اهل بیت علیهم السلام جانشینان پيامبر صلى الله علیه و آله

روايات زيادى در كتاب هاى شيعه و سنى آمده كه از اهل بيت عليهم السلام  به عنوان خلفا و اوصياى پيامبر صلى الله عليه و آله ياد كرده است؛ اين روايات كه از طرق متعدد و با اسناد مختلف نقل شده، در حدّى است كه متخصصان فن روايت از آنها به روايات متواتر تعبير كرده اند، يعنى رواياتى كه صدورش از معصوم جاى هيچ شك و ترديدى ندارد.
تنها اهل بيت عليهم السلام هستند که به خاطر ويژگى هاى معنوى و اعتقادى و اخلاقى و علمى، شايسته و لايق و سزاوار جانشينى پيامبر صلى الله عليه و آله و مقام وصايت بودند. خلافت و وصايت از پيامبر صلى الله عليه و آله، حق الهى آنان بود و چنين حقّى براى ديگران از امت رسول الله صلى الله عليه و آله مقرّر نبوده است.
امامت و پيشوايى كه عهد خداست و در سوره مباركه بقره به آن اشاره شده جايگاهى پس از پيامبر صلى الله عليه و آله جز در وجود اهل بيت عليهم السلام  ندارد،
 «... لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ» ... پيمان من [كه امامت و پيشوايى است] به ستمكاران نمى رسد.1
خلافت و وصايت، حق مسلّم انسانى است كه همه اوصاف پيامبر صلى الله عليه و آله، جز مقام نبوت، را دارا باشد و احدى اين ادعا را نداشته كه همه اوصاف پيامبر صلى الله عليه و آله جز مقام رسالت در او جمع است، مگر اهل بيت عليهم السلام  كه به درستى و راستى و بر پايه حق و صدق، مدّعى اين واقعيت بودند و كسى هم منكر آنان در اين زمينه نبود.
پيامبر صلى الله عليه و آله درباره اميرالمؤمنين عليه السلام و امامان پس از او فرمود:
فَهُوَ سَيِّدُ الْأوْصياءِ، الْلُّحُوقُ بِهِ سَعادَةٌ، وَالْمَوْتُ فِى طاعَتِهِ شَهادَةٌ، وَاسْمُهُ فى التَّوْراةِ مَقْرُونٌ إلى إسْمى، وَزَوْجَتُهُ الصَّدّيْقَةُ الْكُبرى إبْنَتى، وَابْناهُ سَيِّدا شَبابِ أهْلِ الجَنَّةِ إبْناىَ، وَهُوَ وَهُما وَالْأئِمَّةُ بَعْدَهُمْ حُجَجُ اللهِ على خَلْقِهِ بَعْدَ النَّبيينَ، وَهُمْ أبْوابُ الْعِلْمِ فى أُمَّتى، مَنْ تَبِعَهُمْ نَجا مِنَ النّارِ، وَمَنْ اقْتَدى بِهِمْ «هُدِيَ إِلى  صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ» لَمْ يَهَبِ اللهُ عَزَّ وَجلَّ مَحَبَّتَهُمْ لِعَبْدٍ إلّاأدْخَلَهُ اللهُ الجَّنَّةَ.2
او آقا و سرور همه اوصياست، خوشبختى و سعادت به او پيوند خورده است و مرگ در راه اطاعت از او شهادت است، نامش در تورات كنار نام من است، همسرش صديقه كبرى دختر من است، دو پسر او سروران جوانان بهشت دو پسر من هستند، او با آن دو و امامان بعد از آنان حجّت هاى خدا بر خلق او پس از پيامبران اند و آنان در ميان امت من درهاى دانش هستند، هر كس از ايشان پيروى كند از آتش نجات يابد و هركه به آنان اقتدا كند به راه راست هدايت شود، خدا عشق و محبت آنان را به بنده اى نبخشيده مگر آنكه او را در بهشت وارد كرده است.
حضرت سيد الشهداء عليه السلام فرمود:
إنَّ اللهَ اصْطَفى مُحَمَّداً عَلى خَلْقِهِ، وَأكْرَمَهُ بِنُبُوَّتِهِ، وَاخْتارَهُ لِرِسالَتِهِ، ثُمَّ قَبَضَهُ اللهُ إلَيْهِ وَقَدْ نَصَحَ لِعِبادِهِ، وَبَلَّغَ ما أَرْسِلَ بِهِ، وَكُنَّا أهْلَهُ وَأوْلياءَهُ وَأوْصياءَهُ وَوَرَثَتَهُ، وَأَحَقَ النّاسِ بِمَقامِهِ فى الناسِ، فَاسْتَأثَرَ عَلينا قَوْمُنا بِذلِكَ فَرَضِيْنا، وَكَرِهْنا الفُرقَةَ، وَأجبنا العافِيَةَ وَنَحْنُ نَعْلَمُ أنّا أحَقُّ بِذلِكَ الحَقِّ المُسْتَحَقِّ عَلَينا مِمَّنْ تَولّاه.3
خدا محمّد (صلی الله علیه وآله) را براى خلق خود انتخاب كرد و با پيامبرى گرامى اش داشت و او را براى رسالت خود برگزيد، آنگاه خدا او را در حالى نزد خود برد كه آن وجود ملكوتى و روحانى براى بندگان خدا خير خواسته بود و آنچه را كه به آن فرستاده شده بود ابلاغ كرده بود.ما خاندان، ياوران، اوصيا، وارثان و شايسته ترين مردم براى دست يافتن به مقام او در ميان مردم هستيم، ولى قوم ما اين منصب را از ما گرفتند و ويژه خود ساختند، ما هم به اين حادثه تلخ تن داديم و تفرقه را نپسندیدیم و سلامت همه جانبه را ترجیح داديم و اين در حالى است كه ما آگاهيم که ما به اين حق كه حق ماست سزاوارتر از كسانى هستيم كه آن را به دست گرفته اند.

