ویژگی های فتنه از نظر امام علی علیه السلام

امام علی علیه السلام پس از واقعه نهروان خطبه ای می خواند و ویژگی های فتنه را در آن چنین توصیف می نماید:

«إِنَّ الْفِتَنَ إِذَا أَقْبَلَتْ شَبَّهَتْ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ نَبَّهَتْ، يُنْكَرْنَ مُقْبِلَاتٍ وَ يُعْرَفْنَ مُدْبِرَاتٍ يَحُمْنَ حَوْمَ الرِّيَاحِ يُصِبْنَ بَلَداً وَ يُخْطِئْنَ بَلَداً».
«فتنه ها هنگامی که رو می آورند فضا را به شبهه می آلایند، و چون پشت می کنند (و از بین می روند) آگاهی بخشند. به هنگام روی آوردن، ناشناخته اند، اما به هنگام رفتن، کامل شناخته شده اند. هجومشان مانند گردبادی است که به شهری فرود می آید و شهری را نادیده می گیرد...». (نهج البلاغه، خطبه 93)

در این کلام فتنه داری این چند ویژگی است:

1. آراستگی با حق
آن گاه که فتنه روی می آورد، آن گونه نیست که همگان درکش کنند و چنان آشکار نیست که مردم آن را بشناسند، بلکه چنان خود را به حق آراسته و با آن آمیخته است، که بسیاری از مردم بدان رو می کنند و همین رمز گسترش فتنه است.

2. آشکار شدن ماهیت فتنه بعد از تمام شدنش
مردم هنگامی فتنه را می شناسند و چهره واقعی اش را می بینند که جامعه را ترک می کند. این جزئی از ماهیت فتنه است که در پایان راه، پرده از رخ برکشد و باطن نازیبا و بد منظرش را نمایان سازد. آن زمان، بسیاری که خود را در آتش فتنه افکندند و با آن همراه گشته اند، حاصلی جز حسرت و پشیمانی نخواهند داشت.

3. کورکننده و تاریک کننده
فتنه همانند بادی که از شهری می گذرد و شهر دیگر را درهم می کوبد، کورکننده و تاریک کننده است. هنگام هجوم فتنه ها چشم ها همدیگر را نمی بینند و انسان ها فریاد یکدیگر را نمی شنوند.
________________________
منبع: گلبرگ - تیر ماه سال 1389 شماره 120