ابدال در احادیث

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ثلاثٌ مَن كُنَّ فيهِ فهُو مِن الأبْدالِ : الرِّضا بالقَضاءِ ، و الصَّبرُ عن مَحارِمِ اللّه ِ ، و الغَضَبُ في ذاتِ اللّه ِ عزّ و جلّ .
سه خصلت است كه هر كس داشته باشد از ابدال است: خشنودى به قضاى الهى، خويشتن دارى از محرّمات خدا و خشم گرفتن به خاطر خداوند عزّ و جلّ.

كنز العمّال : ۳۴۵۹۹ 

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنّ أبْدالَ اُمَّتي لَم يَدخُلوا الجَنّةَ بالأعمالِ ، و لكنْ إنّما دَخَلوها برَحمةِ اللّه ِ و سَخاوةِ الأنْفُسِ و سَلامةِ الصَّدرِ و رَحمةٍ لِجميعِ المُسلمينَ .
همانا ابدال امّت من، با كردارشان به بهشت نمى روند، بلكه به سبب رحمت خداوند و روح سخاوتمندشان و داشتن سينه اى بى كينه و مهربانى نسبت به همه مسلمانان به بهشت مى روند.

كنز العمّال : ۳۴۶۰۱ 

امام زين العابدين عليه السلام ـ در مناجاتش ـ گفت :

اللّهمَّ صَلِّ على مُحمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ ··· و اجعَلنا بِخِدمَتِكَ لِلعُبَّادِ و الأبدالِ في أقطارِها طُلاّبا ، و لِلخاصَّةِ مِن أصفيائِكَ أصحابا ، و لِلمُريدينَ المُتَعَلِّقينَ ببابِكَ أحسابا .
خدايا! بر محمّد و اهل بيتش درود فرست ··· و ما را طالب خدمت به بندگان و اولياء در سراسر گيتى و همراه برگزيدگان ويژه ات و دوست ارادتمندان حلقه زده بر درگاهت قرار ده .

بحار الأنوار : ج۹۴ / ص۱۲۸ / ح۱۹

امام صادق عليه السلام ـ در دعاى معروف به اُمّ داوود در نيمه رجب ـ گفت :

اللهُمَّ صَلِّ عَلَى الأبدالِ و الأوتادِ و السُيَّاحِ و العُبَّادِ و المُخلِصينَ و الزُّهادِ ، و أهلِ الجِدِّ و الاجتهادِ .
 خدايا! بر اوليائت و بزرگان و پويندگان [راه حق ]و بندگان و مخلصان و زاهدان و كوشندگان و تلاشگران درود فرست .

الإقبال :ج ۳ /ص ۲۴۴

الاحتجاج ـ به نقل از خالد بن هيثم فارسى ـ :

قُلتُ لأبي الحسن الرّضا عليه السلام : إنَّ النّاسَ يَزعُمون أنَّ في الأرضِ أبدالاً، فَمَن هؤلاءِ الأبدالُ ؟ قالَ : صَدَقوا ، الأبدالُ هُم : الأوصياءُ، جَعَلَهُم اللّه ُ عَزَّ وَ جَلَّ في الأرضِ بَدَلَ الأنبِياءِ، إذ أرفَعُ الأنبيآءَ و خَتمَهُم بِمُحمَّدٍ صلّى اللّه ُ عَلَيهِ و آلِهِ 
 به امام رضا عليه السلام عرض كردم : مردم مى گويند : در زمين اوليائى هستند . اينان چه كسانى هستند؟ امام فرمود : راست مى گويند . اولياء همان اوصياى خدا در زمين اند كه پس از ختم نبوّت به محمّد صلى الله عليه و آله به جاى پيامبران هستند .

 الاحتجاج : ج۲ / ص۴۴۹

منبع: میزان الحکمه، جلد اول