دعای اللهم اني اسالك باسمك الذی دان له (اقبال الاعمال)
۰۸ اسفند ۱۳۹۴ 0 ادعیه و زیاراتالجزء الأول؛ أبواب أحكام شهر رمضان؛ الباب الرابع فيما نذكره مما يختص بأول ليلة من شهر رمضان؛ فصل فيما نذكره من الأدعية عند دخول شهر رمضان
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب چهارم از اعمالی که مختص شب اول ماه رمضان است؛ فصل سیزدهم: فصل دعاها هنگام ورود ماه رمضان (دومین دعا):
أقول و اعلم أن هذا الدعاء الذي نذكره بعده وجدت بخط جدي أبي جعفر الطوسي رحمه الله و قد ذكرهما في دعاء أول يوم من شهر رمضان- و الذي رويته في أصل روايتهما أن الأول منهما عند دخول الشهر و الثاني منهما يدعى به مستقبل دخول السنة و من حيث أهل هلال شهر رمضان فقد دخل الشهر و هو أول السنة و رأيت في كتاب صغير عندنا أوله مسألة للمفيد محمد بن محمد بن النعمان في عصمة الأنبياء ع أنه سأل من أول الشهر أ هو الليل أم النهار فقال أوله الليل فرأيت أن ذكرهما في أول ليلة من الشهر أقرب إلى الصواب فلذلك ذكرهما [ذكرتهما] في هذا الباب أقول و رويت هذا الدعاء بعدة طرق
دعايى را كه يادآور شديم(دعا هنگامیکه ماه رمضان فرا می رسید) و نيز دعايى را كه بعد از اين ذكر خواهيم كرد، از روى خطّ جدّم «ابو جعفر طوسى» -رحمه اللّه-نقل مى كنيم. ايشان اين دو دعا را جزو دعاهاى روز اوّل ماه رمضان ذكر كرده است، ولى در متن روايت، دعاى اوّل براى هنگام ورود ماه رمضان، و دعاى دوّم براى آستانه ورود سال نقل شده است. و روشن است كه با هلال ماه رمضان، ماه رمضان و در نتيجه اوّل سال فرامى رسد. در كتاب كوچكى كه اكنون در نزد ما موجود است و شيخ «مفيد» -رحمه اللّه-آن را نوشته و اوّل آن با مسأله اى درباره عصمت انبيا-عليهم السّلام-آغاز مى شود، آمده است: «از معصوم -عليه السّلام-پرسيده شد: اوّل ماه شب است يا روز؟ فرمود: شب.» از اين رو، درست اين است كه اين دو دعا در شب اوّل ماه ذكر شود، لذا آن دو را در اين باب ذكر كرديم: اين دعا به چندين سند روايت شده است
وَ إِنَّمَا أَذْكُرُ هَاهُنَا لَفْظَ ابْنِ بَابَوَيْهِ مِنْ كِتَابِ مَنْ لَا يَحْضُرُهُ الْفَقِيهُ فَقَالَ مَا هَذَا لَفْظُهُ: وَ رُوِيَ عَنِ الْعَبْدِ الصَّالِحِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ ع فَقَالَ
و ما در اينجا آن را به نقل از كتاب «من لا يحضره الفقيه» نوشته «ابن بابويه» نقل مى كنيم. شيخ «صدوق» -رحمه اللّه- آورده است: «از عبد صالح حضرت موسى بن جعفر-عليهما السّلام-روايت شده است كه فرمود:
ادْعُ بِهَذَا الدُّعَاءِ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ مُسْتَقْبِلَ دُخُولِ السَّنَةِ وَ ذَكَرَ أَنَّ مَنْ دَعَا بِهِ مُخْلِصاً مُحْتَسِباً لَمْ يُصِبْهُ فِي تِلْكَ السَّنَةِ فِتْنَةٌ وَ لَا أَذِيَّةٌ [وَ لَا آفَةٌ] فِي دِينِهِ وَ دُنْيَاهُ وَ بَدَنِهِ وَ وَقَاهُ اللَّهُ شَرَّ مَا يَأْتِي بِهِ فِي تِلْكَ السَّنَةِ
اين دعا را در ماه رمضان، در آستانهى ورود سال بخوان و نيز فرمود: هر كس اين دعا را با اخلاص و فقط براى خدا بخواند، در آن سال هيچ آشوب و آسيبى در دين و دنيا و بدنش به او نمى رسد و خداوند او را از شرّ حوادث سال آينده، نگاه مى دارد. متن دعا به اين صورت است:
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذِي دَانَ لَهُ كُلُّ شَيْءٍ
«خداوندا، از تو درخواست مى كنم به آن اسم تو كه همه موجودات در برابر آن ذليل هستند
وَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ وَ بِعِزَّتِكَ الَّتِي قَهَرَتْ كُلَّ شَيْءٍ
و به رحمت تو كه هر چيز را فراگرفته است و به عزّتت كه به واسطه آن بر هر چيز چيره اى
وَ بِعَظَمَتِكَ الَّتِي تَوَاضَعَ لَهَا كُلُّ شَيْءٍ وَ بِقُوَّتِكَ الَّتِي خَضَعَ لَهَا كُلُّ شَيْءٍ وَ بِجَبَرُوتِكَ الَّتِي غَلَبَتْ كُلَّ شَيْءٍ
و به عظمتت كه همه موجودات در برابر آن افتاده اند و به توانايى تو كه هر چيز در برابر آن فروتن است و به شكوه چيره ات كه بر همه اشيا غلبه كرده
وَ بِعِلْمِكَ الَّذِي (أَحاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ)[1] يَا نُورُ يَا قُدُّوسُ يَا أَوَّلُ قَبْلَ كُلِّ شَيْءٍ وَ يَا بَاقِي بَعْدَ كُلِّ شَيْءٍ
و به علم تو كه بر هر چيز احاطه دارد. اى نور اى بسيار پاكيزه، اى اوّل از هر چيز، و اى پاينده بعد از هر چيز،
يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُغَيِّرُ النِّعَمَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُنْزِلُ النِّقَمَ
اى خدا اى رحمت گستر، بر محمّد و آل محمّد درود فرست و آن دسته از گناهانم را كه نعمتت را تغيير مى دهد بيامرز و گناهانى كه كيفرها و انتقام ها را فرود مى آورد ببخشاى
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَقْطَعُ الرَّجَاءَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُدِيلُ الْأَعْدَاءَ
و گناهانى را كه اميد را قطع مى كند ببخش و گناهانى كه دشمنان را مسلّط مى كند بيامرز
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَرُدُّ الدُّعَاءَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُنْزِلُ الْبَلَاءَ
و گناهانى كه دعا را ردّ مى كند [و نمى گذارد مستجاب شود] ببخشاى و گناهانى كه بلا را فرود مى آورد بيامرز
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَحْبِسُ غَيْثَ السَّمَاءِ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَكْشِفُ الْغِطَاءَ
و گناهانى كه موجب عدم ريزش باران آسمان مى شود ببخش و گناهانى كه پرده را برمى دارد ببخشاى
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ
و گناهانى كه موجب مرگ زودرس مى شود بيامرز
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُورِثُ النَّدَمَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَهْتِكُ الْعِصَمَ
و گناهانى كه پشيمانى به بار مى آورد ببخشاى و گناهانى كه پرده ها را مى درد بيامرز
[وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَرْفَعُ الْقِسَمِ] وَ أَلْبِسْنِي دِرْعَكَ الْحَصِينَةَ الَّتِي لَا تُرَامُ وَ عَافِنِي مِنْ شَرِّ مَا أَخَافُ بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ فِي مُسْتَقْبَلِ سَنَتِي هَذِهِ
[و گناهانى كه قسمت ها و چيزهاى مقدّر شده را برمى دارد و از بين مى برد، بيامرز] و سپر محفوظ خود را كه كسى نمى تواند آهنگ [دريدن] را بكند به من بپوشان و از شرّ آنچه در شبانه روز سال آينده از آن بيم دارم، عافيت بخش.
اللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَوَاتِ السَّبْعِ وَ رَبَّ الْأَرَضِينَ السَّبْعِ وَ مَا فِيهِنَّ وَ مَا بَيْنَهُنَّ
خدايا، اى پروردگار آسمان ها و زمين هاى هفتگانه و آنچه در آن ها و ميان آن ها وجود دارد
وَ رَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ وَ رَبَّ السَّبْعِ الْمَثَانِي وَ الْقُرْآنِ الْعَظِيمِ
و پروردگار عرش بزرگ و پروردگار هفت آيه پىدرپى [سوره حمد] و قرآن عظيم
وَ رَبَّ إِسْرَافِيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ جَبْرَئِيلَ وَ رَبَّ مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ وَ سَيِّدِ الْمُرْسَلِينَ
و پروردگار اسرافيل و ميكائيل و جبرئيل و پروردگار حضرت محمّد خاتم پيامبران و سرور رسولان،
أَسْأَلُكَ بِكَ وَ بِمَا تَسَمَّيْتَ بِهِ [سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ] يَا عَظِيمُ أَنْتَ الَّذِي تَمُنُّ بِالْعَظِيمِ
به [حقّ] تو و اسما و كمالاتى كه بدان آراسته اى، از تو درخواست مى كنم، اى خداى بزرگى كه چيزهاى بزرگ را مى بخشى
وَ تَدْفَعُ كُلَّ مَحْذُورٍ وَ تُعْطِي كُلَّ جَزِيلٍ وَ تُضَاعِفُ مِنَ الْحَسَنَاتِ الْكَثِيرِ بِالْقَلِيلِ وَ تَفْعَلُ مَا تَشَاءُ يَا قَدِيرُ
و هر چيز بيمناك را دور مى رانى و فراوان مى بخشى و به واسطه عمل اندك پاداش هاى نيكو و بسيار و دو چندان عطا مى كنى و هرچه بخواهى انجام مى دهى. اى توانا
يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
اى خدا اى رحمتگر، بر محمّد و آل محمّد درود فرست
وَ أَلْبِسْنِي فِي مُسْتَقْبَلِ سَنَتِي هَذِهِ سِتْرَكَ وَ أَضِئْ وَجْهِي بِنُورِكَ وَ أَحِبَّنِي [أَحْيِنِي] بِمَحَبَّتِكَ
و در سال آينده پوشش خود را به من بپوشان و رويم را به نور خود روشن گردان و به محبّت خود دوستم بدار [زنده ام كن]
وَ بَلِّغْ بِي رِضْوَانَكَ وَ شَرِيفَ كَرَائِمِكَ وَ جَزِيلَ [جَسِيمَ] عَطَائِكَ مِنْ خَيْرِ مَا عِنْدَكَ
و مرا به خشنودى و كرامت هاى باارزش و عطاى فراوان [بزرگ]خود نايل گردان،
وَ مِنْ خَيْرِ مَا أَنْتَ مُعْطِيهِ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ سِوَى مَنْ لَا يَعْدِلُهُ عِنْدَكَ أَحَدٌ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ أَلْبِسْنِي مَعَ ذَلِكَ عَافِيَتَكَ
از خيراتى كه نزد تو است و به هريك از آفريدگانت عطا مى كنى-به جز كسى كه هيچ كس در دنيا و آخرت با او برابرى نمى كند [معصومين-درود بر آنان-]-به من برسان و همراه با اين ها عافيتت را به من بپوشان.
