إنّما المؤمنونَ إخْوَةٌ بنو أبٍ و اُمٍّ، و إذا ضَرَبَ على رَجُلٍ مِنهُم عِرْقٌ سَهِرَ لَه الآخَرونَ .
همانا مؤمنان برادران يكديگر و فرزندان يك پدر و مادرند. و اگر رگى از يكى از آنان [به ناراحتى ] بجنبد ديگران به خاطر او، شب را نمى خوابند .

( الكافي : ۲/۱۶۵/۱ )

امام صادق عليه السلام :

المُؤمنُ أخو المؤمنِ ، عَينُهُ و دَليلُهُ ، لا يَخونُهُ ، و لا يَظْلِمُهُ ، و لا يَغُشُّهُ ، و لا يَعِدُهُ عِدَةً فيَخْلِفَهُ
مؤمن برادر مؤمن است، چشم او و راهنماى اوست. به او خيانت نمى كند، به او ستم نمى كند، كلاه سرش نمى گذارد، و به او و عده اى نمى دهد كه بدان عمل نكند .

( الكافي : ۲/ ۱۶۶/۳ )

امام صادق عليه السلام :

المؤمنُ أخو المؤمنِ كالجَسَدِ الواحدِ، إنِ اشتكَى شيئا مِنهُ وَجَدَ ألمَ ذلكَ في سائرِ جسدِهِ ، و أرواحُهُما مِن رُوحٍ واحدةٍ .
مؤمن برادر مؤمن است، همچون يك پيكر كه هرگاه عضوى از آن به درد آيد ديگر اندامها آن درد را حس مى كنند؛ ارواح آنها از يك روح است .

( الكافي : ۲/۱۶۶/۴ )

امام صادق عليه السلام :

لكلِّ شيءٍ شيءٌ يَستريحُ إلَيهِ، و إنَّ المؤمنَ يَستريحُ إلى أخيهِ المؤمنِ كما يَستريحُ الطَّيْرُ إلى شَكْلِهِ .
هر چيزى با چيزى آرام مى گيرد و مؤمن با برادر مؤمن خود آرامش مى يابد چنان كه پرنده با همجنس خود آرام مى گيرد .

( بحار الأنوار : ۷۴/۲۳۴/۳۰ )

افزودن بر شمار برادران

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

استكْثِروا مِن الإخوانِ ؛ فإنَّ لكلِّ مؤمنٍ شَفاعةً يومَ القيامةِ .
بر شمار برادران خود بيفزاييد؛ زيرا در روز قيامت هر مؤمنى را شفاعتى است .

( كنز العمّال : ۲۴۶۴۲ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن جَدَّدَ أخا في الإسلامِ بنى اللّه ُ له بُرْجا في الجَنّةِ .
هر كس برادر مسلمان جديدى برگزيند ، خداوند در بهشت براى او برجى بنا مى نهد.

( الاختصاص : ۲۲۸ )

امام على عليه السلام :

أعجَزُ النّاسِ مَن عَجَزَ عنِ اكتسابِ الإخوانِ ، و أعجَزُ مِنهُ مَن ضَيّعَ مَن ظَفِرَ بهِ مِنهُم .
نا توانترين مردم كسى است كه از به دست آوردن دوستان و برادران ناتوان باشد و نا توان تر از او كسى است كه برادران به دست آورده را از دست بدهد.

( نهج البلاغة: الحكمة۱۲)

امام على عليه السلام :

أخٌ تَستَفيدُهُ خَيْرٌ مِن أخٍ تَستَزيدُهُ .
برادرى كه از او بهره ببرى بهتر از برادرى است كه تنها بر شمار برادرانت مى افزايد .

( غرر الحكم : ۱۳۶۲ )

امام على عليه السلام :

لا تَستكثِرَنَّ مِن إخوانِ الدُّنيا، فإنكَ إن عَجَزتَ عَنْهُم تَحَوّلوا أعداءً و إنَّ مَثَلَهُم كَمَثلِ النّارِ، كَثيرُها يُحرِقُ و قَليلُها يَنفَعُ .
بر شمار برادران دنيايى ميفزاى كه اگر از برآوردن نيازهايشان درمانده شوى، دشمنت مى گردند. حكايت آنان، حكايت آتش است كه بسيارِ آن مى سوزاند و كمِ آن سود مى رساند.

( غرر الحكم : ۱۰۳۸۱ )

امام على عليه السلام :

عَلَيكَ بإخوانِ الصِّدْقِ فأكْثِرْ مِنِ اكتِسابِهِم؛ فإنَّهُم عُدّةٌ عِندَ الرَّخاءِ ، و جُنّةٌ عِندَ البَلاءِ .
در پى دوستان راستين باش و بر شمارشان بيفزاى كه آنان ذخيره دوران آسايش و سپر روزگار بلايند!

( الأمالي للصدوق : ۳۸۰/۴۸۳ )

امام صادق عليه السلام :

مَن لَم يَرغَبْ في الاستِكْثارِ مِن الإخوانِ ابتُليَ بالخُسْرانِ .
هر كه خواهان افزايش شمار برادران نباشد ، به زيان گرفتار مى آيد.

( تحف العقول : ۳۱۹ )

امام صادق عليه السلام :

المَرءُ كثيرٌ بأخيهِ .
انسان به وسيله برادر [ و دوستان ] خود فزونى مى يابد.

( تحف العقول : ۳۶۸ )

دوست داشتن برادران

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ألاَ و إنّ وُدَّ المؤمنِ مِن أعظَمِ سَبَبِ الإيمانِ .
هان! دوست داشتن مؤمن يكى از بزرگترين اسباب ايمان است.

( بحار الأنوار : ۷۴/۲۸۰/۷ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ألا و إنّ المؤمنَينِ إذا تَحابّا في اللّه ِ عزّ و جلّ و تَصافَيا في اللّه ِ كانا كالجَسَدِ الواحدِ : إذا اشتكى أحدُهُما مِن جسَدِهِ مَوْضِعا وجَدَ الآخرُ ألَمَ ذلكَ المَوْضعِ .
بدانيد كه اگر مؤمنان به خاطر خداوند عزّ و جلّ به هم مهر ورزند و براى خدا صادقانه دوستى كنند چونان يك پيكرند، كه هرگاه جايى از پيكر يكى به درد آيد،ديگرى در همان جا احساس درد مى كند.

( بحار الأنوار:۷۴/۲۸۱/۷ )

امام على عليه السلام :

لا يكونُ أخوكَ أقوى مِنكَ على مَودّتِهِ .
برادرت در دوستى اش [ نسبت به تو ] از تو قويتر نباشد .

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۶۵/۲۹)

امام على عليه السلام :

يا كُمَيلُ ، إن لَم تُحِبَّ أخاكَ فلَسْتَ أخاهُ .
اى كميل! اگر برادرت را دوست نداشته باشى برادر او نيستى .

( تحف العقول : ۱۷۳ )

امام على عليه السلام :

أحْبِبِ الإخْوانَ على قَدْرِ التَّقْوى .
برادران را به اندازه پرهيزگارى آنان دوست بدار.

( الاختصاص : ۲۲۶ )

امام صادق عليه السلام :

حُبُّ الأبرارِ للأبرارِ ثَوابٌ للأبرارِ ، و حُبُّ الفُجّارِ للأبرارِ فضيلةٌ للأبرارِ، و بُغْضُ الفُجّارِ للأبرارِ زَينٌ للأبرارِ ، و بُغْضُ الأبرارِ للفُجّارِ خِزْيٌ علَى الفُجّارِ .
محبت ورزيدن نيكان به يكديگر ، پاداشى است براى نيكوكاران و مهر ورزى بَدان به نيكان، فضيلتى است براى نيكان و دشمنى بَدان با نيكان ، زيور نيكان است و دشمنى ورزيدن نيكان با بدان، مايه خوارى و رسوايى بدان است.

( الاختصاص : ۲۳۹ )

امام صادق عليه السلام :

مِن حُبِّ الرَّجلِ دِينَه حبُّهُ أخَاهُ .
از نشانه هاى دين دوستى آدمى اين است كه برادرش را دوست داشته باشد.

( الاختصاص : ۳۱ )

آنچه دوستى را پايدار مى كند

امام على عليه السلام :

لا تُضِيعَنَّ حقَّ أخيكَ اتّكالاً على ما بينَك و بينَه؛ فإنّه لَيسَ لكَ بأخٍ مَن أضَعْتَ حقَّهُ .
هيچ گاه حقّ برادرت را، به اعتماد روابط دوستانه اى كه با او دارى ضايع مگردان؛ چه، آن كس كه حقّ او را ضايع مى كنى ديگر برادرت نيست .

( نهج البلاغة: الكتاب۳۱ )

امام على عليه السلام :

العِتابُ حَياةُ المَوَدّةِ .
گلايه كردن مايه حيات دوستى است.

( غرر الحكم : ۳۱۵)

امام زين العابدين عليه السلام :

احفَظْ علَيكَ لسانَكَ تَمْلِكْ بهِ إخوانَكَ .
زبانت را نگه دار تا برادرانت را نگه دارى

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۵۶/۱ )

امام صادق عليه السلام :حارث اعور به امير المؤمنين عرض كرد:

يا أميرَ المؤمنينَ، أنا و اللّه ِ اُحِبُّكَ، فقالَ لَه: يا حارثُ، أمَا إذا أحبَبْتَني فلا تُخاصِمْني، و لا تُلاعِبْني، و لا تُجارِينيحديث ، و لا تُمازِحْني، و لا تُواضِعْني ، و لا تُرافِعْني.
اى امير مؤمنان! به خدا سوگند كه دوستت مى دارم. حضرت فرمود: اى حارث! اگر واقعا مرا دوست دارى پس سعى كن با من مشاجره نكنى، مرا به بازى نگيرى، براى خودنمايى با من بحث نكنى،حديث با من شوخى نكنى و مرا از آنچه هستم فروتر و يا فراتر نبرى .

