فضیلت روز عید غدیر (زاد المعاد)

اعمال ماه ذی الحجه؛ و عيد غدير، هجدهم اين ماه است و عظيم‌ترين اعياد است و احاديث از طرق عامّه و خاصّه در فضيلت اين روز و اعمال آن زياده از حدّ و احصاست و در اين مقام به چند حديث اكتفا مى‌نمايم.

به سند معتبر از حضرت امام رضا عليه السّلام منقول است كه چون روز قيامت شود چهار روز را به نزد عرش الهى آوردند با زينت تمام، مانند عروسى كه او را به خانۀ داماد برند: روز عيد اضحى و روز عيد فطر و روز جمعه و روز عيد غدير. و روز غدير در ميان آنها مانند ماه باشد در ميان ستارگان و آن روزى است كه حق تعالى ابراهيم خليل عليه السّلام را از آتش نجات داد و اين روز را روزه داشت براى شكر حق تعالى و آن روزى است كه خدا در آن روز كامل گردانيد دين را به آن‌كه حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله حضرت امير المؤمنين عليه السّلام را نصب كرد به خلافت و فضيلت او را و وصىّ بودن او را ظاهر گردانيد بر مردم، پس روزه داشت اين روز را و اين روز كامل شدن دين است و روزى است كه بينى شيطان بر خاك ماليده شده است و روزى است كه اعمال شيعيان و دوستان آل محمّد صلّى اللّه عليه و آله در اين مقبول مى‌شود و اين روزى است كه حق تعالى عمل‌هاى مخالفان و سنّيان را باطل مى‌گرداند مانند ذرّه‌ها كه در ميان هوا پراكنده مى‌شود و اين روزى است كه خداى تعالى امر مى‌كند جبرئيل را كه نصب كند كرسى كرامت خدا را در برابر بيت المعمور و جبرئيل بر آن كرسى بالا مى‌رود و ملائكه از جميع آسمان‌ها نزد او جمع مى‌شوند و ثنا بر محمّد و آل محمّد و استغفار مى‌كنند براى شيعيان امير المؤمنين و ائمّۀ طاهرين عليه السّلام و دوستان ايشان از فرزندان آدم و اين روزى است كه امر مى‌كند حق تعالى ملائكۀ نويسندگان اعمال را كه قلم بردارند از محبّان اهل بيت و شيعيان ايشان تا سه روز بعد از روز غدير و ننويسند هيچ خطا و گناه ايشان را براى كرامت محمّد و على و ائمّۀ-صلوات اللّه عليهم-و اين روزى است كه خدا مخصوص محمّد و آل محمّد و شيعيان ايشان گردانيده و اين روزى است كه خدا زياد مى‌گرداند مال كسى را كه عبادت خدا كند در اين روز و توسعه دهد روزى را بر عيال خود و برادران مؤمن خود و او را آزاد مى‌گرداند از آتش جهنّم و اين روزى است كه خدا سعى شيعيان را شكر مى‌كند يعنى مزد مى‌دهد و گناه ايشان را مى‌آمرزد و عمل ايشان را قبول مى‌كند و اين روزى است كه خدا غم‌هاى شيعيان را زايل مى‌گرداند و گناهان ايشان را كم مى‌كند و روز بخشش است و روز عطيّه است و روز پهن كردن علم است و روز بشارت است و روز عيد بزرگ است و روزى است كه دعاها در آن مستجاب مى‌گردد و روز موقف بزرگ است و روز پوشيدن جامه‌هاى نيكوست و روز بخشيدن گناهان شيعيان امير المؤمنين عليه السّلام است و روزى است كه بسيار صلوات بايد فرستاد بر محمّد و آل محمّد و روز خوشنودى است و روز عيد اهل بيت محمّد است و روز قبول شدن اعمال است و روز طلب زيادتى ثواب است و روز استراحت مؤمنان است و روز سوداگرى ايشان است و روز دوستى كردن شيعيان است با يك‌ديگر و روز رسيدن به رحمت خداست و روز ترك كباير گناهان است و روز عبادت است و روز افطار فرمودن روزه‌داران است.

و در روز غدير حق تعالى عرض كرد ولايت و محبّت و امامت ما اهل بيت را بر اهل آسمان‌هاى هفت‌گانه، پس پيشى گرفتند به اقرار به آن اهل آسمان هفتم پس زينت داد او را به عرش پس بعد از آن سبقت گرفتند اهل آسمان چهارم پس زينت داد آن را به بيت المعمور پس سبقت گرفتند به با اقرار به ما اهل آسمان اوّل پس او را زينت بخشيد به ستارگان، پس حق تعالى عرض كرد ولايت ما را بر زمين‌ها پس پيشى گرفت به اقرار به آن مكّۀ معظّمه، پس زينت داد آن را به كعبه، پس پيشى گرفت به اقرار به آن مدينۀ طيّبه پس زينت داد آن را به محمّد مصطفى صلّى اللّه عليه و آله پس سبقت گرفت به سوى آن شهر كوفه، پس زينت داد و آن را به قبر حضرت امير المؤمنين عليه السّلام، پس عرض كرد ولايت ما را بر كوه‌ها، پس اوّل كوهى كه اقرار كرد سه كوه بود كوه عقيق و كوه فيروزه و كوه ياقوت و به اين سبب اين جواهر در آنها به هم رسيد، پس كوه‌هاى ديگر سبقت گرفتند و به اين سبب معدن طلا و نقره و ساير معدن‌ها گرديدند و هريك كه اقرار نكرد معدن هيچ‌چيز نگرديد و باز در روز غدير عرض كرد ولايت ما را بر آب‌ها، هرچه قبول كرد شيرين شد و هرچه قبول نكرد شور و تلخ شد.

