ابوعلی سینا
۳۰ مرداد ۱۳۹۵ 0 فرهنگ و اجتماعپزشکی علمی است که هدف آن نجات جان انسان ها و حفظ بشریت است و به موجب این هدف مقدس، میتوان پزشکان را از ارکان اصلی یک جامعه دانست. یک پزشک پس از طی کردن راه طاقت فرسای یادگیری، سوگند میخورد در هر زمان و هر مکان و در هر شرایطی به داد دردهای انسان برسد و تمام تلاش خویش را بکند تا حافظ سلامتی او باشد.
شاید بتوان اهمیت پزشک را در جامعه با این سخن امام صادق(ع) بهتر نشان داد. ایشان میفرمایند:
«اهل هیچ سرزمینی از سه کس بی نیاز نیستند. فقیهی که دانشمند و خداترس باشد و امیری که خیرخواه و خیّر و مورد اطاعت مردم باشد و پزشکی که آگاه به پزشکی و مورد اعتماد باشد.»
اما در سرزمین ایران نام پزشک و پزشکی با نام حکیم بزرگی چون ابوعلی سینا گره خورده است. دانشمندی که نظریهها کتابها و طبابتهای او مایه افتخار مسلمانان، ایرانیان و علم پزشکی است .
ابوعلی حسین بن عبدالله بن علی بن سینا، معروف به «ابنسینا» و ملقب به «شیخالرئیس» در سال 370 ه.ق. در روستای اَفشَنه در نزدیکی بخارا، پایتخت سامانیان، بهدنیا آمد.
به گفته خود ابن سینا استعداد و دانسته های او در همان کودکی، تمام اساتیدش را شگفت زده کرده بود. به نحوی که در شانزده سالگی چنان موقعیتی در پزشکی یافت که بسیاری از طبیبان و بزرگان در این فن با او مشورت میکردند و تا هیجده سالگی با تلاشها و سختکوشی هایش دیگر علمی به جز ماورأ الطبیعه، نمانده بود که او نداند.
ابن سینا این پزشک بزرگ، در هجده سالگی توانست امیر نوح بن منصور سامانی را که تمام طبیبان از درمانش عاجز شده بودند را درمان کند که پاداش این کار او، اجازه ورود به کتابخانه بزرگ این امیر سامانی بود. وی پس کسب علم در بخارا، بهدلیل اتهام آتش زدن کتابخانه امیرسامانی که دشمنانش به او وارد کرده بودند، مجبور به ترک بخارا شد. پس از گذراندن سختیها و مشقتهای فراوان به همدان نزد شمس الدوله دیلمی رفت. او در آنجا موفق شد این امیر آل بویه را که سخت بیمار بود، درمان کند و وزیر او شود. ابن سینا در زمان آل بویه به جز در چند مقطع، زندگی آرامی داشت و بیشتر وقت خود را به نوشتن آثار علمی و تربیت شاگردان میگذراند.
ابن سینا را میتوان از برجستهترین چهرههای تاریخ پزشکی در همه دورانها دانست. بهگونهای که از قرن دوازدهم تا شانزدهم میلادی پایههای علمی و عملی پزشکی، تعلیمات ابن سینا بوده است.
کتاب مهم او «القانون فیالطب» شامل همة اطلاعات و شناختهای پزشکی یونانی و عربی میباشد که او آنها را تا دوران خودش یکجا گردآوری كرده است. این کتاب تاکنون به زبانهای مختلفی ترجمه شده و مورد استفاده دانشمندان و پزشکان بزرگ تاریخ بوده است. همچنین او آثار بسیاری در علوم دیگر نیز دارد که از جمله آنها میتوان به «شفا» در علم فلسفه، «زاویه» در علم ریاضی، «فضا» در علوم طبیعی و کتاب هایی در علم موسیقی اشاره کرد.
از دیگر نکات درخشان زندگی شیخ الرئیس تربیت شاگردان بسیار است که از میان آنها، میتوان به جوزَجانی، ابوالحسن بهمنیار و ابنزیله اشاره کرد.
سرانجام این طبیب و فیلسوف بزرگ در سال 428 هجری قمری در همدان با وجود آنکه تنها 57 سال از عمر او میگذشت، چشم از جهان فروبست.
نویسنده:علی حقوقی