تنبلی نوجوانان و درمان آن
۰۵ اسفند ۱۳۹۳ 0 فرهنگ و اجتماعنوشته زیر برگرفته از کتاب «نسیم مهر» (متن پیاده شده برنامه پرسش و پاسخ رادیویی استاد حسین دهنوی) می باشد.
سؤال 1ـ پسر 12 سالهام برای دیگران کار میکند؛ اما کارهایی را که من از او میخواهم انجام نمیدهد. دلیل آن چیست؟
پاسخ:
به احتمال فراوان، وقتی برای دیگران کاری را انجام میدهد، چه زبانی و چه مادی تشویق میشود؛ اما وقتی برای شما کاری را انجام میدهد، چون وظیفهی او میدانید، تشویقش نمیکنید. احتمالا دیگران از او تقاضا میکنند و شما امر و نهی میکنید؛ دیگران به او مسؤولیت میدهند و شما فقط کارهای سخت منزل را از او میخواهید؛ دیگران برای کارش اهمیت قائل میشوند و شما به آن اهمیت نمیدهید.
سؤال 2ـ پسر 15 سالهام در انجام وظایف و تکالیفش تنبلی میکند. علل آن چیست و آیا میشود تنبلی را درمان کرد؟
تنبلی، ذاتی انسان نیست و منشأ ژنتیکی و وراثتی ندارد، بلکه دارای عللی است:
1. بیبرنامگی:
نوجوانی که برنامه ندارد و کارهایش دائم به هم ریخته است، روحیهی انجام وظایف و تکالیف را نخواهد داشت. پیشنهاد میکنم به او کمک کنید تا فهرستی از کارهایش را آماده و از کارهای سبک آغاز کند. فیلسوف چینی، «لائوتسه» میگوید که آغاز سفر هزار مایلی، با یک گام کوچک آغاز میشود.
برای انجام نخستین کار، بهتر است از مقدمات آن آغاز کند؛ برای مثال اگر میخواهد مقالهای بنویسد، از مقدمهی آن آغاز کند یا اگر انشا مینویسد، ابتدا رؤوس محتوای آن را یادداشت کند یا برای نوشتن یک درس، اول پرسشهای آن را بنویسد.
2. فقدان محیط کار مناسب:
اتاقی مستقل و مرتب و منظم، با درجهی حرارت و نور مناسب، در نوجوان شما انگیزهی کار و فعالیت را بیشتر میکند.
3. بیتوجهی به ورزش:
بدنی که ورزش نمیکند، حالت سستی خواهد داشت. روزی 10 دقیقه ورزش، حالت بیرمقی و سستی نوجوان را از بین میبرد.
4. رژیم غذایی نامناسب:
خوردنیهای با طبع سرد و مصرف بیش از حد شیرینی و مواد قندی (به سبب نیاز فراوان به انرژی برای هضم)، بدن را سست میکند.
5. علل پزشکی:
گاهی تنبلی بدن و بیحالی، به جهت کارکرد بد کبد، عفونت کلیه، سل، ورم کبد یا اختلالات هورمونی است که در این صورت باید به متخصص مراجعه کرد.
6. راحتطلبی:
برای از بین بردن این علت که صفت ناپسندی است، او را با ارزشهای دینی و دیدگاه امامان معصوم (علیهم السلام) آشنا کنید.
امام صادق (علیه السلام) میفرماید: «عدوّ العمل الکسل»: [1] دشمن عمل، تنبلی است؛ «آفة النجح الکسل»: [2] آفت پیروزی، تنبلی است.
__________________________
پی نوشت:
[1] ـ قصار الجمل، علی مشکینی، ج 2، ص 189.
[2] ـ همان
منبع:
نسیم مهر جلد 1، پرسش و پاسخ تربیت کودک و نوجوان؛ حسین دهنوی