نگاهی به زندگی پروفسور محمود حسابی

نگاهی به زندگی پروفسور محمود حسابی

۲۴ خرداد ۱۳۹۵ 0 فرهنگ و اجتماع

 

 

 

شرح زندگی

پروفسور سید محمود حسابی‌، در سال ‌ 1281 (ه.ش)، از پدر و مادری‌ تفرشی‌، در تهران‌ زاده‌ شدند. پس‌ از سپری ‌نمودن‌ چهار سال‌، از دوران‌ كودكی‌ در تهران‌، به‌ همراه‌ خانواده‌ (پدر، مادر و برادر)، عازم‌ شامات‌ گردیدند. در هفت سالگی‌، تحصیلات‌ ابتدایی‌ خود را، در بیروت‌، با تنگدستی‌ و مرارت‌های‌ دور از وطن‌، در مدرسه‌ كشیش‌های‌فرانسوی‌، آغاز كردند.
 
ایشان هم‏زمان‌، توسط‌ مادر فداكار، متدین‌ و فاضله‌ خود (خانم‌ گوهرشاد حسابی)، تحت‌ آموزش‌ تعلیمات‌ مذهبی‌ و ادبیات‌ فارسی، قرار گرفتند. استاد، قرآن‌ كریم‌ را، حفظ‌ و به‌ آن‌ اعتقادی‌ ژرف‌ داشتن. دیوان‌حافظ‌ را، نیز از بر داشته‌، و به‌ بوستان‌ و گلستان‌ سعدی، شاهنامه‌ فردوسی‌، مثنوی‌ مولوی‌، منشآت‌ قائم‌ مقام‌، اشراف‌كامل‌ داشتند.
شروع‌ تحصیلات‌ متوسطه‌ ایشان‌، مصادف‌ با آغاز جنگ‌ جهانی‌ اول‌، و تعطیلی‌ مدارس‌ فرانسوی‌ زبان ‌بیروت‌ بود. از این‌ رو، پس‌ از دو سال‌ تحصیل‌، در منزل‌، برای‌ ادامه‌، به‌ كالج‌ آمریكایی‌ بیروت‌ رفتند، و در سن‌ هفده‌سالگی‌، لیسانس‌ ادبیات‌، در نوزده‌ سالگی‌ لیسانس‌ بیولوژی‌، و پس‌ از آن‌، مدرك‌ مهندسی‌ راه‌ و ساختمان‌ را، اخذ نمودند. در آن‌ زمان‌، با نقشه‌كشی‌ و راه‏سازی‌، به‌ امرار معاش‌ خانواده‌، کمك‌ می‌كردند. استاد، همچنین‌، در رشته‌های‌ پزشكی‌، ریاضیات‌ و ستاره‌شناسی‌، به‌ تحصیلات‌ آكادمیك‌ پرداختند.
 
شركت‌ راه‏سازی‌ فرانسوی‌، كه ‌استاد در آن‌، مشغول‌ به كار بودند، به پاس‌ قدردانی‌ از زحماتشان‌، ایشان‌ را، برای‌ ادامه‌ تحصیل‌، به‌ كشور فرانسه‌ اعزام‌كرد، و بدین‌ ترتیب، در سال‌ 1924 (م) به‌ مدرسه‌ عالی‌ برق‌ پاریس‌ وارد، و در سال ‌ 1925 (م) فارغ‌التحصیل‌ شدند. هم‏زمان‌ با تحصیل‌ در رشته‌ معدن‌، در راه‌آهن‌ برقی‌ فرانسه‌، مشغول‌ به‌ كار گردیدند، و پس‌ از پایان‌ تحصیل‌ در این ‌رشته، كار خود را، در معادن‌ آهن‌ شمال‌ فرانسه‌، ومعادن‌ زغال‌ سنگ‌ ایالت‌ «سار» آغاز كردند. سپس، به دلیل‌ وجود روحیه‌ علمی‌، به‌ تحصیل‌ و تحقیق‌، در دانشگاه‌ سوربن‌، در رشته‌ فیزیك‌ پرداختند، و در سال‌ 1927 (م)، در سن‌ بیست‌ و پنج‌ سالگی، دانش‏نامه‌ دكترای‌ فیزیك‌ خود را با ارایه‌ رساله یی، تحت‌ عنوان‌ «حساسیت‌ سلول‏های ‌فتو الكتریك»، با درجه‌ عالی‌، دریافت‌ كردند.
استاد، با شعر و موسیقی‌ سنتی‌ ایران‌، و موسیقی‌ كلاسیك‌ غرب‌، به‌ خوبی‌ آشنایی‌ داشتند، و در چند رشته‌ ورزشی‌، موفقیت‏هایی‌ كسب‌ نمودند، كه‌ از آن‌ میان‌، می‌توان‌ به‌ دیپلم‌ نجات‌ غریق‌ در رشته‌ شنا، اشاره‌ نمود.
 

خانواده

به قول استاد دکتر سید محمود حسابی : خانه تولد یا از زبان ما : منزل پدری پروفسور حسابی، با دیرینگی قریب به دو قرن. خانه‏ یی با شماره (پلاک) یا به اصطلاح آن روزها : کاشی 47 ، در میدان وحدت اسلامی(میدان شاهپور)، بازارچه قوام ‏الدوله تهران، پشت کلیسای ارامنه، ساختمانی با ستون‏ های سنگی تراشیده و سقف ‏های چوبی با نقوش زیبا ، مزین به آیات کریمه و سروده ‏های زیبا و پندآموز گلستان و بوستان سعدی و منتخبی از غزلیات بی ‏بدیل دیوان حافظ کبیر، که سید محمود، در آن متولد شد .
 
