پندی از نهج البلاغه: آنچه دارى قدر بدان

حفظُ ما فى يديكَ أحبُّ إلىّ مِن طلبِ ما فى يَدَى غيرِكَ
نگهدارى از آنچه خود در دست دارى، در نظر من از خواستن آنچه در دست ديگرى است بهتر و دوست داشتنى تر است. (نامه 31)

شرح حدیث:

كسانى هستند كه هيچگاه به آنچه دارند راضى و قانع نمى شوند؛ دائما در فكر بدست آوردن مال و ثروت بيشتر هستند و تمامى نيروى آنها صرف كسب مال مي شود. آن گونه افراد، هر چقدر هم كه بيشتر بدست آورند، باز چشم و دلشان سير نمى شود و نگاهشان به مال ديگران است. و گاهى كار را به جايى مى رسانند كه شخصيت و عزت نفس خود را زير پا مى گذارند تا براى مدتى كوتاه از آنچه ديگران دارند استفاده كنند.
شايد شما هم ديده ايد كه بعضى افراد وقتى مي خواهند به مهمانى بروند با آن كه خودشان لباس تميز و قابل استفاده دارند، چون پارچه و دوخت آن ساده و معمولى است، به سراغ همسايه مي روند و لباس گرانقيمت او را مي گيرند تا در مهمانى بيشتر خود نمايى كنند.
يا وقتى مهمان در خانه دارند، كاسه و بشقاب معمولى و ارزان قيمت خود را كنار مى گذارند و در عوض، ظروف چينى و بلور گران قيمت همسايه را قرض مى گيرند و جلوى مهمان مى آورند. اين دسته از افراد براى شخصيت انسانى و عزت نفس خود ارزش قائل نيستند و كارى هم كه مي كنند بر خلاف دستورات اسلام است.

امام عليه السلام نيز در همين مورد توضيح داده و اين چند نكته را در يك جمله كوتاه بيان فرموده است:
1- قناعت: به آنچه دارى اكتفا كن و چشم طمع به مال ديگران نداشته باش.
2- عزت نفس: شخصيت انسانى و عزت نفس خود را حفظ كن و از آنچه دارى خوشنود باش تا از رنج خواهش و تمنا و ذلت درخواست و تقاضا از ديگران آسوده باشى.
3- حفظ آبرو: با دورى كردن از زياده طلبى و چشم حسرت دوختن به مال ديگران آبروى خود را به باد مده.
4- شكر نعمت: نسبت به آنچه خداوند به تو داده است كفران نعمت مكن، بلكه شكر نعمت خداوندى را - به هر اندازه كه باشد - بجاى آور تا به آنچه دارى راضى باشى و در حفظ و نگهدارى آن بكوشى. نه آن كه مال خود را بخاطر ناچيز و كم قيمت بودن، خوب حفظ نكنى و آن را از بين ببرى و بعد محتاج ديگران بشوى.
______________________
منبع: پندهاى كوتاه از نهج البلاغه، هئيت تحريريه بنياد نهج ‏البلاغه