دعای وداع ماه رمضان (اقبال الاعمال)
۱۱ خرداد ۱۳۹۵ 0 ادعیه و زیاراتالجزء الأول؛ أبواب أحكام شهر رمضان؛ الباب الرابع و الثلاثين فيما نذكره من زيادات و دعوات في آخر ليلة منه
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب سی و چهارم- اعمال و دعاهای مخصوص شب سی ام ماه رمضان، چهارمین دعای وداع ماه رمضان:
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب سی و چهارم- اعمال و دعاهای مخصوص شب سی ام ماه رمضان، چهارمین دعای وداع ماه رمضان:
رَوَيْنَا بِعِدَّةِ طُرُقٍ إِلَى مُحَمَّدِ بْنِ يَعْقُوبَ بِإِسْنَادِهِ إِلَى أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي وَدَاعِ شَهْرِ رَمَضَانَ نَقَلْنَاهُ مِنْ خَطِّ جَدِّي أَبِي جَعْفَرٍ الطُّوسِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ
«محمّد بن يعقوب كلينى» -رحمه اللّه-به سند خود نقل مى‌كند كه امام صادق-عليه السّلام- در وداع با ماه رمضان اين دعا را مى‌خواند. ما اين دعا را از روى خطّ جدّم «ابو جعفر طوسى» -رضى اللّه عنه-نقل مى‌كنيم:
اللَّهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ [الْمُنَزَّلِ] عَلَى لِسَانِ نَبِيِّكَ الْمُرْسَلِ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ قَوْلُكَ حَقٌ (شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ)[1]
خداوندا، تو در كتابى كه فروفرستاده‌اى بر زبان پيامبر فرستاده‌ات-درودهاى تو بر او-فرموده‌اى و سخن تو حق است كه: «ماه رمضان، كه قرآن در آن فروفرستاده شده است.»
وَ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ قَدْ تَصَرَّمَ فَأَسْأَلُكَ بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ وَ كَلِمَاتِكَ التَّامَّةِ
و اين ماه رمضان است كه به پايان آمد. پس به روى [اسما و صفات، يا ذات]باكرامت و سخنان كامل تو، از تو خواستارم
إِنْ كَانَ بَقِيَ عَلَيَّ ذَنْبٌ لَمْ تَغْفِرْهُ لِي أَوْ تُرِيدُ أَنْ تُعَذِّبَنِي عَلَيْهِ أَوْ تُقَايِسَنِي بِهِ
كه اگر گناهى بر من باقى مانده كه نيامرزيده‌اى يا مى‌خواهى مرا بر آن كيفر كنى يا عذابت را به من بچشانى،
أَنْ لَا يَطْلُعَ فَجْرُ هَذِهِ اللَّيْلَةِ أَوْ يَنْصَرِمَ هَذَا الشَّهْرُ إِلَّا وَ قَدْ غَفَرْتَهُ لِي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
پيش از طلوع سپيده‌دم اين شب يا پيش از به پايان آمدن اين ماه آن را بيامرزى، اى مهربان‌ترين مهربانان.
اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ بِمَحَامِدِكَ كُلِّهَا أَوَّلِهَا وَ آخِرِهَا مَا قُلْتَ لِنَفْسِكَ مِنْهَا
خداوندا، ستايش تو را با تمام ستايش‌هايت-اعمّ از اوّل و آخر آن‌ها و آنچه خود براى خويش گفته‌اى
وَ مَا قَالَهُ لَكَ الْخَلَائِقُ الْحَامِدُونَ الْمُجْتَهِدُونَ الْمَعْدُودُونَ الْمُؤْثِرُونَ فِي ذِكْرِكَ وَ شُكْرِكَ [وَ الشُّكْرِ لَكَ]
يا مردمان ستايشگر و كوشا در عبادت و انگشت‌شمار و مقدم دارندگان ياد و سپاس تو گفته‌اند،
الَّذِينَ أَعَنْتَهُمْ عَلَى أَدَاءِ حَقِّكَ مِنْ أَصْنَافِ خَلْقِكَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ الْمُقَرَّبِينَ
همان كسانى كه آنان را بر اداى حقّت يارى نمودى، از انواع آفريده‌هايت، مانند فرشتگان مقرّب
وَ النَّبِيِّينَ وَ الْمُرْسَلِينَ وَ أَصْنَافِ النَّاطِقِينَ الْمُسْتَجِيرِينَ بِكَ [الْمُسَبِّحِينَ لَكَ] مِنْ جَمِيعِ الْعَالَمِينَ
و پيامبران و فرستاده‌شدگان و انواع گويندگان و تسبيح‌گويان [پناه‌جويان]از ميان همه‌ى جهانيان-
عَلَى أَنَّكَ بَلَّغْتَنَا شَهْرَ رَمَضَانَ وَ عَلَيْنَا مِنْ نِعَمِكَ وَ عِنْدَنَا مِنْ قِسْمِكَ وَ إِحْسَانِكَ وَ تَظَاهُرِ امْتِنَانِكَ
در برابر اين‌كه ما را به پايان ماه رمضان رسانيدى و نعمت‌ها و بهره‌ها و نيكى‌ها و بخشش‌هاى فراوان بر ما ارزانى داشتى.
