کتاب لواعج الاشجان فی مقتل الحسین

لَواعِجُ الأشجان فی مَقتلِ الحُسَین علیه‌السلام کتابی است به زبان عربی در شرح واقعه کربلا و اخبار صحیح شهادت امام حسین (ع) و اهل بیت آن حضرت، نوشته عالم شیعی سید محسن امین. این اثر به زبان فارسی نیز ترجمه شده است.

سید محسن بن سید عبدالکریم امین عامِلی (۱۳۷۱-۱۲۸۴ق‌/۱۹۵۲-۱۸۶۷م‌)، (م. ۱۳۷۱ق.) عالم دینی، ادیب و شرح حال نگار شیعی اهل جبل عامل لبنان که نسب وی به حسین ذی الدمعه فرزند زید شهید می‌رسد. سید محسن امین‌ در سال ۱۳۷۱ قمری (۱۳۳۰ ش) در دمشق درگذشت و در حوالی جنوب شرقی دمشق، مقابل مقبره حضرت زینب(س) -دختر امیرالمؤمنین(ع) - مقابل درب بزرگ مدفون شد.

مباحث کتاب با اشاره‌ای کوتاه به فضائل امام حسین آغاز شده و سپس روند تاریخی حوادث پیگیری می‌شود. کتاب به شیوه داستانی پیوسته تنظیم شده و مؤلف بدون ذکر منبع، چگونگی و روند حوادث را از بیان می‌کند. گویا وی مطالب خود را از مقاتل معتبری چون ابو مخنف و لهوف انتخاب کرده و از کتب دیگر نیز بهره گرفته است.

کتاب بر اساس مقدمه و سه مقصد و یک خاتمه تنظیم شده است.[۱]

مؤلف به طور خلاصه از مرگ معاویه تا دعوت کوفیان، مطالبی بیان کرده و مقصد دوم کتاب را اصل نبرد در روز عاشورا قرار داده است. حدود یک چهارم از مباحث آخر کتاب نیز به پس از شهادت و نقل خطبه‌های اهل بیت در کوفه و شام اختصاص دارد. مؤلف در خاتمه از دو موضوع به طور جداگانه گفتگو کرده که یکی محل دفن سر مقدس و دیگری اطلاع امام از شهادت خود است.[۲]

مقدمه کتاب: (فضائل و ادب امام حسین)

مقصد اول: (امور متقدمه بر قتال)

مقصد دوم: (هنگام جنگ)

مقصد سوم: (پس از پایان واقعه)

خاتمه: (مدفن سر امام حسین، اطلاع امام از شهادت خود)[۳]

انتشار این کتاب، مورد استقبال بسیاری از علما و فضلا در سوریه و لبنان قرار گرفت و فروش کرد و بعد از انتشارش سید امین عاملی با جرأت و قدرت، فتوای حرمت اعمال ناهنجار و خرافه‌های عاشورایی را صادر نمود.[۴]

این کتاب با دو عنوان اشک و ماتم در سوگ سبط نبی خاتم و امام حسین(ع) و حماسه کربلا به فارسی ترجمه و منتشر شده است.

چاپ اول این کتاب به سال ۱۹۹۶ میلادی توسط‌ دارالأمیر للثقافة و العلوم بیروت صورت گرفت و منتشر شد.

1- لواعج الاشجان، ص۸.

2- کتاب‌شناخت سیره معصومان.

3- فهرست کتاب.

4- دائرةالمعارف طهور.

* امین، سیدمحسن، لواعج الأشجان في مقتل الحسين عليه السلام، بیروت، دار الأمیر، ۱۹۹۶ م.

* کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور.