دعای روز عید فطر و جمعه (صحیفه سجادیه)

يَا مَنْ يَرْحَمُ مَنْ لاَ يَرْحَمُهُ الْعِبَادُ وَ يَا مَنْ يَقْبَلُ مَنْ لاَ تَقْبَلُهُ الْبِلاَدُ
 اى خداوندى كه رحمت مى‏ آورى بر آن كس كه بندگان تو بر او رحمت نمى‏ آورند. اى خداوندى كه مى ‏پذيرى آن را كه رانده هر شهر و ديار است.

وَ يَا مَنْ لاَ يَحْتَقِرُ أَهْلَ الْحَاجَةِ إِلَيْهِ‏ وَ يَا مَنْ لاَ يُخَيِّبُ الْمُلِحِّينَ عَلَيْهِ‏
 اى خداوندى كه تحقير نمى ‏كنى آنان را كه دست نياز به سوى تو دراز كنند. اى خداوندى كه نوميد نمى ‏گردانى آنان را كه به اصرار از تو چيزى خواهند.

وَ يَا مَنْ لاَ يَجْبَهُ بِالرَّدِّ أَهْلَ الدَّالَّةِ عَلَيْهِ‏ وَ يَا مَنْ يَجْتَبِي صَغِيرَ مَا يُتْحَفُ بِهِ وَ يَشْكُرُ يَسِيرَ مَا يُعْمَلُ لَهُ‏
 اى خداوندى كه از درگاه خود نمى ‏رانى آنان را كه در خواهندگى دليرى مى ‏كنند. اى خداوندى كه واپس نمى زنى ارمغانى را كه به پيشگاهت آرند، هر چند خرد و بى‏ مقدار باشد، و هيچ كارى را بى‏ اجر نمى ‏گذارى، هر چند ناچيز باشد.

وَ يَا مَنْ يَشْكُرُ عَلَى الْقَلِيلِ وَ يُجَازِي بِالْجَلِيلِ‏ وَ يَا مَنْ يَدْنُو إِلَى مَنْ دَنَا مِنْهُ‏
 اى خداوندى كه اندك عملى را مى ‏پذيرى و بر آن پاداش بزرگ مى‏ دهى.  اى خداوندى كه نزديك مى‏ شوى به هر كس كه به تو نزديك گردد.

وَ يَا مَنْ يَدْعُو إِلَى نَفْسِهِ مَنْ أَدْبَرَ عَنْهُ‏ وَ يَا مَنْ لاَ يُغَيِّرُ النِّعْمَةَ وَ لاَ يُبَادِرُ بِالنَّقِمَةِ
اى خداوندى كه به نزد خود فرا مى ‏خوانى آن كس را كه از تو روى گردانيده است. اى خداوندى كه نعمت خود ديگر گون نكنى و در كيفر گنه كاران شتاب نورزى.

وَ يَا مَنْ يُثْمِرُ الْحَسَنَةَ حَتَّى يُنْمِيَهَا وَ يَتَجَاوَزُ عَنِ السَّيِّئَةِ حَتَّى يُعَفِّيَهَا
 اى خداوندى كه نهال نيكى را مى‏پرورى تا به ثمر نشيند و از گناهان عفو مى ‏كنى تا يكسره از ميان بروند.

اِنْصَرَفَتِ الْآمَالُ دُونَ مَدَى كَرَمِكَ بِالْحَاجَاتِ وَ امْتَلَأَتْ بِفَيْضِ جُودِكَ أَوْعِيَةُ الطَّلِبَاتِ‏
 آرزوها پيش از آنكه عرصه كرم تو پيمايند، روا شده باز گشتند و كاسه ‏هاى حاجت حاجتمندان از فيض جود تو لبالب گرديد

وَ تَفَسَّخَتْ دُونَ بُلُوغِ نَعْتِكَ الصِّفَاتُ فَلَكَ الْعُلُوُّ الْأَعْلَى فَوْقَ كُلِّ عَالٍ وَ الْجَلاَلُ الْأَمْجَدُ فَوْقَ كُلِّ جَلاَلٍ‏
 و اوصاف را پيش از آنكه به حقيقت تو رسند رشته از هم بگسيخت. تو راست فراترين فرازها، فراتر از هر فرا رونده ‏اى، و تو راست بزرگ‏ترين جلالتها، برتر از هر جلالتى.