فَبِذَلِكَ لَكَ [فَذَلِكَ لَكَ] مُنْتَهَى الْحَمْدِ الْخَالِدِ الدَّائِمِ الرَّاكِدِ الْمُخَلَّدِ السَّرْمَدِ
پس در برابر همه‌ى اين‌ها منتهاى ستايش جاودانه و پيوسته و ماندگار و پاينده و هميشگى
الَّذِي لَا يَنْفَدُ طُولَ الْأَبَدِ جَلَّ ثَنَاؤُكَ أَعَنْتَنَا عَلَيْهِ
كه براى هميشه پايان نمى‌پذيرد، براى تو باد و نيز ثناى تو والا باد. ما را يارى كردى
حَتَّى قَضَيْتَ عَنَّا صِيَامَهُ وَ قِيَامَهُ مِنْ صَلَاةٍ وَ مَا كَانَ مِنَّا فِيهِ مِنْ بِرٍّ أَوْ نُسُكٍ أَوْ ذِكْرٍ
تا اين‌كه روزه و شب‌خيزى در ماه رمضان را با نماز خواندن و اعمال ديگر مانند نيكوكارى و عبادات و ياد خود، به پايان آوردى.
اللَّهُمَّ فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا بِأَحْسَنِ قَبُولِكَ وَ تَجَاوُزِكَ وَ عَفْوِكَ وَ صَفْحِكَ وَ غُفْرَانِكَ وَ حَقِيقَةِ رِضْوَانِكَ
خداوندا، پس آن را با بهترين پذيرش و گذشت و عفو و چشم‌پوشى و آمرزش و خشنودى راستين از ما بپذير،
حَتَّى تُظْفِرَنَا [تُظَفِّرَنَا] فِيهِ بِكُلِّ خَيْرٍ مَطْلُوبٍ وَ جَزِيلِ عَطَاءٍ مَوْهُوبٍ
تا اين‌كه ما را در اين ماه به همه‌ى خيراتى كه از ما مطلوب است و نيز به عطا و بخشش فراوانت كامياب گردانى
تُؤْمِنَّا فِيهِ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ مَرْهُوبٍ وَ ذَنْبٍ مَكْسُوبٍ
و از تمام امور بيمناك و گناهانى كه انسان مرتكب مى‌شود، ايمن گردانى.
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِعَظِيمِ مَا سَأَلَكَ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِكَ مِنْ كَرِيمِ أَسْمَائِكَ وَ جَزِيلِ ثَنَائِكَ وَ خَاصَّةِ دُعَائِكَ
خداوندا، به خواسته‌هاى بزرگى كه آفريده‌هايت با توسّل به اسماى گرامى و ستايش فراوان و دعاى ويژه از تو درخواست نموده‌اند،
أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
خواهانم كه بر محمّد و آل محمّد درود فرستى
وَ أَنْ تَجْعَلَ شَهْرَنَا هَذَا أَعْظَمَ شَهْرِ رَمَضَانٍ مَرَّ عَلَيْنَا مُنْذُ أَنْزَلْتَنَا إِلَى الدُّنْيَا بَرَكَةً فِي عِصْمَةِ دِينِي وَ خَلَاصِ نَفْسِي
و اين ماه ما را بابركت‌ترين ماه رمضانى كه از آغاز فروفرستادن ما به دنيا، بر ما گذشته است، در زمينه‌ى نگاه‌دارى در امور دينى و رهايى نفس
وَ قَضَاءِ حَاجَتِي وَ تَشْفِيعِي فِي مَسَائِلِي وَ تَمَامِ النِّعْمَةِ عَلَيَّ وَ صَرْفِ السُّوءِ عَنِّي وَ لِبَاسِ الْعَافِيَةِ لِي
و برآوردن خواسته‌ها و شفاعت در درخواست‌ها و اتمام نعمت و دفع بدى‌ها و پوشاندن لباس عافيت بر من، قرار دهى
وَ أَنْ تَجْعَلَنِي بِرَحْمَتِكَ مِمَّنْ حُزْتَ لَهُ لَيْلَةَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَهَا لَهُ خَيْراً (مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ)[2]
و به رحمت خود مرا از كسانى بگردانى كه به درك شب قدر موفق گردانيده‌اى و شب قدر را براى آنان،
فِي أَعْظَمِ الْأَجْرِ وَ كَرَائِمِ الذُّخْرِ وَ طُولِ الْعُمُرِ وَ حُسْنِ الشُّكْرِ وَ دَوَامِ الْيُسْرِ
در زمينه‌ى پاداش بزرگ‌تر و اندوخته‌هاى باارزش و عمر طولانى و سپاسگزارى زيبا و فراوانى [ثروت]پيوسته،بهتر از هزار ماه قرار داده‌اى.
اللَّهُمَّ وَ أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ وَ طَوْلِكَ وَ عَفْوِكَ وَ نَعْمَائِكَ وَ جَلَالِكَ وَ قَدِيمِ إِحْسَانِكَ وَ امْتِنَانِكَ
خدايا، و نيز به حرمت و بخشش و گذشت و نعمت و بزرگى و نيكوكارى و بخشش ديرينه‌ات از تو درخواست مى‌كنم
أَنْ لَا تَجْعَلَهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنَّا بِشَهْرِ [لِشَهْرِي] رَمَضَانَ حَتَّى تُبَلِّغَنَاهُ مِنْ قَابِلٍ عَلَى أَحْسَنِ حَالٍ
كه اين ماه رمضان را آخرين ديدار ما با آن قرار ندهى، بلكه ما را در سال آينده بر بهترين حال به آن برسان
وَ تُعَرِّفَنِي هِلَالَهُ مَعَ النَّاظِرِينَ إِلَيْهِ وَ الْمُتَعَرِّفِينَ لَهُ فِي أَعْفَى عَافِيَتِكَ وَ أَنْعَمِ نِعْمَتِكَ
و هلال آن را با نگرندگان به ماه و كسانى كه درصدد شناخت اوّل ماه برآمده‌اند، در بهترين حال عافيت و كامل‌ترين نعمت
وَ أَوْسَعِ رَحْمَتِكَ وَ أَجْزَلِ قَسْمِكَ اللَّهُمَّ يَا رَبِّيَ الَّذِي لَيْسَ لِي رَبٌّ غَيْرُهُ
و گسترده‌ترين رحمت و فراوان‌ترين بهره‌ها، به ما بشناسان. خداوندا، اى پروردگار من كه هيچ پروردگارى جز تو ندارم،
لَا يَكُونُ هَذَا الْوَدَاعُ مِنِّي وَدَاعَ فَنَاءٍ وَ لَا آخِرَ الْعَهْدِ مِنَ اللِّقَاءِ حَتَّى ترنيه [تُرِيَنِيهِ] مِنْ قَابِلٍ
مبادا كه اين وداع، وداع پايانى من با ماه رمضان و آخرين ديدارم با آن باشد، بلكه چنان كن در سال آينده
فِي أَسْبَغِ النِّعَمِ وَ أَفْضَلِ الرَّجَاءِ وَ أَنَا لَكَ عَلَى أَحْسَنِ الْوَفَاءِ (إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعاءِ)[3]
در فراوان‌ترين نعمت و برترين اميد و بهترين وفادارى آن را به من نشان دهى، به راستى كه تو شنونده‌ى دعا هستى.
اللَّهُمَّ اسْمَعْ دُعَائِي وَ ارْحَمْ تَضَرُّعِي وَ تَذَلُّلِي لَكَ وَ اسْتِكَانَتِي وَ تَوَكُّلِي عَلَيْكَ
خدايا، دعايم را بشنو و بر تضرع و خاكسارى و ذلّت و توكّلم بر تو رحم آر، كه من تسليم توام
فَأَنَا لَكَ سِلْمٌ لَا أَرْجُو نَجَاحاً وَ لَا مُصَافَاةَ [مُعَافَاةً] وَ لَا تَشْرِيفاً وَ لَا تَبْلِيغاً إِلَّا بِكَ وَ مِنْكَ
و اميد كاميابى و عافيت [همدلى]و مشرّف شدن و رسيدن [به ماه رمضان]را جز به تو و از تو ندارم.
فَامْنُنْ عَلَيَّ جَلَّ ثَنَاؤُكَ وَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُكَ بِتَبْلِيغِي شَهْرَ رَمَضَانَ وَ أَنَا مُعَافًى مِنْ كُلِّ مَكْرُوهٍ وَ مَحْذُورٍ وَ مِنْ جَمِيعِ الْبَوَائِقِ
پس-اى خدايى كه ثناى تو والا و اسماى تو پاكيزه است-بر ما منّت نه و ما را به ماه رمضان آينده برسان، درحالى‌كه از همه‌ى ناخوشايندى‌ها و بيم‌ها و از همه‌ى گرفتارى‌ها در عافيت باشيم.
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَعَانَنَا عَلَى صِيَامِ هَذَا الشَّهْرِ وَ قِيَامِهِ حَتَّى بَلَّغَنَا آخِرَ لَيْلَةٍ مِنْهُ
ستايش خدا را كه مرا به روزه‌دارى و شب‌خيزى در اين ماه يارى كرد تا اين‌كه به شب آخر آن رسيدم.
قال الشيخ أبو جعفر الطوسي رحمه الله في الأصل الذي نقلنا منه هذا الوداع بخطه ما هذا لفظه إلى هاهنا رواية الكليني
شيخ «ابو جعفر طوسى» -رحمه اللّه-در كتاب «اصل» خود كه دعاى گذشته را از روى خطّ او نقل كرديم، چنين نوشته است: تا اينجا براساس روايت «كلينى» -رحمه اللّه-بود.
وَ رَوَى إِبْرَاهِيمُ بْنُ إِسْحَاقَ الْأَحْمَرِيُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ الْأَنْصَارِيِّ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ وَ عَنْ جَمَاعَةٍ مِنْ أَصْحَابِهِ عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع
و به سند ديگر از امام صادق-عليه السّلام-نقل شده
مِثْلَ ذَلِكَ وَ زَادَ فِيهِ
همين دعا و در ادامه‌ى آن آمده است:
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِأَحَبِّ مَا دُعِيتَ بِهِ وَ أَرْضَى مَا رَضِيتَ بِهِ عَنْ مُحَمَّدِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ
خداوندا، به محبوب‌ترين دعاهايى كه به درگاهت شده و به موردپسندترين چيزهايى كه به واسطه‌ى -آن از حضرت محمّد-درود و سلام خدا بر او و خاندان او-خشنود گرديدى، خواستارم
أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ لَا تَجْعَلْ وَدَاعِي وَدَاعَ شَهْرِ رَمَضَانَ وَدَاعَ خُرُوجِي مِنَ الدُّنْيَا
كه بر محمّد و آل محمّد درود فرستى و وداع من با ماه رمضان را وداع رفتن از دنيا
وَ لَا وَدَاعَ آخِرِ عِبَادَتِكَ فِيهِ وَ لَا آخِرِ صَوْمِي لَكَ وَ ارْزُقْنِي الْعَوْدَ فِيهِ ثُمَّ الْعَوْدَ فِيهِ بِرَحْمَتِكَ يَا وَلِيَّ الْمُؤْمِنِينَ
و آخرين عبادت و يا روزه‌دارى‌ات در آن قرار مده، بلكه به رحمت خود بازگشت پى‌درپى به آن را روزى‌ام كن-اى سرپرست مؤمنان-
وَ وَفِّقْنِي فِيهِ لِلَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ اجْعَلْهَا لِي خَيْراً (مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ)[4] يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ يَا رَبَّ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ جَاعِلَهَا خَيْراً (مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ)[5]
و به درك شب قدر موفق گردان و شب قدر را براى من برتر از هزار ماه قرار ده، اى پروردگار جهانيان، اى پروردگار شب قدر و گرداننده‌ى آن بهتر از هزار ماه،
رَبَّ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ وَ الْجِبَالِ وَ الْبِحَارِ وَ الظُّلَمِ وَ الْأَنْوَارِ وَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ يَا بَارِئُ يَا مُصَوِّرُ يَا حَنَّانُ يَا مَنَّانُ
اى پروردگار شب و روز و كوه‌ها و درياها و تاريكى‌ها و روشنايى‌ها و زمين و آسمان. اى پديدآورنده اى نگارگر، اى بسيار مهرورز اى بسيار بخشنده،
يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا قَيُّومُ يَا بَدِيعُ لَكَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْيَا وَ الْكِبْرِيَاءُ وَ الْآلَاءُ
اى خدا اى رحمت‌گستر [اى مهربان]، اى پاينده اى نوآفرين، بهترين نام‌ها [و كمالات]و برترين اوصاف و بزرگمنشى از آن تو است.
أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
به نام تو، بسم اللّه الرحمن الرحيم از تو درخواست مى‌كنم كه بر محمّد و آل محمّد درود فرستى
وَ أَنْ تَجْعَلَ اسْمِي فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ فِي السُّعَدَاءِ وَ رُوحِي مَعَ الشُّهَدَاءِ وَ إِحْسَانِي فِي عِلِّيِّينَ
و نام مرا در اين شب جزو نيكبختان و روحم را با شهيدان و نيكوكارى‌ام را در علّيّين [بالاترين جاى بهشت]قرار دهى
وَ إِسَاءَتِي مَغْفُورَةً وَ أَنْ تَهَبَ لِي يَقِيناً تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي وَ إِيمَاناً لَا يَشُوبُهُ شَكٌّ وَ رِضًا
و گناهم را بيامرزى و يقينى به من ارزانى دارى كه به واسطه‌ى آن با دلم درآميزى و ايمانى كه شكّ و ترديد با آن آميخته نشده باشد
بِمَا قَسَمْتَ لِي وَ أَنْ تُؤْتِيَنِي (فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً)[6] وَ أَنْ تَقِيَنِي عَذَابَ النَّارِ
و خشنودى به آنچه نصيبم كرده‌اى و نيكى دنيا و آخرت را به من عطا كنى و از عذاب آتش جهنّم نگاه دارى.
اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ فِيمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَكِيمِ
خداوندا، جزو قضا و قدرهاى محتوم خود و جزو امور استوار
فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ فِي الْقَضَاءِ الَّذِي لَا يُرَدُّ وَ لَا يُبَدَّلُ وَ لَا يُغَيَّرُ أَنْ تَكْتُبَنِي مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرَامِ
و حتمى كه برگشت و تغيير و تبديل در آن راه ندارد و در شب قدر فيصله مى‌دهى، نام مرا از حاجيان خانه‌ى محترمت بنويس،
الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمُ الْمَغْفُورِ ذَنْبُهُمُ الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئَاتُهُمْ وَ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ
حاجيانى كه حجّشان نيك و كوشش و عملشان مورد سپاس و گناهانشان بخشوده و بدى‌هايشان پوشيده است و جزو قضا و قدر خود مقرّر فرما كه
أَنْ [تُطِيلَ عُمُرِي وَ أَنْ] تُعْتِقَ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
[عمر مرا طولانى نموده و]مرا از آتش جهنّم آزاد كنى اى مهربان‌ترين مهربانان.
