قهر كردن از نظر احادیث
۲۳ تیر ۱۳۹۴ 0 معارف
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
هَجرُ المُسلِمِ أخاهُ كَسَفكِ دَمِهِ .
قهر كردن مسلمان با برادرش، مانند ريختن خون اوست.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مَن هَجَرَ أخاهُ سَنَةً فهُو كَسَفكِ دَمِهِ .
كسى كه يك سال از برادرش قهر كند، اين كار مانند ريختن خون اوست.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
يا أبا ذرٍّ ، إيّاكَ و هِجرانَ أخِيكَ ؛ فإنَّ العَمَلَ لا يُتَقَبَّلُ مِن الهِجرانِ .
اى ابوذر! از قهر كردن با برادرت بپرهيز؛ زيرا با وجود قهر بودن عمل پذيرفته نمى شود.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنَّ الشَّيطانَ قَد يَئسَ أن يَعبُدَهُ المُصَلُّونَ في جَزيرَةِ العَرَبِ ، و لكنْ في التَّحريشِ بَينَهُم .
شيطان از اينكه نماز گزاران جزيرة العرب او را بپرستند مأيوس شده، اما در به جان هم انداختن آنان اميدوار است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
تُعرَضُ الأعمالُ يَومَ الاثنَين و الخَميسِ ، فمِن مُستَغفِرٍ فيُغفَرُ لَهُ ، و مِن تائبٍ فيُتابُ علَيهِ ، و يُرَدُّ أهلُ الضَّغائنِ بضَغائنِهِم حتّى يَتُوبوا .
روزهاى دو شنبه و پنج شنبه اعمال [به پيشگاه خداوند ]عرضه مى شود؛ آمرزش خواه آمرزيده و توبه توبه گر پذيرفته مى شود و [اعمال ]كينه ورزان با كينه هايشان برگردانده مى شوند تا اينكه توبه كنند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
يَطَّلِعُ اللّه ُ إلى جَميعِ خَلقِهِ لَيلَةَ النِّصفِ مِن شَعبانَ، فيَغفِرُ لِجَميعِ خَلقِهِ إلاّ لمُشرِكٍ أو مُشاحِنٍ .
خداوند در شب نيمه ماه شعبان به تمام خلق خود [با رحمت ]مى نگرد و همه خلايقش را مى آمرزد، مگر مشرك يا دشمن كينه توز را.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
يَطَّلِعُ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ إلى خَلقِهِ لَيلَةَ النِّصفِ مِن شَعبانَ فيَغفِرُ لِعِبادِهِ إلاّ اثنَينِ : مُشاحِنٍ ، و قاتِلِ نَفسٍ .
خداوند عزّ و جلّ در شب نيمه ماه شعبان به خلق خود [با رحمت ]مى نگرد و بندگانش را مى آمرزد مگر دو نفر را: دشمن كينه توز و آدم كش.
امام على عليه السلام :
علَيكُم بالتَّواصُلِ و المُوافَقَةِ ، و إيّاكُم و المُقاطَعَةَ و المُهاجَرَةَ .
بر شما باد ايجاد ارتباط و آشتى با يكديگر و زنهار از قطع رابطه و قهر كردن از يكديگر.
امام باقر عليه السلام :
إنَّ الشَّيطانَ يُغري بَينَ المُؤمنينَ ما لَم يَرجِعْ أحَدُهُم عَن دِينِهِ ، فإذا فعَلوا ذلكَ استَلقى على قَفاهُ و تَمَدَّدَ ، ثُمَّ قالَ : فُزتُ ، فرَحِمَ اللّه ُ امرءا ألّفَ بَينَ وَلِيَّينِ لَنا ، يا مَعشَرَ المُؤمنينَ تَألّفُوا و تَعاطَفُوا .
شيطان همواره ميان مؤمنان دشمنى مى افكند و تا زمانى كه يكى از آنان از دينش برنگردد [به كارش ادامه مى دهد ]و همين كه چنين كردند، به پشت دراز مى كشد و به استراحت مى پردازد و مى گويد: موفّق شدم. پس، خداوند رحمت كند انسانى را كه ميان دو تن از دوستان ما الفت اندازد. اى جماعت مؤمنان! با يكديگر الفت گيريد و با هم مهربان باشيد.