كُلُّ جَلِيلٍ عِنْدَكَ صَغِيرٌ وَ كُلُّ شَرِيفٍ فِي جَنْبِ شَرَفِكَ حَقِيرٌ خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيْرِكَ
 هر صاحب جلالت در برابر جلالت تو خرد است و هر شريف در جوار شرف تو حقير. آنان كه رخت به آستان ديگرى جز آستان تو كشيدند، نوميد شدند

وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلاَّ لَكَ‏ وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلاَّ بِكَ وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلاَّ مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ‏
و آنان كه به درگاهى جز درگاه تو روى نهادند زيانمند گرديدند و آنان كه جز به تو پرداختند تباه گشتند و آنان كه در طلب قوت نه به صحراى فضل تو آمدند به قطحسال گرفتار شدند.

بَابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِينَ وَ جُودُكَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِينَ وَ إِغَاثَتُكَ قَرِيبَةٌ مِنَ الْمُسْتَغِيثِينَ‏
 بار خدايا، درگاه تو به روى خواهندگان گشوده است و عطايت سائلان را رايگان است و فرياد رسيت فرياد خواهان را نزديك.

لاَ يَخِيبُ مِنْكَ الْآمِلُونَ وَ لاَ يَيْأَسُ مِنْ عَطَائِكَ الْمُتَعَرِّضُونَ وَ لا يَشْقَى بِنَقِمَتِكَ الْمُسْتَغْفِرُونَ‏
 اميدواران از تو نوميد نشوند و جويندگان از عطاى تو مأيوس نگردند و آمرزش خواهان از عقوبتت به شقاوت نيفتند.

رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاكَ عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِيئِينَ‏
 اى خداوند، خوان نعمتت براى آنان كه نافرمانيت كنند گسترده است. و بردباريت در حق آنان كه با تو خصومت ورزند مهياست. نيكى در حق بدان شيوه توست‏

وَ سُنَّتُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِينَ حَتَّى لَقَدْ غَرَّتْهُمْ أَنَاتُكَ عَنِ الرُّجُوعِ وَ صَدَّهُمْ إِمْهَالُكَ عَنِ النُّزُوعِ‏
 و شفقت بر متجاوزان سنت تو. آن سان كه درنگ كردن تو در مؤاخذت، ايشان را فريفته است كه توبه نكنند و مهلت دادن تو آنان را از گرايش به تو باز داشته است.

وَ إِنَّمَا تَأَنَّيْتَ بِهِمْ لِيَفِيئُوا إِلَى أَمْرِكَ وَ أَمْهَلْتَهُمْ ثِقَةً بِدَوَامِ مُلْكِكَ‏
 و حال آنكه در كيفر آنان درنگ كرده‏اى تا مگر به فرمان تو سر نهند، و آن را كه مهلت عنايت كرده‏ اى از آن روست كه به دوام ملك خود اعتماد دارى.

فَمَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ السَّعَادَةِ خَتَمْتَ لَهُ بِهَا وَ مَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الشَّقَاوَةِ خَذَلْتَهُ لَهَا
 پس هر كس كه سزاوار سعادت باشد روزگارش به سعادت پايان يابد و هر كه سزاوار شقاوت بود به شقاوتش خوار خواهى ساخت.