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ وَ لَمْ يَسْأَلِ الْعِبَادُ مِثْلَكَ جُوداً وَ كَرَماً وَ أَرْغَبُ إِلَيْكَ
خداوندا، از تو درخواست مى‌كنم كه بندگان از بخشش و كرم هيچ‌كس همانند تو درخواست نكرده‌اند
وَ لَمْ يُرْغَبْ إِلَى مِثْلِكَ أَنْتَ مَوْضِعُ مَسْأَلَةِ السَّائِلِينَ وَ مُنْتَهَى رَغْبَةِ الرَّاغِبِينَ
و به‌سوى تو مى‌گرايم كه هيچ‌كس به همانند تو نگراييده است، تو جايگاه درخواست درخواست‌كنندگان و منتهاى خواهش خواهش‌كنندگان هستى،
أَسْأَلُكَ بِأَعْظَمِ الْمَسَائِلِ كُلِّهَا وَ أَفْضَلِهَا وَ أَنْجَحِهَا الَّتِي يَنْبَغِي لِلْعِبَادِ
از تو به بزرگ‌ترين و برترين و دست‌يافتنى‌ترين درخواست‌ها كه براى بندگان شايسته است از تو بخواهند
أَنْ يَسْأَلُوكَ بِهَا يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ وَ بِأَسْمَائِكَ مَا عَلِمْتُ مِنْهَا وَ مَا لَمْ أَعْلَمْ
-اى خدا اى رحمت‌گستر -و نيز به اسما [و كمالات]تو، اعمّ از اسم‌هايى كه از آن آگاهم يا آگاه نيستم
وَ بِأَسْمَائِكَ الْحُسْنَى وَ أَمْثَالِكَ الْعُلْيَا وَ بِنِعْمَتِكَ الَّتِي لَا تُحْصَى وَ بِأَكْرَمِ أَسْمَائِكَ عَلَيْكَ وَ أَحَبِّهَا إِلَيْكَ
و به بهترين اسم‌ها و برترين اوصاف و به نعمت غير قابل شمارش تو و به گرامى‌ترين
وَ أَشْرَفِهَا عِنْدَكَ مَنْزِلَةً وَ أَقْرَبِهَا مِنْكَ وَسِيلَةً وَ أَجْزَلِهَا مِنْكَ ثَوَاباً وَ أَسْرَعِهَا لَدَيْكَ إِجَابَةً
و محبوب‌ترين و والاترين و نزديك‌ترين اسم از لحاظ وسيله و پرپاداش‌ترين و زود اجابت‌شونده‌ترين اسم‌هايت
وَ بِاسْمِكَ الْمَكْنُونِ الْمَخْزُونِ الْحَيِّ الْقَيُّومِ الْأَكْبَرِ الْأَجَلِّ الَّذِي تُحِبُّهُ وَ تَهْوَاهُ وَ تَرْضَى عَمَّنْ دَعَاكَ بِهِ
و اسم نهان و اندوخته و زنده و پاينده و بزرگ‌ترين و والاترين اسم تو كه آن را دوست دارى و بدان مهر مى‌ورزى
وَ تَسْتَجِيبُ لَهُ دُعَاءَهُ وَ حَقٌّ عَلَيْكَ أَلَا تُخَيِّبَ سَائِلَكَ وَ أَسْأَلُكَ بِكُلِّ اسْمٍ هُوَ لَكَ فِي التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِيلِ وَ الزَّبُورِ وَ الْفُرْقَانِ
و از كسى كه تو را بدان بخواند خشنود مى‌گردى و دعايش را مستجاب مى‌كنى و بر تو است كه درخواست‌كننده‌ى از خود را نوميد نگردانى، از تو درخواست مى‌كنم
وَ بِكُلِّ اسْمٍ دَعَاكَ بِهِ حَمَلَةُ عَرْشِكَ وَ مَلَائِكَةُ سَمَاوَاتِكَ وَ جَمِيعُ الْأَصْنَافِ مِنْ خَلْقِكَ مِنْ نَبِيٍّ أَوْ صِدِّيقٍ أَوْ شَهِيدٍ
و نيز به همه‌ى اسم‌هاى تو كه در تورات و انجيل و زبور و فرقان [قرآن كه حق را از باطل جدا مى‌كند]و به تمام اسم‌هايى كه حاملان عرش و فرشتگان آسمان‌ها و انواع آفريده‌هايت مانند انبيا و صديقان و گواهان [شهيدان]
وَ بِحَقِّ الرَّاغِبِينَ إِلَيْكَ الْمُقَرَّبِينَ مِنْكَ الْمُتَعَوِّذِينَ بِكَ وَ بِحَقِّ مُجَاوِرِي بَيْتِكَ الْحَرَامِ حُجَّاجاً وَ مُعْتَمِرِينَ وَ مُقَدِّسِينَ وَ الْمُجَاهِدِينَ فِي سَبِيلِكَ
و به حق‌گرايندگان به درگاهت كه نزد تو مقرب هستند و به تو پناه مى‌برند و به حق مجاوران خانه‌ى محترمت اعم از حاجيان و عمره به‌جاآورندگان و به پاكى ستايندگان و مجاهدان در راهت
وَ بِحَقِّ كُلِّ عَبْدٍ مُتَعَبِّدٍ لَكَ فِي بَرٍّ أَوْ بَحْرٍ أَوْ سَهْلٍ أَوْ جَبَلٍ أَدْعُوكَ دُعَاءَ مَنْ قَدِ اشْتَدَّتْ فَاقَتُهُ وَ كَثُرَتْ ذُنُوبُهُ
و به حق تمام بنده‌هايى كه در خشكى يا دريا و در بيابان يا كوه، به عبادت تو مى‌پردازند، درخواست مى‌كنم. همانند كسى كه نيازش سخت و گناهانش بسيار
وَ عَظُمَ جُرْمُهُ وَ ضَعُفَ كَدْحُهُ دُعَاءَ مَنْ لَا يَجِدُ لِنَفْسِهِ سَادّاً وَ لَا لِضَعْفِهِ مُعَوَّلًا [مُقَوِّياً]
و جرمش بزرگ و كوشش و عملش اندك است، تو را مى‌خوانم. همانند كسى كه هيچ نگاه‌دارنده‌اى براى خويشتن و هيچ نيروبخشى [تكيه‌گاهى]براى ناتوانى‌اش
وَ لَا لِذَنْبِهِ غَافِراً غَيْرَكَ هَارِباً إِلَيْكَ مُتَعَوِّذاً بِكَ مُتَعَبِّداً لَكَ غَيْرَ مُسْتَكْبِرٍ [مُتَكَبِّرٍ] وَ لَا مُسْتَنْكِفٍ خَائِفاً بَائِساً فَقِيراً مُسْتَجِيراً بِكَ
و هيچ آمرزنده‌اى براى گناهانش جز تو نمى‌يابد، درحالى‌كه به تو گريخته و پناه مى‌آورد و تو را مى‌پرستد، بى‌آنكه خود را بزرگ پنداشته و گردنكشى كند و هراسناك و گرفتار و نادار است و به تو پناهنده شده است، تو را مى‌خوانم.
