جلوه تاريخ درشرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 7، ص241
و سئل عليه السّلام عن قول الرسول صلّى اللّه عليه و آله: غيّروا الشيب، و لا تشبّهوا باليهود، فقال عليه السّلام: انّما قال صلّى اللّه عليه و آله ذلك و الدين قل، فامّا الآن و قد اتّسع نطاقه، و ضرب بجرانه، فامرؤ و ما اختار. «از على عليه السّلام در باره اين سخن پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم كه فرموده است: موهاى سپيد را خضاب كنيد و خود را همانند يهود مگردانيد پرسيدند، گفت: اين سخن را پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم هنگامى فرموده است كه شمار متدينان اندك بوده است ولى اينك كه دامنه اش گسترده و همه جا كشيده شده است هر كس هر گونه كه مى خواهد رفتار كند.»
ابن ابى الحديد در شرح اين سخن چنين گفته است: يهوديان خضاب نمى بستند و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم به ياران خود فرمان داده بود خضاب ببندند تا در نظر مردم جوان ديده شوند و مشركان در حال جنگ از ايشان بترسند زيرا داشتن موهاى سپيد موجب گمان ناتوانى است. شارح سپس در باره لغات و كنايات آن توضيح داده است و پس از آن سخنانى را در مورد موى سپيد و خضاب كردن آورده است كه به ترجمه يكى دو مورد بسنده مى شود.
گروهى روايت كرده اند كه چند تار موى سپيد در ريش پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ظاهر شد و آن حضرت آن را با خضاب تغيير داد و با حنا و كتم - دانه هاى رنگى- رنگ كرد.
گروهى هم گفته اند كه هرگز خضاب نبسته است، و روايت شده است كه عايشه مى گفته است: خداوند پيامبر خود را با موى سپيد معيوب نفرمود. گفتند: اى ام المؤمنين مگر موى سپيد عيب است گفت: آرى كه همه تان آن را خوش نمى داريد. اما در مورد ابو بكر اخبار صحيح رسيده است كه خضاب مى كرده است. همچنين در مورد امير المؤمنين عليه السّلام، هر چند كه در باره ايشان گفته شده است كه خضاب نبسته است.
جلوه تاريخ درشرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 7، ص242
امام حسين عليه السّلام روز عاشورا در حالى كه موهايش را خضاب فرموده بود، كشته شد. و در حديث مرفوعى كه آن را عقبة بن عامر روايت كرده چنين آمده است: «بر شما باد به حنا كه خضاب اسلام است، چشم را پر نور مى كند، درد سر را از ميان مى برد، بر نيروى جنسى مى افزايد و از رنگ سياه بر حذر باشيد كه هر كس موهاى خود را سياه كند خداوند چهره اش را روز رستاخيز سياه مى كند.»
گروهى هم در مورد كراهت خضاب بستن از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم روايت مى كنند كه فرموده است: اگر با فروتنى پذيراى موهاى سپيد باشيد، براى شما بهتر است.
و از امام حسن عليه السّلام در مورد خضاب پرسيدند، فرمود: بى تابى زشتى است.
كسانى كه معتقدند على عليه السّلام خضاب نبسته است، چنين استناد مى كنند كه به آن حضرت گفته شد چه مى شود كه موهاى سپيد خود را خضاب ببندى، فرمود: خضاب زينت است و ما سوگواريم يعنى سوگوار رحلت رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم.