( الخصال : ۳۳۴/۳۵ )

امام صادق عليه السلام :

لا تُذهبِ الحِشْمَةَ بينَكَ و بينَ أخيكَ و أبْقِ مِنها ؛ فإنّ ذَهابَ الحِشْمَةِ ذَهابُ الحياءِ ، و بَقاءُ الحِشمةِ بَقاءُ المودّةِ .
ادب و حرمت ميان خود و برادرت را از بين نبر و آن را نگه دار؛ زيرا با از بين رفتن ادب و حرمت، حيا نيز از ميان مى رود و نگه داشتن ادب و حرمت، مايه پايدارى دوستى است.

( تحف العقول : ۳۷۰ )

امام صادق عليه السلام :

يا بنَ النُّعمان ، إنْ أردتَ أن يَصْفُوَ لكَ وُدُّ أخيكَ فلا تُمازِحَنَّهُ، و لا تُمارِيَنَّهُ ، و لا تُباهِيَنَّهُ ، و لا تُشارَّنَّهُ .
اى پسر نعمان! اگر مى خواهى محبّت برادرت براى تو خالص باشد، هرگز با او شوخى [ بيجا ] مكن، از جدال با او بپرهيز، بر او فخر مفروش، و با او ستيزه مكن .

( بحار الأنوار:۷۸/۲۹۱/۲ )

امام صادق عليه السلام :

تَحتاجُ الإخْوةُ فيما بَيْنَهُم إلى ثلاثةِ أشياءَ ، فإنِ استَعمَلُوها و إلاّ تَبايَنُوا و تَباغَضُوا، و هي : التَّناصُفُ ، و التَّراحُمُ ، و نَفْيُ الحَسَدِ .
برادران در ميان خود به سه چيز نيازمندند كه اگر به كار بندند دوستى مى پايد و گرنه از يكديگر جدا و دشمن هم مى شوند. آن سه چيز اينهاست: انصاف با يكديگر، مهربانى با يكديگر ، و حسد نبردن به هم .

( تحف العقول : ۳۲۲ )

برادرى براى خدا

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ما استَفادَ امرؤٌ مسلمٌ فائدةً بعدَ فائدةِ الإسلام مثلَ أخٍ يَستَفيدُهُ في اللّه ِ
انسان مسلمان، بعد از به دست آوردن سود اسلام، سودى همچون برادرى كه براى خدا به دست مى آورد، كسب نكرده است .

( تنبيه الخواطر : ۲/۱۷۹ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

النَّظَرُ إلى الأخِ تَوَدُّهُ في اللّه ِ عزّ و جلّ عِبادَةٌ .
نگاه كردن به برادرى كه به خاطر خداوند عزّ و جلّ دوستش مى دارى، عبادت است .

( بحار الأنوار : ۷۴/۲۷۹/۱ )

امام على عليه السلام :

بالتَّواخي في اللّه ِ تُثْمِرُ الاُخُوّة .
با برادرى در راه خدا، برادرى به بار مى نشيند .

( غرر الحكم : ۴۲۲۵ )

امام على عليه السلام :

مَن فَقَد أخا في اللّه ِ فكأنّما فَقَدَ أشْرَفَ أعْضائِهِ .
هر كس برادرى خدايى را از دست دهد، چنان است كه بهترين عضو پيكرش را از دست داده باشد .

( غرر الحكم : ۹۲۲۷ )

امام باقر عليه السلام :

مَنِ استَفادَ أخا في اللّه ِ على إيمانٍ باللّه ِ و وفَاءٍ بإخائهِ ، طَلَبا لِمَرضاة اللّه ِ، فَقَدِ اسْتَفادَ شُعاعا مِن نورِ اللّه ِ .
هر كس تنها براى رضاى خدا و بر پايه ايمان به او و وفادارى به برادرى، برادرى به دست آورد ، پرتوى از نور خدا را به دست آورده است.

( تحف العقول : ۲۹۵ )

امام رضا عليه السلام :

مَنِ اسْتَفادَ أخا في اللّه ِ عزّ و جلّ استَفادَ بَيْتا في الجَنّةِ .
هر كس برادرى خدايى به دست آورد ، خانه اى در بهشت به دست آورده است.

( ثواب الأعمال : ۱۸۲/۱ )

برادرى (دوستى) براى دنيا

امام على عليه السلام :

مَن لَم تَكُن مَودّتُهُ في اللّه ِ فاحْذَرْهُ؛ فإنّ مودّتَهُ لَئيمةٌ ، و صُحْبتَه مَشُومةٌ .

از كسى كه دوستى اش براى خدا نيست بپرهيز؛ زيرا دوستى او پستى است و همنشينى با او شوم .

( غرر الحكم : ۸۹۷۸ )

امام على عليه السلام :

كلُّ مودّةٍ مَبْنيّةٍ على غيرِ ذاتِ اللّه ِ ضَلالٌ ، و الاعتِمادُ علَيها مُحالٌ .
هر دوستى اى كه مبناى غير خدايى داشته باشد، گمراهى است و تكيه كردن بر آن نشايد .

( غرر الحكم : ۶۹۱۵ )

امام على عليه السلام :

مَن آخَى في اللّه ِ غَنِمَ ، مَن آخى في الدُّنيا حُرِمَ .
هر كه براى خدا برادرى كند سود مى برد و هر كه براى دنيا برادرى ورزد محروم مى ماند.

( غرر الحكم : ۷۷۷۶ ـ ۷۷۷۷ )

امام على عليه السلام :

ما تَواخى قومٌ على غيرِ ذاتِ اللّه ِ سُبحانه إلاّ كانتْ اُخوّتُهُم علَيهِم تِرَةً يومَ العَرْضِ على اللّه ِ سبحانَهُ .
هيچ مردمى براى غير خداوند سبحان با هم برادرى نكنند مگر آن كه در روز حاضر شدن در محضر خداوند سبحان، آن برادرى برايشان مايه نقص و زيان خواهد بود.

( غرر الحكم : ۹۶۷۲ )

امام على عليه السلام :

النّاسُ إخـْوانٌ ؛ فمَنْ كانَتْ اُخُوّتُهُ في غيرِ ذاتِ اللّه ِ فهِيَ عَداوةٌ ، و ذلكَ قولُهُ عزّ و جلّ: «الأخِلاّءُ يومئذٍ بعضُهم لبعضٍ عدوٌّ إلاّ المتّقين»(زخرف/67)
مردم [مسلمان] برادرند. اگر برادرى آنان براى غير خدا باشد، آن برادرى دشمنى است و اين است سخن خداوند متعال كه : « در آن روز ، دوستان با هم دشمنند، مگر پرهيزگاران».

( الزخرف : ۶۷ - بحار الأنوار: ۷۴/۱۶۵/۲۹ )

برادرى و دوستى دينى

امام على عليه السلام :

علَى التَّواخِي في اللّه ِ تَخْلُصُ المَحَبّةُ .

برادرى كردن به خاطر خدا محبت را خالص مى گرداند.

( غرر الحكم : ۶۱۹۱ )

امام على عليه السلام :

إخْوانُ الدِّينِ أبقى مَوَدّةً .
برادران دينـى، دوستى شان پايدارتر است .

( غرر الحكم :۱۳۶۰ ـ ۱۳۶۱ )

امام على عليه السلام :

الإخْوانُ في اللّه ِ تعالى تَدُومُ مَودّتُهُم ، لِدَوامِ سَبَبِها .
كسانى كه براى خدا برادرى ورزند دوستى شان مى پايد ؛ چون سبب آن دوستى پايدار است.

( غرر الحكم : ۱۷۹۵)

امام على عليه السلام :

الأخُ المُكْتَسَبُ في اللّه ِ أقرَبُ الأقرِباءِ، و أحَمُّ مِن الاُمَّهاتِ و الآباءِ .
برادرى كه براى خدا به دست آيد، نزديكترين خويش است و از پدر و مادر به انسان نزديكتر است .

( غرر الحكم : ۱۸۴۵ )

امام على عليه السلام :

وُدُّ أبناءِ الآخِرةِ يَدومُ لدَوامِ سَبَبِهِ.
دوستى اهل آخرت مى پايد؛ چون علت آن پاياست .

( غرر الحكم : ۱۰۱۱۸ )

امام على عليه السلام :

لِكلِّ إخاءٍ مُنْقَطَعٌ، إلاّ إخاءً كانَ على غيرِ الطّمَعِ .
همه برادريها از هم مى گسلد بجز آن برادريى كه بر پايه طمع استوار نباشد .

( كنز العمّال : ۴۴۲۱۹ )

امام على عليه السلام :

كلُّ مَوَدّةٍ عَقَدَها الطّمَعُ حَلَّها اليأسُ.
هر دوستى اى كه رشته آن را طمع ببندد، نوميدى ، آن را از هم بگسلد .

( تنبيه الخواطر : ۱/۷۲ )

امام على عليه السلام :

مَودّةُ أبناءِ الدُّنيا تَزولُ لِأدنى عارِضٍ يَعْرِضُ .
دوستى دنيا پرستان با بروز اندك پيشامدى از ميان مى رود .

( غرر الحكم : ۹۸۲۸ )

امام على عليه السلام :

مَن وادَّكَ لأمرٍ ولّى عندَ انقِضائِهِ .
كسى كه براى كارى با تو دوستى مى كند ، پس از تمام شدن آن به تو پشت مى كند .

