ساعات آخر عمر، و ماجراى شهادت امام صادق عليه السّلام‏

امام صادق عليه السّلام در ماه شوّال سال 148 هجرت، بر اثر زهرى كه همراه انگور به او خوراندند به شهادت رسيد، آن حضرت در روز 25 شوّال، و به گفته بعضى روز دوشنبه 15 رجب  رحلت فرمود. 

مقام رضا به خواست خدا از صفات مؤمن‏

يكى از ياران امام صادق عليه السّلام به عيادت امام صادق عليه السّلام، در آن هنگام كه در بستر شهادت بود، رفت، ديد آنچنان آن حضرت لاغر شده كه بيش از رمقى، از او باقى نمانده است، گريه كرد. امام عليه السّلام به او فرمود: «چرا گريه مى‏ كنى؟».او عرض كرد: «آيا من شما را در اين حال مى‏ نگرم، گريه نكنم». امام صادق عليه السّلام به او فرمود:

«گريه نكن، همانا همه نيكى‏ها به مؤمن عرضه مى‏ شود، اگر اعضاى بدن او قطعه‏ قطعه شود، براى او خير است، و اگر سراسر بين مشرق و مغرب را مالك گردد، باز براى او خير است» 

صله رحم تا اين حدّ!

من هنگام وفات امام صادق عليه السّلام در محضر آن حضرت بودم، از هوش رفت، وقتى كه به هوش آمد فرمود: به «حسن افطس هفتاد دينار بدهيد، و به فلانى و فلانى، فلان مقدار بدهيد ...

من عرض كردم: «آيا به حسن افطس كه قبلا با كارد بزرگ به شما حمله كرد و مى ‏خواست شما را بكشد، پول بدهيم؟».

فرمود: آيا مى‏ خواهى از افرادى [از صاحبان انديشه‏] نباشم كه خداوند در تمجيد آنها می ‏فرمايد:

وَ الَّذِينَ يَصِلُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَ يَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ‏ (رعد/21)

«و آنها كه پيوندهائى را كه خدا به آن امر كرده است برقرار مى ‏دارند، و از پروردگارشان مى ‏ترسند، و از بدى حساب (روز قيامت، بيم دارند)» «1».

آرى، اى سالمه! خداوند متعال، بهشت را آفريد، آن را پاكيزه نمود، و بوى آن را خوش گردانيد؛«و همانا بوى بهشت تا فاصله مسير كه در دو هزار سال پيموده مى ‏شود، مى‏ رسد، ولى همين بوى بهشت را انسانى كه پدر و مادرش را بيازارد و يا قطع رحم كند، استشمام نخواهد كرد».

مكافات سبك شمردن نماز

پس از شهادت امام صادق عليه السّلام نزد امّ حميده [كنيز امام صادق عليه السّلام‏] براى عرض تسليت رفتيم، گريه كرد و ما نيز از گريه او گريه كرديم، سپس گفت: «اى ابا محمّد[لقب ديگر ابو بصير] اگر امام صادق عليه السّلام را هنگام مرگ مى‏ ديدى، چيز عجيبى مشاهده مى ‏نمودى؛ چشمهاى خود را گشود و فرمود: بستگانم را حاضر كنيد، ما همه آنها را حاضر كرديم، به آنها نگاه كرد و فرمود:

انّ شفاعتنا لا تنال مستخفّا بالصّلاة

«همانا شفاعت ما به كسى كه نماز را سبك بشمرد، نرسد».