كُلُّهُمْ صَائِرُونَ إِلَى حُكْمِكَ وَ أَمُورُهُمْ آئِلَةٌ إِلَى أَمْرِكَ لَمْ يَهِنْ عَلَى طُولِ مُدَّتِهِمْ سُلْطَانُكَ وَ لَمْ يَدْحَضْ لِتَرْكِ مُعَاجَلَتِهِمْ بُرْهَانُكَ‏
 همه بر مقتضاى حكم تو شوند هر چه شوند و بازگشت امورشان به توست. هر چند زمان سركشيشان به دراز كشد از سلطه تو فرو نخواهد كاست و چون در بازخواستشان شتاب نكنى حجت تو باطل نگردد،

حُجَّتُكَ قَائِمَةٌ لاَ تُدْحَضُ وَ سُلْطَانُكَ ثَابِتٌ لاَ يَزُولُ فَالْوَيْلُ الدَّائِمُ لِمَنْ جَنَحَ عَنْكَ‏
 كه حجت تو پاى بر جاى است و بطلان ناپذير و سلطه تو ثابت است و بى ‏زوال. پس واى بر كسى كه از تو رخ برتافته‏

وَ الْخَيْبَةُ الْخَاذِلَةُ لِمَنْ خَابَ مِنْكَ وَ الشَّقَاءُ الْأَشْقَى لِمَنِ اغْتَرَّ بِكَ‏
 و خوارى و نوميدى كسى راست كه از تو نوميد گردد و بدترين شوربختى نصيب كسى است كه به حلم تو فريفته آيد.

مَا أَكْثَرَ تَصَرُّفَهُ فِي عَذَابِكَ وَ مَا أَطْوَلَ تَرَدُّدَهُ فِي عِقَابِكَ وَ مَا أَبْعَدَ غَايَتَهُ مِنَ الْفَرَجِ‏
 در چنين حالتى چنين كسى چه بسيار عذابهاى گونه ‏گون كه خواهد چشيد و چه زمانهاى دراز كه در وادى عقاب تو سرگردان خواهد ماند و ميان او و سر آمدن اندوهش چه فاصله‏ اى بعيد است‏

وَ مَا أَقْنَطَهُ مِنْ سُهُولَةِ الْمَخْرَجِ عَدْلاً مِنْ قَضَائِكَ لاَ تَجُورُ فِيهِ وَ إِنْصَافاً مِنْ حُكْمِكَ لاَ تَحِيفُ عَلَيْهِ‏
 و به رهايى از تنگنايى كه در آن افتاده هيچ اميديش نيست. اى خداوند همه اين‏ها كه مى‏كنى بر مقتضاى عدالت و انصاف توست كه در آن نه جور بر كس كنى نه ستم بر كس روا دارى

فَقَدْ ظَاهَرْتَ الْحُجَجَ وَ أَبْلَيْتَ الْأَعْذَارَ وَ قَدْ تَقَدَّمْتَ بِالْوَعِيدِ وَ تَلَطَّفْتَ فِي التَّرْغِيبِ‏
 بار خدايا، تو حجتهاى خود، در پى يكديگر و به يارى يكديگر اقامه كرده ‏اى و دليلهاى خود از دير باز آشكار ساخته‏اى و پيش از اين مردم را از عذاب خود بيم داده‏ اى و از روى تلطف ترغيب كرده ‏اى‏

وَ ضَرَبْتَ الْأَمْثَالَ وَ أَطَلْتَ الْإِمْهَالَ وَ أَخَّرْتَ وَ أَنْتَ مُسْتَطِيعٌ لِلمُعَاجَلَةِ وَ تَأَنَّيْتَ وَ أَنْتَ مَلِي‏ءٌ بِالْمُبَادَرَةِ
 و مثالها آورده‏ اى و مهلتهاى دراز داده ‏اى و عذاب خود به تأخير افكنده‏ اى هر چند ياراى شتابت بود و در كار مؤاخذت درنگ ورزيده‏اى هر چند ياراى تعجيلت بود.