( غرر الحكم : ۸۵۵۲ )

امام على عليه السلام :

أسْرَعُ المَوَدّاتِ انقِطاعا مَودّاتُ الأشرارِ .
نا پايدارترين دوستى ها، دوستى بدكاران است .

( غرر الحكم : ۳۱۲۴ )

عوامل برهم زننده برادرى

امام على عليه السلام :

الجَفاءُ يُفْسِدُ الإخاءَ .
جفا كارىحديث برادرى را از بين مى برد.

( غرر الحكم : ۵۶۲ )

امام على عليه السلام :

إيّاكَ و الجَفاءَ ؛ فإنّه يُفْسِدُ الإخاءَ، و يُمَقِّتُ إلى اللّه ِ و النّاسِ .
از رفتار درشت و برخورد سرد بپرهيز كه برادرى را از ميان مى برد و موجب تنفّر خدا و مردمان مى شود .

( غرر الحكم : ۲۶۶۲ )

امام على عليه السلام :

لا تَطْلُبنَّ الإخاءَ عِند أهلِ الجَفاءِ ، و اطلبْهُ عِند أهلِ الحِفاظِ و الوَفاءِ .
برادرى را هرگز در ميان جفا پيشگان مجوى ، بلكه آن را در ميان انسان هاى قدر شناس و با وفا بجوى .

( غرر الحكم : ۱۰۴۲۱ )

امام على عليه السلام :

الجَفاءُ شَيْنٌ ، المَعصيةُ حَيْنٌ .
جفا، مايه ننگ است و گناه، موجب محنت .

( غرر الحكم : ۹۹ )

اظهار محبّت نسبت به برادر

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إذا أحبَّ أحدُكُم صاحِبَهُ أو أخاهُ فليُعْلِمْهُ .
هرگاه يكى از شما رفيق يا برادر خود را دوست دارد، آن را به او اظهار كند .

( المحاسن : ۱/۴۱۵/۹۵۳ )

امام صادق عليه السلام :

إذا أحْبَبتَ رَجُلاً فأخْبِرْهُ .
هرگاه كسى را دوست داشتى آن را به او خبر ده .

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۸۱/۲ )

بحار الأنوار :

مَرّ رجلٌ في المسجدِ و أبو جعفرٍ عليه السلام جالسٌ و أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام ، فقالَ له بعضُ جُلَسائهِ: و اللّه ِ، إنّي لاَُحِبُّ هذا الرّجُلَ. قالَ لَه أبو جعفرٍ عليه السلام : ألاَ فأعْلِمْهُ ؛ فإنَّهُ أبقى لِلمَوَدّة ، و خَيْرٌ في الاُلْفةِ .
ابو جعفر (امام باقر عليه السلام ) و ابو عبد اللّه (امام صادق عليه السلام ) در مسجد نشسته بودند، مردى از آن جا گذشت. يكى از همنشينان ابو جعفر عليه السلام عرض كرد: به خدا، من اين مرد را دوست دارم. ابو جعفر عليه السلام فرمود: پس، به او اعلام كن ؛ چرا كه دوستى را پايدارتر و الفت را بيشتر مى كند .

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۸۱/۱ )

دوست داشتن برادر [دينى ]نشانه آن است كه او

نيز برادرش را دوست دارد.

امام على عليه السلام :

سَلُوا القُلوبَ عنِ المَوَدّاتِ ؛ فإنّها شَواهِدُ لا تَقْبَلُ الرُّشا .
دوستيها و محبتّها را از دلها بپرسيد كه دلها گواهانى رشوه ناپذيرند .

( غرر الحكم : ۵۶۴۱ )

امام باقر عليه السلام :

اعرِفِ المَودّةَ لكَ في قلبِ أخيكَ بما لَهُ في قلبِكَ .
محبّت قلبى برادرت را نسبت به خودت، از محبّتى كه در قلبت نسبت به او دارى، بشناس

( كشف الغمّة : ۲/۳۳۱ )

الكافى ـ به نقل از صالح بن حكم ـ :

الكافي عن صالحِ بنِ الحكم:سَمِعتُ رجُلاً يسألُ أبا عبدِ اللّه ِ عليه السلام ، فقالَ: الرّجُلُ يقولُ : أوَدُّك ، فكيفَ أعلَمُ أنّه يَوَدُّني؟! فقال : امتحِنْ قلبَك ؛ فإنْ كنتَ تَوَدُّهُ فإنّهُ يَوَدُّكَ .
شنيدم كه مردى از امام صادق عليه السلام مى پرسد: كسى مى گويد: من تو را دوست دارم؛ چگونه بدانم كه [واقعا ]دوستم دارد؟ فرمود: دلت را بكاو، اگر تو او را دوست داشتى او نيز تو را دوست دارد .

( الكافي : ۲/۶۵۲/۲ )

امام صادق عليه السلام :

اُنظُرْ قلبَكَ ؛ فإنْ أنكَرَ صاحبَكَ فقد أحدَثَ أحدُكُما .
به دلت بنگر، اگر دوستت را ناخوش داشت، بدان يكى از شما دو نفر كارى كرده است.

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۸۲/۶ )

بحار الأنوار ـ به نقل از عبيد اللّه بن اسحاق مدائنى ـ :قلتُ لأبي الحسنِ موسى بنِ جعفرٍ عليه السلام :

إنّ الرّجُلَ مِن عُرْضِ النّاسِ يَلْقاني فيَحْلِفُ باللّه ِ أنّه يُحِبُّني ، فأحلِفُ باللّه ِ إنّهُ لَصادقٌ ؟ فقال : امتَحِنْ قلبَكَ ؛ فإن كنتَ تُحِبُّهُ فاحْلِفْ و إلاّ فلا .
مردى از توده مردم مرا مى بيند و به خدا قسم ياد مى كند كه مرا دوست دارد، آيا مى توانم به خدا قسم ياد كنم كه او راست مى گويد؟ فرمود: دلت را بكاو ، اگر تو او را دوست داشتى قسم ياد كن، و الاّ، نه.

(بحار الأنوار : ۷۴/۱۸۲/۵ )

امام هادى عليه السلام :

لا تَطلب الصَّفا ممّن كَدّرتَ علَيهِ ، و لا النُّصْحَ ممّن صَرَفْتَ سُوءَ ظنِّكَ إلَيهِ ، فإنّما قلبُ غيرِكَ لكَ كقلبِكَ لَهُ .
از كسى كه مكدّرش كرده اى صفا مجوى و از كسى كه تير بد گمانى ات را به او نشانه رفته اى خيرخواهى و صداقت مخواه؛ زيرا دل ديگرى با تو همچون دل توست با او.

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۸۱ )

بريدن از برادران

إنْ أرَدْتَ قَطِيعةَ أخيكَ فاستَبْقِ لَهُ مِن نفسِكَ بَقيّةً يَرجِعُ إليها إن بَدا لَه ذلكَ يوما مّا .
امام على عليه السلام :اگر خواستى از برادرت ببرى، ته مانده اى از دوستى خود براى او باقى گذار كه اگر روزى به فكرش رسيد كه آشتى كند به آن بازگردد.

( نهج البلاغة: الكتاب۳۱ )

امام على عليه السلام :

لا تَصْرِمْ أخاكَ على ارتيابٍ، و لا تَقْطَعْهُ دُونَ استِعْتابٍ ، و لِنْ لِمَن غالَظَكَ فإنّه يُوشِكُ أن يَلينَ لكَ .
با كوچكترين سوء ظنى با برادر خود قطع رابطه نكن و بدون رضايت طلبى از او نبُر، با كسى كه با تو درشتى كرده نرمى كن؛ باشد كه به زودى با تو نرم شود.

( بحار الأنوار : ۷۷/۲۰۹/۱ )

امام على عليه السلام :

ما أقبحَ القَطِيعةَ بعدَ الصِّلَةِ ، و الجَفاءَ بعدَ الإخاءِ ، و العَداوةَ بعدَ المَودّةِ!
چه زشت است بريدن بعد از پيوستن، و بيگانگى پس از برادرى، و دشمنى پس از دوستى!

( بحار الأنوار: ۷۷/۲۱۰/۱ )

امام صادق عليه السلام :

مَلْعونٌ مَلْعونٌ رَجُلٌ يَبدؤهُ أخوهُ بالصُّلْحِ فلَمْ يُصالِحْهُ .
ملعون است، ملعون، كسى كه برادرش دستِ صلح و آشتى به سوى او دراز كند و او آشتى نكند.

( بحار الأنوار: ۷۴/۲۳۶/۳۵ )

امام صادق عليه السلام :

لا تُتْبِعْ أخاكَ بعدَ القَطِيعةِ وَقِيعةً فيهِ، فيَسُدَّ علَيهِ طريقَ الرُّجوعِ إليكَ ، فلَعَلّ التّجارِبَ تَرُدُّهُ علَيكَ .
پس از قطع رابطه با برادرت، از او بدگويى مكن؛ كه اين راه بازگشت او را به سوى تو مى بندد؛ چون ممكن است تجربه ها [روزى،] او را به تو بازگرداند.

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۶۶/۳۱ )

امام صادق عليه السلام :

مَن وضَعَ حُبَّهُ في غيرِ موضعِهِ فقد تَعرَّضَ للقَطيعةِ .
هر كس دوستى و محبت خود را در جايگاه مناسبش ننهد، [ خود را ] در معرض قطع رابطه قرار داده است.