أَسْأَلُكَ بِعِزَّتِكَ وَ عَظَمَتِكَ وَ جَبَرُوتِكَ وَ سُلْطَانِكَ وَ بِمُلْكِكَ وَ بِبَهَائِكَ وَ جُودِكَ وَ كَرَمِكَ وَ بِآلَائِكَ وَ حُسْنِكَ وَ جَمَالِكَ
به سربلندى و بزرگى و شكوه و چيرگى و سلطنت و زيبايى و بخشش و كرم و به نعمت‌ها و حسن و جمال
وَ بِقُوَّتِكَ عَلَى مَا أَرَدْتَ مِنْ خَلْقِكَ أَدْعُوكَ يَا رَبِّ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ رَهْبَةً وَ رَغْبَةً وَ تَخَشُّعاً وَ تَمَلُّقاً وَ تَضَرُّعاً
و به قدرت تو بر آفريده‌هايت به هرچه اراده كنى، درخواست مى‌كنم. اى پروردگار من، از روى بيم و آزمندى و هراس و گرايش و با افتادگى و اظهار دوستى و تضرّع
وَ إِلْحَافاً وَ إِلْحَاحاً خَاضِعاً لَكَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَحْدَكَ لَا شَرِيكَ لَكَ يَا قُدُّوسُ يَا قُدُّوسُ يَا قُدُّوسُ
و اصرار و پافشارى و فروتنى، تو را مى‌خوانم. معبودى جز تو وجود ندارد، يگانه‌اى و شريكى براى تو نيست. اى بسيار پاكيزه اى بسيار بى‌آلايش اى بسيار پاك،
يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا رَحِيمُ يَا رَحِيمُ يَا رَبِّ يَا رَبِّ يَا رَبِّ
اى خدا اى خدا اى خدا، اى رحمت‌گستر اى رحمت گستر اى رحمت‌گستر، اى مهربان اى مهربان اى مهربان، اى پروردگار من اى پروردگار من اى پروردگار من،
أَعُوذُ بِكَ يَا اللَّهُ الْوَاحِدُ الْأَحَدُ الصَّمَدُ الْوَتْرُ الْكَبِيرُ [الْمُتَكَبِّرُ] الْمُتَعَالِ وَ أَسْأَلُكَ بِجَمِيعِ مَا دَعَوْتُكَ بِهِ
به تو پناه مى‌برم اى خداى يگانه و بى‌همتا و بى‌نياز و تك و بزرگ [متكبّر]و متعالى. به همه‌ى دعاهايى كه به درگاهت كردم
وَ بِأَسْمَائِكَ الَّتِي تَمْلَأُ أَرْكَانَكَ [أَرْكَانَ عَرْشِكَ] كُلَّهَا أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
و به همه‌ى اسم‌هاى تو كه همه‌ى پايه‌ها و اركان [عرش]تو را پر كرده‌اند، خواهانم كه بر محمّد و آل محمّد درود فرستى
وَ اغْفِرْ لِي وَ ارْحَمْنِي وَ أَوْسِعْ عَلَيَّ مِنْ فَضْلِكَ الْعَظِيمِ وَ تَقَبَّلْ مِنِّي شَهْرَ رَمَضَانَ وَ صِيَامَهُ وَ قِيَامَهُ وَ فَرْضَهُ وَ نَوَافِلَهُ
و مرا بيامرز و بر من رحم كن و روزى افزون و بزرگت را بر من بگستران و ماه رمضان و روزه‌دارى و شب‌خيزى و اعمال واجب و مستحب آن را از من بپذير
وَ اغْفِرْ لِي وَ ارْحَمْنِي وَ اعْفُ عَنِّي وَ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ شَهْرِ رَمَضَانٍ صُمْتُهُ لَكَ وَ عَبَدْتُكَ فِيهِ وَ لَا تَجْعَلْ وَدَاعِي إِيَّاهُ وَدَاعَ خُرُوجِي [خُرُوجٍ] مِنَ الدُّنْيَا
و مرا بيامرز و بر من رحم آر و از من بگذر و اين ماه رمضان را آخرين ماه رمضانى كه براى تو روزه داشتم و تو را پرستيدم قرار مده و وداع من با آن را وداع رفتن از دنيا مگردان.
