محارب از نظر احادیث
۰۷ مرداد ۱۳۹۴ 0محارب
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مَن شَهرَ سَيفَهُ فدَمُهُ هَدْرٌ .
هر كس [عليه ديگران] شمشير بركشد مهدور الدم است.
امام على عليه السلام :
اللِّصُّ المُحارِبُ فاقْتُلْهُ ، فَما أصابَكَ فدَمُهُ في عُنُقي .
دزد محارب را بكش و نگران نباش ؛ خونش به گردن من .
امام على عليه السلام ـ درباره مردى كه خانه قومى را به آتش كشيده و بر اثر آن ، خانه و اثاث آن سوخته بود، چنين داورى كرد كه ـ :
يُغْرَمُ قيمةَ الدارِ و ما فيها ، ثُمَّ يُقْتَلُ .
تاوان خانه و اثاث آن را بپردازد و سپس كشته شود .
امام باقر عليه السلام :
ذا دَخَلَ علَيكَ رجُلٌ يُريدُ أهْلَكَ و ما تَمْلِكُ ، فابْدُرْهُ بالضَّرْبةِ إنِ اسْتَطَعْتَ ، فإنَّ اللِّصَّ مُحارِبٌ للّه ِ و لرسولِهِ، فاقْتُلْهُ ؛ فما تَبِعَكَ فيهِ مِن شيءٍ فهُو علَيَّ .
اگر مردى به خانه ات وارد شد و قصد تجاوز به زن و اموالت را داشت اگر توانستى ، در ضربه زدن به او پيشدستى كن ، زيرا چنين دزدى، محارب با خدا و پيامبر اوست ؛ پس او را بكش و اگر پيامدى برايت داشت، به عهده من.
امام باقر عليه السلام :
حمَلَ السِّلاحَ باللَّيلِ فهُو مُحارِبٌ ، إلاّ أنْ يَكونَ رجُلاً لَيس مِن أهلِ الرِّيبةِ .
هر كس شبانه با خود سلاح حمل كند محارب است مگر آن كه كسى باشد كه نتوان به او مشكوك شد.
امام باقر عليه السلام :
انّ لِلحَربِ حُكْمَينِ : إذا كانَتِ الحَربُ قائمَةً لَم تَضَعْ أوْزارَها و لَم يُثْخَنْ أهْلُها ، فكُلُّ أسيرٍ اُخِذَ في تلكَ الحالِ فإنَّ الإمامَ فيه بالخِيارِ : إنْ شاءَ ضَرَبَ عُنُقَهَ ، و إنْ شاءَ قَطَعَ يَدَهُ و رِجْلَهُ مِن خِلافٍ ···
و الحُكمُ الآخَرُ : إذا وَضَعتِ الحَرْبُ أوْزارَها و اُثخِنَ أهلُها، فكلُّ أسيرٍ اُخِذَ في تلكَ الحالِ فكانَ في أيْديهِم فالإمامُ فيهِ بالخِيارِ: إنْ شاءَ مَنَّ علَيهِم فأرْسَلَهُم ، و إنْ شاءَ فاداهُم أنفُسَهُم ، و إنْ شاءَ اسْتَعْبَدَهُم فصاروا عَبيدا .
جنگ دو حكم دارد : اگر هنوز آتش جنگ شعله ور است و سلاحها بر زمين گذاشته نشده و جنگجويان سرگرم پيكارند ، هر اسيرى كه در اين حال گرفته شود، تصميم با امام است كه او را گردن زند، يا دست و پايش را يكى از چپ و يكى از راست ببرد ···اما اگر جنگ تمام شده و رزمندگان از پيكار دست شسته اند ، اسيرانى كه در اين حال گرفته شوند، تصميم با امام است، كه اگر خواست بر آنان منّت نهاده آزادشان كند ، يا فديه ستاند و رهايشان سازد و يا آنان را به بندگى گيرد .
