چهل حدیث از امام حسن عسکری علیه السلام

بخش اوّل: اخــلاق در سخنان امام عسكرى عليه ‏السلام

حدیث اول: نشـانه تـواضـع

قالَ الاْءمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

مِنَ التَواضُعِ السَّلامُ عَلى كُلِّ مَنْ تَمُرُّ بِهِ، وَ الْجُلُوسُ دُونَ شَرَفِ الْمَجْلِسِ.

[بحارالانوار 78: 372 ح 9]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: سـلام كردن به هر كس كه بر او مى گذرى و نشستن در جايى كه پايين تر از جايگاه (توست) نشانه تواضـع و فـروتنى اسـت.

حدیث دوم: بـركات فـروتنى

قالَ الاِْمامُ الْعَسكَرىّ عليه السلام:

مَنْ رَضِىَ بِدُونِ الشَّرَفِ مِنَ المَجْلِسِ لَمْ يَزَلِ اللّه ُ وَمَلائِكَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ حَتّى يَقُومَ.

[تحف العقول: 486]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: كسى كه در مجلس به پايين تر از جايگاه خود راضى شود، همواره خدا و فرشتگان الهى بر او درود مى فرستند تا وقتى كه برخيزد.

حدیث سوم: سـخن حـكيم

قالَ الاِمامُ الْعَسكَرىّ عليه السلام:

قَلْبُ الاَْحْـمَقِ فى فَـمِهِ وَ فَمُ الْحَـكيمِ فى قَـلْبِهِ.

[بحارالانوار 78: 374 ح 21]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: قلب و دل احمق در دهان اوست و دهان انسان حكيم در (اختيار) قلب اوست. (يعنى انسان نادان نسنجيده حرف مى زند وانسان خردمند وحكيم پس از انديشه صحبت مى كند.)

حدیث چهارم: عاقبت بى‏ پروايى فرزند

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

جُرأَةُ الْوَلَدِ عَلى والِدِهِ فى صِغَرِهِ تَـدْعُو إلَى العُـقُوقِ فى كِـبَرِهِ.

[بحارالانوار، 78: 374 ح 27]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: پررويى و گستاخى فرزند در مقابل پدر در كودكى موجـب نافرمانى و آزار او در بزرگى مى شـود.

حدیث پنجم: زيبـايى ظاهرى و باطنى

قال اَبُو مُحمَّدِ الْعَسْكرىّ عليه السلام:

حُسْنُ الصُّـورَةِ جَمالٌ ظاهِرٌ، وَ حَسْنُ الْعَـقْلِ جَمالٌ باطِنٌ.

[بحارالانوار 1: 95 ح 27]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: زيبايى چهره، زيبايى ظاهرى است و خوبى انديشه زيبايى باطنى است.

حدیث ششم: آثـار اخـلاق و رفتـار

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

مَنْ كانَ الْوَرَعُ سَجيَّتَهُ، وَ الْكَرَمُ طَبيعَتَهُ، وَ الْحِلْمُ خُلَّتَهُ، كَثُرَ صَديقُهُ وَ الثَّناءُ عَلَيْهِ، وَ انْتَصَرَ مِنْ أَعْدائِهِ بِحُسْنِ الثَّناءِ عَلَيْهِ.

[اعلام الدين 314]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: كسى كه پارسايى جزء سرشت او وجود و سخاوت جزء طبيعت او و بردبارى دوست او گردد دوستانش و تعريف او زياد خواهد شد و از دشمنانش با ستايش كردن بر او انتقام مى گيرد.

حدیث هفتم:عـارف سـپاسـگزار

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

لايَعْرِفُ النِّعْـمَةَ اِلاَّ الشاكِرُ، وَ لا يَشْكُرُ النِّعْمَةَ اِلاَّ الْعارِفُ.

[اعلام الدين 313]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: نعمت را جـز سپاسگزار كسى نمى شـناسد و جز عارف و دانا نعمت را سپاسگزارى نمى كند.