يَا مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوَى وَ يَا شَاهِدَ كُلِّ نَجْوَى وَ يَا عَالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ وَ يَا دَافِعَ مَا تَشَاءُ مِنْ بَلِيَّةٍ
اى جايگاه هر گله و شكوه و اى شاهد هر رازگويى و اى آگاه به هر نهانى و اى دفع كننده بلاها،
يَا كَرِيمَ الْعَفْوِ يَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ تَوَفَّنِي عَلَى مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَ فِطْرَتِهِ
اى كسى كه عفو تو بزرگوارانه و گذشت تو زيبا است، مرا بر آيين و سرشت حضرت ابراهيم
وَ عَلَى دِينِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَى خَيْرِ الْوَفَاةِ
و بر دين و شيوه حضرت محمّد-درود و سلام خدا بر او و خاندان او-و بر بهترين مرگ بميران،
فَتَوَفَّنِي مُوَالِياً لِأَوْلِيَائِكَ [وَ] مُعَادِياً لِأَعْدَائِكَ اللَّهُمَّ وَ امْنَعْنِي مِنْ كُلِّ عَمَلٍ أَوْ فِعْلٍ أَوْ قَوْلٍ يُبَاعِدُنِي مِنْكَ
درحالى كه دوستدار دوستداران و دشمن دشمنانت باشم. خداوندا، در اين سال از هر عمل و كار و سخنى كه مرا از تو دور مى كند، بازدار
وَ اجْلِبْنِي إِلَى كُلِّ عَمَلٍ أَوْ فِعْلٍ أَوْ قَوْلٍ يُقَرِّبُنِي مِنْكَ فِي هَذِهِ السَّنَةِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
و به سوى هر عمل و كار و سخنى كه به تو نزديك مى كند بكش، اى مهربان ترين مهربانان،
وَ امْنَعْنِي مِنْ كُلِّ عَمَلٍ أَوْ فِعْلٍ أَوْ قَوْلٍ يَكُونُ مِنِّي أَخَافُ سُوءَ عَاقِبَتِهِ وَ أَخَافُ مَقْتَكَ إِيَّايَ عَلَيْهِ
و از هر عمل و كار و سخنى كه از فرجام بد آن و نيز از ناخوشايندى تو بر خود بيم دارم بازدار،
حِذَارَ أَنْ تَصْرِفَ وَجْهَكَ الْكَرِيمَ عَنِّي فَأَسْتَوْجِبَ بِهِ نَقْصاً مِنْ حَظٍّ لِي عِنْدَكَ يَا رَءُوفُ يَا رَحِيمُ
تا مبادا روى گرامىات را از ما بگردانى و در اثر آن مستوجب كاهش بهره ام در نزد تو گردم اى مهرورز اى مهربان.
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي فِي مُسْتَقْبَلِ هَذِهِ السَّنَةِ فِي حِفْظِكَ وَ جِوَارِكَ وَ كَنَفِكَ
خدايا، در سال آينده مرا در حفظ و كنار و تحت حمايت خود قرار ده
وَ جَلِّلْنِي عَافِيَتَكَ وَ هَبْ لِي كَرَامَتَكَ عَزَّ جَارُكَ وَ جَلَّ ثَنَاؤُكَ وَ لَا إِلَهَ غَيْرُكَ
و عافيتت را به من بپوشان و كرامتت را به من ارزانى دار. همسايه [فرد مورد حمايت] تو سرافراز و ثناى تو بزرگ است و معبودى جز تو وجود ندارد.
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي تَابِعاً لِصَالِحِي مَنْ مَضَى مِنْ أَوْلِيَائِكَ
خدايا، مرا پيرو اولياى شايسته گذشته ات بگردان
وَ أَلْحِقْنِي بِهِمْ وَ اجْعَلْنِي مُسَلِّماً لِمَنْ قَالَ بِالصِّدْقِ عَلَيْكَ مِنْهُمْ
و به آنان ملحق كن و تسليم آن دسته از اوليائت كه به راستى از تو سخن گفتند، قرار ده.
وَ أَعُوذُ بِكَ يَا إِلَهِي أَنْ تُحِيطَ بِي خَطِيئَتِي وَ ظُلْمِي وَ إِسْرَافِي عَلَى نَفْسِي وَ اتِّبَاعِي لِهَوَايَ
اى معبود من، به تو پناه مى برم از اين كه گناه و ستم و اسرافم بر خود و پيروى از هواى نفس
وَ اشْتِغَالِي بِشَهَوَاتِي [وَ اسْتِعْمَالِ شَهَوَاتِي] فَيَحُولَ ذَلِكَ بَيْنِي وَ بَيْنَ رَحْمَتِكَ وَ رِضْوَانِكَ فَأَكُونَ مَنْسِيّاً عِنْدَكَ مُتَعَرِّضاً لِسَخَطِكَ وَ نَقِمَتِكَ [نقمتك]
و سرگرم شدن به خواسته هاى آن [به كار زدن خواسته هاى آن] بر من احاطه كند و در نتيجه ميان من و رحمت و خشنودى تو فاصله ايجاد كند و در اثر آن نزد تو فراموش گرديده و در معرض خشم و انتقام تو قرار گيرم.