در اين روايت، حضرت امام حسين عليه السلام مقام خلافت و جانشينى و وصايت از پيامبر را حق اهل بيت عليهم السلام مى داند و ديگران را شايسته و سزاوار آن نمى داند، زيرا ديگران واجد اوصافى نيستند كه آنان را شايسته اين مقام و سزاوار اين منصب كند.

چه كسانى جانشين پيامبرند؟

رواياتى كه صريحاً و به روشنى نشان مى دهد كه امامان عليهم السلام همان جانشينان و اوصياى حقيقى پيامبرند و هر كس جز آنان خود را در اين مقام قرار دهد غاصب و ستمكار است؛ بسيار زياد است.
ابوجعفر محمّد بن على بن حسين بن بابويه قمى مى گويد:
روايات و اخبار صحيح با سندهاى خدشه ناپذير دلالت بر اين دارد كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله، نه از نزد خود، بلكه به فرمان و امر خداى متعال على علیه السلام را وصى خود قرار داد و على بن ابى طالب، حسن را و حسن، حسين را و حسين، على بن الحسين را و على بن الحسين، محمّد بن على الباقر را و محمّد بن على الباقر، جعفر بن محمّد الصادق را و جعفر بن محمّد الصادق، موسى بن جعفر را و موسى بن جعفر، پسرش على بن موسى الرضا را و على بن موسى الرضا، پسرش محمّد بن على را و محمّد بن على، پسرش على بن محمّد را و على بن محمّد، پسرش حسن بن على را و حسن بن على، پسرش حجة الله القائم بالحق را كه اگر از دنيا يك روز بيشتر باقى نمانده باشد خدا آن روز را آن قدر طولانى مى كند تا او ظهور كند و زمين را همان گونه كه از ظلم و ستم آكنده شده از عدل و داد پر كند، درود خدا بر او و پدران پاكش باد.4
اميرالمؤمنين عليه السلام در توصيف اهل بيت عليهم السلام مى فرمايد:
هُمْ الْأئِمَّةُ الطاهِرُونَ، وَالْعِتْرَةُ الْمَعصُومُونَ، وَالذُّرّيَّةُ الْأكْرَمُونَ، وَالخُلَفاءُ الرّاشِدُونَ.5
ايشان پيشوايان پاك و عترت معصوم و ذريه و نسل ارجمند و جانشينان ره يافته اند.