حدیث هشتم: برتـرين خصـلت

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

خِـصْلَتانِ لَيْسَ فَوْقَـهُما شَـيْءٌ: أَلايمـانُ بِاللّهِ وَ نَفـْعُ الإخـوانِ.

[بحارالانوار 78: 374 ح 26]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: دو خصلت است كه بالاتر از آنها چيزى نيست: ۱ ـ ايمان به خدا ۲ ـ سود رسانى به برادران دينى.

بخش دوم: مسائل اجتماعى در كلام امــام عليه ‏السلام

حدیث نهم: كلـيد زشتـيها

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

اَلْغَضَبُ مِفتاحُ كُلِّ شَرٍّ.

[تحف العقول: 488]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: خشم، كليد هر بدى و زشتى است.

حدیث دهم: كلـيد پلـيديها

قال الاِْمامُ الزَّكىُّ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

جُعِلَتِ الْخَبائِثُ كُلُّها فى بَيْتٍ، وَ جُعِلَ مِفْتاحُها الْكِذْبُ.

[جامع الاخبار ص 418 ح 1162]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: تـمام پليديها در خـانه اى گردآمـده و كليد آنها دروغگويى قرار داده شده است.

حدیث یازدهم: برتـرين انسـانها

قال ابُو مَحمَّد الْعَسْكَرى عليه السلام:

اَعْرَفُ النّاسَ بِحُقُوقِ إخوانِهِ وَ أشَدُّهُمْ قَضاءً لَها أعْظَـمُـهُمْ عِنْدَ اللّهِ شَـاَنا، وَ مَنْ تَواضَعَ فى الدُّنيا لاِءخوانِهِ فَهُوَ عِنْدَاللّه ِ مِنَ الصِّدّيقينَ وَمِنْ شيعَةِ عَلىِ بْنِ أبى طالِبٍ عليه السلامحَقّا.

[بحارالانوار 41: 55 ح 5]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: برترين مردم پيش خدا كسى است كه نسبت به حقوق برادرانش آشناتر و در اداى آن حقوق كوشاتر باشد، و كسى كه در دنيا براى برادرانش فروتنى كند، او پيش خدا از صديقين و از شيعيان راستين على بن ابى طالب عليه السلام به شمار مى آيد.
نكته: شناخت حقوق متقابل در ميان افراد، به تحكيم و سلامت روابط كمك مى كند.

حدیث دوازدهم: نتيـجه شوخى و جـدال

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

لاتُـمارِ فَيـَذْهَبَ بَهاءُكَ وَ لاتُمازِحْ فَيُجْتَرَءَ عَلَيْكَ.

[بحارالانوار 78: 370 ح 1]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: ستيزه و جدال مكن كه آبرويت مى رود، و شـوخى نكن كه بر تـو گسـتاخ شوند.

حدیث سیزدهم: بنــده بـد

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

بِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدٌ يَكُونُ ذاوَجْهَيْنِ وَذالِسانَيْنِ، يُـطرى أَخاهُ شاهِـدا وَ يأْكُـلُهُ غائبا إنْ اُعْطِىَ حَسَدَهُ، وَ إِن اُبْتُلِىَ خانَهُ.

[بحارالانوار 78: 373 ح 14]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: انسانى كه دو رو و دو زبانه باشد بد بنده اى است، در روبـرو از برادرش تعـريف مى كـند و پشت سر گوشتش را (با غيبت) مى خـورد، اگر نعمتى به او داده شود حسد مى ورزد و اگر گرفتار شود به او خيانت مى كند.
نكته : نفاق و دورويى، موجب سلب اعتماد در جامعه مى گردد. اى جان فداى آنكه دلش با زبان يكى است.

حدیث چهاردهم: بهـترين دوسـت

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

خَيْرُ إخْوانِكَ مَنْ نَسِىَ ذَنْبَكَ وَ ذَكَـرَ إحسـانَكَ اِلَـيْهِ.

[اعلام الدّين: 313]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: بهترين برادر تو كسى است كه: خـطاى تـو را فراموش كـند و نيكى تو را نسبت به خودش يادآورى كند.