( 6.المحاسن : ۱/۴۱۵/۹۵۰. )

پيوند با برادران

امام على عليه السلام :

حمِلْ نفسَكَ مِن أخيكَ عندَ صَرْمِهِ على الصِّلَةِ ··· و عند جُمودِهِ على البَذْلِ ··· و إيّاك أن تَضَعَ ذلكَ في غيرِ مَوضعِهِ، أو أنْ تَفعَلَهُ بغيرِ أهلِهِ .
چون برادرت از تو بِبُرد خود را به پيوند با او وادار ··· و چون بخل ورزد از بخشش دريغ مدار ··· مبادا اين نيكى را در آن جا كنى كه نبايد، يا درباره آن كس كه نشايد .

( نهج البلاغة: الكتاب۳۱ )

امام على عليه السلام :

لا يَكُونَنَّ أخوكَ أقوى على قَطيعتِكَ منكَ على صِلَتِهِ ، و لا تَكُونَنّ على الإساءَةِ أقوى منكَ علَى الإحسانِ .
نبايد توانايى برادرت در قطع رابطه با تو بيشتر از توانايى تو در پيوند با او باشد و نبايد توانايى او بر بدى كردن بيشتر از توانايى تو بر نيكى كردن باشد .

( نهج البلاغة : الكتاب ۳۱ )

امام على عليه السلام :

أطِعْ أخاكَ و إنْ عَصَاكَ، وَ صِلْهُ و إنْ جَفاكَ .
از برادرت فرمان ببر هر چند او تو را نافرمانى مى كند، و با او پيوند برقرار كن هر چند او از تو دورى مى گزيند.

( بحار الأنوار: ۷۷/۲۱۳/۱ )

امام حسين عليه السلام :

إنّ أوْصَلَ النّاسِ مَن وَصَلَ مَن قَطَعَهُ .
قويترين فرد در ايجاد ارتباط كسى است كه با كسى كه از او بريده رابطه برقرار كند .

( بحار الأنوار: ۷۸/۱۲۱/۴ )

اقسام برادران

امام على عليه السلام :

الإخْوانُ صِنْفانِ : إخوانُ الثِّقةِ و إخوان المُكاشَرةِ ··· فإذا كنتَ مِن أخيكَ على حدِّ الثِّقةِ فابْذِلْ لَه مالَكَ و بَدَنكَ ، و صافِ مَن صافَاهُ ، و عادِ مَن عادَاهُ، و اكتُمْ سِرَّهُ و عَيْبَهُ ، و أظْهِرْ مِنه الحَسَنَ . و اعلَمْ أيُّها السّائلُ أنَّهُم أقلُّ مِن الكِبريتِ الأحْمَرِ .
برادران دو گروهند: برادران مورد اعتماد، و برادران خنده و شادى ··· اگر به برادرت اعتماد داشتى از مال و جان خود نثار او كن، با دوستانش دوست و با دشمنانش دشمن باش، راز دار و عيب پوش وى باش و خوبيهايش را آشكار ساز . اى پرسنده! بدان كه اين گروه برادران از گوگرد سرخ كمياب ترند .

( بحار الأنوار : ۷۴/۲۸۱/۲ )

امام حسين عليه السلام :

الإخْوانُ أربعةٌ: فأخٌ لكَ و لَهُ، و أخٌ لكَ ، و أخٌ علَيكَ ، و أخٌ لا لكَ و لا لَهُ .
برادران چهار گروهند: برادرى كه به سود تو و سود خويش است و برادرى كه به سود توست و برادرى كه به زيان توست و برادرى كه نه به سود توست و نه به سود خودش .

( تحف العقول : ۲۴۷ )

امام صادق عليه السلام :

الإخوانُ ثلاثةٌ: فواحِدٌ كالغِذاءِ الّذي يُحتاجُ إليهِ كلَّ وقتٍ فَهُو العاقلُ، و الثّاني في معنَى الدّاءِ و هُو الأحْمَقُ، و الثّالثُ في معنَى الدّواءِ فَهُو اللّبِيبُ .
برادران سه دسته اند: يكى چون خوراك است كه هميشه بدان نياز است و آن خردمند است، و دومى چون درد است و آن نابخرد است، و سومى چون داروست و آن شخص هوشمند است .

( تحف العقول : ۳۲۳ )

امام صادق عليه السلام :

الإخْوانُ ثلاثةٌ : مُواسٍ بنفسِهِ ، و آخرُ مُواسٍ بمالِهِ ؛ و هُما الصّادقانِ في الإخاءِ ، و آخَرُ يأخذُ منكَ البُلْغَةَ ، و يُريدُكَ لِبَعضِ اللّذَّةِ ، فلا تَعُدَّه مِن أهلِ الثِّقَةِ .
برادران سه گروهند: آن كه با جان همراهى مى كند، ديگرى آن كه با مال يارى مى رساند و اين دو گروه در برادرى صادقند؛ و سومى آن كه از تو وجه معاش مى گيرد و تو را براى اندكى لذّت و خوشى مى خواهد، او را مورد اعتماد مدان .

( تحف العقول : ۳۲۴ )

برادر قابل اعتماد

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

أقلُّ ما يكونُ في آخِرِ الزّمانِ أخٌ يُوثَقُ بهِ أو دِرْهَمٌ من حَلالٍ .
كمياب ترين چيز در آخر الزمان برادرى قابل اعتماد، يا درهمى حلال است .

( تحف العقول : ۵۴ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

يأتي على النّاسِ زمانٌ ليسَ فيهِ شيءٌ أعزُّ مِن أخٍ أنيسٍ و كَسْبِ دِرْهَمِ حَلالٍ .
روزگارى فرا مى رسد كه چيزى كمياب تر از يك برادرِ همدم و [ دشوارتر از ] كسب يك درهمِ حلال نيست .

( تحف العقول : ۳۶۸ )

امام هادى عليه السلام ـ به كسى كه به ايشان عرض كرد: ازپدران شما برايمان روايت شده است كه روزگارى بر مردم مى آيد كه چيزى كمياب تر از يك برادر همدم يا كسب يك درهم حلال نيست ـ فرمود :

إنّ العزيزَ موجودٌ ، و لكنّكَ في زمانٍ لَيسَ شيءٌ أعْسَرَ مِن دِرْهَمِ حلالٍ و أخٍ في اللّه ِ عزّ و جلّ .
چيز كمياب [ سرانجام ] پيدا مى شود امّا تو در زمانى هستى كه چيزى دشوارتر از [به دست آوردن ] يك درهم حلال و يك برادر خدايى نيست.

( بحار الأنوار : ۱۰۳/۱۰/۴۳ )

نهى از برخى دوستيها

امام على عليه السلام :

لا تَرْغَبَنَّ فيمَنْ زَهِدَ فيـكَ ، و لا تَزْهَدَنَّ فيمَنْ رَغِبَ فيكَ .
هيچ گاه به كسى كه از تو روي گردان است، روى نياور و هيچ گاه از كسى كه به تو علاقه مند است ، روى برمتاب .

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۶۶/۲۹ )

امام على عليه السلام :

لا تُواخِ مَن يَسْتُرُ مَناقِبَك، و يَنْشُرُ مَثالِبَكَ .
با كسى كه خوبيهايت را مى پوشاند و عيبهايت را پخش مى كند، برادرى مكن .

( غرر الحكم : ۱۰۴۲۰ )

امام على عليه السلام :

ليسَ لكَ بأخٍ مَنِ احْتَجْتَ إلى مُداراتِهِ .
كسى كه نيازمند مدارا كردن با او باشى، برادر تو نيست .

( غرر الحكم : ۷۵۰۳ )

امام على عليه السلام :

يَنبغي للمُسلمِ أنْ يَتجَنّبَ مُواخاةَ ثلاثةٍ : الماجِنِ الفاجِرِ ، و الأحْمَقِ ، و الكَذّابِ .
مسلمان، بايد از برادرى كردن با سه گروه دورى ورزد: لوده فاسد، احمق، و دروغگو.

( الكافي : ۲/۶۳۹/۱ )

امام حسن عليه السلام :

لا تُواخِ أحدا حتّى تَعْرِفَ مَوارِدَهُ و مَصادِرَهُ ، فإذا استَنبطْتَ الخِبْرةَ و رضِيتَ العِشْرةَ فآخِهِ على إقالةِ العَثْرةِ و المُواساةِ في العُسْرةِ .
با هيچ كس برادرى مكن تا بدانى كجاها رفت و آمد دارد. چون از حالش به خوبى آگاه شدى و معاشرتش را پسنديدى، بر پايه گذشت از لغزشها و كمك و هميارى در سختيها، با او برادرى كن .

( تحف العقول : ۲۳۳ )

امام باقر عليه السلام :

لا تُقارِنْ و لا تُواخِ أربعةً : الأحْمَقَ ، و البَخيلَ ، و الجَبانَ ، و الكَذّابَ .
با چهار كس همنشينى و برادرى مكن: احمق، بخيل، ترسو و دروغگو.

( الخصال : ۲۴۴/۱۰۰ )

امام باقر عليه السلام :

بِئسَ الأخُ أخٌ يَرعاكَ غَنِيّا وَ يقطعُكَ فَقيرا .
چه بد برادرى است آن كه به هنگام توانگرى هوا دار توست و در وقت تهيدستى رهايت مى كند .

( الإرشاد : ۲/۱۶۶ )

امام صادق عليه السلام :

احذَرْ أن تُواخيَ مَن أرادَكَ لِطَمعٍ أو خَوفٍ أو مَيْلٍ أو للأكلِ و الشُّرْبِ ، و اطلبْ مُواخاةَ الأتقياءِ و لو في ظُلُماتِ الأرضِ ، و إنْ أفنيتَ عُمْرَكَ في طلبِهِم .
از برادرى كردن با كسى كه تو را به طمع چيزى يا از سر ترس يا خواهشى و يا به خاطر خورد و خوراك مى خواهد، دورى كن و برادرى پرهيزگاران را بجوى، هر چند براى جستن آنها در اعماق زمين فرو روى و هر چند عمر خود را در اين راه صرف كنى .