لَمْ تَكُنْ أَنَاتُكَ عَجْزاً وَ لاَ إِمْهَالُكَ وَهْناً وَ لاَ إِمْسَاكُكَ غَفْلَةً وَ لاَ انْتِظَارُكَ مُدَارَاةً بَلْ لِتَكُونَ حُجَّتُكَ أَبْلَغَ وَ كَرَمُكَ أَكْمَلَ‏
 نه درنگ ورزيدنت از روى ناتوانى بوده است و نه مهلت دادنت نشانه سستى. اگر از مؤاخذت دست باز داشته‏اى، نه از روى غفلت بوده و اگر حكم خود به تعويق افكنده‏ اى، نه از روى مدارا. بلكه تا حجتت رساتر افتد و كرمت كامل‏تر

وَ إِحْسَانُكَ أَوْفَى وَ نِعْمَتُكَ أَتَمَّ كُلُّ ذَلِكَ كَانَ وَ لَمْ تَزَلْ وَ هُوَ كَائِنٌ وَ لاَ تَزَالُ‏
 و احسانت وافى‏تر و نعمتت تمام‏تر نمايان شود. همه اين‏ها بوده است و همواره هست و خواهد بود.

حُجَّتُكَ أَجَلُّ مِنْ أَنْ تُوصَفَ بِكُلِّهَا وَ مَجْدُكَ أَرْفَعُ مِنْ أَنْ يُحَدَّ بِكُنْهِهِ وَ نِعْمَتُكَ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُحْصَى بِأَسْرِهَا وَ إِحْسَانُكَ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُشْكَرَ عَلَى أَقَلِّهِ‏
 اى خداوند، حجت تو فراتر از آن است كه همه‏اش به وصف گنجد و مجد و بزرگيت برتر از آن است كه كس به كنه آن رسد و نعمتت بيشتر از آن است كه در شمار آيد و احسانت افزون‏تر از آن است كه كمترين آن را شكر توان گفت.

وَ قَدْ قَصَّرَ بِيَ السُّكُوتُ عَنْ تَحْمِيدِكَ وَ فَهَّهَنِيَ الْإِمْسَاكُ عَنْ تَمْجِيدِكَ وَ قُصَارَايَ الْإِقْرَارُ بِالْحُسُورِ لاَ رَغْبَةً - يَا إِلَهِي - بَلْ عَجْزاً
 بار خدايا، خاموشى مى‏ گزينم، كه از ستايشگريت ناتوانم و زبان بر مى‏بندم، كه از تمجيد و تكريمت عاجزم. اى خداى من، نهايت كوشش من اعتراف به درماندگى من است، نه آنكه نخواهم، كه نمى‏ توانم.

فَهَا أَنَا ذَا أَؤُمُّكَ بِالْوِفَادَةِ وَ أَسْأَلُكَ حُسْنَ الرِّفَادَةِ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ‏
 بار خدايا، اين منم كه آهنگ درگاه تو كرده ‏ام و خواهم كه احسان و فضل نيكوى خويش از من دريغ ندارى. پس بر محمد و خاندانش درود بفرست‏

وَ اسْمَعْ نَجْوَايَ وَ اسْتَجِبْ دُعَائِي وَ لاَ تَخْتِمْ يَوْمِي بِخَيْبَتِي وَ لاَ تَجْبَهْنِي بِالرَّدِّ فِي مَسْأَلَتِي‏
 و زمزمه مناجات مرا بشنو و دعاى مرا اجابت كن و امروز مرا با نوميدى من به پايان مرسان و در برابر خواسته‏ هايم دست رد به سينه من مزن.

وَ أَكْرِمْ مِنْ عِنْدِكَ مُنْصَرَفِي وَ إِلَيْكَ مُنْقَلَبِي إِنَّكَ غَيْرُ ضَائِقٍ بِمَا تُرِيدُ وَ لاَ عَاجِزٍ عَمَّا تُسْأَلُ‏
 اگر از نزد تو باز مى ‏گردم يا به سوى تو مى ‏آيم، در هر حال گراميم دار، كه تو در گزاردن كارهايت به تنگنا نمى‏افتى و از اداى آنچه از تو خواهند ناتوان نيستى.

وَ أَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ‏
 تو بر هر كار قادرى.. و انتقال (از معاصى) و توانائى (بر طاعت براى ما) نيست جز بيارى خداى بلند مرتبه بزرگ (كه خردها از درك حقيقت ذات او فرو ميمانند)