حدیث پانزدهم: موعـظه دوسـتانه

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

مَنْ وَعَظَ أخاهُ سِرّا فَقَدْ زانَهُ وَ مَنْ وَعَظَهُ عَلانِيَةً فَقَدْ شانَهُ.

[بحارالانوار 78: 374 ح 33]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: كسى كه دوستش را در خلوت موعظه كند او را آراســته اسـت، و كسى كه آشكارا او را موعظه كند عيبهاى او را بر مـلا كرده است.

حدیث شانزدهم:نشـانه جـهل

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

مِنَ الْجَهْلِ الضِّحْكُ مِنْ غَيْرِ عَجَبٍ.

[تحف العقول 487]
امام يازدهم عليه السلام فرمود: خنده بى جهت و بدون تعجّب نشـانه جـهل و نـادانى اسـت.

حدیث هفدهم: آييـن هـمدردى

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

لَـيْسَ مِـنَ الْأَدَبِ إِظْهارُ الْفَرَحَ عِنْدَ الْمَحْزُونِ.

[تحف العقول : 489]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: شادى كردن در حضور انسان غمناك از ادب انسـانى نيسـت.

حدیث هجدهم: گرفتـارى كمرشـكن

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

مِنَ الْفَواقِرِ التّىِ تَقْصِمُ الظَّهْرَ، جـارٌ إنْ رَأى حَسَنَةً أَطْفَأَها وَ اِنْ رَأى سَيِّئةً أَفشاها.

[تحف العقول: 487]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: يكى از مصيبتهاى كمرشكن، همسايه اى است كه: چون خوبى را ببيند روى آن سرپوش مى گذارد و اگر بدى ببيند آن را افشا مى كند.

حدیث نوزدهم: رنـج كيـنه ‏تـوزان

قال الاِْمامُ أبى مُحَمَّد عليه السلام:

أَقَـلُّ النّاسِ راحَـةً الحَـقُودُ.

[تحف العقول: 488]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: كم آسايش ترين مــردم، انسـان كينه توز است.

حدیث بیستم: محـبت خـوبان و بـدان

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

حُبُّ الأبْـرارِ لِلأبْـرارِ ثَوابٌ لِلأبْـرارِ، وَ حُبُّ الفُـجّارِ لِلأبْرارِ فَضِيلَةٌ لِلأبْـرارِ، وَ بُغْضُ الفُـجّارِ لِلأبْرارِ زَيْنٌ لِلأبْـرارِ، وَ بُغْضُ اْلأبْرارِ لِلْفُجّارِ خِزْىٌ عَلَى الفُجّارِ .

[بحارالانوار 78: 372 ح 8]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: محبت خوبان با همديگر براى خوبان پاداش دارد، و محبت تبهكاران نسبت به خوبان براى خوبان فضيلت است، و دشمنى تبهكاران با خوبان زينت براى خوبان است و دشمنى نيكان با تبهكاران مايه خوارى تبهكاران است.
نكته : دوستى معيار شخصيّت انسانهاست. انسانهاى مكتبى، در دوستى و دشمنى هاى خود، ارزشهاى دينى را معيار قرار مى دهند.

حدیث بیست و یکم: عـزّت حـق طلبان

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

ما تَرَكَ الحّقَ عَزيزٌ إلاّ ذَلَّ وَ لاأَخَـذَ بِهِ ذَليلٌ إلاّ عَـزَّ.

[بحارالانوار 78: 374 ح 24.]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: هيچ با عزّتى حق را رها نكرد مگر اينكه خوار و ذليل شد، و هيچ خوار و ذليل حق را نگرفت مگر اين كه عزّت يافت.

حدیث بیست و دوم: شـيوه احـترام

قال ابُو مَحمَّد الْعَسْكَرى عليه السلام:

لاتُكْرِمِ الرَّجُلَ بِما يَشُقُّ عَلَيْهِ.