پس عرض كرد ولايت ما را بر مرغان، هرمرغ كه قبول كرد سخن‌گو و خوش‌آواز گرديد و هريك كه قبول نكرد لال و بد آواز گرديد.

مثل مؤمنان در قبول كردن ولايت امير المؤمنين عليه السّلام در روز غدير مانند، مثل ملائكه است در قبول كردن سجدۀ آدم عليه السّلام و مثل آنها كه قبول ولايت آن حضرت نكردند در روز غدير، مانند مثل شيطان است در قبول نكردن سجدۀ آدم.

و در روز غدير اين آيه نازل شد:

اَلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ اَلْإِسْلاٰمَ دِيناً. ^[1]

يعنى امروز كامل گردانيدم از براى شما دين شما را و تمام گردانيدم بر شما نعمت خود را و پسنديدم اسلام را دين شما.
 

پس حضرت فرمود كه: نفرستاده است خدا پيغمبرى را مگر آن‌كه وصىّ و خليفۀ خود را در اين روز نصب كرده است. ^[2]

و كلينى به سند معتبر روايت كرده است كه از حضرت صادق عليه السّلام پرسيدند كه آيا مسلمانان را عيدى هست غير جمعه و اضحى و فطر؟ فرمود: بلى، عيدى هست كه از همه حرمتش بيش‌تر است. راوى گفت: كدام عيد است؟ فرمود كه آن روزى است كه نصب كرد رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله امير المؤمنين عليه السّلام را به خلافت خود و فرمود كه هركه من مولا و آقاى اويم على مولا و آقا و پيشواى اوست و آن روز هيجدهم ذى الحجه است. راوى گفت: چه كار در آن روز بايد كرد؟ فرمود كه بايد روزه بداريد و عبادت كنيد و محمّد و آل محمّد صلّى اللّه را ياد كنيد و بر ايشان صلوات بفرستيد، و وصيّت مى‌كرد كه اين روز را عيد گردانيد و هرپيغمبرى وصى خود را وصيت مى‌كرد كه اين روز را عيد گرداند.

و به سند معتبر از ابن ابى نصر منقول است كه گفت: روزى در خدمت حضرت امام رضا عليه السّلام بودم و جماعتى بسيار حاضر بودند، پس فضيلت روز غدير مذكور شد و بعضى از حاضران انكار كردند، حضرت فرمود كه پدرم از پدرانش روايت كرد كه روز غدير در آسمان مشهورتر است از زمين و به درستى كه خدا را در فردوس اعلى قصرى هست كه يك خشت آن از طلا و يك خشت آن از نقره و در آن قصر صد هزار قبّه است از ياقوت سرخ و صد هزار خيمه است از ياقوت سبز و خاكش از مشك و عنبر است و در آن چهار نهر است: نهرى از شراب و نهرى از آب و نهرى از شير و نهرى از عسل و در دور آن درختان هست از انواع ميوه‌ها و بر آن درختان مرغان خوش‌الحان هستند بدن‌هاى آنها از مرواريد است و بال‌هاى آنها از ياقوت و به انواع نغم‌ها خوانندگى مى‌كنند. چون روز عيد غدير مى‌شود در آن قصر حاضر مى‌شوند جميع اهل آسمان‌ها و تسبيح و تقديس و تهليل حق تعالى مى‌كنند و آن مرغان پرواز مى‌كنند و در ميان آب فرومى‌روند و بر آن مشك و عنبر مى‌غلطند و چون ملائكه جمع شدند پرواز مى‌كنند و مشك و عنبر بر سر ايشان مى‌افشانند و در اين روز، نثار حضرت فاطمه-صلوات اللّه عليها-را كه در شب زفاف آن حضرت سدرة المنتهى و درخت طوبى نثار كردند براى يك‌ديگر به هديه مى‌فرستند و چون آخر اين روز مى‌شود، ندا از جانب ربّ اعلى به ايشان مى‌رسد كه برگرديد به سوى درجه‌ها و مرتبه‌هاى خود، پس به تحقيق كه ايمن گرديديد از گناه و خطا و لغزش تا مثل اين روز از سال آينده براى كرامت محمّد و على صلوات اللّه عليهما.

پس حضرت فرمود اى پسر ابى نصر! هرجا كه باشى سعى كن كه نزد قبر مطهّر حضرت امير المؤمنين حاضر شوى، به درستى كه خدا در اين روز مى‌آمرزد از هر مرد مؤمن و زن مؤمنه گناه شصت سالۀ ايشان را و در اين روز آزاد مى‌كند از آتش جهنّم دو برابر آنچه آزاد كرده است در ماه رمضان و شب قدر و شب فطر و يك درهم كه در اين روز به برادران مؤمن بدهى برابر است با هزار درهم كه در اوقات ديگر بدهى و احسان كن در اين روز به برادران مؤمن خود، و شاد گردان هرمرد مؤمن و زن مؤمنه را. به خدا سوگند! كه اگر مردم فضيلت اين روز را بدانند چنان‌چه بايد، هرآينه هرروز ده مرتبه ملائكه با ايشان مصافحه كنند.^[3]

[1] ) سوره مائده، آیه 3.             [2] ) رواه في الإقبال، ص 777.                     [3] ) إقبال الأعمال،  ص 784.