تفسير العيّاشى ـ به نقل از محمد بن مسلم ـ : امام باقر عليه السلام فرمود:
مَن شَهَر السِّلاحَ في مِصرٍ مِن الأمْصارِ فعَقَرَ اقْتُصَّ مِنهُ و نُفِيَ مِن تلكَ البَلْدةِ ، و مَن شَهرَ السِّلاحَ في غَيرِ الأمْصارِ و ضَربَ و عَقَرَ و أخَذَ المالَ و لَم يَقتُلْ فهُو مُحارِبٌ ، جَزاؤهُ جَزاءُ المُحارِبِ، و أمرُهُ إلى الإمامِ : إنْ شاءَ قَتلَهُ و صَلَبَهُ ، و إنْ شاءَ قَطعَ يدَهُ و رِجْلَهُ .قالَ : و إنْ حارَبَ و قَتلَ و أخَذَ المالَ فعلى الإمامِ أنْ يَقْطَعَ يَدَهُ اليَمينَ بالسّرقَةِ ، ثُمَّ يَدفعَهُ إلى أولياءِ المَقتولِ فيَتّبِعونَهُ بالمالِ ثُمَّ يَقْتُلونَهُ .فقالَ لَهُ أبو عُبَيدةَ : أصْلَحَكَ اللّه ُ ، أ رأيْتَ إنْ عَفا عَنهُ أوْلياءُ المَقتولِ ؟ فقالَ أبو جعفرٍ عليه السلام : إنْ عفَوا عَنهُ فعلى الإمامِ أنْ يَقْتُلَهُ ؛ لأنَّهُ قَد حارَبَ و قَتَلَ و سَرَقَ .فقال له أبو عُبَيدةَ : فإنْ أرادَ أوْلياءُ المَقتولِ أنْ يأخُذوا مِنهُ الدِّيَةَ و يَدَعُونَهُ ، أ لَهُم ذلكَ ؟ قالَ : لا ، علَيهِ القَتْلُ .
هر كه در يكى از شهرها شمشير بر كشد و كسى را زخمى كند بايد قصاص شود و از آن شهر تبعيد گردد. اما اگر كسى در جاى ديگرى غير از شهر، سلاح بركشد و دست به ضرب و جرح و ربودن اموال زند، ولى كسى را به قتل نرساند، محارب است و كيفرش كيفر محارب، و اختيار با امام است كه اگر خواست او را بكشد و به دار آويزد و يا دست و پايش را قطع كند.
و فرمود : اگر بجنگد و بكشد و اموال را غارت كند، امام بايد به كيفر سرقتى كه كرده دست راست او را قطع كند و سپس او را تحويل اولياى مقتول دهد كه مال [مسروقه] را از او بگيرند و سپس وى را بكشند .ابو عبيده به امام عرض كرد : وجودت، به سلامت باد! اگر اولياى مقتول او را بخشيدند چه حكمى دارد ؟ امام باقر عليه السلام فرمود : اگر آنها گذشت كنند، امام بايد او را بكشد؛ زيرا محارب است و دست به قتل و دزدى زده است .ابو عبيده عرض كرد : اگر اولياى مقتول بخواهند از او ديه بگيرند و آزادش كنند، آيا حقّ چنين كارى را دارند ؟ فرمود : نه، بايد كشته شود .
تفسير العيّاشى ـ به نقل از احمد بن فضل خاقانى ـ :
قُطِعَ الطَّريقُ بِجَلَوْلاءَ على السَّابِلَةِ مِن الحُجّاجِ و غَيرِهِم ، و أفْلَتَ القُطّاعُ ، فبَلغَ الخَبرُ المُعْتَصِمَ فكَتبَ إلى عاملٍ لَهُ كانَ بِها : تَأمَرُ الطَّريقَ بذلكَ فيُقْطَعُ على طَرَفِ اُذُنِ أميرِ المؤمنينَ ، ثُمَّ انْفَلتَ القُطّاعُ ؟! فإنْ أنتَ طَلَبتَ هؤلاءِ و ظَفِرتَ بِهم ، و إلاّ أمَرتُ بأنْ تُضْرَبَ ألفَ سَوطٍ ، ثمّ تُصْلَبَ بحَيثُ قُطِعَ الطَّريقُ .
