آداب مسافرین

آداب مسافرین؛ مؤلّف گويد: دعاها و آداب سفر بسيار است، و ما در اينجا به ذكر چند بخش از آنها اكتفا مى‏ كنيم.

اوّل: براى شخص سزاوار است،هرگاه سوار مركب مى‏ شود بسم اللّه را ترك نكند.

دوم: توشه سفر را حفظ كرده، در جاى‏ مورد اطمينان بگذارد، زيرا روايت شده: از فقه مسافر، حفظ كردن توشه خود است.

سوم: دوستان را كمك كند، و از خدمت كردن و كار كردن، در رفع ايشان مضايقه نكند، تا خدا هفتادوسه اندوه را از او برطرف سازد، و او را در دنيا از همّ و غمّ پناه دهد و اندوه بزرگ روز قيامت را از او دفع كند. روايت شده: حضرت سجاد عليه السّلام سفر نمى‏ كرد مگر با اشخاصى كه آن حضرت‏ را نشناسند، به خاطر اينكه به آنها كمك كند، زيرا اگر حضرت را مى شناختند نمى ‏گذاشتند ايشان كارى انجام دهد و از اخلاق پسنديده‏ رسول خدا صلى اللّه عليه و آله نقل شده زمانى با اصحاب در سفر بودند، خواستند گوسفندى را ذبح كنند، يكى از اصحاب گفت: ذبح گوسفند با من، ديگرى گفت پوست كندنش با من، ديگرى گفت: پختش با من، حضرت فرمود:جمع كردن هيزمش با من، عرضه‏ داشتند: شما زحمت نكشيد، ما هيزم فراهم مى‏ كنيم، فرمودند: مى‏ دانم شما اين كار را خواهيد كرد، ولى من دوست ندارم كه‏ نسبت به شما امتيازى داشته باشم، زيرا خدا كراهت دارد، بنده‏ اش را ببيند، كه خويش را بر دوستانش فضيلت داده‏ باشد، بدان كه تقيل‏ ترين مردم نزد دوستان، كسى است كه در عين سلامت و صحّت اعضايش، تنبلى مى‏ كند و دست‏ به كارى نمى‏ برد، و منتظر است، كارهايش را ديگران انجام دهند!

چهارم: در سفر، با كسى همراه باشد، كه در خرج كردن نظير اوست.

پنجم: از آب منزلى نياشامد، مگر بعد از آنكه آن را با آب منزل قبل ممزوج كند و براى مسافر لازم است مقدارى‏ ظرف را حركت دهد، سپس ظرف را به زمين گذاشته، صبر كند تا آب آن صاف شود، آنگاه بنوشد.

ششم: اخلاقش را نيكو نمايد و بردبارى را زينت خود گرداند، در آداب زيارت امام حسين عليه السّلام آنچه مناسب اين مقام است بيايد.

هفتم: براى سفرش توشه برگيرد، و از شرافت آدمى است كه توشه خود را به ويژه در سفر مكّه نيكو گرداند، آرى در سفر زيارت حضرت سيد الشهداء عليه السّلام برداشتن توشه، از غذاها و خوراكي هاى لذيذ پسنديده نيست، چنان‏كه اين نكته در باب‏ زيارت آن حضرت بيايد. و ابن أعسم گفته است:

هشتم: آنچه در سفر رعايت آن خيلى مهم است، محافظت بر نمازهاى واجب است، با شرايط و حدود آن در اوايل اوقات، چه آنكه از حاجيان و زائران بسيار مشاهده شده كه در راه سفر نمازهاى واجب خود را ضايع كردند، به خاطر آنكه يا در وقت بجا نياوردند، يا در حال سوار بودن بر مركب خواندند، يا با تيمم بى‏جا و يا با نجاست جامه و بدن ادا كردند، كه تمام اينها از بى ‏مبالاتى و سبك‏ شمردن شأن نماز بوده، و حال آنكه در روايتى از حضرت صادق عليه السّلام نقل شده كه نماز واجب از بيست حج بهتر است، و يك‏ حج بهتر است از خانه ‏اى كه پر از طلا باشد، و آن طلاها را صدقه دهند، تا تمام شود، و پس از نمازهاى شكسته گفتن سى مرتبه: (سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الاّ اللّه و اللّه اكبر) را ترك مكن كه نسبت به آن تأكيد بسيار شده است.