( بحار الأنوار : ۷۴/۲۸۲/۳ )

امام صادق عليه السلام :

لا خيرَ في صُحْبةِ مَن لَم يَرَ لكَ مِثْلَ الّذي يَرى لنفسِهِ .
در دوستىِ كسى كه آنچه براى خود مى خواهد براى تو نمى خواهد، خيرى نيست .

( تحف العقول : ۳۶۸ )

نگه داشتن برادرى هاى ديرين

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ اللّه َ تعالى يُحِبُّ المُداوَمَةَ على الإخاءِ القديمِ ، فَداوِمُوا علَيهِ .
خداوند متعال مداومت بر برادرى ديرينه را دوست مى دارد، پس، آن را مداومت دهيد .

( كنز العمّال : ۲۴۷۵۹ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ اللّه َ تعالى يُحِبُّ حِفْظَ الوُدِّ القديمِ .
خداوند متعال حفظ دوستى ديرينه را دوست مى دارد.

( كنز العمّال : ۲۴۷۶۰ )

امام على عليه السلام :

اخْتَرْ مِن كلِّ شيءٍ جَدِيدَهُ ، و مِن الإخْوانِ أقدَمَهُمْ
از هر چيزى جديدش را برگزين و از برادران، قديمى ترينشان را .

( غرر الحكم : ۲۴۶۱ )

امام على عليه السلام :

مِن كَرَمِ المرءِ بُكاؤهُ على ما مَضى مِن زمانِهِ ، و حَنينُهُ إلى أوطانِهِ ، و حِفْظُهُ قديمَ إخْوانِهِ .
گريستن آدمى بر زمان از دست رفته اش و شور و شوق او به ميهنش و نگهداشتن برادران ديرينش، نشانه بزرگوارى اوست .

( بحار الأنوار: ۷۴/۲۶۴/۳ )

داوود عليه السلام ـ به فرزندش سليمان عليه السلام ـ فرمود :

لا تَسْتَبدِلَنَّ بأخٍ قديمٍ أخا مُسْتَفادا ما استَقامَ لكَ .
تا زمانى كه برادر (دوست) قديمى بر وفق مراد توست هيچ گاه برادر تازه به دست آمده اى را جايگزين او مكن .

( بحار الأنوار: ۷۴/۲۶۴/۳ )

برادرى حقيقى

امام على عليه السلام :

إنَّ أخاكَ حَقّا مَن غَفَرَ زلّتَكَ ، و سَدَّ خَلّتَكَ ، و قَبِلَ عُذْرَكَ ، و سَتَرَ عَوْرَتَكَ ، و نَفى وَجلَكَ ، و حَقّقَ أملَكَ .
برادر حقيقى تو كسى است كه از لغزشت درگذرد، نيازت را برآورد، پوزش تو را بپذيرد، عيبت را بپوشاند، ترس را از تو دور كند و آرزويت را برآورد .

( غرر الحكم : ۳۶۴۵ )

أخوكَ الّذي لا يَخْذُلُكَ عِندَ الشِّدَّةِ ، و لا يَغْفُلُ عنكَ عندَ الجَرِيرةِ ، و لا يَخْدَعُكَ حينَ تَسْألُهُ
برادر تو آن كس است كه گاهِ سختى تنهايت نگذارد، و جور تو را بر دوش كشد و هرگاه از او چيزى بخواهى [ يا بپرسى ] فريبت ندهد.

( بحار الأنوار : ۷۷/۲۶۹/۱ )

امام على عليه السلام :

ما أكثرَ الإخْوانِ عندَ الجِفانِ ، و أقلَّهُم عندَ حادِثاتِ الزّمانِ !
چه بسيارند دوستان به هنگام چيده شدن كاسه ها [ بر سر سفره ]، و چه اندكند به گاه گرفتارى هاى زمانه !

( غرر الحكم : ۹۶۵۷ )

انتخاب برادر

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

يأتي علَى النّاسِ زمانٌ إذا سَمِعْتَ باسمِ رجُلٍ خيرٌ مِن أن تَلْقاهُ ، فإذا لَقِيتَهُ خيرٌ مِن أن تُجرِّبَهُ، و لو جَرَّبتَهُ أظهرَ لكَ أحْوالاً .
روزگارى بر مردم مى آيد كه اگر نام كسى را بشنوى بهتر از آن است كه او را ببينى و اگر او را ببينى بهتر از آن است كه او را بيازمايى، و چون او را بيازمايى حالات مختلفى به تو نشان مى دهد .

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۶۶/۳۱ )

امام على عليه السلام :

مَن جانَبَ الإخْوانَ على كُلِّ ذَنبٍ قَلَّ أصدِقاؤهُ .
هر كس به خاطر هر خطايى از برادران كناره گيرد، دوستانش كاهش مى يابند .

( غرر الحكم : ۸۱۶۶ )

امام صادق عليه السلام :

مَن لَم يُؤاخِ إلاّ مَن لا عَيبَ فيهِ قَلَّ صَديقُهُ .
كسى كه تنها با آن كه هيچ عيبى ندارد برادرى كند دوستان اندكى خواهد داشت .

( أعلام الدين : ۳۰۴ )

امام صادق عليه السلام :

لا تُفَتِّشِ النّاسَ عَن أديانِهِم فَتَبقى بِلا صديقٍ .
از دين و آيين مردم پرس و جو مكن كه بى دوست مى مانى .

( تحف العقول : ۳۶۹ )

تحمّل لغزش برادر

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در توصيف مؤمن ـ فرمود :

لطيفٌ على أخِيهِ بِزَلّتِهِ ، و يَرعى ما مضى مِن قديمِ صُحْبَتِهِ .
با وجود لغزش برادرش، با او به مهربانى رفتار مى كند، و حرمت دوستى ديرينش را نگه مى دارد.

( التمحيص : ۷۵/۱۷۱ )

امام على عليه السلام :

احتمِـلْ زلّـةَ وَليِّـكَ لوقتِ وَثْبَةِ عَدُوِّكَ .
لغزش دوست خود را براى زمان يورش دشمنت تحمّل كن .

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۶۶/۲۹)

امام على عليه السلام :

احتَمِلْ أخاكَ على ما فيهِ ، و لا تُكثِر العِتابَ فإنّهُ يُورِثُ الضَّغِينةَ ، و استَعْتِبْ مَن رَجَوْتَ عُتْباهُ .

برادرت را با همه آنچه دارد تحمّل كن و زياد سرزنشش مكن كه كينه مى آورد و از كسى كه اميد بخشش دارى، طلب بخشش كن .

( بحار الأنوار:۷۷/۲۱۲/۱ )

امام على عليه السلام :

الاحتِمالُ زَيْنُ الرِّفاقِ .
تحمّل [ لغزشها ] زيور همراهى و رفاقت است .

( غرر الحكم : ۷۵۲ )

امام على عليه السلام :

الاحتِمالُ يُجِلُّ القَدْرَ .
بردبارى و تحمّل [ لغزشها ]، قدر و منزلت را بالا مى برد .

( غرر الحكم : ۸۳۳ )

امام على عليه السلام :

الحليمُ مَنِ احتمَلَ إخوانَهُ .
بردبار كسى است كه برادران خود را تحمّل كند .

( غرر الحكم : ۱۱۱۱)

امام على عليه السلام :

احتمِلْ ما يَمُرُّ عليكَ ، فإنّ الاحتِمالَ سترُ العُيوبِ، و إنّ العاقلَ نِصْفُهُ احتِمالٌ ، و نصفُهُ تَغافُلٌ

ناملايمات را تحمّل كن كه تحمّل، پوشش عيبهاست، انسان خردمند نيمش بردبارى است و نيم ديگرش چشم پوشى .

( غرر الحكم : ۲۳۷۸ )

امام على عليه السلام :

خيرُ النّاس مَن تَحمَّلَ مَؤونةَ النّاسِ .
بهترين افراد كسانى هستند كه زحمت مردم را تحمّل كنند .

( غرر الحكم : ۵۰۰۲ )

امام على عليه السلام :

مَن لم يَحْتَمِلْ زَلَلَ الصَّديقِ ماتَ وحيدا .
كسى كه لغزشهاى دوست را تحمّل نكند [ به تدريج از آنها مى بُرد و] تنها مى ميرد .

( غرر الحكم : ۹۰۷۹)

امام على عليه السلام :

لا يَسُودُ مَن لا يَحتمِلُ إخوانَهُ .
كسى كه برادران خود را تحمّل نكند به سرورى نمى رسد .

( غرر الحكم : ۱۰۷۵۴ )

عيون أخبار الرضا :احمد بن حسين كاتبِ ابو فيّاض از پدرش نقل مى كند كه در حضور على بن موسى الرضا عليه السلام بوديم كه مردى از برادر خود گله و شكايت كرد، حضرت اين ابيات را برخواند:

اعْذِرْ أخاكَ على ذُنوبِه و اسْتُرْ و غَطِّ على عُيوبِه

و اصبرْ على بهت السّفيـه و للزّمانِ على خُطُوبِه

و دَعِ الجوابَ تَفَضُّلاً و كِلِ الظَّلُومَ إلى حَسيبِه .

