اسرار و معارف حج در روایات: ساختمان کعبه برای ملائکه و بنی آدم

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام عَنْ آبَائِهِ :
«إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْحَی إِلَی جَبْرَئِیلَ علیه السلام بَعْدَ ذَلِکَ أَنِ اهْبِطْ إِلَی آدَمَ وَ حَوَّاءَ فَنَحِّهِمَا عَنْ مَوَاضِعِ قَوَاعِدِ بَیْتِی وَ ارْفَعْ قَوَاعِدَ بَیْتِی لِمَلَائِکَتِی ثُمَّ وُلْدِ آدَمَ علیه السلام ، فَهَبَطَ جَبْرَئِیلُ علیه السلام عَلَی آدَمَ وَ حَوَّاءَ فَأَخْرَجَهُمَا مِنَ الْخَیْمَهِ وَ نَحَّاهُمَا عَنْ تُرْعَهِ الْبَیْتِ وَ نَحَّی الْخَیْمَهَ عَنْ مَوْضِعِ التُّرْعَهِ. قَالَ: وَ وَضَعَ آدَمَ عَلَی الصَّفَا وَ حَوَّاءَ عَلَی الْمَرْوَهِ. فَقَالَ آدَمُ علیه السلام : یَا جَبْرَئِیلُ أَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَوَّلْتَنَا وَ فَرَّقْتَ بَیْنَنَا أَمْ بِرِضاً وَ تَقْدِیرٍ عَلَیْنَا؟ فَقَالَ لَهُمَا: لَمْ یَکُنْ ذَلِکَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ عَلَیْکُمَا وَ لَکِنَّ اللَّهَ لَا یُسْأَلُ عَمَّا یَفْعَلُ. یَا آدَمُ إِنَّ السَّبْعِینَ أَلْفَ مَلَکٍ الَّذِینَ أَنْزَلَهُمُ اللَّهُ إِلَی الْأَرْضِ لِیُؤْنِسُوکَ وَ یَطُوفُوا حَوْلَ أَرْکَانِ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ وَ الْخَیْمَهِ سَأَلُوا اللَّهَ أَنْ یَبْنِیَ لَهُمْ مَکَانَ الْخَیْمَهِ بَیْتاً عَلَی مَوْضِعِ التُّرْعَهِ الْمُبَارَکَهِ حِیَالَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ فَیَطُوفُونَ حَوْلَهُ کَمَا کَانُوا یَطُوفُونَ فِی السَّمَاءِ حَوْلَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیَّ أَنْ أُنَحِّیَکَ وَ أَرْفَعَ الْخَیْمَهَ. فَقَالَ آدَمُ علیه السلام : قَدْ رَضِینَا بِتَقْدِیرِ اللَّهِ وَ نَافِذِ أَمْرِهِ فِینَا فَرَفَعَ قَوَاعِدَ الْبَیْتِ الْحَرَامِ بِحَجَرٍ مِنَ الصَّفَا وَ حَجَرٍ مِنَ الْمَرْوَهِ وَ حَجَرٍ مِنْ طُورِ سَیْنَاءَ وَ حَجَرٍ مِنْ جَبَلِ السَّلَامِ وَ هُوَ ظَهْرَ الْکُوفَهِ وَ أَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَی جَبْرَئِیلَ أَنِ ابْنِهِ وَ أَتِمَّهُ فَاقْتَلَعَ جَبْرَئِیلُ علیه السلام الْأَحْجَارَ الْأَرْبَعَهَ بِأَمْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ مَوَاضِعِهِنَّ بِجَنَاحِهِ فَوَضَعَهَا حَیْثُ أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِی أَرْکَانِ الْبَیْتِ عَلَی قَوَاعِدِهِ الَّتِی قَدَّرَهَا الْجَبَّارُ وَ نَصَبَ أَعْلَامَهَا ثُمَّ أَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَی جَبْرَئِیلَ علیه السلام أَنِ ابْنِهِ وَ أَتِمَّهُ بِحِجَارَهٍ مِنْ أَبِی قُبَیْسٍ وَ اجْعَلْ لَهُ بَابَیْنِ بَاباً شَرْقِیّاً وَ بَاباً غَرْبِیّاً قَالَ فَأَتَمَّهُ جَبْرَئِیلُ علیه السلام فَلَمَّا أَنْ فَرَغَ طَافَتْ حَوْلَهُ الْمَلَائِکَهُ فَلَمَّا نَظَرَ آدَمُ علیه السلام وَ حَوَّاءُ إِلَی الْمَلَائِکَهِ یَطُوفُونَ حَوْلَ الْبَیْتِ انْطَلَقَا فَطَافَا سَبْعَهَ أَشْوَاطٍ ثُمَّ خَرَجَا یَطْلُبَانِ مَا یَأْکُلَانِ.»
امام محمد باقر علیه السلام فرمود: «پس از مدتی خداوند به جبرئیل وحی نمود به سوی آدم و حوا رفته آنان را از خیمه و مکان خانه دور کن و خیمه را جمع کن. جبرئیل آدم را بر صفا و حوا را مروه فرستاد. آدم از جبرئیل پرسید: آیا خداوند بر ما غضب کرده از این رو خیمه را ترک کردیم یا این که از ما راضی است لیکن قضا و قدرش چنین اقتضا کرده است؟ جبرئیل گفت: بر شما غضب نکرده و از خدا نباید پرسید چرا این کار را انجام دادی. ای آدم هفتاد هزار ملکی که برای انس تو و طواف به اطراف خیمه و بیت نازل شدند از خدا خواستند تا در جای خیمه خانه ای را برابر بیت المعمور بنا کند تا به دور آن طواف کنند همانگونه که دور بیت المعور در آسمان طواف می کردند. به همین علت خداوند به من وحی نمود که شما را از خیمه دور کنم و خیمه را برچینم. آدم گفت به تقدیر و سرنوشتی که خداوند مقدر کرده راضی هستیم و امر او نسبت به ما نافذ است. اساس خانه با سنگ هایی از صفا و مروه و طور سینا و جبل السلام کوفه بنا نهاده شد و خدا به جبرئیل وحی نمود بنای خانه را کامل کن پس جبرئیل به اندازه ای که خداوند مقدر فرموده بود دیوارها را بالا آورد. خداوند به او وحی کرد که با سنگی از کوه ابو قبیس خانه را تکمیل کن و دری در سوی شرق و دری در سوی غرب خانه باز کن. جبرئیل خانه را ساخت و ملائکه به دور آن طواف کردند و آدم و حوا نظاره گر بودند آنان نیز به دور خانه هفت دور طواف نمودند و پس از طواف به دنبال غذا می رفتند.»