شرح زیارت امین الله؛ « و ابواب الاجابة لهم مفتحة »؛ گشوده شدن درهای اجابت برای دعاکنندگان

عنایت مخصوص خدا به خوانندگانش

خداوند متعال عنایتهای گوناگونی به بندگانش دارد که گاهی بعضی از آنها متفرع بر بعض دیگر خواهد بود . به گونه ای که هیچ گاه بنده از او طلبکار نخواهد بود .  بلکه اوست که به واسطه تفضلش عنایتهایش بر او افاضه می کند .

البته خداوند متعال به مقتضای ربوبیت عامه اش هر موجودی را به کمال لایقش می رساند و برای انسان نیز وسایل استکمالش را فراهم نموده است و برای تمامی انسانها نیز وسایل ضروری رشد ظاهری آنها را فراهم می فرماید . لکن رسیدن آنها به کمال حقیقی در پرتو اختیار اعتقاد حق و پیروی از راه حق است و یکی از این عنایتهای خاص، اجابت مؤمنانی است که واقعاً او را بخوانند .

همان طور که خودش در قرآن کریم(1) اجابت را متفرع برخواندن خویش نموده است .

البته منافات ندارد که خواندن خداوند مشروط به شرایطی باشد . زیرا او با آن شرایط دعا را خواندن خویش دانسته است و به گونه ای باید باشد که اولیائش آن شرایط را بیان کرده اند.(همان طور که قبل از این یادآور شدیم . )

  و نیز باید توجه داشته که درهای رحمت الهی باز باز است . لکن کسانی می توانند از آن استفاده کنند که قابلیت آن را فراهم کرده باشند و استعداد خود را ظهور بدهند .

همان طور که باران رحمت الهی در زمین شوره زار نتیجه خوبی را به بار نمی آورد .

همچنین خداوند می فرماید:

و رحمتی وسعت کل شی ء فساکتبها للذین یتقون و یوتون الزکاة و الذین هم بآیاتنا یومنون : و رحمت من بر هر چیزی گسترش دارد پس آن را لازم گردانیدم برای کسانی که تقوا داشته و زکات بدهند و به آیات ما ایمان بیاورند . (2)

همچنین در دعا نیز می خوانیم :

بابک مفتوح للراغبین :  درب تو برای رغبت دارندگان به تو باز است . (3)

درهای اجابت حق تعالی

همان طور که مکرر بیان شده است عالم با جمیع شئونش به حق تعالی وابسته است و انسان نیز به واسطه پیچیدگی وجودش شئون گوناگونی دارد که هر یک از آنها به ظهور کمالی از کمالات حق تعالی مستند بوده و به مقتضایش می رسد و چون رسیدن به آن مقتضاها نوعاً به ایجاد زمینه و استعداد تکیه می کند و گفته شد یکی از مهم ترین آنها خواستن واقعی از حق تعالی است لکن آن وقتی این خواستن تحقق می یابد که به نیازمندی خاص توجه شود و خداوند را با صفت خاصی که نیازمندی را برآورده می کند بخوانیم تا آن کمال خاص را ظهور دهد .

به عنوان مثال شخصی که نیازمند به رزق بیشتری است  خداوند را باید رزاق دانسته و با صفت رازق او را بخواند یا شخص گناهکار خدا را پوشنده گناه دانسته و او را با صفت غفور، غفار، یا غفور بخواند . همچنین سایر نیازمندیهایی که انسان همواره وجودش توأم با آنهاست و در واقع جز از حق تعالی رفع آنها را طلب نکند .

همان طور که می فرماید:

و آتاکم من کل ما سالتموه و ان تعدوا نعمة الله لاتحصوها ان الانسان لظلوم کفار : و خداوند به شما داده است از هر چه که از او سؤال کنید و اگر نعمت خداوند را شمارش کنید نمی توانید . همانا انسان بسیار ظلم کننده و غیر شاکر است. (4)

خواسته شده است که انسان با آگاهی به نیاز خود و بی نیاز بودن حق تعالی و صاحب کمال و مفیض بودن او رفع هر نیازی را با صفت خاص او از خداوند بخواهد .

از این جهت در قرآن کریم به مناسبت هر فیضی اسم یا صفت مناسب با آن را ذکر می کند و همین طور وقتی دعاهایی را از زبان انبیاء علیهم السلام و دیگران نقل می کند . (5)

 این گونه بیان می کند تا انسان طریقه دعا کردن را یاد بگیرد و دعاهای وارده از ائمه علیهم السلام پر است از این تعلیمات .

بنابراین هر یک از اوصاف جمالیه و جلالیه حق تعالی دری است برای اجابت و ظهور کردن آن  که با دعا با حصول شرایطش به اجابت می رسد یا سریعاً و یا با فاصله .

همان طور که  درقرآن در جواب حضرت موسی علی نبینا و آله و علیه السلام پس از اتمام حجت نسبت به فرعون و اطرافیانش خداوند را با صفت جلال می خواند و عرض می کند:

ربنا اطمس علی اموالهم و اشدد علی قلوبهم  : پروردگارا اموال ایشان را نابود کن و دلهایشان را ببند . (6)

 وعده اجابت به او داده شد :

  و  قال قد اجیبت دعوتکما : خداوند فرمود: دعای شما - موسی و هارون - مستجاب شد  . (7) 

لکن پس از(8) چهل سال به اجابت رسید و فرعون و اطرافیانش غرق شدند.

با توجه به مطالب مذکور،  با رجوع به دعاهای وارده از ائمه علیهم السلام درهای عمیق و وسیعی از معارف دین به روی انسان گشوده می شود و دیگر دعاها با لقلقه زبان خوانده نمی شود  بلکه با نگرشی عمیق به آنها می نگرد و به ائمه علیهم السلام به عنوان دعاخوانی که بیکار بودند و برای گذراندن وقت مشغول به دعا بودند نمی نگرد بلکه آنها را دارای دریای بی پایان معارف الهی دانسته که خواسته اند با دعاها آنها را به بشر تعلیم کنند و آنها روابط بین نیازهای بشر و عالم را با اوصاف جمالیه و جلالیه حق تعالی می دانستند و می یافتند و آن یافته ها را به صورت دعا ظهور می دادند تا ما نیز با پیروی از ایشان آنها را خوانده و تحلیل کنیم و با تحصیل شرایطش آن روابط را بفهمیم و بیابیم که در این صورت دعا واقعیت پیدا می کند و از این جهت بزرگان انبیاء و اولیاء علیهم السلام بسیار دعا کننده بودند .

همان طور که در روایت نسبت به حضرت ابراهیم علیه السلام  (9) و حضرت علی علیه السلام آمده است.

---

پی نوشت :