اسرار و معارف حج در روایات: شناخت خدا در عرفات

فَقَالَ زین العابدین:
ثُمَّ قَالَ لَهُ: أَ وَقَفْتَ الْوَقْفَهَ بِعَرَفَهَ وَ طَلَعْتَ جَبَلَ الرَّحْمَهِ وَ عَرَفْتَ وَادِیَ نَمِرَهَ وَ دَعَوْتَ اللَّهَ سُبْحَانَهُ عِنْدَ الْمِیلِ وَ الْجَمَرَاتِ؟ قَالَ: نَعَمْ. قَالَ: هَلْ عَرَفْتَ بِمَوْقِفِکَ بِعَرَفَهَ مَعْرِفَهَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَمْرَ الْمَعَارِف وَ الْعُلُومِ وَ عَرَفْتَ قَبْضَ اللَّهِ عَلَی صَحِیفَتِکَ وَ اطِّلَاعَهُ عَلَی سَرِیرَتِکَ وَ قَلْبِکَ؟ قَال:َ لَا. قَالَ: نَوَیْتَ بِطُلُوعِکَ جَبَلَ الرَّحْمَهِ أَنَّ اللَّهَ یَرْحَمُ کُلَّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَهٍ وَ یَتَوَلَّی کُلَّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَهٍ؟ قَالَ: لَا. قَال:َ فَنَوَیْتَ عِنْدَ نَمِرَهَ أَنَّکَ لَا تَأْمُرُ حَتَّی تَأْتَمِرَ وَ لَا تَزْجُرُ حَتَّی تَنْزَجِر؟َ قَالَ: لَا. قَال:َ فَعِنْدَ مَا وَقَفْتَ عِنْدَ الْعَلَمِ وَ النَّمِرَاتِ نَوَیْتَ أَنَّهَا شَاهِدَهٌ لَکَ عَلَی الطَّاعَاتِ حَافِظَهٌ لَکَ مَعَ الْحَفَظَهِ بِأَمْرِ رَبِّ السَّمَاوَاتِ؟ قَالَ: لَا. قَالَ: فَمَا وَقَفْتَ بِعَرَفَهَ وَ لَا طَلَعْتَ جَبَلَ الرَّحْمَهِ وَ لَا عَرَفْتَ نَمِرَهَ وَ لَا دَعَوْتَ وَ لَا وَقَفْتَ عِنْدَ النَّمِرَاتِ.
امام سجاد علیه السلام به شبلی فرمود: آیا وقوفی در عرفات داشتی؟ بر جبل الرحمه بالا رفتی و وادی نمره را شناختی و خدا را نزد آن ستون و سنگ ها خواندی؟ گفت: آری. فرمود: آیا با وقوفت به عرفات به معرفت و شناخت خدا دست یافتی و دانستی که نامه اعمالت به دست خداوند است و او بر باطن و قلب تو آگاه است؟ گفت: نه. آیا با بالا رفتنت به جبل الرحمه در نظر گرفتی که خداوند به هر زن و مرد مؤمنی رحم می کند و امور هر زن و مرد مسلمانی را به عهده دارد؟ گفت: نه. آیا در گذرت به نمره تصمیم گرفتی تا به فرمان خدا عمل نکرده ای به کسی امر نکنی و تا نواهی خدا را امتثال نکرده ای کسی را از کاری منع نکنی؟ گفت: نه. فرمود: زمانی که نزد ستون و نمرات ایستادی آیا توجه داشتی که آنها همراه با کرام الکاتبین به امر خداوند شاهد بر اعمال تو هستند؟ گفت: نه. فرمود: پس به عرفه وقوف نکرده ای و بر جبل الرحمه بالا نرفته ای و نمره را نشناخته ای و دعا نخوانده ای و بر نمرات نایستاده ای.