نماز مستحبی شب آخر ماه رمضان (اقبال الاعمال)
۱۰ خرداد ۱۳۹۵ 0 ادعیه و زیاراتالجزء الأول؛ أبواب أحكام شهر رمضان؛ الباب الرابع و الثلاثين فيما نذكره من زيادات و دعوات في آخر ليلة منه
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب سی و چهارم- اعمال و دعاهای مخصوص شب سی ام ماه رمضان، نماز مخصوص شب آخر رمضان:
وَ مِنْ [فَمِنْ] ذَلِكَ مَا رَوَاهُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ الدُّورْيَسْتِيُّ مِنْ كِتَابِ الْحُسْنَى بِإِسْنَادِهِ إِلَى النَّبِيِّ ص أَنَّهُ قَالَ
«جعفر بن محمّد دوريستى» در كتاب «الحسنى» به سند خود نقل كرده است كه پيامبر اكرم-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-فرمود:
مَنْ صَلَّى آخِرَ لَيْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ عَشْرَ رَكَعَاتٍ يَقْرَأُ فِي كُلِّ رَكْعَةٍ فَاتِحَةَ الْكِتَابِ مَرَّةً وَاحِدَةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ يَقُولُ فِي رُكُوعِهِ وَ سُجُودِهِ عَشْرَ مَرَّاتٍ
«هركس در شب آخر ماه رمضان ده ركعت نماز بخواند، به اين صورت كه در هر ركعت يك بار فاتحة الكتاب و ده بار «قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ» بخواند و در ركوع و سجده ده بار بگويد:
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ
منزه است خدا و ستايش مخصوص اوست و معبود حقى جز خدا نيست و خدا بزرگتر از هر چيز است
وَ يَتَشَهَّدُ فِي كُلِّ رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ يُسَلِّمُ فَإِذَا فَرَغَ مِنْ آخِرِ عَشْرِ رَكَعَاتٍ قَالَ بَعْدَ فَرَاغِهِ مِنَ التَّسْلِيمِ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ أَلْفَ مَرَّةٍ فَإِذَا فَرَغَ مِنَ الِاسْتِغْفَارِ سَجَدَ وَ يَقُولُ فِي سُجُودِهِ
و در هر دو ركعت تشهد و سلام بگويد و وقتى ده ركعت را به پايان برد، بعد از فراغت از سلام نماز هزار بار «أستغفر اللّه» بگويد و وقتى استغفار را به پايان برد، سجده نموده و در حال سجده بگويد:
يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا رَحْمَانَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِيمَهُمَا يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
اى زنده اى پاينده، اى شكوهمند اى بزرگوار، اى رحمت‌گستر و مهربان در دنيا و آخرت، اى مهربان‌ترين مهربانان،
يَا إِلَهَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ تَقَبَّلْ مِنَّا صَلَاتَنَا وَ صِيَامَنَا وَ قِيَامَنَا
اى معبود اولين و آخرين، گناهان ما را بيامرز و نماز و روزه و شب خيزى ما را بپذير.
قَالَ النَّبِيُّ ص وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ نَبِيّاً إِنَّ جَبْرَئِيلَ أَخْبَرَنِي عَنْ إِسْرَافِيلَ عَنْ رَبِّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَنَّهُ لَا يَرْفَعُ رَأْسَهُ مِنَ السُّجُودِ حَتَّى يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُ
پيامبر اكرم-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-فرمود: «به كسى كه به حقّ، مرا به پيامبرى برانگيخت سوگند، جبرئيل به نقل از اسرافيل و او به نقل از پروردگار-تبارك و تعالى-خبر داد كه اين شخص سر از سجده برنمى‌دارد مگر اين‌كه خداوند او را مى‌آمرزد
وَ يَتَقَبَّلَ مِنْهُ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ يَتَجَاوَزَ عَنْ ذُنُوبِهِ وَ إِنْ كَانَ قَدْ أَذْنَبَ سَبْعِينَ ذَنْباً كُلُّ ذَنْبٍ مِنْهُ أَعْظَمُ مِنْ ذُنُوبِ الْعِبَادِ وَ يَتَقَبَّلَ مِنْ جَمِيعِ أَهْلِ الْكُورَةِ الَّتِي هُوَ فِيهَا
و ماه رمضان را از او مى‌پذيرد و از گناهانش درمى‌گذرد، اگرچه ٧٠ گناه كرده باشد، و هر گناه از اين هفتاد گناه بزرگتر از گناهان همه‌ى بندگان باشد و نيز خداوند [اعمال]ماه رمضان اهالى شهر و منطقه‌اى را كه او در آن است، مى‌پذيرد.»
