نماز مستحبی صد رکعتی در شب نیمه شعبان (اقبال الاعمال)
۰۵ اردیبهشت ۱۳۹۵ 0 ادعیه و زیاراتالجزء الثانی؛ الباب التاسع فيما نذكره من فضل شهر شعبان و فوائده و كمال موائده و موارده و فيه فصول؛ فصل فيما نذكره من فضل ليلة النصف من شعبان من أمر عظيم و صلاة مائة ركعة و ذكر كريم
جلد دوم؛ باب نهم: فضیلت ماه شعبان و مزایا و اعمال ماه و در این باب فصل هایی قرار دارد، فصل چهل و چهارم، فضيلت و عظمت شب نيمهى شعبان و نماز صد ركعتى مخصوص آن، (ششمین نماز):
أَقُولُ وَ فِي رِوَايَةٍ أُخْرَى فِي فَضْلِ هَذِهِ الْمِائَةِ رَكْعَةٍ كُلُّ رَكْعَةٍ بِالْحَمْدِ[1] مَرَّةً وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ[2] مَا وَجَدْنَاهُ قَالَ رَاوِي الْحَدِيثِ-: وَ لَقَدْ حَدَّثَنِي ثَلَاثُونَ مِنْ أَصْحَابِ مُحَمَّدٍ ص أَنَّهُ قَالَ
در روايت ديگر در رابطه با فضيلت صد ركعت نماز-در هر ركعت سورهى «حمد» یک بار و سورهى «قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ» ده بار-آمده است كه راوى حديث مىگويد: سی تن از اصحاب حضرت محمد-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-به من گفتند كه [رسول خدا -صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-فرمود:]
مَنْ صَلَّى هَذِهِ الصَّلَاةَ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ نَظَرَ اللَّهُ إِلَيْهِ سَبْعِينَ نَظْرَةً وَ قَضَى لَهُ بِكُلِّ نَظْرَةٍ سَبْعِينَ حَاجَةً أَدْنَاهَا الْمَغْفِرَةُ
هركس اين نماز را در اين شب بخواند، خداوند هفتاد بار به او نظر [رحمت]مىكند و در هربار كه به او نظر مىكند، هفتاد حاجت او را برآورده مىكند كه كمترين آن حاجتها آمرزش او است.
ثُمَّ لَوْ كَانَ شَقِيّاً وَ طَلَبَ السَّعَادَةَ لَأَسْعَدَهُ اللَّهُ (يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتابِ)[3]
از اين گذشته، اگر بدبخت باشد و درخواست نيكبختى كند، قطعا خداوند او را نيكبخت مىگرداند؛ زيرا: «خداوند هرچه را بخواهد، زدوده و يا استوار مىكند و كتاب مادر نزد او است.»
وَ لَوْ كَانَ وَالِدَاهُ مِنْ أَهْلِ النَّارِ وَ دَعَا لَهُمَا أُخْرِجَا مِنَ النَّارِ بَعْدَ أَنْ لَا يُشْرِكَا بِاللَّهِ شَيْئاً
و اگر پدر و مادر او اهل جهنم باشند و او براى آنها دعا كند، به شرط اينكه به خدا شرك نورزيده باشند، آن دو از جهنم بيرون آورده مىشوند
وَ مَنْ صَلَّى هَذِهِ الصَّلَاةَ قَضَى اللَّهُ لَهُ كُلَّ حَاجَةٍ طَلَبَ وَ أَعَدَّ لَهُ فِي الْجَنَّةِ مَا لَا عَيْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ
و نيز هركس اين نماز را بخواند، خداوند همهى حوايجى را كه درخواست نموده برآورده مىكند و نعمتهايى در بهشت به او عطا مىكند كه هيچ ديدهاى نديده و هيچ گوشى نشنيده است.
وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ نَبِيّاً مَنْ صَلَّى هَذِهِ الصَّلَاةَ يُرِيدُ بِهَا وَجْهَ اللَّهِ تَعَالَى جَعَلَ اللَّهُ لَهُ نَصِيباً فِي أَجْرِ جَمِيعِ مَنْ عَبَدَ اللَّهَ تِلْكَ اللَّيْلَةَ
سوگند به خدايى كه به حق مرا به پيامبرى برانگيخت، هركس اين نماز را بخواند و مقصودش از آن كسب خشنودى خداوند متعال باشد، خداوند در پاداش تمام كسانى كه در اين شب به عبادت خدا پرداختهاند، سهمى براى او قرار مىدهد
وَ يَأْمُرُ الْكِرَامَ الْكَاتِبِينَ أَنْ يَكْتُبُوا لَهُ الْحَسَنَاتِ وَ يَمْحُوا عَنْهُ السَّيِّئَاتِ حَتَّى لَا يَبْقَى لَهُ سَيِّئَةٌ وَ لَا يَخْرُجُ مِنَ الدُّنْيَا
و به فرشتگان گرامى كه اعمال انسانها را مىنويسند دستور مىدهد كه براى او اعمال نيك بنويسند و گناهان او را بزدايند به حدى كه هيچ گناهى براى او باقى نماند و از دنيا نمىرود
حَتَّى يَرَى مَنْزِلَهُ مِنَ الْجَنَّةِ وَ يَبْعَثُ اللَّهُ لَهُ [إليه] مَلَائِكَةً يُصَافِحُونَ وَ يُسَلِّمُونَ عَلَيْهِ وَ يُحْشَرُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَعَ الْكِرَامِ الْبَرَرَةِ
تا اينكه جايگاه خود را در بهشت ببيند و نيز خداوند فرشتگانى را به سوى او مىفرستد تا با او دست داده و بر او سلام كنند و نيز در روز قيامت همراه با افراد گرامى و نيك محشور مىگردد
فَإِنْ مَاتَ قَبْلَ الْحَوْلِ مَاتَ شَهِيداً وَ يُشَفَّعُ فِي سَبْعِينَ أَلْفاً مِنَ الْمُوَحِّدِينَ فَلَا يَضْعُفُ عَنِ الْقِيَامِ تِلْكَ اللَّيْلَةَ إِلَّا شَقِيٌ
و اگر پيش از تمام شدن آن سال از دنيا برود، شهيد از دنيا مىرود و شفاعت او در رابطه با هفتاد هزار تن از اهل توحيد پذيرفته مىشود و جز افراد بدبخت از شبخيزى در اين شب احساس سستى و ضعف نمىكنند.
