دلایل انگشت مکیدن کودکان و روش برخورد با آن

نوشته زیر برگرفته از کتاب «نسیم مهر» (متن پیاده شده برنامه پرسش و پاسخ رادیویی استاد حسین دهنوی) می باشد.

سؤال:
دختر 3 ساله ‏ام انگشت می‏ مکد، دلیل این رفتار چیست و آیا لازم است او را منع کنم؟

جواب:
انگشت مکیدن کودک طبیعی است و بررسی‏ها نشان می‏دهد که گاهی جنین نیز در رحم مادر انگشت می‏ مکد و علت این رفتار، نیاز غریزی شیرخواره به مکیدن است؛ البته این نیاز در کودکان یکسان نیست و علت آن تا 6 ماهگی، گرسنگی نوزاد و عدم ارضای مکیدن است.
کودک از 6 ماهگی به بعد، برای آرامش، انگشت می ‏مکد؛ زیرا از فضای رحم، وارد دنیای خارج شده و به سبب عدم همگونی این دو فضا، تا مدتی دچار فشار روحی است.
علل انگشت مکیدن فرزند 3 ساله شما چنین است:
1. عدم استفاده از شیر مادر: چه بسا دوران شیرخوارگی، به طور کامل از شیر مادر استفاده نکرده است.
2. تسکین و دلداری: او با این رفتار، خاطره ‏های خوش دوران نوزادی را زنده می‏ کند و تسکین می‏ یابد. این علت در صورتی اهمیت بیشتری می ‏یابد که خداوند، اخیرا به شما فرزند دیگری عطا کرده باشد.
3. فضای ناآرام خانه: فشارهای روحی ناشی از فضای ناآرام خانه (اختلاف والدین، آزار اطرافیان و...) می‏ تواند عامل مؤثری در انگشت مکیدن او باشد.
4. خجالتی بودن: کودکان خجالتی، زمانی که بازی و فعالیت‏های گروه همسالان را می‏ بینند و به جهت کمرویی در آن فعالیت‏ها شرکت نمی‏ کنند، انگشت می ‏مکند.

چـنـد توصیـه:
أ. به فرزند خود بیشتر توجه کنید و نیازهای او را برآورید. در آغوش کشیدن، سخن گفتن، آواز خواندن، بازی کردن و...، نشانه ‏های توجه افزون‏تر است.
ب. در برابر این مسأله، حساسیت فراوانی نشان ندهید؛ چرا که ممکن است راهی برای جلب توجه شود یا او را به موضع لجبازی بکشاند.
ج. او را به ویژه برای این مسأله کتک نزنید و با خشونت برخورد نکنید.
د. او را به تنبیه بدنی یا قطع علاقه و محبت، تهدید نکنید.
ه. فلفل زدن به انگشت یا باندپیچی آن، کار جالبی نیست.
و. او را با اسباب ‏بازی سرگرم کنید تا دستانش مشغول باشد و کمتر به سمت دهان ببرد. سعی کنید با راه کارهای پیش گفته، این رفتار را از بین ببرید؛ زیرا در مهد کودک، آمادگی و دبستان، سبب تمسخر همسالان می‏ شود و آثار منفی روحی خواهد داشت؛ افزون بر این، انگشت مکیدن دراز مدت، روی دندان‏ها و تکلم کودک، اثر منفی می‏ گذارد و در جویدن، دچار مشکل خواهد شد.
به این نکته هم توجه داشته باشید که 50 درصد کودکان، این رفتار را تا 5 سالگی، و بقیه تا 8 سالگی ترک می‏ کنند و در تعداد بسیار اندکی، بیش از این سن ادامه می یابد.

منبع:
نسیم مهر، جلد 1، پرسش و پاسخ تربیت کودک و نوجوان؛ حسین دهنوی