سپس، در گستره بی‏ وفایی‏ های پدر(معزالسلطنه) با تحمل گرسنگی، رنج و مشقت وصف ‏ناپذیردرغربت، در دامان مادری فاضله(خانم گوهرشاد حسابی) که از این مصیبت‏ ها، برای تمام عمر افلیج شده بودند، رشد یافته، از نوجوانی، قرآن کریم را حفظ ، دیوان حافظ و گلستان و بوستان سعدی را، از بر کرده و در جوانی موفق به کسب مدارک و درجات تحصیلی، علمی، هنری و ورزشی از مراکز علمی و دانشگاه‏های تراز نخست جهان گردیدند .
ولی، بهترین امکانات دانشی و موقعیت‏های پیشرفته ‏ترین کشورهای دنیا را، به قصد سربلندی‏ آفرینی برای میهن شان، رها نموده و با وجود عدم استقبال و همراهی مسئولین کشور، با تحمل دشواری‏های بسیار، در ایجاد مراکز علمی، صنعتی، فرهنگی و پژوهشی، توفیقات بی‏ مانندی را، به دست آوردند. 
 
استاد حسابی، پس از کسب سمت وزارت فرهنگ(علوم، آموزش و پرورش، ارشاد، اوقاف و میراث فرهنگی) در دولت دکتر مصدق، ناگهان، مورد التفات پدر واقع شده، باغ ییلاقی حسابی، در محله قدیمی مقصود بیک، تجریش؛ منطقه‌یی بسیار سرسبز و زیبا، به نام چهارراه حسابی (که تا چند سال قبل، کوچه باغ‌های بهشت و اکنون پارکینگ برج‏ها ! نامیده می‌شود) را، به فرزند می ‏بخشد .
خانه‏ ی ی‏که با کوشش شبانه ‏روزی استاد و همسر فداکارشان(خانم صدیقه حائری)، امروزه با نام منزل و موزه پروفسور حسابی، مورد توجه دانش ‏خواهان و دوستداران علم و فرهنگ و ادب ایران عزیزمان می ‏باشد . 
اما ، پس از گذشت بیش از یک قرن و بعد از آن که شهرداری تهران ، تصمیم به جایگزینی پلاک‏های سطح شهر می‏ گیرد، تقارنی مبارک و شگفت ‏انگیز، دو خانه استاد عشق را، با فالی نیک، نقشی ماندگار می‏ بخشد، به این معنا که موزه و منزل پروفسور حسابی ، صاحب همان شماره (پلاک) یا کاشی47 محل تولد استاد می‏ شود .
 
دکتر حسابی و برادرشانپروفسور حسابی 
 
مسئولیت ها و مشاغل پروفسور حسابی 
  • تعیین نقشه راه ها در کشور لبنان، 1299 ش (1921-1920 م)
  • بنیان گذاری واحد پژوهشی صنعتی سغدایی (پژوهش و تحقیق در سیستم های الکترونیک، اپتوالکترونیک، اپتیک فیزیک و سیستم های هوشمند)، سال 1359 ش، (1980م)
  • مهندس راه و ساختمان در اداره راه سوریه، اجرای پروژه بهسازی و راه سازی در شرکت مقاطعه کاری فرانسوی (حما-سوریه) 1302 ش (1923 م) 
  • اولین رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران در دولت دکتر مصدق، 1330 ش     (1951 م)  
  • مأموریت خلع ید از شرکت نفت انگلیس در دولت دکتر مصدق، 1330 ش (1951 م)
  • مخالفت با طرح قرارداد ننگین کنسرسیوم در مجلس، 1333 ش (1954 م)  
  • وزیر فرهنگ در دولت دکتر مصدق، 1331-1330 ش (1952-1951م) 
  • تدوین اساسنامه و تأسیس مؤسسه ملی استاندارد ایران، 1333 ش (1951)
  • استخدام به عنوان مهندس راه و ساختمان در اداره راه لبنان، 1302 ش (1923 م)   
  • بنیان گذاری واحد پژوهشی صنعتی فیاوری خان و مان (پژوهش و صنعت در مکانیک هیدرودینامیک، انرژی های نو و نامحدود)، 1358 ش (1979 م)
  • شناسایی و کار در معادن ذغال سنگ ناحیه سار فرانسه، 1304 ش (1925 م) 
  • بنیاد پروفسور حسابی (پژوهش و فعالیت های علمی، فرهنگی، ...) سال 1360ش، (1981م)  
  • نماینده انتخابی مردم تهران در مجلس سنا ، از 1340-1328 ش (1961-1949 م) 
  • استفاده از انرژی خورشیدی در ایران، 1360 ش (1981 م) 
  • ریاست گروه ممالک جهان سوم در کنفرانس بین المللی فضا و....
 

نشانها و مدارک بین المللی

سایت پروفسور حسابی

 

کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام
کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام
تلگرام قرآن و حدیث
کانال قرآن و حدیث در ایتا
کانال قرآن و حدیث در گپ
پیام رسان سروش _ کانال قرآن و حدیث