برادرت را در اشتباهاتش معذور بدار پرده پوشى كن و عيب هايش را بپوشان

در برابر تهمت زدن آدم نابخرد و ناملايمات روزگار شكيبا باش

با بزرگوارى از جواب دادن به او درگذر و كار ستمگر را به حسابرسش وا گذار

( عيون أخبار الرضا : ۲/۱۷۶/۴ )

بهترين برادران

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

خيرُ الإخْوانِ المُساعِدُ على أعمالِ الآخِرةِ .
بهترين برادر آن است كه در كارهاى آخرت يارى رساند .

( تنبيه الخواطر : ۲/۱۲۳ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

خيرُ إخْوانِكَ مَن أعانَكَ على طاعةِ اللّه ِ، و صَدَّكَ عن مَعاصِيهِ ، و أمَرَكَ برِضاهُ .
بهترين برادر تو كسى است كه در راه اطاعت خدا يارى ات رساند و از نا فرمانيهاى او بازت دارد و به خشنودى او فرمانت دهد .

( تنبيه الخواطر : ۲/۱۲۳ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

خيرُ إخْوانِكُم مَن أهدى إليكُم عُيوبَكُم .
بهترين برادران شما كسى است كه عيبهايتان را به شما اهدا كند .

( تنبيه الخواطر : ۲/۱۲۳ )

امام على عليه السلام :

خيرُ الإخْوانِ أقلُّهُمْ مُصانَعةً في النَّصيحَةِ .
بهترين برادر آن است كه در نصيحت و ارشاد كمتر ملاحظه كند .

(غرر الحكم : ۴۹۷۸ )

امام على عليه السلام :

خَيرُ إخْوانِك مَن كثُرَ إغْضابُهُ لكَ في الحقِّ .
بهترين برادر تو آن است كه در راه حق، بر تو زياد خشم گيرد .

(غرر الحكم : ۵۰۰۹ )

امام على عليه السلام :

خيرُ الإخْوانِ مَن لا يُحْوِجُ إخْوانَهُ إلى سِواهُ .
بهترين برادر آن است كه برادران خويش را نيازمند ديگرى نسازد .

( غرر الحكم : ۴۹۸۵ )

امام على عليه السلام :

خيرُ إخْوانِكَ مَن عَنَّفكَ في طاعةِ اللّه ِ سُبحانَه .
بهترين برادران تو كسى است كه در [ وا داشتنت به ] فرمانبردارى از خداوند سبحان، بر تو سخت گيرد.

(غرر الحكم : ۴۹۸۶ )

امام على عليه السلام :

خيرُ الإخْوانِ أنصَحُهم، و شَرُّهم أغَشُّهم .
بهترين برادران، يكرنگ ترين، و بدترين برادران دغل ترين آنان است .

(غرر الحكم : ۵۰۱۴ )

امام على عليه السلام :

خيرُ إخْوانِكَ مَن و اساكَ ، و خيرٌ مِنه مَن كَفاكَ ، و إنِ احتاجَ إليكَ أعْفاكَ .
بهترين برادران تو كسى است كه به تو يارى دهد و بهتر از او كسى است كه تو را بسنده باشد و اگر به تو نيازمند شد از تو بگذرد .

(غرر الحكم : ۴۹۸۸ )

امام على عليه السلام :

خيرُ إخْوانِكَ مَن و اساكَ بخيرِهِ ، و خيرٌ مِنه مَن أغناكَ عن غيرِهِ .
بهترين برادران تو آن كسى است كه با مال خويش تو را يارى رساند و بهتر از او كسى است كه تو را از ديگرى بى نياز سازد .

( غرر الحكم : ۵۰۱۳ )

امام على عليه السلام :

خيرُ الإخْوانِ مَن كانتْ في اللّه ِ مَودّتُهُ .
بهترين برادران كسى است كه دوستى اش براى خدا باشد .

( غرر الحكم : ۵۰۱۷ )

امام على عليه السلام :

خيرُ الإخْوانِ مَن لَم تَكُنْ علَى الدُّنيا اُخوّتُهُ .
بهترين برادران كسى است كه برادريش براى دنيا نباشد .

( غرر الحكم : ۴۹۷۸ )

امام على عليه السلام :

خيرُ الإخْوانِ مَن إذا فَقَدتَهُ لَم تُحبَّ البقاءَ بَعْدَهُ .
بهترين برادران آن كسى است كه چون او را از دست دهى، دوست نداشته باشى پس از او زنده بمانى .

( غرر الحكم : ۵۰۱۸ )

امام على عليه السلام :

خيرُ إخْوانِكَ مَن سارَعَ إلى الخيرِ و جَذَبَكَ إلَيهِ ، و أمَرَكَ بالبِرِّ و أعانَكَ علَيهِ .
بهترين برادران تو كسى است كه براى انجام كارهاى نيك بشتابد و تو را نيز به نيكوكارى بكشاند و به نيكى فرمانت دهد و در آن يارى ات دهد .

( غرر الحكم : ۵۰۲۱ )

امام على عليه السلام :

خيرُ إخْوانِك مَن دَعاكَ إلى صِدْقِ المَقالِ بصدقِ مقالِهِ ، و نَدَبكَ إلى أفضلِ الأعمالِ بحُسْنِ أعمالِهِ .
بهترين برادران تو آن كسى است كه با راستگويى خود، تو را به راستگويى فراخواند و با نيكو كارى اش تو را به بهترين كارها دعوت كند .

(غرر الحكم : ۵۰۲۲ )

امام على عليه السلام :

خيرُ إخوانِكَ مَن دَلَّكَ على هُدى ، و أكْسَبَك تُقى ، و صَدَّك عنِ اتّباعِ هَوى .
بهترين برادران تو آن است كه تو را به هدايت رهنمون شود و به تقوا و پرهيزگارى ات برساند و از پيروى خواهشهاى نفسانى بازت دارد .

( غرر الحكم : ۵۰۲۹ )

امام على عليه السلام :

خيرُ الإخْوان أعْونُهُم على الخيرِ، و أعْمَلُهُم بالبِرِّ ، و أرفقُهُم بالمُصاحِبِ .
بهترين برادر آن است كه در انجام كارهاى نيك بيشتر يارى كند، به خوبيها بيشتر عمل نمايد و با دوست و همنشين مهربانتر باشد .

( غرر الحكم : ۵۰۹۵ )

امام على عليه السلام :

خيرُ الإخْوانِ مَن لَم يَكُن على إخْوانِهِ مُسْتَقْصِيا .
بهترين برادر آن است كه بر برادرانش [ نسبت به مطالبه حقوق خود ] سخت نگيرد .

( غرر الحكم : ۴۹۹۷ )

امام صادق عليه السلام :

أحبُّ إخْواني إليَّ مَن أهْدَى عُيُوبي إلَيَّ .
دوست داشتنى ترين برادرانم كسى است كه عيبهايم را به من هديه كند.

( بحار الأنوار : ۷۴/۲۸۲/۴ )

امام عسكرى عليه السلام :

خيرُ إخْوانِكَ مَن نَسي ذنبَكَ إليهِ .
بهترين برادر تو آن كسى است كه گناه و خطاى تو را به خود ، فراموش كند .

( بحار الأنوار : ۷۸/۳۷۷/۳ )

برادر كامل

امام حسن عليه السلام :

أيُّها النّاسُ ، أنا اُخبِرُكُم عن أخٍ لي ، كانَ مِن أعظَمِ النّاسِ في عَيْني ، و كانَ رأسُ ما عَظُمَ بهِ في عَيْني صِغَرَ الدُّنيا في عَيْنِهِ . كانَ خارِجا مِن سُلطانِ بَطْنِهِ ، فلا يَشْتَهي ما لا يَجِدُ ، و لا يُكْثِرُ إذا وَجَدَ . كانَ خارِجا مِن سُلطانِ فَرْجِهِ ، فلا يَسْتَخفُّ لَه عقلَهُ و لا رأيَهُ . كانَ خارِجا مِن سُلطانِ الجَهالةِ ، فلا يَمُدُّ يدَهُ إلاّ على ثِقةٍ لِمَنفعَةٍ.كانَ لا يَتَشهّى و لا يَتَسخَّطُ و لا يَتَبرّمُ ، كانَ أكثرَ دَهرِهِ صَمّاتا ، فإذا قالَ بَذَّ القائلينَ . كانَ لاَ يدخُلُ في مِراءٍ ، و لا يُشارِكُ في دَعوى، و لا يُدْلي بحُجّةٍ حتّى يَرى قاضِيا . و كانَ لا يَغفُلُ عن إخْوانِه و لا يَخُصُّ نفسَهُ بشَيءٍ دُونَهم . كانَ ضعيفا مُستضعَفا ، فإذا جاءَ الجِدُّ كانَ لَيْثا عادِيا .كانَ لا يَلومُ أحَدا فيما يَقَعُ العُذْرُ في مِثلِهِ ، حتّى يَرى اعتِذارا . كان يَفعلُ ما يقولُ و يَفعلُ ما لا يقولُ .حديث كانَ إذا ابتَزَّهُ أمْرانِ لا يَدري أيُّهما أفضلُ نَظَرَ إلى أقربِهما إلَى الهوى فَخالَفهُ.كانَ لا يَشْكو وَجَعا إلاّ عِندَ مَن يَرجُو عندَهُ البُرْءَ ، و لا يَسْتشيرُ إلاّ مَن يَرجُو عندَه النَّصيحةَ . كانَ لا يَتَبرَّمُ و لا يَتَسخَّطُ و لا يَتَشكّى ، و لا يَتَشهّى ، و لا يَنتقِمُ و لا يَغفُلُ عنِ العدُوِّ.فَعَليكُم بِمثلِ هذهِ الأخلاقِ الكريمةِ ، إنْ أطَقْتُموها ، فإنْ لم تُطِيقُوها كلَّها فأخْذُ القليلِ خَيرٌ مِن تَرْكِ الكثيرِ
اى مردم! من يكى از برادران خود را به شما معرفى مى كنم كه در نظر من از بزرگترين انسانها بود. مهمترين چيزى كه او را در نظرم بزرگ كرده بود خُردى و بى ارزشى دنيا در نگاه او بود، از سلطه شكم خود آزاد بود، بنا بر اين آنچه را نداشت نمى خواست و هرگاه به آن دست مى يافت، زياده روى نمى كرد؛ محكوم شهوت خود نبود و لذا خرد و انديشه اى سست نداشت؛ از سلطه نادانى به در بود، از اين رو دستش را به سوى چيزى دراز نمى كرد مگر با اطمينان به اين كه فايده اى در بر دارد.خواهشى نداشت، نه به خشم مى آمد و نه دلتنگ و آزرده مى شد. بيشتر عمرش را خموش بود، ولى چون لب به سخن مى گشود بر گويندگان چيره مى شد. در هيچ مجادله و دعوايى وارد نمى شد و تا در حضور قاضى نبود دليل نمى آورد. از برادران خود غافل نبود و چيزى را به خود اختصاص نمى داد و آنها را از آن محروم نمى كرد. ناتوان مى نمود و ديگران نيز او را ناتوان مى ديدند، اما به گاه كار و كوشش، شير ژيان بود.هيچ كس را براى كارى كه مى توان براى آن عذر آورد، سرزنش نمى كرد، تا آن كه عذر را مى ديد. به آنچه مى گفت و نمى گفت عمل مى كرد.حديث هر گاه دو كار برايش پيش مى آمد كه نمى دانست كدام يك بهتر است، مى نگريست كه كدام يك به خواهش نفسانى نزديكتر است، پس خلاف آن عمل مى كرد. از دردى شكايت نمى كرد، مگر نزد كسى كه اميد داشت او را بهبود بخشد و جز با كسى كه اميد ارشاد و صداقت از او داشت مشورت نمى كرد. دلتنگ و آزرده نمى شد، به خشم نمى آمد، لب به گله و شكايت نمى گشود و به هوسِ چيزى نمى افتاد، انتقام نمى كشيد و از دشمن غافل نبود.پس بر شما باد چنين خويهاى پسنديده اى؛ اگر توان آنها را داريد. و اگر تاب همه آنها را نداريد، فراچنگ آوردن اندك، بهتر است از فرو گذاشتن بسيار.