اللَّهُمَّ وَفِّقْنِي لِكُلِّ عَمَلٍ صَالِحٍ تَرْضَى بِهِ عَنِّي وَ قَرِّبْنِي إِلَيْكَ زُلْفَى
خداوندا، به هر عمل شايسته اى كه به واسطه آن از من خشنود مى گردى، موفق كن و چنان كه شايسته است به سوى خود نزديك كن.
اللَّهُمَّ كَمَا كَفَيْتَ نَبِيَّكَ مُحَمَّداً صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَوْلَ عَدُوِّهِ وَ فَرَّجْتَ هَمَّهُ
خدايا، چنان كه پيامبرت حضرت محمّد-درودهاى تو بر او و خاندان او-را از بيم دشمنش كفايت نمودى و ناراحتى او را برطرف
وَ كَشَفْتَ كَرْبَهُ وَ صَدَقْتَهُ وَعْدَكَ وَ أَنْجَزْتَ لَهُ عَهْدَكَ
و اندوه او را زدودى و نويد خود به او را، به راستى پيوستى و به پيمان خود با او وفا كردى،
اللَّهُمَّ فَبِذَلِكَ فَاكْفِنِي هَوْلَ هَذِهِ السَّنَةِ وَ آفَاتَهَا وَ أَسْقَامَهَا وَ فِتْنَتَهَا [وَ فِتَنَهَا] وَ شُرُورَهَا وَ أَحْزَانَهَا وَ ضِيقَ الْمَعَاشِ فِيهَا
خدايا به همين ها سوگند، بيم و آسيب ها و بيمارى ها و آشوب ها و بدى ها و اندوه ها و تنگى روزى در سال آينده را در رابطه با من كفايت كن
وَ بَلِّغْنِي بِرَحْمَتِكَ كَمَالَ الْعَافِيَةِ بِتَمَامِ دَوَامِ النِّعْمَةِ عِنْدِي إِلَى مُنْتَهَى أَجَلِي
و با اتمام نعمت دايمى تا منتهاى سرآمد عمرم، به رحمت خود مرا به كمال عافيت نايل گردان.
أَسْأَلُكَ سُؤَالَ مَنْ أَسَاءَ وَ ظَلَمَ وَ اسْتَكَانَ وَ اعْتَرَفَ
از تو همانند كسى كه بدى و ستم كرده و با فروتنى و اعتراف درخواست مى كند، درخواست مى كنم
أَنْ تَغْفِرَ لِي مَا مَضَى مِنَ الذُّنُوبِ الَّتِي حَصَرَتْهَا حَفَظَتُكَ وَ أَحْصَتْهَا كِرَامُ مَلَائِكَتِكَ عَلَيَّ
كه گناهان گذشته مرا كه حافظان [اعمال] تو حفظ كرده و فرشتگان گرامى ات به شماره درآورده اند، بيامرزى
وَ أَنْ تَعْصِمَنِيَ اللَّهُمَّ مِنَ الذُّنُوبِ فِي مَا بَقِيَ مِنْ عُمُرِي إِلَى مُنْتَهَى أَجَلِي يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ
و نيز اى خدا، در باقيمانده عمرم تا منتهاى سرآمد عمر از انجام گناه معصوم بدارى. اى خدا اى رحمت گستر،
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ
بر حضرت محمّد و اهل بيت او درود فرست
وَ آتِنِي كُلَّ مَا سَأَلْتُكَ وَ رَغِبْتُ فِيهِ إِلَيْكَ فَإِنَّكَ أَمَرْتَنِي بِالدُّعَاءِ وَ تَكَفَّلْتَ بِالْإِجَابَةِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
و هر چه از تو خواستم و خواهش كردم، عطايم كن؛ زيرا خود به دعا امر كرده و عهده دار اجابت آن شده اى. اى مهربان ترين مهربانان