پندی از نهج البلاغه: ارزش صبر و زهد و ورع و رضا

الصَّبْرُ شَجَاعَةٌ وَ الزُّهْدُ ثَرْوَةٌ وَ الْوَرَعُ جُنَّةٌ وَ نِعْمَ الْقَرِينُ الرِّضَا
بردبارى شجاعت است و پارسايى توانگرى، و پرهيزكارى سپر بلا، و رضا به قضا همنشینى است نیکو. (حکمت 4)

شرح حدیث:
- صبر و بردبارى عالى ترين جلوه هاى شجاعت انسان بشمار مى رود. شجاع آن كسى نيست كه در برابر هر مسئله اى به خشم مى آيد و عجولانه دست به اقدامات حساب نشده مى زند. چون بسيار ديده شده كه چنين افرادى صدها گرفتارى براى خود و هزاران مشكل براى ديگران ايجاد كرده اند. بلكه آن كسى براستى شجاعت دارد كه در برابر مسائل و مشكلات بردبار باشد و با صبر و حوصله درباره آن فكر كند و هميشه بجاى سريع ترين راه حل، در جست و جوى بهترين راه حلها باشد.
- صفات ديگر، پارسايى و پرهيز كارى است كه براى انسان بهترين ثروتها و بالاترين توانگري ها به شمار مى آيد. انسان پارسا و پرهيز كار در وجود خود آنقدر ارزشهاى روحى و معنوى ذخيره مى كند كه ديگر به مال و ثروت دنيا چشم نمى دوزد. و همين بى نيازى از مال دنيا او را از بزرگترين ثروتمندان و توانگران ثروتمندتر مى سازد.
- و دورى از گناهان سپر است از عذاب الهى، همانطور كه سپر شخص را از شمشير محافظت مى ‏نمايد، پرهيزكارى او را از سختيهاى دنيا و آخرت رهائى مى‏ دهد.
- خرسندى به قضای الهی نيز از صفات ارزنده انسان است. اصولا يك مسلمان مؤمن از آنچه با اراده و قدرت خداوند در زندگى اش رخ دهد، هرگز اظهار نارضايى نمى كند. يعنى به هر پيشامدى كه خداوند برايش مقدر كرده باشد راضى و خرسند است و همين رضايت و خرسندى باعث مى شود كه از پيش آمدهاى گوناگون دچار رنج و عذاب نشود. چنين كسى اگر ببيند كه ديگران به قدرت و مقام رسيده اند و مال و ثروت بدست آورده اند و او از آنها بى نصيب مانده است، هرگز حسادت نمى ورزد و غم و غصه به دل راه نمى دهد. زيرا صفت خرسندى و رضايتى كه در او وجود دارد، مانند نعمتى با ارزش هميشه همراه اوست و مانند دوستى مهربان و دلسوز هميشه او را از دچار شدن به اينگونه رنج و عذابها باز مى دارد.
______________________
منبع: پندهاى كوتاه از نهج البلاغه، هیئت تحريريه بنياد نهج ‏البلاغه