اللَّهُمَّ أَوْجِبْ لِي مِنْ رَحْمَتِكَ وَ مَغْفِرَتِكَ وَ رِضْوَانِكَ وَ خَشْيَتِكَ أَفْضَلَ مَا أَعْطَيْتَ أَحَداً مِمَّنْ عَبَدَكَ فِيهِ
خداوندا، بهترين عطاياى خود از رحمت و آمرزش و خشنودى و هراس از تو را كه به پرستندگان خود داده‌اى، براى من بايسته گردان.
اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْنِي أَخْسَرَ مَنْ سَأَلَكَ فِيهِ وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ أَعْتَقْتَهُ فِي هَذَا الشَّهْرِ مِنَ النَّارِ
خدايا، مرا زيان ديده‌ترين درخواست‌كنندگان از خود در اين ماه قرار مده و از كسانى بگردان كه در اين ماه از آتش جهنّم آزاد نموده
وَ غَفَرْتَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ أَوْجَبْتَ لَهُ أَفْضَلَ مَا رَجَاكَ وَ أَمَّلَهُ مِنْكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
و گناهان گذشته و آينده‌شان را آمرزيده‌اى و برترين اميد و آرزو را براى آنان بايسته كرده‌اى، اى مهربان‌ترين مهربانان.
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي الْعَوْدَ فِي صِيَامِهِ لَكَ وَ عِبَادَتِكَ فِيهِ وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ كَتَبْتَهُ فِي هَذَا الشَّهْرِ
خداوندا، بازگشت به روزه‌دارى و عبادت در اين ماه را روزى‌ام كن و از كسانى قرار ده كه در اين ماه
مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَغْفُورِ لَهُمْ ذَنْبُهُمُ الْمُتَقَبَّلِ عَمَلُهُمْ آمِينَ آمِينَ آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ
از حاجيان محترمت نوشته و مقرّر داشته‌اى، حاجيانى كه حجشان نيك و گناهشان آمرزيده و عملشان پذيرفته است. اجابت فرما اجابت فرما اجابت فرما، اى پروردگار جهانيان.
اللَّهُمَّ لَا تَدَعْ لِي فِيهِ ذَنْباً إِلَّا غَفَرْتَهُ وَ لَا خَطِيئَةً إِلَّا مَحَوْتَهَا وَ لَا عَثْرَةً إِلَّا أَقَلْتَهَا وَ لَا دَيْناً إِلَّا قَضَيْتَهُ
خداوندا، گناهى براى من مگذار مگر اين‌كه آمرزيده باشى و نه خطايى جز آنكه از بين برده باشى و نه لغزشى مگر اين‌كه ناديده گرفته باشى و نه وامى مگر آن كه ادا نموده باشى
وَ لَا عَيْلَةً إِلَّا أَغْنَيْتَهَا وَ لَا هَمّاً إِلَّا فَرَّجْتَهُ وَ لَا فَاقَةً إِلَّا سَدَدْتَهَا وَ لَا عُرْياً [عريا] إِلَّا كَسَوْتَهُ
و نه نيازى مگر اين‌كه به بى‌نيازى مبدل نموده باشى و نه اندوهى مگر اين‌كه گشوده باشى و نه نادارايى جز اين‌كه برطرف نموده باشى و نه برهنگى‌اى مگر اين‌كه پوشيده باشى
وَ لَا مَرَضاً إِلَّا شَفَيْتَهُ وَ لَا دَاءً إِلَّا أَذْهَبْتَهُ وَ لَا حَاجَةً مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ إِلَّا قَضَيْتَهَا عَلَى أَفْضَلِ أَمَلِي
و نه بيماريى مگر اين‌كه بهبودى بخشيده باشى و نه دردى مگر اين‌كه زدوده باشى و نه حاجتى از حوايج دنيا و آخرت جز آنكه بر بهترين آرزو
وَ رَجَائِي فِيكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ اللَّهُمَ لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنا وَ لَا تُذِلَّنَا بَعْدَ إِذْ أَعْزَزْتَنَا
و اميدى كه از تو دارم، برآورده باشى، اى مهربان‌ترين مهربانان. خدايا، دل‌هاى ما را بعد از هدايت منحرف مگردان
وَ لَا تَضَعْنَا بَعْدَ إِذْ رَفَعْتَنَا وَ لَا تُهِنَّا بَعْدَ إِذْ أَكْرَمْتَنَا وَ لَا تُفْقِرْنَا بَعْدَ إِذْ أَغْنَيْتَنَا وَ لَا تَمْنَعْنَا بَعْدَ إِذْ أَعْطَيْتَنَا
و بعد از سربلندى خوارمان مگردان و بعد از گرامى داشتن خوار و سبك مشمار و بعد از بى‌نيازى، نيازمندمان مكن و بعد از دادن، عطاى خود را از ما بازمدار
وَ لَا تَحْرِمْنَا بَعْدَ أَنْ [إِذْ] رَزَقْتَنَا وَ لَا تُغَيِّرْ شَيْئاً مِنْ نِعَمِكَ عَلَيْنَا وَ إِحْسَانِكَ إِلَيْنَا لِشَيْءٍ كَانَ مِنْ ذُنُوبِنَا
و بعد از روزى‌بخشى محروممان مكن و هيچ‌يك از نعمت‌هايى را كه بر ما ارزانى داشته و نيكوكارى‌هايت بر ما را به واسطه‌ى هيچ‌يك از گناهانى كه از ما سرزده و سر خواهد زد، تغيير مده؛
وَ لَا لِمَا هُوَ كَائِنٌ مِنَّا فَإِنَّ فِي كَرَمِكَ وَ عَفْوِكَ وَ فَضْلِكَ سَعَةً لِمَغْفِرَةِ ذُنُوبِنَا فَاغْفِرْ لَنَا وَ تَجَاوَزْ عَنَّا وَ لَا تُعَاقِبْنَا عَلَيْهَا يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
زيرا بزرگوارى و گذشت و تفضّل تو گنجايش آمرزش گناهان ما را دارد، پس ما را بيامرز و از ما درگذر و به واسطه‌ى گناهانمان كيفر مكن، اى مهربان‌ترين مهربانان.