( و في نهج البلاغة : الحكمة: ۲۸۹ - الكافي : ۲/۲۳۷/۲۶ )

بدترين برادران

امام على عليه السلام :

شَرُّ الإخْوانِ مَن تُكُلِّفَ لَهُ .
بدترين برادر آن است كه مايه رنج و زحمت آدمى باشد .

( نهج البلاغة : الحكمة ۴۷۹ )

امام على عليه السلام ـ وقتى از وى پرسيده شد: بدترين همنشين كدام است؟ ـ فرمود :

المُزَيِّنُ لكَ مَعصيةَ اللّه ِ .
آن كه معصيت خدا را در نظرت زيبا جلوه دهد .

( معاني الأخبار : ۱۹۸/۴ )

آزمودن برادران

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إذا رأيتَ مِن أخيكَ ثلاثَ خِصالٍ فارْجُهُ : الحياءُ ، و الأمانةُ ، و الصِّدقُ. و إذا لم تَرَها فلا تَرْجُهُ .
اگر سه خصلت در برادر خود ديدى بدو اميد ببند : حيا، امانتدارى و راستى. اگر اين سه را نديدى به او اميد مبند .

( كنز العمّال : ۲۴۷۵۵ )

امام على عليه السلام :

قَدِّمِ الاختِبارَ في اتِّخاذِ الإخْوانِ ؛ فإنّ الاختِبارَ مِعْيارٌ يُفرِّقُ بينَ الأخيارِ و الأشرارِ .
پيش از برگرفتن برادران آنها را بيازماى؛ زيرا آزمايش، محكى است كه نيكان را از بدان جدا مى سازد .

( غرر الحكم : ۶۸۱۰ )

امام على عليه السلام :

قَدِّمِ الاختِبارَ ، و أجِدَّ الاستِظهارَ في اختِيارِ الإخْوانِ ، و إلاّ ألْجَأكَ الاضْطِرارُ إلى مُقارَنةِ الأشرارِ .
نخست بيازماى و در گزينش برادران ، خوب احتياط كن و گرنه اضطرار و ناچارى، تو را به دوستى و همنشينى با بدان وا مى دارد .

( غرر الحكم : ۶۸۱۱ )

امام على عليه السلام :

مَنِ اتّخَذَ أخا بعدَ حُسْنِ الاختِبارِ دامَتْ صُحْبَتُهُ و تأكّدَتْ مَودّتُهُ . مَنِ اتّخَذَ أخاَ مِن غيرِ اختِبارٍ ألْجَأهُ الاضْطِـرارُ إلى مُرافَقَـةِ الأشرارِ .
هر كس پس از آزمايش درست ، برادرى را انتخاب كند، رفاقتش مى پايد و دوستى اش استوار مى گردد. هر كه بدون آزمايش، برادرى را انتخاب كند به ناچار به همنشينى با بدان دچار خواهد شد .

( غرر الحكم : ۸۹۲۱ ، ۸۹۲۳ )

امام صادق عليه السلام :

اختبِرُوا إخْوانَكُم بخَصلَتَينِ ؛ فإنْ كانَتا فيهِم و إلاّ فاعْزُبْ ثمّ اعزُبْ ثمّ اعزُبْ : محافظةٌ علَى الصّلواتِ في مَواقِيتِها ، و البِرُّ بالإخْوانِ في العُسْر و اليُسرِ .
برادران خود را به دو خصلت بيازماييد. اگر آن دو خصلت را داشتند با آنها دوستى كنيد و گرنه از ايشان دورى كن، دورى كن ، دورى كن . [ آن دو خصلت اينهاست ] : پايبندى به خواندن نماز در وقت خود، و نيكى كردن به برادران در سختى و آسايش .

( الكافي : ۲/۶۷۲/۷ )

راهنمايى برادران

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

المؤمنُ مِرآةٌ لأخيهِ المؤمنِ ، يَنْصَحُهُ إذا غابَ عنه، و يُمِيطُ عنه ما يَكْرهُ إذا شَهِدَ .
مؤمن آينه برادر مؤمن خويش است. در غيابش براى او خيرخواهى مى كند و در حضورش، نا خوشايندى ها را از او دور مى گرداند .

( بحار الأنوار : ۷۴/۲۳۳/۲۹ )

امام على عليه السلام :

اِمْحَضْ أخاكَ النَّصيحَةَ ، حَسَنةً كانتْ أو قَبِيحةً .
در خيرخواهى براى برادرت خالص باش، خواه خير خواهى ات زيبا [ و موافق ميل او ] باشد يا زشت و تلخ .

( نهج البلاغة : الكتاب ۳۱ )

امام على عليه السلام :

ما يَمنَعُ أحدَكُم أن يَلقَى أخاه بِما يَكْرهُ مِن عَيْبهِ إلاّ مَخافةَ أن يَلْقاهُ بمِثْلهِ ، قد تَصافَيْتُم على حُبِّ العاجِلِ و رَفْضِ الآجِلِ!
آنچه مانع شما مى شود كه عيب برادرتان را در پيش روى او بگوييد جز اين نيست كه مى ترسيد او نيز عيب شما را رو به رويتان بگويد. [و اين از آن روست كه ]شما براى وا گذاردن آخرت و دوستى دنيا، با هم يار و رفيق گشته ايد .

( غرر الحكم : ۹۶۷۵ )

امام على عليه السلام :

مَن وَعَظَ أخاهُ سِرّا فَقَد زانَهُ ، و مَن وعَظَهُ عَلانِيَةً فَقَد شانَهُ .
هر كه برادر خود را پنهانى اندرز دهد او را آراسته و هر كه آشكارا پندش دهد او را تباه كرده است .

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۶۶/۲۹ )

امام صادق عليه السلام :

مَن رأى أخاهُ عَلى أمرٍ يَكرَهُهُ فَلم يَرُدَّه عَنهُ وَ هُو يَقدِرُ علَيهَ فقد خانَهُ .
هر كه در برادر خود امر ناخوشايندى بيند و بتواند او را از آن باز دارد و چنين نكند، به او خيانت كرده است .

( بحار الأنوار : ۷۵/۶۵/۲ )

احترام و بزرگداشت برادران

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن أكرَمَ أخاُه المسلمَ بكَلِمةٍ يُلْطِفُهُ بها و مَجْلسٍ يُكرِمُهُ به لم يَزَلْ في ظلِ اللّه ِ عزّ و جلّ مَمْدودا عليهِ بالرَّحْمةِ ما كانَ في ذلكَ .
هر كه به برادر مسلمان خود سخنى مؤدبانه و مهر آميز بگويد و يا او را در جاى محترمانه اى از مجلس بنشاند، تا زمانى كه در آن كار باشد پيوسته سايه رحمت خداوند عزّ و جلّ بر سر او گسترده است.

( بحار الأنوار : ۷۴/۳۱۶/۷۳ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ما في اُمّتي عبدٌ ألْطَفَ أخاهُ في اللّه ِ بشيءٍ مِن لُطْفٍ إلاّ أخْدَمَهُ اللّه ُ مِن خَدَمِ الجنّةِ .
بنده اى از امّتم نيست كه به برادر دينى خود مهر و محبتى ورزد مگر آن كه خداوند از خدمتكاران بهشتى به خدمت او درمى آورد.

