شرح دعای عهد (قسمت هفدهم)

و مراد از زنده کردن و میرانیدن، ظاهر ساختن بواطن خلق است; خواه از ایجاد حیات و موت ظاهری باشد در ایشان، زیرا که به حیات موجود و ممتاز می شوند. و به موت هم درجات و مراتب خود را در عالم برزخ و قیامت می یابند. و خواه از ظاهر ساختن احوالات باطنی ایشان باشد، در زمان حیات ظاهری. زیرا که به سبب آن، شرف بعضی بر بعضی معلوم می شود; که گویا بعضی زنده اند و بعضی نسبت به ایشان مرده اند. پس ظاهر ساختن باطن حالات ایشان به منزله زنده کردن یا میرانیدن ایشان است.

و ممکن است که مراد از حیات و موت در این فقره، ایمان وعدم ایمان باشد. زیرا که زندگی حقیقی انسان فی الحقیقه، به ایمان است. و مردگی او به کفر. و بنابراین هم مقصود از احیاء و اماته که از باب افعال و برای تعدیه است، آن است که خدا، یا امام، به واسطه امتحانات، که عمده آنها ظهور امام است، باعث این می شوند که بعضی از مردم مؤمن و حی، و بعضی از ایشان کافر و مرده می شوند. و هرگاه حیات و موت را در این فقره هم مثل فقرات ماضیه، به معنی عام معنی کنیم، حاصل مقصود، شرف و ضد آن می شود. پس تخصیص به بنی نوع انسان یا حیوانات نخواهد داشت. بلکه معنی این می شود که خدا، یا امام، میزان شرف کل خلق اند. و به حسب قرب نسبت اشیاء به ایشان و عدم آن بعضی به منزله احیاء و بعضی به منزله امواتند.

حاصل آنکه مناسب فقرات این دعا آن است که بگوییم: مقصود آن است که خداوندا! زنده به روح ایمان کن و مرده به ظهور کفر کن مردم را، به ظهور امام (عج). و بعد از آن به مناسبت فقرات قبل می گویی:

---

منبع: مجله: موعودخرداد و تیرماه 1376، شماره3، نقل از سایت حوزه