إن قيل ما تأويل أن ليلة النصف من شعبان يقسم الآجال و الأرزاق و قد تظاهرت [تظافرت] الروايات أن تقسيم الآجال و الأرزاق ليلة القدر في شهر رمضان فالجواب لعل المراد أن قسمة الآجال و الأرزاق التي يحتمل أن تمحى و تثبت ليلة نصف شعبان و الآجال و الأرزاق المحتومة ليلة القدر أو لعل قسمتها في اللوح المحفوظ ليلة نصف شعبان- و قسمتها بتفريقها بين عباده ليلة القدر أو لعل قسمتها في ليلة القدر و في ليلة النصف من شعبان أن يكون معناه أن الوعد بهذه القسمة في ليلة القدر كان في ليلة نصف شعبان فيكون معناه أن قسمتها ليلة القدر كان ابتداء الوعد به أو تقديره ليلة نصف شعبان كما لو أن سلطانا وعد إنسانا أن يقسم عليه مالا [الأموال] في ليلة القدر و كان وعده به ليلة نصف شعبان فيصح أن يقال عن الليلتين أن ذلك قسم فيهما
اگر گفته شود تأويل و توجيه اين بخش از روايت گذشته كه فرمود: «سرآمد عمر انسانها در شب نيمهى شعبان مشخص مىشود و روزىها در آن تقسيم مىگردد.» با اينكه در احاديث بسيار آمده است: «سرآمد عمر انسانها در شب قدر كه در ماه رمضان واقع است، مشخص مىگردد و روزىها در آن شب تقسيم مىشود.» چيست؟ ، در پاسخ مىگوييم: 1 . شايد مراد اين باشد كه تعيين سرآمد عمر انسانها و تقسيم روزىها كه در شب نيمهى شعبان صورت مىگيرد، امكان محو و اثبات در آن وجود دارد؛ ولى آنچه در شب قدر مشخص مىگردد، حتمى است. 2 . شايد مقصود اين باشد كه در شب نيمهى شعبان در علم الهى معين و تقسيم مىگردد و در شب قدر بين بندگانش مشخص و تقسيم مىشود. 3 . احتمال ديگر اين است كه در شب نيمهى شعبان در لوح محفوظ مشخص مىشود؛ و در شب قدر بين بندگان تقسيم مىشود. 4 . احتمال ديگر اين است كه در شب نيمهى شعبان وعدهى تعيين سرآمد عمر انسانها و تقسيم روزىها در شب قدر داده مىشود و در نتيجه در شب نيمه شعبان وعدهى تعيين و تقسيم آن داده مىشود، يا اينكه در شب نيمهى شعبان مقدر مىگردد؛ و سرانجام در شب قدر تقسيم مىگردد؛ چنانكه پادشاهى در شب نيمهى شعبان وعده بدهد كه در شب قدر اموالى را به كسى عطا خواهد كرد. بدين ترتيب درست است در مورد هر دو شب گفته شود سرآمد عمر انسانها در آن تعيين و روزىها تقسيم و مشخص مىگردد.
وَ رُوِيَ عَنِ السَّيِّدِ يَحْيَى بْنِ الْحُسَيْنِ فِي كِتَابِ الْأَمَالِي حَدِيثاً أَسْنَدَهُ إِلَى مَوْلَانَا عَلِيٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص
«سيد يحيى بن حسين» در كتاب «الامالى» نقل كرده است كه مولى على-عليه السّلام- فرمود كه رسول خدا-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-فرمود:
مَنْ صَلَّى لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ مِائَةَ رَكْعَةٍ بِأَلْفِ مَرَّةٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ يَمُوتُ الْقُلُوبُ وَ لَمْ يَمُتْ حَتَّى يَرَى مِائَةَ مَلَكٍ يُؤْمِنُونَهُ مِنْ عَذَابِ اللَّهِ
هركس در شب نيمهى شعبان صد ركعت نماز با هزار بار «قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ» بخواند، آن روز كه دلها مىميرد، دل او نمىميرد و از دنيا نمىرود تا اينكه ببيند صد فرشته او را از عذاب الهى ايمنى مىدهند؛
ثَلَاثُونَ مِنْهُمْ يُبَشِّرُونَهُ بِالْجَنَّةِ وَ ثَلَاثُونَ كَانُوا يَعْصِمُونَهُ مِنَ الشَّيْطَانِ وَ ثَلَاثُونَ يَسْتَغْفِرُونَ لَهُ آنَاءَ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ وَ عَشَرَةٌ يَكِيدُونَ مَنْ كَادَه
سی تن از آن فرشتهها به او بشارت بهشت داده و سی تن او را از شيطان مصون و محفوظ مىدارند و سی تن در لحظات شبانهروز براى او استغفار مىكنند و ده تن از آنها، هركس را كه قصد مكر و فريب او را داشته باشند، دچار مكر و فريب مىكنند.