جانشينان پيامبر اکرم مظهر اوصاف پاك اند

روايات صحيح و اخبار مستند و استوار در بيان اوصاف خلفا و اوصياى واقعى پيامبر صلى الله عليه و آله- كه جز مقام نبوت همان اوصاف پيامبر صلى الله عليه و آله است و سبب شايستگى خلفاى پيامبر صلى الله عليه و آله به خلافت و امامت، آن اوصاف است- حجّت را بر همه تمام كرده اند و جاى شك و شبهه و عذرى تا قيامت براى كسى باقى نگذاشته اند و نشان مى دهند كه نظام زندگى انسان ها به قرار داشتن آنان در جايگاه خلافت به آن گونه كه خدا مى خواهد و مقرّر نموده برپا مى شود و چون غير آنان در اين مقام قرار گيرد- به سبب آنكه خالى از آن اوصاف است- غاصبانه قرار مى گيرد و نظام زندگى به واسطه او از هم مى گسلد و امت دچار حوادث تلخ و عقب ماندگى غير قابل جبرانى مى گردد و تار و پودش به باد مى رود و از اسلام جز اسمى و از قرآن جز خطى در ميان امت باقى نمى ماند.
آيين حقيقى خدا و اسلامِ مورد پسند حق، پس از پيامبر صلى الله عليه و آله تا امروز و از امروز تا قيامت فقط در عرصه حيات و زندگى مردمى تجلّى دارد كه اهل بيت عليهم السلام را به خاطر اوصاف عرشى و ملكوتى شان جانشينان به حق پيامبر مى دانند و از آنان در همه شؤون حيات پيروى مى كنند.

جانشينان پيامبر اکرم متصف به اوصاف پيامبرانند

اهل بيت عليهم السلام آن انسان هاى برگزيده اى هستند كه مظاهر اسماى الهى و متصف به اوصاف پيامبران و گنجينه هاى ايمان و اخلاق و ويژگى هاى پيامبر صلى الله عليه و آله اسلام اند، چنان كه علماى منصف اهل سنت در كتاب هاى خود در ضمن نقل رواياتى متين به اين حقيقت اشاره كرده اند.
پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله فرموده:
مَنْ أرادَ أنْ يَنْظُر إلى آدَمَ فى عِلْمِهِ، وَإلى نُوحٍ فى فَهْمِهِ، وَإلى يَحيىَ بْنَ زَكَريّا فى زُهْدِهِ وَإلى مُوسَى بْنِ عِمْرانَ فى بَطْشِهِ، فَلْيَنْظُرْ إلى عَلىّ بْن أبى طالب عليه السلام.6
كسى كه مى خواهد به آدم در دانشش و به نوح در فهمش و به يحيى بن زكريا در زهدش و به موسى بن عمران در سرعت و شدت عملش نظر كند، بايد به على بن ابى طالب بنگرد.
در روايت ديگرى قريب به مضمون روايت قبل آمده است كه حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرموده:
مَنْ أرادَ أنْ يَنْظُرَ إلى آدَمَ فى عِلْمِهِ، وَإلى نُوح فى تَقْواهُ، وَإلى إبراهيمَ فى حِلْمِهِ، وَإلى مُوسى فى هَيْبَتِهِ، وَإلى عيسى فى عِبادَتِهِ، فَلْيَنْظُرْ إلى على بن أبى طالب.7
كسى كه مى خواهد به آدم در دانشش و به نوح در پرهيزگارى اش و به ابراهيم در بردبارى اش و به موسى در هيبتش و به عيسى در بندگى اش بنگرد، بايد به على بن ابى طالب نظر كند.
بنابراين خلفا و اوصياء و امامان و پيشوايان پس از پيامبر، اشخاص معينى هستند كه شمارشان دوازده نفر است و بى شك به عنوان اولوالامر از سوى خدا انتخاب شده اند و به فرمان او، پيامبر اکرم نام و اوصافشان را به مردم ابلاغ نموده، مقام خلافت و امامت را مخصوص و ويژه آنان قرار داده است.
______________________________
 (1) - بقره (2): 124.
 (2) - الأمالى، صدوق: 21، المجلس السادس، حديث 5؛ حلية الأبرار: 1/ 235؛ بحار الأنوار: 38/ 92، باب 61، حديث 6.
 (3) - تاريخ الطبرى: 5/ 357.
 (4) - من لا يحضره الفقيه: 4/ 177، باب الوصية من لدن آدم عليه السلام، حديث 5402.
 (5) - بحار الأنوار: 25/ 174، باب 4، حديث 39؛
 (6) - روضة الواعظين: 1/ 128، شواهد التنزيل: 1/ 103، حديث 117؛ كشف الغمة: 1/ 113؛ بحار الأنوار: 39/ 38، باب 73، حديث 10.
 (7) - كشف اليقين: 53؛ نهج الحق: 236؛ كشف الغمة: 1/ 114؛ بحار الأنوار: 39/ 39، باب 73، حديث 10.

منبع: اهل بيت عليهم‏ السلام عرشيان فرش نشين، شیخ حسین انصاریان