[بحارالانوار 78: 374 ح 34]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: هيچ كس را به گونه اى احترام نكن كه او را به رنج و مشقّت بيفكند.
نكته : تكلّف، زندگيها را تلخ و رابطه ها را غير صميمى مى سازد.

حدیث بیست و سوم: ميـانه‏ روى در زنـدگى

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

عَلَيْكَ بِالإقْتِصادِ وَ إيّاكَ وَ الإسْرافَ.

[احقاق الحق 12 ص 467]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: بر تو باد به ميانه روى و اعتدال و پرهيز از ولخرجى و اسراف.
نكته : اقتصاد، حدّ اعتدال ميانه اسراف و بخل است.

حدیث بیست و چهارم: مـرز خصـلتها

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

وَاعْلَمْ اَنَّ لِلسَّخاءِ مِقْدارا، فَاِنْ زادَ عَلَيْهِ فَهُوَ سَرَفٌ، وَاَنَّ لِلْحَزْمِ مِقدارا، فَاِنْ زادَ عَلَيْهِ فَهُوَ تَهَوُّرٌ…

[اعلام الدين 313.]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: جود و بخشش حدّ و مرزى دارد. اگر از آن حد بگذرد اسراف به شمار مى آيد، و دور انديشى و احتياط هم اندازه اى دارد، اگر از آن تجاوز كند بى باكى است.

بخش سوم: عبادت و بندگى در سخنان امـام عليه‏ السلام

حدیث بیست و پنجم: عبـادت حـقيـقى

قال ابُو مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

لَيْسَتِ الْعِبادَةُ كَثْرَةَ الصِّيامِ وَ الصَّلاةِ، وَ إنَّما اَلْعِبادَةُ كَثْرَةُ التَّفَكُّرِ فِى أمْرِ اللّهِ.

[بحارالانوار 78: 373 ح 13]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: عبادت به روزه و نماز زياد نيست، بلكه عبادت، زياد فكر و انديشه كردن درباره كار و امر خداست.

حدیث بیست و ششم: پارسـاترين فـرد

قال ابُو مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

اَوْرَعُ النّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَةِ، اَعْبَدُ النّاسِ مَنْ أقامَ عَلَى الْفرائِضِ، أزْهَدُ النّاسِ مَنْ تَرَكَ الْحَرامَ، أشَدُّ النّاسِ إجْتِهادا مَنْ تَرَكَ الذُّنُوبَ.

[بحارالانوار 78: 373 ح 18]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: پارساترين مردم كسى است كه در موارد شبهه توقف كند، عابدترين مردم كسى است كه در برپايى واجبات، استوار باشد، زاهدترين مردم كسى است كه حرام را ترك كند، كوشاترين مردم شخصى است كه گناهان را رها كند.

حدیث بیست و هفتم: يـاد خـدا و مرگ

قال ابُو مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

أكْثِرُوا ذِكْرَ اللّهِ وَ ذِكْرَ الْمَوْتِ وَ تِلاوَةَ الْقُرآنِ وَ الصَّلاةَ عَلَى النبىِّ صلي الله عليه و آله، فَإنَّ الصَّلاةَ عَلى رَسُولِ اللّه صلي الله عليه و آله عَشْرُحَسَناتٍ.

[بحارالانوار 78: 372 ح 12]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: زياد ياد خدا و ياد مرگ باشيد و قرآن را زياد بخوانيد و بر پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فراوان درود فرستيد كه درود بر رسول خدا صلي الله عليه و آله ده حسنه به شمار مى رود.

حدیث بیست و هشتم: شـيعه راسـتين

قـال ابُو مُحَـمَّدٍ الْعَـسْكَرىّ عليه السلام:

قَـدِمَ جَمـاعَةٌ فَاسْتَـأْذَنُوا عَلىَ الرِّضا عليه السلام وَ قـالُوا:نَـحْنُ مِنْ شـيعَةِ عَـلىٍّ عليه السلام، فَمَـنَعَهُمْ أيّـاما ثمّ لَمّا دَخَلُوا قـالَ لَهُـمْ: وَيْحَكُمْ اِنَّما شيعَةُ عَلىٍّ أميرِالْمُؤْمِنينَ عليه السلام اَلْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ سَلْمانُ وَ أبُوذرٍّ وَ الْمِقْدادُ وَ عَمّارٌ وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَبى بَكْرٍ اَلَّذينَ لَمْ يُخالِفُوا شَيْئا مِنْ أوامِرِهِ.