امام صادق عليه السلام :
لا يَزالُ إبليسُ فَرِحا ما اهتَجرَ المُسلِمانِ ، فإذا التَقَيا اصطَكَّت رُكبَتاهُ و تَخَلّعَت أوصالُهُ . ، و نادَى يا وَيلَهُ ، ما لَقِيَ مِن الثُّبُورِ ؟! .
تا زمانى كه دو مسلمان با يكديگر قهر باشند، ابليس خوشحال است و هرگاه با هم ديدار (آشتى) كنند، زانوهايش به هم خورد و بندهايش از هم بگسلد و فرياد زند: اى واى بر من، هلاك شدم.
الكافى : امام صادق عليه السلام فرمود:
لا يَفتَرِقُ رجُلانِ علَى الهِجرانِ إلاّ استَوجَبَ أحَدُهُما البَراءةَ و اللَّعنَةَ ، و رُبَّما استَحقَّ ذلكَ كِلاهُما ، فقالَ لَهُ مُعَتّبٌ : جَعَلَنيَ اللّه ُ فِداكَ ، هذا الظّالِمُ فما بالُ المَظلومِ ؟قالَ : لأنّهُ لا يَدعو أخاهُ إلى صِلَتِهِ و لا يَتَغامَسُ . لَهُ عَن كَلامِهِ ، سَمِعتُ أبي يقولُ : إذا تَنازَعَ اثنانِ فَعازَّ أحَدُهُما الآخَرَ فلْيَرجِعِ المَظلومُ إلى صاحِبِهِ حتّى يَقولَ لِصاحِبِهِ : أي أخِي أنا الظّالِمُ ، حتّى يَقطَعَ الهِجرانَ بَينَهُ و بَينَ صاحِبِهِ ، فإنّ اللّه َ تبارَكَ و تعالى حَكَمٌ عَدلٌ يأخُذُ للمَظلومِ مِن الظّالِمِ .
هيچ گاه دو مرد با حالت قهر از يكديگر جدا نشوند، مگر اينكه يكى از آن دو سزاوار بيزارى [خدا و رسولش از او ]و لعنت باشد و چه بسا كه هر دوى آنها سزاوار اين امر باشند. معتّب عرض كرد: خدا مرا فدايتان گرداند، ظالم، درست [كه مستحق اين كيفر است ]اما مظلوم چرا؟حضرت فرمود: براى آنكه برادرش را به آشتى با خود دعوت نمى كند و از سخن او چشم نمى پوشد. شنيدم پدرم مى فرمود: هرگاه دو نفر با هم ستيزه كردند و يكى از آن دو بر ديگرى چيره آمد، بايد آنكه در حقّ او ستم شده نزد آن ديگرى برود و به او بگويد: اى برادر! ستمكار منم، تا قهر و جدايى ميان او و رفيقش برطرف شود؛ زيرا خداوند تبارك و تعالى داورى عادل است و حقّ ستمديده را از ستمگر مى ستاند.
امام رضا عليه السلام ـ به نقل از پدران بزرگوار خود ـ فرمود :
في أوَّلِ لَيلَةٍ مِن شَهرِ رَمَضانَ يُغَلُّ المَرَدَةُ مِن الشَّياطينِ، و يُغفَرُ في كُلِّ لَيلَةٍ سَبعينَ ألفا ، فإذا كانَ في لَيلَةِ القَدرِ غَفَرَ اللّه ُ بمِثلِ ما غَفَرَ في رَجَبٍ و شَعبانَ و شَهرِ رَمَضانَ إلى ذلكَ اليَومِ إلاّ رجُلٌ بَينَهُ و بَينَ أخيهِ شَحناءُ ، فيَقولُ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ : أنظِروا هؤلاءِ حتّى يَصطَلِحوا .
در شب اول ماه رمضان شيطان هاى سركش به غل و زنجير بسته مى شوند و در هر شبى هفتاد هزار نفر آمرزيده مى شوند و در شب قدر خداوند به اندازه اى كه در ماه رجب و شعبان و ماه رمضان تا آن هنگام (شب قدر) آمرزيده است، مى آمرزد مگر مردى را كه ميان او و برادرش دشمنى و كينه اى باشد. پس خداوند عزّ و جلّ فرمايد: اينان را بگذاريد (مهلت دهيد) تا زمانى كه با هم آشتى كنند.
