اسامی اهل بیت علیهم السلام در تورات و انجیل

بخشی از مناظره امام رضا (علیه السلام) با جاثلیق مسیحی و رأس الجالوت یهودی

... امام رضا (علیه السلام) رو بطرف جاثليق رهبر نصرانيان نموده و فرمود: آيا انجيل دلالت بر نبوت پيغمبر اسلام محمّد بن عبد الله (صلی الله علیه وآله) دارد يا نه؟
جاثليق گفت: اگر دلالت مي داشت ما انكار نمي كرديم. ... امام فرمود اگر من برايت ثابت كنم که اسم حضرت محمّد (صلی الله علیه وآله) و اوصاف او در انجیل است و اينكه عيسى به او اقرار داشته و بنى اسرائيل را بظهورش بشارت داده، قبول خواهى كرد؟ جاثليق گفت: اگر اين كار را بكنى قبول مي كنم، من انجيل را رد نمي كنم.
حضرت رضا عليه السّلام فرمود اينك توجه كن به سِفر سوم (بخشی از انجیل) كه در آن بشارت حضرت عيسى (علیه السلام) بظهور حضرت محمّد(صلی الله علیه وآله) است. شروع كرد بخواندن سِفر سوم از انجيل تا رسيد به اوصاف حضرت رسول.
امام فرمود: اين شخص را كه توصيف مي كند كيست؟
جاثليق پرسيد چه صفتى را بيان مي نمايد؟
امام فرمود جز آنچه خدا توصيف كرده نمى گويم: صاحب شتر و عصا و رداء است؛ پيغمبر درس نخوانده اي ست كه نامش در تورات و انجيل ذكر شده، امر بمعروف و نهى از منكر مي نمايد و آنچه پاكيزه است حلال مي داند و هر چه ناپاك است حرام مي نمايد. گرفتارى و بندهاى گران آنها را بر مي دارد و براه راست و طريق استوار هدايت مي كند.
سپس امام فرمود تو را بحق عيسى روح الله و كلمه خدا قسم مي دهم آيا اين صفات را در انجيل راجع به پيغمبر ما نمي خوانيد؟
در اين هنگام جاثليق سر بزير انداخت و در فكر فرو رفت. متوجه شد اگر انكار انجيل كند كافر مى شود. گفت: صحيح است، اين اوصاف در انجيل هست و عيسى چنين بشارتى را داده، ولى در نزد نصرانيان ثابت نشده كه همان شخص پيغمبر شما است.
امام فرمود اينك كه انكار انجيل نكردى و اقرار باين اوصاف نمودى سِفر دوم را توجه كن كه در آن از محمّد (صلی الله علیه وآله) و جانشين او (علی علیه السلام) و دخترش فاطمه و حسن و حسين فرزندانش ياد نموده.
جاثليق و رأس الجالوت كه اين سخن را شنيدند متوجه شدند كه حضرت رضا به تورات و انجيل كاملا وارد است. با خود گفتند از راهى بر ما استدلال مي نمايد كه امكان رد آن نيست مگر منكر تورات و انجيل و زبور شويم. گفتند صحيح است موسى و عيسى بشارت بظهور چنين پيغمبرى داده اند، ولى ثابت نشده براى ما كه همان محمّد شما است يا ديگرى.
حضرت رضا فرمود: اكنون كه در شك افتاديد بگوئيد آيا خداوند پيغمبرى را از فرزندان آدم تاكنون بنام محمّد مبعوث نموده جز پيغمبر ما؟ يا مى يابيد چنين اوصاف را در كتاب پيغمبرى جز حضرت محمّد(صلی الله علیه وآله)؟
آنها از اين جواب عاجز شدند. گفتند بر ما جايز نيست اقرار كنيم آن محمّد همين محمّد شما است، زيرا چنانچه اقرار به محمّد و وصى او و دختر و فرزندانش حسن و حسين بنمائيم، ما را مجبور بداخل شدن در اسلام مي نمائيد.
حضرت رضا به جاثليق فرمود خدا و پيغمبر را گواه مي گيرم كه در امانى از طرف ما، و آنچه مخالف طبع تو است متوجه تو نشود. جاثليق گفت اكنون كه امان دادى اين پيغمبرى كه اسم او محمّد است و اين وصى كه نامش علي است و دخترش كه فاطمه ناميده مى شود و آن دو فرزندى كه موسوم بحسن و حسين هستند در تورات و انجيل و زبور نامشان ثبت است.
علي بن موسى الرضا (عليه السّلام) پرسيد: آنچه من گفتم از پيغمبر و جانشين او و دخترش و دو فرزندانش در تورات و انجيل و زبور هست يا نيست؟ عرض كرد صحيح است.
در اين موقع كه جاثليق اقرار صريح نمود، امام به رأس الجالوت فرمود تو گوش كن فلان سِفر از «زبور» داود را. عرض كرد بفرمائيد.
آن جناب سِفر اول را تلاوت نمود، تا رسيد بنام محمّد و علي و فاطمه و حسن و حسين عليهم السّلام. فرمود تو را بخدا قسم مي دهم آيا اين نامها در زبور نيست؟ تو نيز داراى همان امانى هستى كه به جاثليق دادم.
رأس الجالوت جواب داد صحيح است، آنچه فرموديد در زبور عيناً وجود دارد.
حضرت فرمود: تو را قسم مي دهم به آن ده آيه اى كه خداوند بر موسى ابن عمران نازل كرد، آيا اوصاف حضرت محمّد و علي و فاطمه و حسن و حسين عليهم السّلام در «تورات» وجود دارد كه عدالت و فضيلت از صفات برجسته آنها است؟
جواب داد: آرى هر كسى منكر باشد بخدا و انبياى او كافر شده است.
حضرت رضا عليه السّلام فرمود: اكنون به تورات توجه كن. آن جناب شروع به خواندن تورات كرد. رأس الجالوت از تلاوت حضرت در شگفت بود. همين كه رسيد بنام محمّد (صلى الله عليه و آله) رأس الجالوت گفت راست است. اين "أحماد و بنت أحماد و إليا و شَبَّر و شَبِير"، تفسير همان اسامى "محمّد و علي و فاطمه و حسن و حسين" است. حضرت رضا عليه السّلام تا آخر آن قرائت نمود.
پس از تمام شدن تلاوت، رأس الجالوت گفت بخدا قسم اى پسر محمّد اگر رياستى كه بر تمام يهود پيدا كرده ام مانع نمى شد، دستور تو را پيروى مي كردم. بخدائى كه تورات را بر موسى و زبور را بر داود نازل كرده كسى را نديده ام تورات و انجيل و زبور را بهتر از شما تلاوت كند و نه بهتر و شيرين تر از شما تفسير نمايد.
________________________
منبع: الخرائج و الجرائح، قطب الدین راوندی، ج1 ص344-346؛ زندگانى حضرت على بن موسى الرضا عليه السلام، موسی خسروی (ترجمه جلد 49 بحار الأنوار)، ص70