قالَ : فطَلَبَهُمُ العامِلُ حتّى ظَفِرَ بهِم ، و اسْتَوْثَقَ مِنهُم ، ثُمَّ كَتبَ بذلكَ إلى المُعْتَصِمِ ، فجَمَعَ الفُقَهاءَ و ابنَ أبي داوودَ ثُمّ سألَ الآخَرينَ عنِ الحُكْمِ فيهِم ، و أبو جعفرٍ محمّدُ بنُ عليٍّ الرِّضا عليه السلام حاضِرٌ .فقالوا : قد سَبقَ حُكمُ اللّه ِ فيهِم في قولهِ : «إنَّما جَزاءُ الّذينَ يُحارِبونَ اللّه َ وَ رَسُولَهُ وَ يَسْعَوْنَ فِى الْأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَ أَرْجُلُهُم مِنْ خِلافٍ أَوْ يُنفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْىٌ فِى الدُّنْيَا وَ لَهُمْ فِى الاْخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ » ···قالَ : فالْتَفَتَ إلى أبي جعفرٍ عليه السلام فقالَ لَهُ : ما تَقولُ فيما أجابوا فيهِ؟ فقالَ : قَد تَكلَّمَ هؤلاءِ الفُقَهاءُ و القاضي بما سَمِعَ أميرُ المؤمنينَ. قالَ : و أخْبِرني بما عِندَكَ . قالَ : إنَّهُم قَد أضَلّوا فيما أفْتَوا بهِ ، و الّذي يَجِبُ في ذلكَ أنْ يَنْظُرَ أميرُ المؤمنينَ في هؤلاء الّذينَ قَطَعوا الطّريقَ ، فإنْ كانوا أخافوا السَّبيلَ فَقَطْ ، و لَم يَقْتُلوا أحَدا و لَم يأخُذوا مالاً ، أمَرَ بإيداعِهِمُ الحَبْسَ ، فإنَّ ذلكَ معنى نَفْيِهِم مِن الأرضِ بإخافَتِهِمُ السّبيلَ . و إنْ كانوا أخافوا السَّبيلَ و قَتَلوا النَّفْسَ أمَرَ بقَتْلِهِم ، و إنْ كانوا أخافوا السَّبيلَ و قَتَلوا النَّفْسَ و أخَذوا المالَ ، أمَرَ بقَطْعِ أيْديهِم و أرْجُلِهِم مِن خِلافٍ و صَلَبَهُم بعدَ ذلكَ .
در جاده جلولاء، عده اى راهزن به حاجيان و ديگر رهگذران حمله كردند و سپس گريختند. خبر به معتصم رسيد ، به كارگزار خود در جلولاء نوشت : اينچنين امنيت راهها را برقرار مى كنى ؟ كنار گوش امير المؤمنين راهزنى مى شود و راهزنان مى گريزند ؟! آنها را تعقيب و دستگير كن و گرنه دستور مى دهم هزار تازيانه به تو بزنند و سپس در همان جا كه راهزنى شده به دارت آويزند .كارگزار در تعقيب راهزنان بر آمد و آنها را دستگير كرد و به بند كشيد . سپس موضوع را به اطلاع معتصم رساند. معتصم فقيهان و ابن ابى داوود را جمع كرده درباره حكم راهزنان از آنها پرسيد . امام جواد عليه السلام نيز حضور داشت . آنها در جواب معتصم گفتند : خداوند قبلاً درباره آنها حكم كرده است آن جا كه مى فرمايد : «همانا سزاى كسانى كه با خدا و پيامبر او مى جنگند و در زمين به فساد مى كوشند، جز اين نيست كه كشته شوند يا بر دار آويخته گردند يا دست و پايشان در خلاف جهت يكديگر بريده شود يا از آن سرزمين تبعيد گردند. اين، رسوايى آنان در دنياست و در آخرت عذابى بزرگ خواهند داشت»··· .معتصم رو به امام جواد عليه السلام كرد و پرسيد : درباره پاسخى كه اينها دادند چه مى گوييد؟ حضرت فرمود : امير المؤمنين شنيد كه اين فقيهان و قاضى چه گفتند . معتصم گفت : شما هم نظرتان را بگوييد . حضرت فرمود : اينها در فتوايى كه دادند بيراهه رفتند . امير المؤمنين بايد ببيند كه راهزنان مرتكب چه كارى شده اند . اگر فقط راه را نا امن كرده اند و كسى را نكشته و مالى را نبرده اند دستور دهد آنها را به زندان افكنند . اين است معناى تبعيد كردن آنان به علت ايجاد نا امنى در راه. و اگر جاده را نا امن كرده و كسى را نيز كشته اند دستور به قتل آنها بايد داد . و اگر در جاده نا امنى ايجاد كرده و كسى را كشته اند و مالى را برده اند بايد دستور داد دست ها و پاهايشان را يكى از چپ و يكى از راست ببرند و سپس به دارشان آويزند .
امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به جميل بن درّاج كه پرسيد: كدام يك از كيفرهاى نامبرده در آيه «همانا سزاى كسانى كه با خدا و پيامبر او مى جنگند···» در حقّ اين محاربان بايد اعمال شود ؟ ـ فرمود :
ذلكَ إلى الإمامِ إنْ شاءَ قَطَعَ ، و إنْ شاءَ صَلَبَ ، و إنْ شاءَ قَتَلَ ، و إنْ شاءَ نَفَى .
تشخيص با امام است . اگر خواست كيفر قطع دست و پا را به كار مى گيرد ، يا دار زدن را ، يا كشتن را و يا تبعيد كردن را .
الكافي به نقل از بريد بن معاوية :امام صادق عليه السلام در پاسخ به سؤال مردى از آيه «همانا سزاى كسانى كه با خدا و پيامبر او مى جنگند و در زمين به فساد مى كوشند، جز اين نيست كه كشته شوند يا بر دار آويخته گردند يا دست و پايشان در خلاف جهت يكديگر بريده شود يا از آن سرزمين تبعيد گردند. اين، رسوايى آنان در دنياست و در آخرت عذابى بزرگ خواهند داشت» فرمود :
ذلكَ إلى الإمامِ يَفعَلُ بهِ ما يَشاءُ . قلتُ : فمُفَوَّضٌ ذلكَ إلَيهِ ؟ قالَ : لا ، و لكنْ نَحوُ الجِنايَةِ . تشخيص با امام است كه كدام كيفر را انتخاب كند . عرض كردم : پس امام در انتخاب هر يك از كيفرها اختيار كامل دارد؟ فرمود : نه ، بلكه به نوع جنايت بستگى دارد.
الكافى ـ به نقل از سورة بن كليب ـ :
قلت للإمامِ الصّادقِ عليه السلام: رجُـل يَخـرُجُ مِن مَنزِلِهِ يُريدُ المَسجِدَ أو يُريدُ الحاجَةَ ، فيَلقاهُ رجُلٌ أو يَسْتَقْفِيهِ فيَضْرِبُهُ و يَأخُذُ ثَوبَهُ. قالَ : أيُّ شيءٍ يقولُ فيهِ مَن قِبَلِكُم ؟ قلتُ : يقولونَ هذهِ دَغارَةٌ مُعْلَنَةٌ ، و إنَّما المُحارِبُ في قُرًى مُشْرِكيَّةٍ ، فقالَ : أيُّهُما أعْظَمُ حُرمَةً : دارُ الإسلامِ أو دارُ الشِّركِ ؟ قالَ : فقلتُ : دارُ الإسلامِ ، فقالَ : هؤلاءِ مِنْ أهلِ هذهِ الآيةِ : «إنَّما جَزاءُ الّذينَ يُحارِبونَ اللّه َ وَ رَسُولَهُ وَ يَسْعَوْنَ فِى الْأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَ أَرْجُلُهُم مِّنْ خِلافٍ أَوْ يُنفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذلِكَ لَهُمْ خِزْىٌ فِى الدُّنْيَا وَ لَهُمْ فِى الاْخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ » .
به امام صادق عليه السلام عرض كردم مردى از منزل خود به قصد مسجد يا كار ديگرى بيرون مى آيد و مردى از رو به رو يا پشت سرش مى آيد و او را مى زند و لباسهايش را مى گيرد [چه حكمى دارد ؟] . حضرت فرمود : علماى ناحيه شما در اين باره چه مى گويند ؟ عرض كردم: مى گويند اين يك ربودن و دزدى آشكار است و [چنين كسى محارب نيست، بلكه ]محارب كسى است كه در سرزمينهاى مشرك نشين باشد . حضرت فرمود : حرمت و احترام كدام يك بيشتر است : سرزمين اسلام يا سرزمين شرك ؟ عرض كردم : سرزمين اسلام . فرمود : اينها مصداق اين آيه هستند كه مى فرمايد: «همانا سزاى كسانى كه با خدا و پيامبر او مى جنگند و در زمين به فساد مى كوشند، جز اين نيست كه كشته شوند يا بر دار آويخته گردند يا دست و پايشان در خلاف جهت يكديگر بريده شود يا از آن سرزمين تبعيد گردند. اين، رسوايى آنان در دنياست و در آخرت عذابى بزرگ خواهند داشت».