اللَّهُمَّ أَكْرِمْنِي فِي مَجْلِسِي هَذَا كَرَامَةً لَا تُهِينُنِي بَعْدَهَا أَبَداً وَ أَعِزَّنِي عِزّاً لَا تُذِلُّنِي بَعْدَهُ أَبَداً وَ عَافِنِي عَافِيَةً لَا تَبْتَلِينِي بَعْدَهَا أَبَداً
خداوندا، در اين مجلس كرامتى به ما ارزانى دار كه بعد از آن ديگر ما را خوار نكنى و عزّتى كه بعد از آن ديگر زار نگردانى و عافيتى كه بعد از آن ديگر گرفتارمان نكنى
وَ ارْفَعْنِي رِفْعَةً لَا تَضَعُنِي بَعْدَهَا أَبَداً وَ اصْرِفْ عَنِّي شَرَّ كُلِّ شَيْطَانٍ مَرِيدٍ وَ شَرَّ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ وَ شَرَّ كُلِّ قَرِيبٍ أَوْ بَعِيدٍ
و بلندپايگى‌اى كه بعد از آن ديگر ما را پايين نياورى و شرّ همه‌ى سركش‌هاى ستيزه‌جو و همه‌ى افراد اعم از نزديك و دور
وَ شَرَّ كُلِّ صَغِيرٍ أَوْ كَبِيرٍ وَ شَرَّ كُلِّ دَابَّةٍ أَنْتَ آخِذٌ بِناصِيَتِها إِنَّ رَبِّي عَلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ
و كوچك و بزرگ و شرّ همه‌ى جنبندگانى را كه [موى]پيشانى‌شان به دست تو است، از ما بگردان، به راستى كه پروردگارم بر راه راست استوار است.
اللَّهُمَّ مَا كَانَ فِي قَلْبِي مِنْ شَكَّ أَوْ رِيبَةٍ [ريبة] أَوْ جُحُودٍ أَوْ قُنُوطٍ أَوْ فَرَحٍ أَوْ مَرَحٍ [بَذَخٍ] أَوْ بَطَرٍ أَوْ خُيَلَاءَ
خدايا، هر شك و ترديد و انكار و نوميدى و شادمانى و خوشحالى مفرط و بيش از اندازه [و تكبّر]،
أَوْ رِيَاءٍ أَوْ سُمْعَةٍ أَوْ شِقَاقٍ أَوْ نِفَاقٍ أَوْ كُفْرٍ أَوْ فُسُوقٍ أَوْ مَعْصِيَةٍ أَوْ شَيْءٍ لَا تُحِبُّ عَلَيْهِ وَلِيّاً لَكَ
و خودبزرگ‌بينى و نماياندن و شنواندن [اعمال خود به ديگران]و ستيزه‌جويى و نفاق و كفر و ناپارسايى و نافرمانى و هر چيز را كه دوست ندارى هركس دوست تو است داراى آن باشد
فَأَسْأَلُكَ أَنْ تَمْحُوَهُ مِنْ قَلْبِي وَ تُبَدِّلَنِي [تُبْدِلَنِي] مَكَانَهُ إِيمَاناً وَ رِضًا بِقَضَائِكَ وَ وَفَاءً بِعَهْدِكَ وَ وَجَلًا مِنْكَ
از تو مى‌خواهم كه از دلم بزدايى و به‌جاى آن ايمان به خود و خشنودى به سرنوشت حتمى و وفا به پيمانت و هراس از خود
وَ زُهْداً فِي الدُّنْيَا وَ رَغْبَةً فِيمَا عِنْدَكَ وَ ثِقَةً بِكَ وَ طُمَأْنِينَةً إِلَيْكَ وَ تَوْبَةً نَصُوحاً إِلَيْكَ
و عدم تمايل به دنيا و گرايش به آنچه نزد تو است و اعتماد و آرامش به خود و توبه‌ى خالصانه بگذار.
اللَّهُمَّ إِنْ كُنْتَ بَلَّغْتَنَاهُ وَ إِلَّا فَأَخِّرْ آجَالَنَا إِلَى قَابِلٍ حَتَّى تُبَلِّغَنَاهُ فِي يُسْرٍ مِنْكَ وَ عَافِيَةٍ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
خدايا، اگر ما را به ماه رمضان آينده رساندى [چه بهتر]؛ وگرنه سرآمد عمر ما را تا سال آينده به تأخير بينداز تا در فراوانى و عافيت از جانب خود، به آن برسانى، اى مهربان‌ترين مهربانان.
وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ كَثِيراً وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُه
درود فراوان و رحمت و بركات خداوند بر حضرت محمّد و خاندان او.
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