( الكافي : ۲/۲۰۶/۴ )

امام صادق عليه السلام :

مَن أتاهُ أخوهُ المسلمُ فأكرَمَهُ فإنّما أكرَمَ اللّه َ عزّ و جلّ .
اكسى كه برادر مسلمانش بر او وارد شود و وى گرامى اش بدارد، در حقيقت خداوند عزّ و جلّ را گرامى داشته است .

( بحار الأنوار : ۷۴/۲۹۸/۳۲ )

امام صادق عليه السلام :

مَن قالَ لأخيهِ المؤمنِ : «مرحبا»، كَتَبَ اللّه ُ تعالى له «مَرْحَبا» إلى يومِ القيامةِ .
هر كه به برادر مؤمن خود «خوشامد» گويد، خداوند متعال تا روز قيامت براى او «خوشامد» مى نويسد .

( الكافي : ۲/۲۰۶/۲ )

امام صادق عليه السلام :

إنّه مَن عَظَّمَ دِينَهُ عظَّمَ إخْوانَهُ ، و مَنِ استَخَفَّ بِدينِهِ استخَفَّ بإخْوانِهِ .
كسى كه دين خود را ارج گزارد، برادرانش را نيز ارج مى نهد و هر كه دين خود را خوار شمارد برادران خود را نيز خوار مى نمايد .

( بحار الأنوار : ۷۴/۳۰۲/۴۱ )

امام صادق عليه السلام :

لا يُعظِّـمُ حُرْمةَ المسلمينَ إلاّ مَن عَظّمَ اللّه ُ حُرمتَهُ على المسلمينَ . و مَن كانَ أبْلَغَ حُرْمةً للّه ِ و رسولِهِ كانَ أشدَّ حُرْمةً للمسلمينَ .
حرمت مسلمانان را ارج نمى نهد مگر آن كسى كه خداوند حرمتش را در ميان مسلمانان زياد كرده است، و كسى كه خدا و پيامبرش را بيشتر حرمت نهد به مسلمانان ، بيشتر احترام مى گذارد .

( بحار الأنوار: ۷۴/۲۲۷/۲۱ )

برآوردن نياز برادران

امام على عليه السلام :

لا يُكلِّفْ أحدُكُم أخاهُ الطَّلَبَ إذا عَرَفَ حاجتَهُ .
هرگاه يكى از شما بداند كه برادرش نيازمند است، زحمت خواهش را از دوش او بردارد [ و در برآوردن آن پيشدستى كند ] .

( بحار الأنوار: ۷۴/۱۶۶/۲۹ )

امام على عليه السلام :

قَضاءُ حُقوقِ الإخْوانِ أشرَفُ أعمالِ المُتَّقينَ .
اداى حقوق برادران، برترين اعمال پرهيزگاران است .

( جامع الأخبار : ۲۵۲/۶۵۰ )

الكافى ـ به نقل از سعيد بن حسن ـ : امام باقر عليه السلام فرمود:

أ يَجيءُ أحدُكُم إلى أخيهِ فيُدخِلُ يَدَهُ في كِيسهِ فيأخُذُ حاجتَهُ فلا يَدْفعُهُ ؟ فقلتُ: ما أعرِفُ ذلكَ فينا! فقالَ أبو جعفرٍ عليه السلام : فلا شَيءَ إذا . قلتُ : فالهَلاكُ إذا ! فقالَ : إنّ القومَ لَم يُعْطَوا أحلامَهُمْ بَعْدُ .
«آيا چنين هست كه فردى از شما نزد برادرش بيايد و دست در جيب او كند و به اندازه اى كه احتياج دارد بردارد و او مانع نشود؟». عرض كردم: در ميانمان چنين چيزى سراغ ندارم. امام فرمود: «پس، فايده اى ندارد». من گفتم: پس هلاك شديم! حضرت فرمود: «مردم هنوز به كمال عقلى خود نرسيده اند» .

( الكافي : ۲/۱۷۳/۱۳ )

امام صادق عليه السلام :

اللّه ُ في عَونِ المؤمنِ ما كانَ المؤمنُ في عَونِ أخيهِ .
خداوند مددكار مؤمن است تا زمانى كه مؤمن مددكار برادر خود باشد .

( بحار الأنوار : ۷۴/۳۲۲/۸۹ )

امام صادق عليه السلام :

مَن قَضى لأخيهِ المؤمنِ حاجةً قضى اللّه ُ عزّ و جلّ له يومَ القيامةِ مائةَ ألفِ حاجةٍ .
هر كه يك نياز از برادر مؤمن خود را برآورده سازد، خداوند عزّ و جلّ در روز رستاخيز صد هزار نياز او را برمى آورد .

( بحار الأنوار : ۷۴/۳۲۲/۹۰ )

امام صادق عليه السلام :

إذا ضاقَ أحدُكُم فَلْيُعلِمْ أخاهُ و لا يُعِينُ على نفسِهِ .
هرگاه يكى از شما تنگ دست و گرفتار شد ، [ مشكل را ] به برادر خود بگويد و خويشتن را آزار ندهد .

( بحار الأنوار: ۷۴/۲۸۷/۱۳ )

امام صادق عليه السلام :

أيُّما مؤمنٍ أوصَلَ إلى أخيهِ المؤمنِ مَعروفا فقد أوصَلَ إلى رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله .
هر مؤمنى كه به برادر مؤمن خود خوبى كند، به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله خوبى كرده است .

( بحار الأنوار : ۷۴/۳۹۹/۳۸ )

امام صادق عليه السلام :

كَفى بالمَرْءِ اعتِمادا على أخيهِ أنْ يُنْزِلَ بهِ حاجتَهُ .
در اعتماد انسان به برادرش همين بس كه نياز خود را پيش او بَرَد .

( الكافي : ۲/۱۹۸/۸ )

امام كاظم عليه السلام :

إنَّ للّه ِ حَسَنةً ادّخَرَها لثلاثةٍ : لإمامٍ عادلٍ ، و مؤمنٍ حَكّمَ أخاهُ في مالِهِ، و مَن سَعى لأخيهِ المؤمنِ في حاجَتِهِ .
همانا خداوند حسنه اى دارد، كه براى سه كس اندوخته است: براى پيشواى دادگر، و مؤمنى كه دست برادرش را در مال خود باز بگذارد، و كسى كه براى برآوردن نياز برادر مؤمنش بكوشد .

( بحار الأنوار: ۷۴/۳۱۴/۷۰ )

امام كاظم عليه السلام :

مَن قَصَد إليهِ رَجُلٌ من إخْوانِهِ مُستَجِيرا بهِ في بعضِ أحوالهِ فلَم يُجِرْهُ، بعدَ أنْ يَقْدِرَ علَيهِ ، فقد قَطَعَ وَلايةَ اللّه ِ تَبارَكَ و تَعالى .
كسى كه برادرش براى رفع گرفتارى يا حاجتى به او پناه ببرد و او بتواند پناهش دهد اما ندهد، بى گمان پيوند ولايت خداوند تبارك و تعالى را بريده است .

( الكافي : ۲/۳۶۸/۴ )

آداب برادرى

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إذا آخى أحَدُكُم رَجُلاً فَلْيَسألْهُ عَنِ اسمِهِ وَ اسمِ أبيهِ و قَبيلَتِهِ و مَنزِلِهِ ؛ فَإنّهُ مِن واجِبِ الحَقِّ و صافِي الإخاءِ ، و إلاّ فَهِيَ مَوَدَّةٌ حَمْقاءُ .

هرگاه يكى از شما با كسى طرح برادرى افكند از او نام، نام پدر، طايفه و محل سكونتش را بپرسد، كه اين كار از حقوق لازم و مايه صفا و خلوص برادرى است؛ در غير اين صورت ، اين دوستى، دوستى اى نابخردانه است.

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۶۶/۳۰ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ثَلاثَةٌ مِنَ الجَفاءِ : أن يَصْحَبَ الرَّجُلُ الرَّجُلَ فَلا يَسأ لَهُ عَنِ اسمِهِ و كُنْيَتِهِ .
سه چيز نشانه جفا است [ نخست] : آن كه آدمى با كسى همراه شود و از نام و كنيه او نپرسد.

( قرب الإسناد: ۱۶۰/۵۸۳)

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

اِلْقَ أخاكَ بوجْهٍ مُنبسِطٍ .
با برادرت با گشاده رويى برخورد كن .

( بحار الأنوار : ۷۴/۱۷۱/۳۸ )

بحار الأنوار ـ به نقل از انس ـ :

كانَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله إذا فَقَدَ الرَّجُلَ مِن إخْوانِهِ ثَلاثَةَ أيّامٍ سَألَ عَنهُ ، فإنْ كانَ غائِبا دَعا لَهُ ، و إنْ كانَ شاهِدا زارَهُ ، و إنْ كانَ مَريضا عادَهُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله هرگاه يكى از برادران خود را سه روز نمى ديد جوياى حالش مى شد. اگر در شهر نبود برايش دعا مى كرد و اگر حضور داشت به ديدنش مى رفت و اگر بيمار بود عيادتش مى كرد .

( بحار الأنوار : ۱۶/۲۳۳/۳۵ )

امام صادق عليه السلام :

لا يُسِيءُ مَحْضَرَ إخْوانِهِ إلاّ مَن وُلِدَ على غَيرِ فِراشِ أبيهِ .
از برادران خود بدگويى نمى كند مگر حرام زاده .

( بحار الأنوار : ۷۲/۱۹۸/۲۵ )

منبع:‌میزان الحکمه، جلد اول.