[سفينة البحار 4: 551]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: گروهى خدمت امام رضا عليه السلام رسيدند و اجازه ورود خواستند و گفتند: ما از شيعيان على عليه السلامهستيم. امام چند روز اجازه ورود نداد . سپس (بعد از چند روز اجازه گرفته و) داخل شدند. امام عليه السلام به آنان فرمود: واى بر شما! شيعه اميرمؤمنان على عليه السلام امام حسن و امام حسين عليه السلام و سلمان و ابوذر و مقداد و عمار و محمد بن ابى بكر هستند كه با هيچ يك از فرمانهاى على عليه السلام مخالفت نكردند.
نكته : شيعه بودن به عمل و رفتار است، نه به ادّعا و شعار.

حدیث بیست و نهم: نشـانه‏ هاى شـيعه

رُوِى عَن اَبى مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرىّ عليه السلام اَنَّهُ قالَ:

عَلاماتُ الْمُؤْمِنينَ [المؤمن] خَمْسٌ: صَلاةُ الاْءحْدى وَالْخَمْسينَ، وَ زيارَةُ الْأرْبَعينَ، وَ التَّختُّمُ بِالْيَمينِ، وَ تَعْفيرُ الجَبينِ، وَ الْجَهرُ بِبسْمِ اللّه الرَّحْمنِ الرَّحيمِ.

[مصباح المتهجد 788]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: نشانه هاى مؤمنان (شيعيان) پنج چيز است: ۱ ـ پنجاه و يك ركعت نماز (نمازهاى واجب و مستحب روزانه) ۲ ـ زيارت اربعين ۳ ـ انگشتر به دست راست داشتن ۴ ـ پيشانى را (در سجده) بر خاك نهادن ۵ ـ بسـم الله الرحـمن الرحيم را (در نمازها) بلنـد گفـتن.
نكته : پيروان اهل بيت عليهم السلام بايد با نحوه عملشان معرِّف مكتب خويش باشند.

حدیث سی ام: مسـؤوليت شـيعه

قال ابُو مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرىّ عليه السلام لِشيعَتِهِ:

إتَّـقُوااللّه َ وَ كُونُوا زَيْنا وَ لاتَكُونُوا شَيْنا، جُرُّوا إلَيْنا كُلَّ مَوَّدَةٍ، وَادْفَعُوا عَنّا كُلَّ قَبيحٍ.

[ميزان الحكمة 5: 241 ح 9976]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: از خدا پروا كنيد و مايه زينت باشيد و مايه ننگ نباشيد، همه محبّتها را به سوى ما جلب كنيد و همه زشتيها را از ما دفع كنيد.

حدیث سی و یکم: ذلّـت دلبسـتگى

قال ابُو مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

ما أقْبَحَ بِالْمُؤْمِنِ أَنَ تَكُونَ لَهُ رَغْبَةٌ يُذِّلُهُ.

[تحف العقول: 489]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: چه قدر زشت است انسان مؤمن دلبستگى و خواسته اى داشته باشد كه او را خوار سازد.
نكته : دو عامل مهّم اسارت انسان «ترس» و «طمع» است.

حدیث سی و دوم: پارسـاترين فـرد

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

مِنَ الذُّنُوبِ الَّتى لاتُـغـْفَرُ: لَيـْتَنى لا اُؤاخَذُ اِلاّ بِهذا.

[تحف العقول: 487]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: از گناهان نابخشودنى اين است كه گفته شود: اى كاش مرا به غير از اين گناه مؤاخذه نكنند (يعنى گناه را كوچك و سبك شمارد).

حدیث سی و سوم: شـرك مـخـفى

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

اَلاِْشـْـراكُ فـِى الـنّاسِ اَخْفى مِنْ دَبيبِ النَّمْلِ عَلَى الْمِسْحِ الأْسوَدِ فى اللَّيـْلَةِ الْمُـظْـلِمَة.

[تحف العقول: 487]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: شـرك در ميـان مــردم از ردّ پاى مور بر فرش سياه در شب تيره و تاريك مخـفى تـر اسـت.

حدیث سی و چهارم: كِشـت و برداشـت

قال الاِْمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

إنَّكُمْ فى آجالٍ مَنْقُوصَةٍ وَ أيّامٍ مَعْدُودَةٍ وَالْمَوْتُ يَأتى بَغْتَةً، مَنْ يَزْرَعْ خَيْرا يَحْصُدُ غِبْطَةً وَ مَنْ يَزْرَعْ شَرّا يَحْصُدُ نَدامَةً، لِكُلِّ زارِعٍ ما زَرَعَ. لايُسْبَقُ بَطيى ءٌ بِحَظِّهِ وَ لايُدْرِكُ حَريصٌ مالَمْ يُقَدَّرْ لَهُ. مَنْ اُعْطِىَ خَيْرا فَاللّهُ أَعْطاهُ، وَ مَنْ وُقِىَ شَرّا فَاللّهُ وَقاهُ.

[تحف العقول: 489]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: عمرهاى شما رو به كاهش است، دوران شما محدود است، مرگ ناگهان فرا مى رسد، هر كه نيكى بكارد خوشى درو مى كند وهر كس زشتى بكارد، پشيمانى درو مى كند، هر كسى آنچه را كشت كند درو خواهد كرد، نه كند رو از بهره و نصيب خود عقب مى ماند و نه حريص بيش از آنچه مقدّر اوست به دست آورد، به هر كس خيرى برسد از خداست، و هر كس از شرّى حفظ شود خدا او را حفظ كرده است.

حدیث سی و پنجم: رزق و تــلاش

قال ابُو مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

لايَشْغَلَكَ رِزْقٌ مَضـْمُونٌ عَـنْ عَـمَلٍ مَفـْرُوضٍ.

[تحف العقول: 489]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: مبادا روزى تضمين شده (كه در هرحال به تو مى رسد) تو را از كار و فعاليت واجب بازدارد.

حدیث سی و ششم: برنـامه پـيامـبر صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله

قال ابُو مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرىّ عليه السلام لِشيعَتِهِ:

أُوصيكُمْ بِتَقْوَى اللّه ِ، وَالْوَرَعِ فى دينَكُمْ، وَ الاْءجْتِـهادِ لِلّهِ، وَ صِدْقِ الْحـَديـثِ، وَ أداءِ الْأمانَةِ اِلى مَنِ ائْتَمَنَكُمْ مِنْ بِرٍّ وَ فاجِرٍ، وَطُولِ السُّجُودِ، وَحُسْنِ الْجَوارِ، فَبِهذا جاءَ مُحَمَّدٌ صلي الله عليه و آله.

[بحارالانوار 78: 372 ح 12]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: شما را سفارش مى كنم به: تقواى الهى، پارسايى در دين خودتان، و كوشش و تلاش براى خدا و راستگويى و اداى امانت به كسى كه شما را امين شمرده است چه خوب باشد يا بد، و طولانى كردن سجده و خوش همسايگى، كه حضرت محمد صلي الله عليه و آلههمين برنامه ها را آورده است.
نكته : زبان عمل، گوياترين زبان و رساترين تبليغ است.

بخش چهارم: حضرت مهـدى عليه‏ السلام در سخنان امـام عليه ‏السلام

حدیث سی و هفتم: دادگسـتر جـهان

عَنْ اَحْمَدَ بْنَ إِسْحاقِ بْنِ سَعْدٍ قال: سَمِعْتُ أبا مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ بْنِ عَلىٍّ الْعَسْكَرى عليهماالسلام يَقُولُ:

اَلْحَمُد لِلّهِ الَّذى لَمْ يُخْرِجْنى مِنَ الدُّنيا حَتّى أرانِىَ الْخَـلَفَ مِنْ بَعْـدى، أشْبَهُ النّاسِ بِرَسُولِ اللّه ِ صلي الله عليه و آلهخَلْقا وَ خُلْقا، يَحَفَظُهُ اللّه ُ تَبارَكَ وَ تَعالى فى غَيْبَتِهِ، ثُمَّ يُظْهِرُهُ فَيَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلاً وَ قِسْطا كَما مُلِئَتْ جَوْرَا وَ ظُلْما.

[كمال الدين 408 ح 7]
احمد بن اسحاق مى گويد: از امام حسن عسكرى عليه السلام شنيدم كه مى فرمود: سپاس خدايى را كه مرا از دنيا بيرون نبرد تا اينكه (فرزندم و) جانشين بعد از خودم را به من نشان داد، كه او در خلقت و اخلاق شبيه ترين مردم به رسول خدا صلي الله عليه و آله است، خدا او را در غيبتش حفظ و نگهدارى مى كند، و بعد او را آشكار مى كند تا زمين را پر از عدل و داد كند، همان گونه كه از بى عدالتى و ستم پر شده باشد.

حدیث سی و هشتم: امـامت حضرت مهـدى عليه‏ السلام

عَنْ عَمرِو الأهْوازى قال:

أرانى أبُو مُحَمَّدٍ عليه السلام إبْنَهُ وَ قالَ: هذا صاحِبُكُمْ مِنْ بَعْدى.

[كافى 1/328 ح 3]
عمرو اهوازى مى گويد: امام عسكرى عليه السلام فرزندش را به من نشان داد و فرمود: اين فرزند، بعد از من صاحب (و امام) شماست.

حدیث سی و نهم: شـيوه حضرت مهـدى عليه ‏السلام

عَنِ الاْءمامِ الْحَسَنِ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

فَإذا قامَ قَضى بَيْنَ النّاسِ بِعِلْمِهِ كَـقَـضاءِ داوُدَ عليه السلاملايَسْأَلُ البَيـِّنَةَ.

[كافى 1/509 ح 13]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: زمانى كه (حضرت مهدى عليه السلام) قيام كند، در ميان مردم با علم خودش قضاوت مى كند، همان گونه كه حضرت داود عليه السلام قضاوت مى كرد و از مردم، بيّنه و شاهد نمى طلبد.

حدیث چهلم: ويـژگى غيـبت

عَنِ الْأمامِ الْحَسَنِ الْعَسْكَرىّ عليه السلام:

... أمـا إنَّ لَهُ غَيـْبَةٌ يُحارُ فيـهَا الْجاهِلُونَ، وَ يَهْلِكُ فيهَا الْمُبطِلُونَ، وَ يُكَذِّبُ فيهَا الْوَقّاتُونَ، ثُمَّ يَخْرُجُ فَكَأَنـّى أنْظُرُ اِلىَ الأَعْلامِ الْبيضِ تَخْفِقُ فَوْقَ رَأسِهِ بِنَجَفِ الْكُـوفَةِ.

[كمال الدين 409 ح 9]
امام عسكرى عليه السلام فرمود: حضرت مهدى عليه السلام داراى غيبتى است (طولانى) كه نادانها در آن زمان متحير مى شوند، اهل باطل در آن غيبت به هلاكت مى رسند و وقت تعيين كنندگان دروغ مى گويند، سپس ظهور و خروج مى كند، گويا مى بينم پرچمهاى سفيدى را كه در نجفِ كوفه بالاى سر او به اهتزار در آمده است.
نكته : غيبت امام زمان يك «امتحان» است و عصر غيبت، تكليف شيعه را سنگين تر مى كند.

منبع : چهل حديث « گهرهاى عسکری » عليه السلام‏ ، محمود شريفى‏.