اهميت امر به معروف و نهى از منكر

اهميّت امر به معروف و نهى از منكر در نظر آیت الله مظاهری

درباره اين اصل مهم، آيات و روايات بسيارى نقل شده است كه نشان دهنده اهميّت و توجّه بسيار دين مبين اسلام به امر به معروف و نهى از منكر است.
در نظام حقوقى اسلام، امر به معروف و نهى از منكر تكليفى واجب است و چنانچه مسلمانان به معروف و كار نيك امر نكنند يا در برابر اعمال ناپسند و منكر سكوت نمايند و از آن نهى ننمايند، گناه بزرگى مرتكب شده اند.
امر به نيكی ها و نهى از بدی ها، علاوه بر آنكه واجب شرعى است، نوعى عبادت نيز به شمار می رود و بر همين اساس، كسانى كه به اين امر مهم مبادرت می ورزند، بايد مانند عبادت‏هاى ديگر، نيّت خود را خالص كنند و در صدد اجراى حكم الهى باشند.
اصل امر به معروف و نهى از منكر از اركان تعليمات اسلامى است و به نصّ صريح متون اسلامى و بيانات پيامبراكرم (صلی الله علیه وآله)، اگر اين اصل در جامعه اسلامى فراموش شود، تمام تعاليم اسلامى از اعتبار ساقط می شوند. چنانچه اين امر مهم‏ در جامعه اسلامى پياده نشود، بی دينى و فساد در آن رواج پيدا می كند و موجب عذاب الهى می شود. حضرت امام رضا (علیه السلام) از قول رسول خدا (صلی الله علیه وآله) می فرمايند:
«إِذَا أمَّتِى تَوَاكَلَتِ الأمرَ بِالمَعرُوفِ وَ النَّهىَ عَنِ المُنكَرِ فَليَأذَنُوا بِوِقَاعٍ مِنَ اللهِ تَعَالَى»:
هر گاه مردم امر به معروف و نهى از منكر را بر عهده ى يكديگر بگذارند، پس بايد براى عذاب الهى آماده باشند.1
قرآن كريم امّتى را كه در سايه ايمان به خدا، به وظيفه خطير امر به معروف و نهى از منكر عمل می كنند، بهترين امت‏ها می داند و الگويى براى ساير امم معرفى می كند و به همين علت می فرمايد:
«كُنْتُمْ خَيْرَ امَّة اخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَونَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِالله»:
شما بهترين امّتى هستيد كه از ميان مردم پديد آمده است، امر به معروف و نهى از منكر می كنيد و به خداوند ايمان داريد.2
پيامبراكرم (صلی الله علیه وآله) در اهميّت امر به معروف و نهى از منكر می فرمايند:
«خَيرُ النَّاس اقرَؤُهُم وَ افقَهُهم فِى دِينِ الله وَ أتقَاهُم لله وَ آمرهم بِالمَعرُوف وَ أنهَاهُم عَنِ المُنكَر وَ أوصَلَهُم لِلرَّحِم»:
بهترين مردم كسانى هستند كه قرآن را بهتر بخوانند، در كار دين داناتر باشند، از خداوند بيشتر بترسند، به نيكى بيشتر امر كنند، از بدى بيشتر جلوگيرى كنند و با خويشاوندان خود ارتباط بيشترى برقرار كنند.3
حضرت على (علیه السلام) نيز دربارة اهميّت امر به معروف و نهى از منكر چنين می فرمايند:
«... وَ مَا أعمَالُ البِرّ كُلُّهَا وَ الجِهَادُ فِى سَبِيلِ اللهِ عِندَ الأمرِ بِالمَعرُوفِ وَ النَّهىِ عَنِ المُنكَرِ إِلَّا كَنَفثَة فِى بَحرٍ لُجّىّ»
تمام اعمال نيكو (نماز، روزه، خمس، زكات، حج و امثال آن) و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهى از منكر مانند قطره اى در مقابل درياست.4
حضرت على (علیه السلام) در اين حديث نمی فرمايند: «كَقَطرَة مِنَ البَحر» بلكه می فرمايند: «كَنَفثَة فِى بَحرٍ لُجّىّ»؛ يعنى نَمى در برابر دريا. «نفثه» به معناى ترى اندك است. خياطها هنگامى كه می خواهند سوزن را نخ كنند، كمى آن را تر می كنند، عرب‏ها به اين مقدار تَرى «نفثه» می گويند. اين حديث شريف به تنهايى عظمت و بزرگى امر به معروف و نهى از منكر را در مقايسه با ساير عبادت‏ها و اعمال نيك نشان می دهد.
______________________________
پی نوشت:
1. الكافى، ج 5، ص 59
2. آل‏ عمران/ 110
3. نهج ‏الفصاحه، ص 314
4. وسائل الشيعة، ج 16، ص 134
 

منبع: اسلام آیین رستگاری، آیت الله حسین مظاهری