شرح دعای عهد (قسمت سی و پنجم)

اللَّهُمَّ وَ سُرَّ نَبِيَّكَ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِرُؤْيَتِهِ وَ مَنْ تَبِعَهُ عَلَى دَعْوَتِهِ وَ ارْحَمِ اسْتِكَانَتَنَا بَعْدَهُ‏؛ خداوندا! و مسرور فرما پیغمبر خود محمد(ص) را به دیدار امام. و مسرور فرما هر که را متابعت کرده پیغمبر یا امام را بر دعوت او.

و فاعل «رؤیت »، محتمل هست که خود پیغمبر باشد. و بنا بر این مراد به رؤیت یا به رویت حقیقی باطنی است، اگر چه مرئی بعد از ظهور ظاهری یا مراد به آن رؤیت ظاهری است، که در رجعت رسول به دنیا متحقق می شود. یعنی: خداوندا! امام را ظاهر فرما تا پیغمبر به رؤیت حقیقی ، اگر چه قبل از رجعت باشد، او را ببیند و مسرور شود. یا آنکه بعد از رجعت به دنیا، به چشم سر او را ببیند و مسرور شود.
و محتمل هست که فاعل «رؤیت » مطلق بینندگان باشند. یعنی: خداوندا; مسرور فرما پیغمبر را در هر جا که باشد، به رؤیت بینندگان ، جمال با کمال فرزند او را در ظهور او.
و احتمال اول اظهر است. پس بنا بر آن ، چون رؤیت هم ظاهر در رؤیت بصر ظاهری است، این فقره دلیل رجعت پیغمبر در زمان ظهور امام خواهد بود.
و همچنین است کلام در «من تبع » پیغمبر یا امام و لکن در صورت تخصیص «من تبع » به کسانی که در وقت ظهور امام در حیات دنیا باشند، این فقره دلیل رجعت اتباع نخواهد بود.
بلی ، چون در آیات و اخبار، رجعت نیکان هم ثابت شده ، لهذا انسب، تفسیر این فقره است به نوعی که اثبات رجعت اتباع هم بشود.
و بالجمله; متبادر به ذهن در این فقره ، آن است که: خداوندا! مسرور فرما پیغمبر را به رؤیت او، فرزند خود را ، در ظهور او و مسرور فرما «من تبع » امام را ، بر دعوت امام در عالم ظاهر. زیرا که اهل حق، همیشه حق در قلوب ایشان مکتوم و در جولان است. پس چون امام علانیه و بر ملا، آن را اظهار فرموده ، عقده دل اهل حق به آن گشاده شود و مسرور شوند و همگی بالاتفاق در ترویج آن بکوشند، بعد از آنکه عاجز از اظهار آن قبل از ظهور امام بوده اند; خوفا عن الناس او عن الله و آنچه می گویی:

«وَ ارْحَمِ اسْتِكَانَتَنَا بَعْدَهُ‏»

و رحم فرما تضرع یا حاجت و مسکنت ما را بعد از او دو احتمال دارد: یکی آنکه در اخبار وارد شده که صدمات از کفار و مخالفین به مؤمنین در زمان ظهور امام می رسد. پس مراد از این فقره ، آن است که: خداوندا!بر ما رحم کن در حینی که ما را صدمه ای از ایشان برسد، بعد از ظهور امام، که موجب تضرع یا ذلت ظاهری ما شود.
و احتمال دیگر آنکه ; ضمیر در «بعده » ، راجع باشد به دعاء در فقرات سابقه است ، و زمان «استکانت » ، زمان غیبت امام باشد. یعنی: خداوندا! بعد از آن خواهشها که از تو کردیم ، خواهش دیگری از تو می کنیم ، که تضرع و زاری ما را در دعا و غیره ، رحم فرمایی، و دعای ما را مستجاب کنی.
و احتمال اول ، اظهر است و لکن مؤید احتمال ثانی است آنچه می گویی:

منبع: مجله: موعودخرداد و تیرماه 1376، شماره3، نقل از سایت حوزه