وقایع روز پانزدهم شعبان
۲۳ آبان ۱۳۹۵ 0 فرهنگ و اجتماع۱- ليلة البرات
شب پانزدهم شعبان شبى بسيار مبارك است از حضرت صادق عليه‌السلام روايت است كه از حضرت امام باقرعليه‌السلام از فضيلت شب نيمه شعبان سوال شد . فرمود : آن شب افضل شبها بعد از شب قدر است . در آن شب خداوند به بندگان فضل خود را عطا مى فرمايد و ايشان را به احسان و كرم خود مى آمرزد در تقرّب جستن به سوى خدا در آن شب سعى كنيد.
على بن طاووس در اقبال ص ۶۹۹ حديث مفصّلى مى نويسد كه مقدارى از آن چنين است:
پيامبر اسلام فرمود جبرئيل نصب شب نيمه شعبان مرابه بقيع برد . عرض كرد : يا محمد سر خود را بلند كن امشب باب آسمانها باز مى شود و باب رحمت و باب رضوان و باب مغفرت و باب فضل و باب توبه و باب نعمت و احسان مفتوح مى گردد . خداوند اشخاص زيادى را از جهنم آزاد مى كند و امشب اجلها و ارزاق و آنچه در يك سال خواهد شد نوشته مى شد الى آخر الحديث .
رفع شبهه
گفته اند كه : آجال و ارزاق در شب قدر در ماه رمضان تقسيم مى شود در حاليكه در حديث بالا تقسيم آجال و ارزاق در نيمه شعبان وارد شده.
علماء عظام در جواب فرموده اند:
۱- تقسيم آجال و ارزاقي كه در آنها تغيير و تبديل مى شود در نيمه شعبان و آجال و ارزاق حتمى در شب قدر تقسيم مى شود.
۲- تقسيم آجال و ارزاق در لوح محفوظ در نيمه شعبان و تقسيم آنها بين بندگان در شب قدر است.
۳- وعده قسمت در نيمه شعبان و قسمت در شب قدر.
باز مرحوم سيد بن طاووس در اقبال در ص ۷۰۶ مى فرمايد:
در روايتى يافتم كه كميل بن زياد با امير المؤمنين عليه‌السلام و جماعتى در مسجد بصره نشسته بودند . بعضى از اصحاب پرسيدند: معناى اين آيه چيست ( فيهما يفرق كلُ امر حكيم در آن شب هر امرى طبق حكمت الهى تقسيم مى شود) ؟ حضرت فرمود : شب نيمه شعبان است . قسم به خدائي كه روح على در دست اوست جميع آنچه از خير و شرّ تا آخر سال به سر انسان خواهد آمد در شب نيمه شعبان قسمت شده و در اين شب هر كس احيا بدارد و دعاى خضر بخواند دعايش مستجاب مى شود . پس حضرت تشريف بردند، كميل گويد شب به حضور حضرت رفتم . حضرت فرمود : اى كميل براى چه آمدى ؟ عرض كردم : دعاى خضر يعنى چه ؟ حضرت فرمود : بنشين وقتي كه دعا را حفظ كردى هر شب جمعه يا در ماهى يا سالى يا در عمر يك بار بخوان . خدا به تو كفايت مى كند و منصور و مرزوق مى شوى و خداوند مى بخشد.
اى كميل دوستى ديرينه باعث شد آنچه سوال كردى عطا كردم . سپس فرمود : بنويس: اللّهم انّى اسئلك برحمتك الّتى وسعت كلّ شى ء الى آخر (دعاى كميل).
۲- ولادت امام زمان علیه السلام
ولادت باسعادت محور دائره كون و مكان قطب دائره زمان و وارث مَسند پيامبر و مُظهر آيات خداوندى و مَحرم اسرار الهى و آفتاب هدايت وبرگزيده پروردگار دوازدهمين امام معصوم حجّة بن الحسن العسكرى شب جمعه در سامرّا سال ۲۵۵ ق در شب نيمه شعبان واقع شد.
حكيمه دختر حضرت جوادالائمه عليه‌السلام و عمه امام حسن عسكرى عليه‌السلام فرمود : شب نيمه شعبان حضرت امام عسكرى (در سامرّا) مرا در خانه نگه داشت و مژده مولود را از نرجس خاتون داد بدون اينكه در او اثر حمل باشد . آخر شب مشغول تهجّد وقرائت قرآن بوديم كه آن مولود با ما هم آواز شد . ناگاه پرده ميان من و نرجس حائل و سپس پرده برطرف گرديد . ديدم امام عصرعليه‌السلام در سجده و انگشت سبّابه را به آسمان بلند نموده شهادتين مى گويد . يك يك ائمه را شمرد . پس عرض كرد خداوندا به وعده ات وفا كرده و زمين را به وسيله من با عدل و قسط پُر كن.
