شرح زیارت امین الله؛ « و دَعْوَةَ مَنْ نَاجَاكَ مُسْتَجَابَةٌ »؛ مستجاب بودن دعای مناجات کنندگان با خدا

نداهای اجابت شده

این فراز نیز عنایت دیگری از خداوند متعال را نسبت به بندگانش متذکر می شود که او به گونه ای است که هر وقت بنده اش او را صدا زند و با او درد دل کند او را نزدیک و جواب دهنده می یابد . البته به شرط اینکه پرده غفلتها از جلو چشم دلش کنار رفته و تعلقش از غیر او بریده شود و در آن حال فقط به جناب قدس ربوبی توجه و تعلق قلبی پیدا کند .

 برای حصول چنین حالتی خداوند متعال بنده اش را مبتلا به گرفتاریها می کند تا با مراجعه به اسباب و مسببات و سرخوردگی از آنها، دلش از آنها بریده شود و به مسبب الاسباب توجه کند و او را دخیل در امورش دانسته و رفع گرفتاریها را از او بخواهد.

از این جهت این حالت برای هر کس پیدا شود اجابت حق تعالی پشت سرش خواهد بود به گونه ای که امور از دست رفته را نیز جبران می کند.

قرآن کریم برای عده ای از انبیاء الهی این حالت را متذکر می شود که در رابطه با ملت خود پس از اتمام حجت از خداوند نجات از ایشان را طلب کردند .

همچنین در رابطه با حضرت نوح علیه السلام می فرماید:

و نوحا اذ نادی من قبل فاستجبنا له فنجیناه و اهله من الکرب العظیم : و (یاد کن )  نوح را هنگامی که خواند قبل از این - حضرت ابراهیم - پس او را اجابت کردیم و او و اهلش را از مشکل بزرگ - غرق شدن - نجات دادیم . (1) 

و همچنین  درباره حضرت ایوب علیه السلام می فرماید: 

و ایوب اذ نادی ربه انی مسنی الضر و انت ارحم الراحمین فاستجبنا له فکشفنا ما به من ضر و آتیناه اهله و مثلهم معهم رحمة من عندنا و ذکری للعابدین  : و  ( یاد کن )  ایوب را وقتی پروردگارش را ندا کرد که رنج بر من رسیده و تو رحم کننده ترین رحم کننده ایی .پس او را اجابت کردیم و رنجش را برطرف کردیم و اهلش و همانند آن را به او دادیم  . به خاطر رحمتی از طرف خود و یادآوری برای عبادت کنندگان . (2) 

حضرت ایوب علیه السلام برای نشان دادن مقام قرب و بندگیش نزد حق تعالی  پس از نابود شدن اموال و مردن اولادش به مرض شدیدی مبتلا شد که مردم نیز از اطراف او رفتند و به علت فقرش او را تنها گذاردند . پس از این ابتلای عظیم ارتباطش با خداوند متعال قوی تر اشد و رجوع و انابه اش(3) بیشتر گردید و پس از این همه تحملها دعایش مستجاب شد و اولادش را خداوند زنده کرد و اموالش را برگرداند و علاوه بر آن اموال و اولاد از بین رفته او را بعد از آن ابتلاء به او برگرداند .

وهمچنین درباره حضرت یونس علی نبینا و آله و علیه السلام نیز می فرماید: 

و ذاالنون اذ ذهب مغاضبا فظن ان لن نقدر علیه فنادی فی الظلمات ان لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین فاستجبنا له و نجیناه من الغم و کذلک ننجی المومنین : و( یاد کن) صاحب ماهی ( حضرت یونس علیه السلام ) را هنگامی که در حال غضب رفت و یقین کرد که بر او تنگ نخواهیم گرفت . پس در ظلمتها ( تاریکی شب، در دل ماهی، در دریا ) ندا کرد که : پروردگارا جز تو معبودی نیست تو منزهی همانا من از ستمگران هستم پس او را اجابت کردیم و از غم نجاتش دادیم و این چنین مؤمنین را نجات می دهیم .(4)

در رابطه با حضرت یونس علیه السلام در آیات(5) و روایات(6) متعدد  آمده است که پس از خبر دادن به نزول عذاب بر قومش و بیرون رفتن از نزد ایشان با حالت غضب وقتی در دریا قرار گرفت ماهی بزرگ جلو کشتی قرار گرفت . آن حضرت با قرعه در دهان ماهی قرار گرفت . در این هنگام فهمید امتحان الهی است که دچارش شده در رابطه با کاری که کرده است . پس با التجاء رجوع به حق تعالی کرد و خداوند او را نجات داد و به طرف قومش برگشت و یا آنها تا مدتی به سر برد . 

و همچنین در رابطه با حضرت زکریا می فرماید:  

و زکریا اذ نادی ربه رب لاتذرنی فردا و انت خیر الوارثین فاستجبنا له و وهبنا له یحیی و اصلحنا له زوجه : و( یاد آور) زکریا را هنگامی که پروردگارش را ندا کرد که  : پروردگارا مرا تنها گذار در حالی که تو بهترین وارثها هستی  . پس او را اجابت کردیم و یحیی را به او دادیم و زنش را (که نازا بود ) اصلاح کردیم و بچه دار نمودیم . (7)

از این آیات و روایات وارده در ذیل آنها استفاده می شود که خواندن واقعی حق تعالی و به طرف او رفتن، اجابت را به دنبال دارد .

 لکن اگر شرایط بیرونی فراهم باشد ( مانند : توبه قوم حضرت یونس علی نبینا و آله و علیه السلام قبل از برگشتن  آن حضرت) اجابت به طور سریع خواهد بود.

اما اگر شرایط بیرونی فراهم نباشد ( مانند: هلاکت فرعون و دعای حضرت موسی علیه السلام که باید شرایط زمانی فراهم شود تا مردم نیز به بطلان او پی ببرند)  اجابت دعا به تأخیر می افتد . لکن حتماً اجابت می شود و مصالحش را خداوند متعال می داند .

همچنین استفاده می شود که کسانی که خصوصیات ذکر شده در آیات را داشته باشند و خدا را در حال اضطرار ندا کنند و با او نجوا کنند اجابت برای آنها هم حتمی خواهد بود مانند عابد و مؤمن بودن و سرعت گرفتن در خیرات و خواندن در حال امید و ترس و خاشع بودن برای او. یعنی در عین حالی که باید به طرف اسباب و مسببات عالم رفت .  لکن انسان مؤمن و بنده خدا و خاشع در برابر او فقط دل به خدایش بسته و او را در تمامی امور مستقلاً حلال مشکلاتش دانسته و از او حقیقتاً رفع مشکلاتش را طلب می کند.

اینجاست که خداوند اجابتش می نماید یا با نزدیک کردن  اسباب و مسببات عادی او را به نتیجه می رساند و یا از راه غیر عادی او را تأمین می کند.

پی نوشت :