الجزء الأول؛ هذا مبدأ ذكر الأعمال الأشهر الثلاثة أعني شوال و ذي قعدة و ذي حجة من كتاب الإقبال، الباب الأول فيما نذكره من فوائد شهر شوال، فصل فيما نذكره من كيفية الدخول في شوال [في شهر شوال] و ما أنشأناه عند رؤية هلاله و ما نذكره من الإشارة إلى المنسك بإجمال المقال
جلد اول، شروع ذکرهای اعمال ماه های سه گانه، یعنی شوال، ذی القعده و ذی الحجه از کتاب اقبال الاعمال، باب اول، فوائد ماه شوال، فصل سوم كيفيت ورود به ماه شوّال و آنچه که مربوط به رویت هلال ماه شوال می شود و اشاره ای کوتاه به اعمال و مناسک حج:
أقول إن الدخول في شهر شوال فهو كما قدمناه من الدخول في شهر رجب فإن ظفرت به ففيه بلاغ في المقال و إن لم تظفر بما أشرنا إليه فليكن دخولك في شهر شوال دخول المصدقين فإنه شهر حرام له حق التعظيم بالمقال و الفعال كمن دخل في دروب مكة إلى مسجدها الأعظم فلا بد أن يكون لدخوله كيفية على قدر تصديقه صاحب المسجد المعظم فاجتهد أن يكون قلبك و عقلك مصاحبا له بالتعظيم و جوارحك محافظة على سلوك السبيل المستقيم فمن عادة المملوك المؤدب الكامل أن يكون موافقا لمالكه في سائر مسالكه
كيفيت ورود به ماه شوّال مانند ورود به ماه رجب است كه در اعمال ماه رجب ذكر كردهايم. اگر به بيان ما در آنجا دست يافتى آن بيان، سخنى رسا در اين زمينه است و اگر بدان دسترسى نداشتى، همانند كسانى كه حرمت اين ماه را باور دارند، به آن وارد شو؛ زيرا اين ماه، ماه حرام است و بايد حقّ آن با گفتار و كردار بزرگ داشته شود. چنان كه كسى كه مىخواهد از دربهاى ورودى مكّه به بزرگترين مسجد (مسجد الحرام) وارد شود، ناچار بايد به اندازهاى كه صاحب آن مسجد بزرگ را باور دارد، آداب كيفيت ورود به آن را رعايت كند. بنابراين، بكوش كه قلب و عقل تو در تعظيم اين ماه همراه بوده و اعضا و جوارحت بر پيمودن راه راست محافظت كنند؛ زيرا از عادت بندهى مؤدّب كامل اين است كه تمام رفتارهاى او موافق با نظر صاحب خود باشد.
و أما ما يقال عند رؤية هلال شوال فقد قدمنا في كتاب عمل الشهر دعاء أنشأناه يصلح لجميع الشهور فإن لم يجده فليقل عند رؤية الهلال المذكور
در كتاب «عمل الشّهر» دعايى را در زمينهى رؤيت هلال يادآور شدهايم كه خود آن را انشا كردهايم و براى تمام ماهها خوب است. اگر كسى به آن دسترسى نداشت، هنگام رؤيت ماه شوّال بگويد:
اللهم إنك قد مننت علينا بضياء البصائر و الأبصار حتى عرضتنا [عرفتنا] ما بلغتنا إليه من الأسرار و الاعتبار
خداوندا، با روشنىبخشى بصيرت و ديده بر ما منّت نهادى، تا اينكه ما را با اسرار و عبرتگيرىاى كه بدان رساندهاى، آشنا ساختى [آن را به ما عرضه داشتى]
و شاهدنا هلال شوال و هو من شهور التعظيم و الإجلال فصل على محمد و آل محمد
و ما هلال ماه شوّال را ديديم، ماهى كه از تعظيم و بزرگداشت [آن لازم] است. پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست
و وفقنا لمصاحبته بما يقربنا إليك و شرفنا فيه بتمام إقبالنا عليك و اجعله لنا من أهل السعود
و ما را در همراهى آن، به آنچه ما را به تو نزديك مىگرداند، موفق گردان و با روى آوردن كامل ما بر تو گرامى بدار
و الإقبال في جميع الأحوال و الأعمال و الأقوال و كما خلعت علينا خلع التوفيق للظفر بنصره و بره و خيره
و در همهى حالات و اعمال و سخنان، از نيكبختان و روىآورندگان بر خود قرار ده، همان گونه كه خلعتهاى توفيق براى دست يافتن به يارى و نيكى و خير خود را به ما ارزانى داشتى،
و اجعل ساعاته واردة علينا بزيادات الإحسان إلينا حتى ندرك بتأييدك و عنايتك
و لحظهلحظهى آن را با نيكىهاى افزون خود بر ما، همراه گردان تا اينكه به تأييد و عنايت و رحمت تو،
أفضل ما أدركه أحد فيه من مزيدك و عفوك و عافيتك برحمتك و ابدأ بكل ما تريد البدأة به في الدعوات
به برترين افزونى و گذشت و عافيتت كه يكى [از بندگانت]درك كرده است دست بيابيم و با تمام آنچه دوست دارى دعاها با آن آغاز شود،
و أشرك معنا من يعز علينا من الأهل و ذوي المودات و الحقوق المحفوظات يا أرحم الراحمين
آغاز كن و همهى كسانى را-از قبيل خانواده و دوستان-و كسانى را كه حقّى محفوظ بر ما دارند و نزد ما گرامى هستند، [در اجابت دعا]با ما شريك گردان، اى مهربانترين مهربانان.
و أما المنسك للحج و تصنيفه على سبيل التحرير و الاستظهار فقد كنا شرعنا فيه و أخرنا إتمامه لبعض الأعذار
اشاره به مناسك حجّ؛ اگرچه ما به نگارش بيان اجمالى مناسك حجّ و گردآورى آن به صورت مهذّب و محتاطانه، شروع كرديم ولى به خاطر برخى از عذرها از نگارش آن خوددارى نموده و به تأخير انداختيم.