مجمع البيان:
المَرويّ عن أهلِ البيتِ عليهم السلام أنّ المُحارِبَ هُو كُلُّ مَن شَهَرَ السِّلاحَ و أخافَ الطَّريقَ ، سَواءٌ كانَ في المِصْرِ أو خارِجَ المِصْرِ .
از اهل بيت عليهم السلام روايت شده است كه محارب كسى است كه سلاح بر كشد و راه را نا امن كند ، خواه در شهر باشد يا بيرون از شهر .
دار زدن
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لا تُقِرّوا المَصْلوبَ فَوقَ ثَلاثةِ أيّامٍ
شخص به دار آويخته را بيش از سه روز روى چوبه دار نگه نداريد.
دعائم الإسلام :
عن عليٍّ عليه السلام أنَّهُ اُتيَ بمُحارِبٍ فأمرَ بصَلْبِهِ حَيّا ، و جَعلَ خَشَبةً قائمةً مِمّا يَلي القِبْلَةَ ، و جَعلَ قَفاهُ و ظَهْرَهُ مِمّا يَلي الخَشَبةَ ، و وَجْهَهُ مِمّا يَلي النّاسَ مُسْتَقْبِلَ القِبْلَةِ ، فلَمّا ماتَ تَرَكَهُ ثَلاثةَ أيّامٍ ، ثُمَّ أمرَ بهِ فاُنْزِلَ فصلّى علَيهِ و دُفِنَ .
نقل شده است كه محاربى را نزد امير المؤمنين عليه السلام آوردند. آن حضرت دستور داد او را زنده بر دار كنند . براى اين كار چوبى را رو به قبله برافراشت و آن مرد محارب را به گونه اى كه پشتش به چوبه دار و رويش به سمت مردم و قبله بود به دار آويخت . جسد او سه روز بر دار بود. پس از سه روز امام دستور داد آن را پايين آورده بر وى نماز خواند و دفنش كرد .
بريدن دست و پا از چپ و راست
امام صادق عليه السلام :
قَدِمَ على رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله قَومٌ مِن بَني ضَبَّةَ (مَرْضى) فقالَ لَهُم رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : أقِيموا عِندي ، فإذا بَرِئْتُم بَعَثْتُكُم في سَرِيّةٍ ، فقالوا : أخْرِجْنا مِن المَدينةِ ، فبَعثَ بهِم إلى إبِلِ الصَّدَقةِ ··· فلمّا بَرِئوا و اشْتَدّوا قَتَلوا ثَلاثةَ نَفَرٍ كانوا في الإبِلِ و ساقُوا الإبِلَ .فبَلَغَ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ، فَبعَثَ إلَيهِم علِيّا عليه السلام و هُم في وادٍ قَد تَحَيّروا لَيس يَقْدِرونَ أنْ يَخْرُجوا عَنهُ ، قَريبٍ مِن أرضِ اليَمنِ، فأخَذَهُم فجاءَ بهِم إلى رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله، و نَزَلَتْ علَيهِ «إنَّما جَزاءُ الّذينَ يُحارِبونَ اللّه َ وَ رَسُولَهُ وَ يَسْعَوْنَ فِى الْأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَ أَرْجُلُهُم مِّنْ خِلافٍ أَوْ يُنفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْىٌ فِى الدُّنْيَا وَ لَهُمْ فِى الاْخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ » فاخْتارَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله قَطْعَ أيْديهِم و أرْجُلِهِم مِن خِلافٍ.
