شيطان سرپرست بى ايمان ها

شيطان توان جذب همه افراد را ندارد كه بخواهد از روى جبر آن ها را گمراه نمايد، بلكه اين افراد بى ايمان و دنياطلب و غافل از آخرت هستند كه خود را در اختيار شيطان قرار مى دهند و او را به عنوان ولىّ اتخاذ كرده، اوامرش را امتثال مى نمايند. خداى متعال از سويى مى فرمايد: "انّا جعلنا الشياطين اولياء للذين لا يؤمنون" (اعراف: 27) و درجاى ديگر مى فرمايد: تسلّط شيطان بر كسانى است كه او را به عنوان سرپرست اتخاذ كرده اند: "انّما سلطانه على الّذين يتولّونه و الّذين هم به مشركون" (نحل: 100) و در جايى سلطه او را بر گم راهان مى داند:"انّ عبادي ليس لك عليهم سلطانٌ الاّ من اتّبعك من الغاوين" (حجر:47) و در جاى ديگر، منافقان را تحت سلطه شيطان مى داند: "واستحوذ عليهم الشيطان فأنسيهم ذكراللّه" (مجادله:19)
و از سوى ديگر، براى اين كه مبادا شيطان بر انسان مسلّط گشته، در اعماق دل او نفوذ كند، قرآن كريم بارها او را به عنوان دشمن معرفى كرده (كه بحث آن گذشت) و حتى براى اين كه انسان در دام او گرفتار نيايد به او فرمايد: مبادا از گام هاى شيطانى پى روى كنى: "يا ايُّها الّذين آمنوا لا تتّبعوا خطوات الشيطان" (نور:21) كسانى را هم كه او را به عنوان ولى و سرپرست برگزيده اند در خسران و ضرر مى داند و مى فرمايد: "و من يتخّذ الشيطان و ليّاً من دون اللّه فقد خسر خسراناً مبيناً" (نساء:119) در جاى ديگر، او را بد قرين و همدمى مى داند: "و من يكن الشيطان له قريناً فساء قريناً." (نساء: 38)

امنيت مخلصان از وسوسه هاى شيطانى

اما شيطان با همه امكاناتى كه براى اغواگرى دارد، نسبت به بندگان مخلص الهى قدرت اضلال و اغواگرى ندارد، همان گونه كه خود نيز به اين حقيقت اعتراف دارد: "قالَ فبعزّتك لاغويّنهم اجمعين الاّ عبادك منهم المخلصين." (ص: 83) "مخلصين هم كسانى هستند كه پس از آن كه خودشان را براى خدا خالص كردند، خدا هم آن ها را براى خود خالص كرد، به طورىك غير خدا در قلبشان جاى ندارد. پس در هيچ لحظه اى مشغول به غيرخدا نيستند و هيچ گاه از غير خدا اطاعت نمى كنند. و لذا، تسويلات شيطانى يا هواهاى نفسانى و... كوچك ترين نفوذى در آن ها ندارند."
همان گونه كه از آيات استفاده مى شود، مصداق بارز مخلصان انبياى الهى و اهل البيت(عليهم السلام) هستند. قرآن درباره بعضى از پيامبران بزرگ الهى مى فرمايد: "واذكر عبادنا ابراهيم و اسحاق و يعقوب اولى الايدي و الابصار انّا اخلصنا هم بخالصة ذكرى الدار و انّهم عندنا لمن المصطفين الابرار." (ص: 46) درباره بعضى ديگر (حضرت موسى(عليه السلام)) مى فرمايد: "انّه كان مخلصاً و كان رسولا نبيّاً" (مريم:51) درباره حضرت يوسف(عليه السلام)مى فرمايد: "انّه من عبادنا المخلصين" (يوسف:24) و در مورد اهل البيت(عليهم السلام)مى فرمايد: "انّما يريدُ اللّهُ ليذهب عنكم الرّجس اهل البيت و يطهّركم تطهيراً." (احزاب:33)
پس وقتى خداوند اراده تكوينى دارد كه آنان از هرگونه رجس وپليدى پاك باشند، روشن است كه شيطان نمى تواند در آن ها نفوذ كند.

چرا مخلصان مصون هستند ؟

"محدوده هستى شيطان هرگز مقام شامخ انسان كامل را در برنمى گيرد و به حريم بندگان مخلص راهى ندارد. اگر شيطان بخواهد انسانى را فريب دهد، از راه انديشه و افكار فريب مى دهد، اما به مقام فكرى و عملى انسان كامل و بندگان مخلص راه ندارد تا بتواند آن ها را وسوسه كند، بلكه شيطان در وهم و خيال راه دارد و نه در محدوده عقل محض.
در انسان هاى ديگر كه شيطان رخنه مى كند، براى اين است كه عقل آن ها آغشته به وهم و خيال است، ولى انسان كامل وهم و خيال را در برابر عقل كامل خود خاضع كرده است. قواى درونى انسان كامل مطیع قوّه عاقله است وبدین جهت ، شيطان نمى تواند در عقل عملى انسان كامل از طريق اميد و محبت و گرايش راه پيدا كند و يا در عقل نظرى او از راه انديشه و علم راه بيابد; زيرا مرحله عالى نفوذ شيطان وهم و خيال است و از آن بالاتر نمى رود.

نویسنده: محمدرضا حیدریان