شهادت قاسم بن الحسن بن على عليهم السّلام
۱۹ مهر ۱۳۹۴ 0مادرش امّ ولد بود محمد بن ابى طالب گويد: چنين آمده است كه چون حسين عليه السّلام او را ديد به جنگ بيرون آمده در آغوشش گرفت و با هم گريستند چندان كه بيهوش شدند و پس از آن كه به هوش آمد از حسين عليه السّلام دستور جهاد خواست آن حضرت اذن نداد پس آن جوان بر دست و پاى عمّ افتاد و بوسه مى داد تا اذن گرفت و به جنگ بيرون آمد و اشك بر گونه هايش روان بود و مى گفت:
ان تنكرونى فانا ابن الحسن
سبط النّبىّ المصطفى المؤتمن
هذا حسين كالاسير المرتهن
بين اناس لاسقوا صوب المزن
پس جنگى سخت پيوست چنان كه با خردى سى و پنج مرد بكشت. و در مناقب است كه اين رجز مى گفت:
انّى انا القاسم من نسل علىّ
نحن و بيت اللّه اولى بالنّبىّ
من شمر ذى الجوشن او ابن الدّعىّ
و در امالى صدوق است كه پس از او يعنى پس از على اكبر، قاسم بن حسن به جنگ بيرون شد و مىگفت:
لا تجزعى نفسى فكلّ فان
اليوم تلقين ذوى الجنان
و سه تن از آنها بكشت آنگاه او را از اسب بيفكندند- رضوان اللّه عليه- و فتّال نيشابورى مانند اين گفته است.
(ابو الفرج، ارشاد و طبرى) از ابى مخنف از سليمان بن ابى راشد از حميد بن مسلم روايت كردهاند كه گفت: پسرى به جنگ ما بيرون آمد گويى رويش پاره ماه بود شمشيرى در دست پيراهن و ازارى در بر و نعلين در پاى داشت كه بند يكى گسيخته بود فراموش نمىكنم كه آن نعل پاى چپ بود پس عمرو بن سعد بن نفيل ازدى- لعنه اللّه- گفت: به خدا سوگند كه بر او حمله كنم.
من گفتم: سبحان اللّه اين چه كار است كه تو خواهى كرد آن گروهى كه بر گرد وىاند وى را كفايت كنند. گفت: و اللّه بر وى حمله كنم پس حمله كرد و بتاخت ناگهان با شمشير بر آن جوان زد كه به روى افتاد و گفت: يا عمّاه. حميد بن مسلم گفت: پس حسين عليه السّلام سر برداشت و بدو تيز تيز نگريست [1] چنان كه باز سر بر مىدارد و تيز مىنگرد آنگاه مانند شير خشمگين حمله كرد و عمرو را با شمشير بزد عمرو دست را سپر كرد و حسين عليه السّلام دست او را از مرفق جدا ساخت.
(ارشاد) پس فريادى زد كه سپاهيان شنيدند و حسين عليه السّلام كنارى رفت [2] سواران اهل كوفه تاختند تا عمرو را از دست حسين عليه السّلام برهانند.
(ابو الفرج) و چون سواران تاختند سينه اسبان با عمرو برخورد و او بيفتاد و اسبان عمرو را لگدكوب كردند چيزى نگذشت [3] كه جان بداد لعنة اللّه و اخزاه. گرد فرو نشست حسين عليه السّلام را ديديم بر سر آن پسر ايستاده و او پاى بر زمين مىسود و حسين عليه السّلام مىگفت: دور باشند از رحمت اين قوم كه تو را كشتند و جدّ تو دشمن ايشان باد روز قيامت. آنگاه گفت: به خدا سوگند بر عمّ تو سخت گران آيد كه تو او را بخوانى و اجابت تو نكند يا اجابت او تو را سودى ندهد.
(ملهوف) امروز كينه جوى بسيار است و ياور اندك. پس او را برداشت بر سينه خود و گويى اكنون مىنگرم دو پاى آن پسر بر زمين كشيده مىشد.
(طبرى) و حسين عليه السّلام سينه او را بر سينه خود نهاده بود حميد گفت: من با خود گفتم: آيا مىخواهد چه كند؟ پس او را آورد و نزديك پسرش على بن الحسين عليه السّلام نهاد با كشتگان ديگر از اهل بيت خود كه برگرد او بودند پرسيدم اين پسر كيست؟ گفتند: قاسم بن حسن بن على بن ابى طالب عليه السّلام.
و روايت شده است كه: حسين عليه السّلام گفت: خدايا شماره اينها را برگير و آنها را پراكنده ساز و بكش و هيچ از آنها باقى نگذار و هرگز آنها را نيامرز. اى عموزادگان من شكيبايى نماييد اى اهل بيت من صبر كنيد كه بعد از امروز ذلّت و خوارى نبينيد هرگز.
پی نوشت ها:
[1] «جلى الحسين كما يجلى الصّقر» تجليه سر برداشتن و نگريستن است. مؤلف در منتهى الامال گويد: تعجيل كرد مانند عقابى كه از بلندى به زير آيد و ليكن تجليه به اين معنى نيامده است.
[2] و عبارت ابى مخنف در تاريخ طبرى چنين است: «فضرب عمرا بالسّيف فاتّقاه بالسّاعد فاطنّها من لدن المرفق فصاح ثمّ تنحّى عنه» و بايد اين عبارت را چنين ترجمه كرد كه: حسين عليه السّلام شمشير بر عمرو زد و عمرو ساعد را سپر قرار داد پس ساعد او را از مرفق جدا كرد و عمرو فريادى زد و از امام عليه السّلام يا از قاسم دور شد. و از آنچه در متن گفتيم معلوم شد عمرو بن سعد پامال سمّ ستوران شد.
امّا در جلاء العيون در ترجمه اين داستان گفته است: آن طفل معصوم در زير سم اسبان مخالفان كوفته شد. و اين سهوى است از آن مرحوم در ترجمه عبارت و معصوم از سهو نيست مگر پيغمبران و ائمّه عليهم السّلام و البته مترجم اين كتاب را هم سهو بسيار است كه از خوانندگان تقاضاى اصلاح دارم و بايد دانست كه نام اين مرد عمرو به فتح عين و سكون ميم است نه به ضمّ عين و فتح ميم و براى رفع اشتباه در حال رفع و جرّ آن را و او نويسند و در حال نصب بىواو براى اينكه عمر بضمّ عين غير منصرف است و بفتح عين منصرف و نوشتن يا ننوشتن الف تنوين خود رفع اشتباه مىكند.
[3] «فلم يرم حتّى مات» گويند «ما رمت بالمكان» به كسر راء يعنى ما زلت به.
منبع: دمع السجوم ترجمه کتاب نفس المهوم، شیخ عباس قمی، ترجمه ابوالحسن شعرانی، صص274-276.
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