فَقَالَ النَّبِيُّ ص لِجَبْرَئِيلَ ع يَا جَبْرَئِيلُ يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنْهُ خَاصَّةً شَهْرَ رَمَضَانَ وَ مِنْ أَهْلِ بِلَادِهِ عَامَّةً فَقَالَ نَعَمْ وَ الَّذِي بَعَثَكَ إِنَّهُ مِنْ كَرَامَتِهِ عَلَيْهِ وَ عِظَمِ مَنْزِلَتِهِ لَدَيْهِ
پيامبر اكرم-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-از جبرئيل-عليه السّلام-پرسيد: «خداوند [اعمال]ماه رمضان را هم از او مى‌پذيرد و هم از عموم اهالى آبادى او؟» فرمود: «سوگند به خدايى كه تو را برانگيخت، بله. اين از كرامت و منزلت بزرگ بنده در نزد خدا است.
يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنْهُ وَ مِنْهُمْ صَلَاتَهُمْ وَ صِيَامَهُمْ وَ قِيَامَهُمْ وَ يَغْفِرُ لَهُمْ ذُنُوبَهُمْ وَ يَسْتَجِيبُ لَهُمْ دُعَاءَهُمْ وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ إِنَّهُ مَنْ صَلَّى هَذِهِ الصَّلَاةَ وَ اسْتَغْفَرَ هَذَا الِاسْتِغْفَارَ
خداوند نماز و روزه و شب‌خيزى همه‌ى آنان را مى‌پذيرد و گناهانشان را مى‌آمرزد و دعايشان را مستجاب مى‌كند.» رسول خدا-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-در ادامه فرمود: «سوگند به كسى كه مرا به حق برانگيخت، هركس اين نماز را همراه با استغفار آن به‌جا آورد،
يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنْهُ صَلَاتَهُ وَ صِيَامَهُ وَ قِيَامَهُ وَ يَغْفِرُ لَهُ وَ يَسْتَجِيبُ لَهُ دُعَاءَهُ لَدَيْهِ لِأَنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَقُولُ فِي كِتَابِهِ
خداوند-تبارك و تعالى- نماز و روزه و شب‌خيزى او را قبول نموده و او را مى‌آمرزد و دعاى او را مستجاب مى‌كند؛ زيرا در كتاب خود مى‌فرمايد:
(اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كانَ غَفَّاراً)[1]
«از پروردگارتان آمرزش‌خواهى كنيد؛ زيرا او بسيار آمرزنده است»
وَ يَقُولُ (وَ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ)[2]
و نيز مى‌فرمايد: «و از پروردگارتان طلب آمرزش نموده، سپس به درگاه او توبه كنيد.»
وَ قَالَ: (وَ الَّذِينَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ)[3]
هم‌چنين مى‌فرمايد: «و كسانى كه چون كار زشتى كنند، يا بر خود ستم روا دارند، خدا را به ياد مى‌آورند و براى گناهانشان آمرزش مى‌خواهند. و چه كسى جز خدا گناهان را مى‌آمرزد؟ !»
وَ يَقُولُ عَزَّ وَ جَلَ (وَ أَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُمْ مَتاعاً حَسَناً إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى وَ يُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ)[4]
نيز مى‌فرمايد: «و اين‌كه از پروردگارتان آمرزش بخواهيد، سپس به درگاه او توبه كنيد، تا اين‌كه شما را با بهره‌مندى نيكويى تا زمانى معيّن بهره‌مند سازد و به هر شايسته‌ى نعمتى، از كرم خود عطا كند»
وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَ (وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كانَ تَوَّاباً)[5]
و نيز مى‌فرمايد: و از او آمرزش بخواه، زيرا او بسيار توبه‌پذير است.
ثُمَّ قَالَ النَّبِيُّ ص هَذِهِ هَدِيَّةٌ لِي خَاصَّةً وَ لِأُمَّتِى مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ لَمْ يُعْطِهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَحَداً مِمَّنْ كَانَ قَبْلِي مِنَ الْأَنْبِيَاءِ وَ غَيْرِهِمْ
سپس پيامبر اكرم -صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-فرمود: «اين هديه، مخصوص من و امّت من-اعمّ از مردان و زنان- است و خداوند-عزّ و جلّ-آن را به هيچ‌كس از پيامبران پيش از من و غير آنان، نداده است.»
[1]) سوره نوح، آیه 10 [2]) سوره هود، آیه 90 [3]) سوره آل عمران، آیه 135 [4]) سوره هود، آیه 3
[5]) سوره النصر، آیه 3
[1]) سوره نوح، آیه 10 [2]) سوره هود، آیه 90 [3]) سوره آل عمران، آیه 135 [4]) سوره هود، آیه 3
[5]) سوره النصر، آیه 3
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