نهى از قهر بودن با برادر بيش از سه روز
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا هِجرَةَ فَوقَ ثَلاثٍ .
قهر بيش از سه روز، روا نيست.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا هِجرَةَ بَعدَ ثَلاثٍ
بعد از سه روز، قهر بودن جايز نيست.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا يَحِلُّ للمُؤمنِ أن يَهجُرَ أخاهُ فَوقَ ثَلاثَةِ أيّامٍ .
روا نيست كه مؤمن بيش از سه روز با برادرش قهر باشد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا تَقاطَعُوا ، و لا تَدابَرُوا ، و لا تَباغَضُوا ، و لا تَحاسَدُوا ، و كُونوا عِبادَ اللّه ِ إخوانا ، و لا يَحِلُّ لمُسلِمٍ أن يَهجُرَ أخاهُ فَوقَ ثَلاثٍ .
از يكديگر نَبُريد و با هم قهر نكنيد و با هم دشمنى مورزيد و نسبت به يكديگر حسادت نورزيد و اى بندگان خدا، با هم، برادر باشيد. بر هيچ مسلمانى روا نيست كه بيش از سه روز با برادرش قهر كند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا يَحِلُّ لمُؤمنٍ أن يَهجُرَ مُؤمنا فَوقَ ثَلاثٍ ، فإن مَرَّت بهِ ثَلاثٌ فَلْيَلقَهُ .حديث فلْيُسَلِّمْ علَيهِ ، فإن رَدَّ علَيهِ السَّلامَ فَقدِ اشتَرَكا في الأجرِ ، و إن لَم يَرُدَّ علَيهِ فَقد باءَ بالإثمِ ، و خَرجَ المُسلِّمُ مِن الهِجرَةِ .
براى هيچ مؤمنى روا نيست كه بيش از سه روز، با مؤمنى قهر كند. بعد از سه روز، بايد به ديدارش رود و به او سلام كند. اگر جواب سلامش را داد، هر دو در ثواب شريك هستند و اگر جواب سلامش را نداد گنهكار است و سلام كننده از حالت قهر در آمده است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا تَحِلُّ الهِجرَةُ فَوقَ ثَلاثَةِ أيّامٍ ، فإنِ التَقَيا فسَلَّمَ أحَدُهُما فَرَدَّ الآخَرُ اشتَرَكا في الأجرِ ، و إن لَم يَرُدَّ بَرِئَ هذا مِن الإثمِ ، و باءَ بهِ الآخَرُ .
قهر كردن بيش از سه روز روا نيست. پس اگر با هم رو به رو شدند و يكى از آن دو سلام كرد و ديگرى جواب سلامش را داد، هر دو در ثواب شريك هستند، ولى اگر جوابش را نداد، آن كه سلام كرده از گناه مبرّاست و ديگرى گنهكار است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا تَدابَرُوا، و لا تَقاطَعُوا، و كُونوا عِبادَ اللّه ِ إخوانا ، هَجرُ المُؤمنَينِ ثَلاثا ، فإن تَكَلَّما و إلاّ أعرَضَ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ عَنهُما حتّى يَتَكلَّما
با يكديگر قهر نكنيد و از هم نَبُريد و با هم، اى بندگان خدا، برادر باشيد. قهر كردن دو مؤمن سه روز است؛ اگر [پس از سه روز ]با هم صحبت نكردند خداوند عزّ و جلّ از آن دو روى گرداند تا زمانى كه با هم صحبت كنند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا يَتَهاجَرُ الرّجُلانِ قَد دَخَلا في الإسلامِ إلاّ خَرَجَ أحَدُهُما مِنهُ؛ حتّى يَرجِعَ إلى ما خَرَجَ مِنهُ ، و رُجوعُهُ أن يأتِيَهُ فيُسَلِّمَ علَيهِ
هيچ گاه دو فردى كه به اسلام در آمده اند از يكديگر قهر نكنند، مگر اينكه يكى از آنان از اسلام خارج شود، تا آنكه به سوى آنچه از آن خارج شده است برگردد و بازگشت او به اين است كه نزد آن ديگرى برود و به او سلام كند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لَو أنّ رجُلَينِ دَخَلا في الإسلام فاهتَجَرا لَكانَ أحَدُهُما خارِجا عنِ الإسلامِ حتّى يَرجِعَ ؛ يَعني الظَّالِمَ مِنهُما .
