داستانهای علما: نمونه هایی از تقوا و ورع مرحوم میرزا حسن شیرازی

مرحوم آیة الله محسن امین در شرح احوال مرحوم میرزای شیرازی صاحب فتوای تنباکو آورده است:

حواله هائی را که برای کمک رساندن به نیازمندان می‏ نوشت در کاغذی که از کف دست تجاوز نمی‏ کرد. با خط زیبای خود می ‏نوشت، آن را مهر می‏ کرد، جای خالی برای اضافه کردن چیزی نمی‏ گذاشت.

درباره این روش از او سوال شد. در جواب فرمود:
مصرف کاغذ بیشتر از این اسراف است. و از طرف دیگر وقتی کاغذ پر شود، جائی برای اینکه کسی در آن چیزی اضافه کند نمی ‏ماند.

مرحوم میرزا، فروتن و در لباس و معاش و دیگر امور خود قانع بود. و برای خود و خانواده ‏اش از املاک موروثی خود خرج می‏ کرد. جز در مورد اضطرار از اموالی که برایش آورده می‏ شد مصرف نمی ‏کرد، بلکه همه آن اموال را بین فقرا و طلاب تقسیم و در امور خیریه مصرف می ‏نمود.

یکی از کسانی که حالات او را می‏ شناخت برای من گفت که میرزا چوب کبریتهائی را که با آن در روز چیق خود را روشن می‏ کرد جمع می‏ کرد. برای اینکه در شب کبریت دیگری مصرف نکند، آن چوب‏ها را با شعله چراغ می‏ گیراند و استفاده می‏ کرد. 

موقعی که درباره یکی از اهل علم مطلبی که خلاف عدالت بود می‏ شنید؛ تنها عکس العمل او این بود که از واردین حال او را نمی ‏پرسید، همین. 

از او خواسته شد برای یکی از معروفین به فضل گواهی اجتهاد بنویسد و او خودداری کرد.
گفته شد: مگر در اجتهاد او شک دارید؟
فرمود: نه، ولی نه به هر مجتهدی اجازه داده می‏ شود و نه هر مجتهدی اجازه می ‏دهد. (گویا آن شخص ضعیف العقل و بی تدبیر بوده است)

نیز یکی از پسر عموهای ما از او گواهی اجتهاد خواست ایشان به او فرمود: «گواهی را بنویس ولی زیاده از واقع ننویس که زیاده از واقع، واقع را هم ضایع می‏ کند».
او به من گفت من همانطور که گفته بود گواهی را نوشتم و او آن را امضاء کرد. (اعیان الشیعه، ج5،ص307)

---

منبع: مردان علم در میدان عمل، سید نعمت الله حسینی، دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم)، جلد 1.