّه، از احمد بن محمّد بن عيسى نقل نموده، وى گفت: ابو يوسف يعقوب بن عبد اللَّه كه از فرزندان ابى فاطمه است برايم نقل نمود از اسماعيل بن زيد كه مولاى عبد اللَّه بن يحيى كاهلى است و او از حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام روايت كرد كه آن جناب فرمودند:

جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع وَ هُوَ فِي مَسْجِدِ الْكُوفَةِ فَقَالَ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ- فَرَدَّ عَلَيْهِ السَّلَامَ فَقَالَ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنِّي أَرَدْتُ الْمَسْجِدَ الْأَقْصَى فَأَرَدْتُ أَنْ أُسَلِّمَ عَلَيْكَ وَ أُوَدِّعَكَ 

شخصى محضر مبارك امير المؤمنين عليه السّلام رسيد در حالى كه آن حضرت در مسجد كوفه نزول اجلال داشتند بر حضرتش سلام كرد و گفت: السّلام عليك يا امير المؤمنين و رحمة الله و بركاته. حضرت جواب سلامش را دادند. وى عرض كرد: فدايت شوم عازم مسجد اقصى بودم گفتم ابتداء خدمت شما آمده سلام عرض كرده و با شما وداع نمايم. 

فَقَالَ أَيَّ شَيْ‏ءٍ أَرَدْتَ بِذَلِكَ فَقَالَ الْفَضْلَ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ‏ فَبِعْ رَاحِلَتَكَ وَ كُلْ زَادَكَ وَ صَلِّ فِي هَذَا الْمَسْجِدِ فَإِنَّ الصَّلَاةَ الْمَكْتُوبَةَ فِيهِ حِجَّةٌ مَبْرُورَةٌ وَ النَّافِلَةَ عُمْرَةٌ مَبْرُورَةٌ 

حضرت فرمودند: قصدت از رفتن به آن مسجد چيست؟ عرضه داشت: فدايت شوم درك فضيلت آن مسجد. حضرت فرمودند: مركبت را بفروش و توشه ‏ات را تناول كن و در همين مسجد نماز بگذار و نيازى به آن مسجد نيست زيرا يك نماز واجب در اينجا خواندن معادل با يك حجّ قبول شده بوده و يك نماز نافله گزاردن مساوى و برابر است با يك عمره مقبول،

وَ الْبَرَكَةُ مِنْهُ عَلَى اثْنَيْ عَشَرَ مِيلًا يَمِينُهُ يُمْنٌ وَ يُسْرَاهُ مَكْرٌ وَ فِي وَسَطِهِ عَيْنٌ مِنْ دُهْنٍ وَ عَيْنٌ مِنْ لَبَنٍ وَ عَيْنٌ مِنْ مَاءٍ شَرَاباً لِلْمُؤْمِنِينَ وَ عَيْنٌ مِنْ مَاءٍ طَهُورٌ لِلْمُؤْمِنِينَ مِنْهُ سَارَتْ سَفِينَةُ نُوحٍ وَ كَانَ فِيهِ نَسْرٌ وَ يَغُوثُ وَ يَعُوقُ وَ صَلَّى فِيهِ سَبْعُونَ نَبِيّاً وَ سَبْعُونَ وَصِيّاً أَنَا أَحَدُهُمْ 

بركتى كه از اين مسجد ناشى مى ‏باشد تا فاصله دوازده ميلى آن منتشر مى‏ باشند، جانب راست آن نيك بختى و بركت بوده و طرف چپش تزوير و فريب و در وسطش چشمه‏ اى از روغن و چشمه‏ اى از شير و چشمه ‏اى از آبى كه شراب است براى مؤمنين و چشمه‏ اى است از آب كه براى اهل ايمان طهور و پاكيزه مى‏ باشد از همين مكان كشتى نوح عليه السّلام حركت نمود و در همين مسجد بت‏ هاى سه ‏گانه يعنى: نسر و يغوث و يعوق بودند و در همين مسجد هفتاد و پيغمبر و هفتاد وصىّ كه يكى از آنها من هستم نماز خوانده ‏اند.

وَ قَالَ بِيَدِهِ فِي صَدْرِهِ مَا دَعَا فِيهِ مَكْرُوبٌ بِمَسْأَلَةٍ فِي حَاجَةٍ مِنَ الْحَوَائِجِ إِلَّا أَجَابَهُ اللَّهُ وَ فَرَّجَ عَنْهُ كَرْبَهُ.

سپس در حالى كه با دست مبارك اشاره مى ‏نمودند فرمودند: در اين مسجد هيچ محزون و مكروبى براى حاجتى از حوائجش دعاء نكرده مگر آنكه حق تعالى حزنش را بر طرف و غمش را زائل و حاجتش را روا ساخته است.

مترجم گويد: اينكه حضرت فرمودند: بت‏ هاى سه ‏گانه يعنى: نسر و يغوث و يعوق در اين مسجد بودند نه به ملاحظه شرافت مسجد از اين رهگذر باشد بلكه اشاره به قدمت آن است كه خود فضيلت و اعتبارى محسوب مى‏ گردد.