امام عسكرى آن مولود را خواست در حالي كه پاك و پاكيزه و مختون و بر ذراع راستش نوشته شده بود جاء الحقُّ و زهق الباطل انّ الباطل كان زهوقا آن نور ديده را نزد امام بردم بر پدر سلام كرد و حضرت پاره تن خود را به زمين نشانيد و دست بر سر كشيده فرمود : اى ولىّ امر تكلم كن .
امام عصرعليه‌السلام بعد از استعاذه اين آيه مباركه را تلاوت فرمود و نريد ان نمنّ على الذين استضعفوا فى الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين . سپس روح القدس با ملائكه حضرت ولى عصرعليه‌السلام را به عرش الهى برد تا زينت دهد بعد به آغوش مادر برگرداندند.
والده ماجده اين بزرگوار مليكه ياسوسن يانرجس يا ريحانه نام داشت و دختر يشوعا پسر قيصر روم منتسب به شمعون وصىّ حضرت موسى بود.
از القاب شريفه اش: مهدى - بقيّة الله - قائم - صاحب العصر - ولى الامر - حجّة - خلف صالح - منتظر - و اسم مباركش محمد و كنيه اش ابوالقاسم و شبيه ترين مردم به پيامبر اسلام است . پيشانى مبارك فراخ و سفيد و تابان و ابروهايش به هم پيوسته و بينى مبارك باريك و دراز و ميان دندانهايش گشاده و چشمانش سياه و سرمه گون بر روى طرف راست صورتش خالى مشگى وجود دارد.
ناگفته نماند حكيمه دختر حضرت جواد و عمّه حضرت عسكرى به انواع فضائل و مناقب و علم ممتاز بود و خدمت چهار امام را درك نموده كه آنها حضرت جواد و حضرت هادى و حضرت حسن عسكرى و حضرت ولى عصر عليهم السّلام است و حكيمه معلّمه خانم نرجس در احكام دين بود و بعد از امام عسكرى مَنصب سفارت از طرف امام عصرعليه‌السلام داشت و عرائض را به آن حضرت
مى رسانيد.
۳- آغاز غيبت صغرى
علامه طبرسى ره در تاج المواليد غيبت صغرى از زمان به دنيا آمدن امام عصرعليه‌السلام تا وفات آخرين نائب خاص حضرت مى باشد و چون على سمرى ره آخرين نائب خاص حضرت در سال ۳۲۹ وفات نمود و حضرت در سال ۲۵۵ به دنيا آمده پس غيبت صغرى ۷۴ سال خواهد بود و در ضمن اين مدت چهار نائب خاص حضرت واسطه فيض ميان حضرت و شيعيان بودند.
۴- ازدواج حضرت رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم با حفصه دختر عمر بن خطاب در سال ۳ قمرى
۵- وفات ابوالحسن على بن محمّد سَمُرى آخرين نائب خاص حضرت ولى عصرعليه‌السلام
ابوالحسن على بن محمّد سَمُرى آخرين نائب خاص حضرت ولى عصرعليه‌السلام سال ۳۲۹ در بغداد وفات نمود و مدت سفارتش قريب به چهار سال بود وچون وفاتش نزديك شد حضرت توقيعى بيرون آورد كه خلاصه اش اينست:
اى على بن محمّد سَمُرى خداوند به برادران دينيت در مصيبت تو اجر عظيم عنايت فرمايد . در اثناى اين شش روز وفات خواهى كرد به هيچ كس وصيت سفارت نكن . بعد از تو غيبت كبرى شروع خواهد شد و زود باشد از شيعيان من ادعاى مشاهده مى كنند (يعنى ادعاى مشاهده و سفارت مى كنند كه بين امام و شيعيان واسطه فيض هستند) آگاه باش هر كس اين ادعا را بكند او دروغگوست.
وكلاى حضرت امام عصرعليه‌السلام به ترتيب عبارتند از:
۱- ابوعمر و عثمان بن سعيد ره كه وكيل حضرت امام على النقى عليه‌السلام و حضرت امام حسن عسكرى عليه‌السلام و حضرت امام عصرعليه‌السلام بود كه در سال ۲۸۰ قمرى وفات نمود و قريب به ۲۵ سال وكالت داشت و موقع وفات به دستور امام عليه‌السلام پسرش محمد را به جاى خود منصوب كرد.
۲- ابوجعفر محمد بن عثمان كه درآخر جمادى الاولى سال ۳۰۵ قمرى وفات يافت و ۲۵ سال وكالت از طرف امام عصرعليه‌السلام داشت و موقع وفات به دستور امام عليه‌السلام .
۳- ابوالقاسم حسين بن روح نوبختى را به وكالت منصوب كرد و در سال ۳۲۶ قمرى وفات نمود و ۲۱ سال وكالت كرد و به دستور حضرت ولى عصرعليه‌السلام موقع وفات
۴- على بن محمد سَمُرى را به سفارت معين نمود چنانكه توضيح داده شد .
مرحوم بيرجندى در وقايع الشهور نوشته كه : اين بزرگوار در نيمه شعبان دار فانى را وداع نموده ره.