اگر دو مرد به اسلام درآيند و سپس از يكديگر قهر كنند، يكى از آن دو از اسلام خارج شود تا آنكه برگردد؛ يعنى آنكه ظالم و مقصّر است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
أيُّما مُسلِمَينِ تَهاجَرا فمَكَثا ثَلاثا لا يَصطَلِحانِ إلاّ كانا خارِجَينِ مِن الإسلامِ ، و لَم يَكُن بَينَهُما وَلايَةٌ ، فأيُّهُما سَبَقَ إلى كلامِ أخيهِ كانَ السّابِقَ إلَى الجَنَّةِ يَومَ الحِسابِ .
هر دو مسلمانى كه با هم قهر كنند و سه روز به قهر خود ادامه دهند و آشتى نكنند، هر دو از اسلام بيرون روند و ميان آنان هيچ پيوند دينى نباشد و هر كدام از آنان پيش از ديگرى با برادرش حرف بزند، در روز حسابرسى جلوتر به بهشت رود.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا يَحِلُّ لمُسلِمٍ أن يَهجُرَ أخاهُ فَوقَ ثَلاثِ لَيالٍ ، يَلتَقيانِ فيُعرِضُ هذا و يُعرِضُ هذا ، و خَيرُهُما الّذي يَبدأ بالسَّلام .
بر هيچ مسلمانى روا نيست بيش از سه شب با برادرش قهر كند و با هم رو به رو شوند و هر يك از ديگرى روى برگرداند. بهترين آن دو نفر كسى است كه ابتدا سلام كند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا يَحِلُّ أن يَصطَرِما فَوقَ ثَلاثٍ ، فإنِ اصطَرَما فَوقَ ثلاثٍ لَم يَجتَمِعا في الجَنّةِ أبَدا ، و أيُّهُما بَدأ صاحِبَهُ كُفِّرَت ذُنوبُهُ ، و إن هُو سَلَّمَ فلَم يَرُدَّ علَيهِ و لَم يَقبَلْ سَلامَهُ رَدَّ علَيهِ المَلَكُ ، وَ رَدَّ على ذلكَ الشَّيطانُ .
[بر هيچ دو نفر مسلمانى ]روا نيست كه بيش از سه [شب] با هم قطع رابطه كنند؛ زيرا اگر بيش از سه شب قطع رابطه كنند، هرگز با هم در بهشت جمع نمى شوند و هر كدام از آنها زودتر از ديگرى رابطه اش را برقرار كند، گناهانش پاك مى شود و اگر به او سلام كرد و او جوابش را نداد و سلامش را نپذيرفت، جواب او را فرشته بدهد و جواب آن ديگرى را شيطان.
بحار الأنوار ـ به نقل از حمران ـ : امام باقر عليه السلام فرمود :
ما مِن مُؤمنَينِ اهتَجَرا فَوق ثَلاثٍ إلاّ وَ بَرِئتُ مِنهُما في الثّالِثَةِ ، فقيلَ لَهُ : يا بنَ رسولِ اللّه ِ ، هذا حالُ الظّالِمِ فما بالُ المَظلومِ ؟ فقالَ عليه السلام : ما بالُ المَظلومِ لا يَصيرُ إلَى الظّالِمِ فيَقولُ : أنا الظّالِمُ ، حتّى يَصطَلِحا ؟! .
هيچ دو مؤمنى بيش از سه روز با يكديگر قهر نكردند، مگر اينكه در روز سوم من از آن دو بيزار شدم. عرض شد: يا بن رسول اللّه ! آنكه ظالم و مقصّر است، درست [چون حقّش همين است ]اما مظلوم چرا؟ فرمود: چرا آن مظلوم پيش مقصّر نمى رود و نمى گويد: مقصّر منم، تا آشتى كنند؟
میزان الحکمه جلد دوازدهم.