عدّه اى از بنى ضبّه [در حالى كه بيمار و رنجور بودند] نزد پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آمدند . رسول خدا صلى الله عليه و آله به آنها فرمود : نزد من بمانيد ؛ وقتى بهبود يافتيد شما را با سپاهى مى فرستم . عرض كردند : ما را در خارج مدينه جاى بده. پيامبر آنها را با شترى از بيت المال بيرون مدينه فرستاد ··· وقتى حالشان خوب شد و جان گرفتند سه نفرى را كه همراه شتر بودند كشتند و شتر را با خود بردند .خبر به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله رسيد . آن حضرت على عليه السلام را براى دستگيرى آنها روانه كرد . آنان در دره اى نزديك يمن سرگردان بودند و نمى توانستند از آن خارج شوند . على عليه السلام آنها را دستگير كرد و نزد پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آورد . اين آيه «همانا سزاى كسانى كه با خدا و پيامبر او مى جنگند و در زمين به فساد مى كوشند، جز اين نيست كه كشته شوند يا بر دار آويخته گردند يا دست و پايشان در خلاف جهت يكديگر بريده شود يا از آن سرزمين تبعيد گردند. اين، رسوايى آنان در دنياست و در آخرت عذابى بزرگ خواهند داشت» بر پيامبر نازل شد . پيامبر صلى الله عليه و آله كيفر قطع دست و پا از چپ و راست را درباره آنها اعمال كرد .
تبعيد
امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه «همانا سزاى كسانى كه با خدا و پيامبر او مى جنگند و در زمين به فساد مى كوشند، جز اين نيست كه كشته شوند···» ـ فرمود :
هذا نَفْيُ المُحارَبةِ غيرُ هذا النَّفْيِ ، يَحْكُمُ علَيهِ الحاكِمُ بقَدْرِ ما عَمِلَ و يُنفَى و يُحْمَلُ في البَحرِ ، ثُمَّ يُقذَفُ بهِ لَو كانَ النَّفْيُ مِن بَلدٍ إلى بَلدٍ ، كأنْ يَكونَ إخْراجُهُ من بَلدٍ إلى بَلدٍ آخرَ عِدْلَ القَتْلِ و الصَّلْبِ و القَطْعِ ، و لكنْ يكونُ حَدّا يُوافِقُ القَطْعَ و الصَّلْبَ
تبعيد محاربه غير از تبعيد معمولى است. قاضى، به نسبت جرمى كه او مرتكب شده است، درباره اش حكم صادر مى كند . و تبعيد مى شود و او را به دريا مى برند و در دريا مى اندازند. اگر صرفا تبعيد از شهرى به شهر ديگر باشد چگونه معادل كشته شدن يا به دار آويختن است؟ بلكه بايد تبعيد او به گونه اى باشد كه با قتل و دار زدن و قطع دست و پا برابرى كند.
امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از تبعيد محارب ـ فرمود :
يُنْفى مِن مِصْرٍ إلى مِصْرٍ، إنّ عَليّا عليه السلام نَفى رجُلَينِ مِن الكُوفةِ إلى غَيرِها .
از شهر تبعيد مى شود . امير المؤمنين عليه السلام دو مرد را از كوفه به جاى ديگر تبعيد كرد .
امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از آيه «يا از زمين تبعيد شوند» و اين كه كيفيّت تبعيد و حدّ و مرز آن چيست ؟ ـ فرمود :
لا يُبايَـعُ و لا يُؤْوى و لا يُتَصَدَّقُ علَيهِ .
نبايد با او معامله شود ، يا به او پناه داد و يا صدقه داد (كمك مالى نمود).
امام رضا عليه السلام ـ نيز در همين باره ـ فرمود :
يُنْفى مِن المِصْرِ الّذي فَعَلَ فيهِ ما فَعلَ إلى مِصْرٍ غَيرِهِ ، و يُكْتَبُ إلى أهلِ ذلكَ المِصْرِ أنَّهُ مَنْفِيٌّ فلا تُجالِسوهُ ، و لا تُبايِعوهُ ، و لا تُناكِحوهُ، و لا تُؤاكِلوهُ ، و لا تُشارِبوهُ، فَيُفْعَلُ ذلكَ بهِ سَنَةً ، فإنْ خَرجَ مِن ذلكَ المِصْرِ إلى غَيرِهِ كُتِبَ إلَيهِم بمِثْلِ ذلكَ حتّى تَتِمَّ السَّنَةُ .
از شهرى كه در آن جنايت كرده به شهر ديگرى تبعيد شود و به مردم آن شهر اطلاع داده شود كه آن شخص تبعيدى است و نبايد با وى مراوده و معامله كنند و به او زن دهند و با او همسفره شوند . يك سال با او چنين رفتار مى شود . اگر در اين مدت از آن شهر به شهرى ديگر رفت، به مردم آن شهر نيز بايد چنين دستورهايى داده شود، تا يك سال به سر آيد .
میزان الحکمه،جلد دوم
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
